The mathematics of sidewalk illusions - Fumiko Futamura

Translator: Yen Le Reviewer: Andrew Yit

If you're ever walking down the street

Nếu như bạn từng đi trên đường

and come across an oddly stretched out image, like this,

và bất chợt thấy những hình ảnh kì lạ giương ra, ví dụ như này

you'll have an opportunity to see something remarkable,

Bạn sẽ có cơ hội nhìn thấy nhiều điều ấn tượng,

but only if you stand in exactly the right spot.

nhưng chỉ khi bạn đứng ở đúng nơi.

That happens because these works employ a technique called anamorphosis.

Điều này xảy ra khi người ta áp dụng "Nghệ thuật phối cảnh biến dạng".

Anamorphosis is a special case of perspective art,

Phối cảnh biến dạng là một trường hợp đặc biệt của nghệ thuật phối cảnh,

where artists represent realistic three-dimensional views

nơi mà các họa sĩ thể hiện cái nhìn ba chiều chân thực

on two-dimensional surfaces.

trên các bề mặt hai chiều.

Though it's common today,

Mặc dù đã trở nên phổ biến ở hiện tại,

this kind of perspective drawing has only been around since the Italian Renaissance.

loại hình vẽ phối cảnh này chỉ mới bắt đầu xuất hiện từ thời Phục Hưng ở Ý.

Ancient art often showed all figures on the same plane,

Nghệ thuật cổ đại thường thể hiện hình ảnh trên cùng một mặt phẳng.

varying in size by symbolic importance.

khác nhau về kích thước tùy thuộc tầm quan trọng biểu tượng của nó.

Classical Greek and Roman artists realized they could make objects seem further

Họa sĩ Hy Lạp và La Mã cổ điển nhận ra có thể làm cho vật thể nhìn có vẻ xa hơn

by drawing them smaller,

bằng cách vẽ chúng nhỏ hơn,

but many early attempts at perspective were inconsistent or incorrect.

nhưng nhiều nỗ lực về phối cảnh trước đó đều mâu thuẫn và chưa chính xác.

In 15th century Florence,

Thế kỉ 15, tại Florence,

artists realized the illusion of perspective

các nhà họa sĩ đã nhận thấy ảo giác của cảnh

could be achieved with higher degrees of sophistication

có thể được đạt đến mức độ tinh tế hơn

by applying mathematical principles.

bắng cách áp dụng các nguyên tắc toán học.

In 1485, Leonardo da Vinci manipulated the mathematics

Năm 1485, Leonardo da Vinci đã sử dụng toán học

to create the first known anamorphic drawing.

để tạo ra tác phẩm phối cảnh biến dạng đầu tiên

A number of other artists later picked up the technique,

Một số nghệ sĩ khác sau này đã áp dụng kĩ thuật này,

including Hans Holbein in "The Ambassadors."

bao gồm Hans Holbein trong tác phẩm "The Ambassadors"

This painting features a distorted shape that forms into a skull

Bức tranh mô tả một hình ảnh biến dạng hình thành nên hình một đầu lâu

as the viewer approaches from the side.

nếu người xem nhìn từ mép tranh.

In order to understand how artists achieve that effect,

Để hiểu rõ làm sao những họa sĩ tạo được hiệu ứng trên,

we first have to understand how perspective drawings work in general.

chúng ta trước hết phải hiểu vẽ phối cảnh tổng quát là như thế nào.

Imagine looking out a window.

Hình dung ta nhìn ra ngoài cửa sổ

Light bounces off objects and into your eye,

Ánh sáng bị phản xạ và truyền đến mắt ta,

intersecting the window along the way.

giao với cửa sổ trên đường đi của nó.

Now, imagine you could paint the image you see directly onto the window

Bây giờ, hãy tưởng tượng bạn có thể vẽ bức tranh mà bạn nhìn thấy trên cửa sổ

while standing still and keeping only one eye open.

khi đang đứng im và chỉ nhìn bằng một mắt.

The result would be nearly indistinguishable from the actual view

Kết quả sẽ gần như không thể phân biệt với hình ảnh thực

with your brain adding depth to the 2-D picture,

khi não bộ khắc sâu vào bức tranh 2-D,

but only from that one spot.

nhưng chỉ nhìn từ một điểm.

Standing even just a bit off to the side

Đứng xa mép bức tranh một chút

would make the drawing lose its 3-D effect.

sẽ khiến hiệu ứng 3-D biến mất

Artists understand that a perspective drawing

Người họa sĩ hiểu rằng một bản vẽ phối cảnh

is just a projection onto a 2-D plane.

là một bản chiếu trên mặt phẳng 2 chiều.

This allows them to use math to come up with basic rules of perspective

Điều này cho phép họ sử dụng toán học khám phá quy tắc cơ bản trong phối cảnh,

that allow them to draw without a window.

giúp họa sĩ vẽ được mà không cần cửa sổ.

One is that parallel lines, like these,

Hai dòng kẻ song song như thế này,

can only be drawn as parallel if they're parallel to the plane of the canvas.

chỉ có thể được vẽ song song nếu chúng song song với mặt phẳng của bức vẽ,

Otherwise, they need to be drawn converging to a common point

Nói cách khác, cần vẽ chúng hội tụ qua một điểm chung

known as the vanishing point.

hay còn gọi là điểm ảo.

So that's a standard perspective drawing.

Đó là một bản vẽ phối cảnh kiểu mẫu.

With an anamorphic drawing, like "The Ambassadors,"

Với một bản vẽ biến hình như "The Ambassadors",

directly facing the canvas makes the image look stretched and distorted,

đứng trực diện với bức tranh làm hỉnh ảnh bị kéo dãn và méo mó,

but put your eye in exactly the right spot way off to the side,

nhưng nếu nhìn từ điểm chính xác bên cạnh bức tranh

and the skull materializes.

thì họp sọ sẽ hiện ra.

Going back to the window analogy,

Quay trở lại với suy diễn cửa số,

it's as if the artist painted onto a window positioned at an angle

như thể họa sĩ vẽ lên trên cửa sổ được đặt chếch

instead of straight on,

thay vì đặt thẳng,

though that's not how Renaissance artists actually created anamorphic drawings.

mặc dù đó không phải cách mà họa sĩ Phục Hưng thực sự tạo ra bức vẽ.

Typically, they draw a normal image onto one surface,

Thông thường, người ta vẽ một hình ảnh bình thường lên một bề mặt,

then use a light,

sau đó sử dụng ánh sáng,

a grid,

một tấm lưới,

or even strings to project it onