The mathematics of sidewalk illusions - Fumiko Futamura

811,512 views ・ 2017-01-23

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Suleyman Cengiz Gözden geçirme: Figen Ergürbüz
00:07
If you're ever walking down the street
0
7653
1881
Herhangi bir zamanda sokakta yürürken
00:09
and come across an oddly stretched out image, like this,
1
9534
3850
bunun gibi garip bir şekilde uzanan bir görüntüye rastlarsanız
00:13
you'll have an opportunity to see something remarkable,
2
13384
3620
olağanüstü bir şey görme fırsatını bulacaksınız,
00:17
but only if you stand in exactly the right spot.
3
17004
3490
ancak tam olarak doğru yerde durmanız gerek.
00:20
That happens because these works employ a technique called anamorphosis.
4
20494
4999
Bu, anamorfoz adı verilen bir teknikle gerçekleşir.
00:25
Anamorphosis is a special case of perspective art,
5
25493
3272
Anamorfoz, sanatçıların iki boyutlu yüzeylerde
00:28
where artists represent realistic three-dimensional views
6
28765
3029
gerçekçi üç boyutlu görüntüleri temsil ettiği
00:31
on two-dimensional surfaces.
7
31794
2321
perspektif sanatının özel bir örneğidir.
00:34
Though it's common today,
8
34115
1280
Bugün yaygın olmasına rağmen,
00:35
this kind of perspective drawing has only been around since the Italian Renaissance.
9
35395
4731
bu tür bir perspektif çizimi, İtalyan Rönesansı'ndan bu yana bulunmaktadır.
00:40
Ancient art often showed all figures on the same plane,
10
40126
3270
Antik sanat genellikle tüm figürleri, sembolik önemine göre
00:43
varying in size by symbolic importance.
11
43396
3749
değişen boyutlarda aynı düzlemde gösterdi.
00:47
Classical Greek and Roman artists realized they could make objects seem further
12
47145
4159
Klasik Yunan ve Roma ressamları, nesneleri daha küçük çizerek daha da uzak
00:51
by drawing them smaller,
13
51304
1851
gösterebileceklerini fark ettiler,
00:53
but many early attempts at perspective were inconsistent or incorrect.
14
53155
5380
ancak perspektifteki ilk girişimler tutarsız veya yanlıştı.
00:58
In 15th century Florence,
15
58535
2001
15. yüzyılda Floransa'da sanatçılar,
01:00
artists realized the illusion of perspective
16
60536
2283
matematiksel ilkeler kullanarak
01:02
could be achieved with higher degrees of sophistication
17
62819
3135
perspektif yanılsamaların daha gelişmiş derecelerde
01:05
by applying mathematical principles.
18
65954
2992
yapılabileceğini fark ettiler.
01:08
In 1485, Leonardo da Vinci manipulated the mathematics
19
68946
4469
1485'de Leonardo da Vinci,
01:13
to create the first known anamorphic drawing.
20
73415
4161
bilinen ilk anamorfik çizimi yaratmak için matematiği kullandı.
01:17
A number of other artists later picked up the technique,
21
77576
3272
Birkaç diğer sanatçı daha sonra bu tekniği aldı,
01:20
including Hans Holbein in "The Ambassadors."
22
80848
4678
"The Ambassadors" (Elçiler)'deki Hans Holbein gibi.
01:25
This painting features a distorted shape that forms into a skull
23
85526
3890
Bu resim, görüntüleyen yandan yaklaştıkça kafatasına dönüşen
01:29
as the viewer approaches from the side.
24
89416
3249
çarpık bir şekil özelliği gösterir.
01:32
In order to understand how artists achieve that effect,
25
92665
3091
Sanatçıların bu etkiyi nasıl elde ettiklerini anlamak için
01:35
we first have to understand how perspective drawings work in general.
26
95756
4080
öncelikle perspektif çizimlerin genelde nasıl çalıştığını anlamamız gerekir.
01:39
Imagine looking out a window.
27
99836
1890
Pencereden dışarı baktığınızı düşünün.
01:41
Light bounces off objects and into your eye,
28
101726
2971
Işık nesnelerden yansıyarak gözünüze ulaşır
01:44
intersecting the window along the way.
29
104697
2500
ve bu arada pencereden geçer.
01:47
Now, imagine you could paint the image you see directly onto the window
30
107197
4240
Şimdi pencerede gördüğünüz görüntüyü boyayabileceğinizi varsayın,
01:51
while standing still and keeping only one eye open.
31
111437
4297
hareketsiz ve sadece tek gözünüz açık hâlde.
01:55
The result would be nearly indistinguishable from the actual view
32
115734
3691
Sonuç gerçek görüntünün neredeyse aynısı olacaktır,
01:59
with your brain adding depth to the 2-D picture,
33
119425
3032
beyninizin 2-B resme katacağı derinlikle birlikte,
02:02
but only from that one spot.
34
122457
2000
ancak sadece o tek noktadan.
02:04
Standing even just a bit off to the side
35
124457
2170
Birazcık yana kayarsanız
02:06
would make the drawing lose its 3-D effect.
36
126627
3757
çizimdeki bu 3-B etkisi kaybolacaktır.
02:10
Artists understand that a perspective drawing
37
130384
1923
Sanatçılar bir perspektif çizimin
02:12
is just a projection onto a 2-D plane.
38
132307
3791
2-B düzleme sadece bir izdüşüm olduğunu anlıyorlar.
02:16
This allows them to use math to come up with basic rules of perspective
39
136098
4431
Böylelikle perspektifin temel kurallarını ortaya koyan matematiği kullanarak
02:20
that allow them to draw without a window.
40
140529
3442
pencere olmadan çizebilmektedirler.
02:23
One is that parallel lines, like these,
41
143971
2527
Mesela şu paralel çizgiler
02:26
can only be drawn as parallel if they're parallel to the plane of the canvas.
42
146498
6620
tuval düzlemine paralel olmaları durumunda paralel olarak çizilebilirler.
02:33
Otherwise, they need to be drawn converging to a common point
43
153118
3661
Aksi hâlde ufuk noktası olarak bilinen ortak bir noktaya
02:36
known as the vanishing point.
44
156779
3484
yakınsayarak çizilmelidirler.
02:40
So that's a standard perspective drawing.
45
160263
2746
Bu durumda standart bir perspektif çizim olur.
02:43
With an anamorphic drawing, like "The Ambassadors,"
46
163009
2882
"The Ambassadors" (Elçiler) gibi anamorfik bir çizimde
02:45
directly facing the canvas makes the image look stretched and distorted,
47
165891
4607
tuvale doğrudan bir bakış görüntüyü uzamış ve bozulmuş gösterir,
02:50
but put your eye in exactly the right spot way off to the side,
48
170498
3571
ancak yandan tam doğru noktadan bakışla
02:54
and the skull materializes.
49
174069
2848
kafatası ortaya çıkar.
02:56
Going back to the window analogy,
50
176917
1613
Pencere örneğine dönersek,
02:58
it's as if the artist painted onto a window positioned at an angle
51
178530
4549
sanki sanatçı dümdüz değil de belli bir açıyla konumlandırılmış
03:03
instead of straight on,
52
183079
1590
bir pencere üzerine boyamış gibi,
03:04
though that's not how Renaissance artists actually created anamorphic drawings.
53
184669
4140
gerçi Rönesans sanatçıları anamorf çizimleri bu şekilde oluşturmamışlardı.
03:08
Typically, they draw a normal image onto one surface,
54
188809
3400
Genellikle bir yüzey üzerine normal bir resim çizerler,
03:12
then use a light,
55
192209
2020
sonra bir ışık
03:14
a grid,
56
194229
1241
ve bir ızgara
03:15
or even strings to project it onto a canvas at an angle.
57
195470
4653
veya bunu tuval üzerine belli bir açıda yansıtmak için ipler kullanırlardı.
03:20
Now let's say you want to make an anamorphic sidewalk drawing.
58
200123
3440
Şimdi diyelim ki anamorfik bir kaldırım çizimi yapmak istiyorsunuz.
03:23
In this case, you want to create the illusion
59
203563
2436
Bu durumda, 3 boyutlu bir görüntünün
03:25
that a 3-D image has been added seamlessly into an existing scene.
60
205999
4431
mevcut bir sahneye pürüzsüz bir şekilde eklendiği yanılsamasını vermek istersiniz.
03:30
You can first put a window in front of the sidewalk
61
210430
2820
Önce kaldırım önüne bir pencere koyabilir
03:33
and draw what you want to add onto the window.
62
213250
2740
ve pencere üzerine eklemek istediğinizi çizebilirsiniz.
03:35
It should be in the same perspective as the rest of the scene,
63
215990
3151
Bu, sahnenin geri kalanıyla aynı bakış açısında olmalıdır,
03:39
which might require the use of those basic rules of perspective.
64
219141
3991
ki temel perspektif kurallarının kullanımını gerekebilir.
03:43
Once the drawing's complete,
65
223132
1409
Çizim biter bitmez
03:44
you can use a projector placed where your eye was
66
224541
2438
çiziminizi kaldırıma yansıtıp üzerinden geçmek için
03:46
to project your drawing down onto the sidewalk,
67
226979
2602
gözünüzün bulunduğu noktaya konmuş
03:49
then chalk over it.
68
229581
1979
bir projektör kullanabilirsiniz.
03:51
The sidewalk drawing and the drawing on the window
69
231560
2450
Kaldırım çizimi ve penceredeki çizim
03:54
will be nearly indistinguishable from that point of view,
70
234010
3692
bakış açısından neredeyse aynı olacaklardır,
03:57
so viewers' brains will again be tricked
71
237702
2388
böylece izleyicilerin beyinleri,
04:00
into believing that the drawing on the ground is three-dimensional.
72
240090
4201
zemindeki çizimin üç boyutlu olduğuna inanacak şekilde tekrar kandırılacaktır.
04:04
And you don't have to project onto a flat surface to create this illusion.
73
244291
3770
Ayrıca bu illüzyonu oluşturmak için düz bir zemine yansıtmanız gerekmez.
04:08
You can project onto multiple surfaces,
74
248061
2260
Birden çok zemine yansıtabilir
04:10
or assemble a jumble of objects, that from the right point of view,
75
250321
3681
veya doğru bakış noktasından tamamen farklı bir şey gibi görünen
04:14
appears to be something else entirely.
76
254002
3899
bir nesneler topluluğunu bir araya getirebilirsiniz.
04:17
All over the planet, you can find solid surfaces
77
257901
2462
Gezegenin her yerinde ilginç, harika
04:20
giving way to strange, wonderful, or terrifying visions.
78
260363
3369
veya dehşet verici görünümlere yol açan katı yüzeyler bulabilirsiniz.
04:23
From your sidewalk to your computer screen,
79
263732
3640
Kaldırımınızdan bilgisayar ekranınıza bunlar,
04:27
these are just some of the ways that math and perspective
80
267372
3610
matematik ve perspektifin yepyeni dünyalarını açabilmenin
04:30
can open up whole new worlds.
81
270982
2450
yollarından sadece birkaçı.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7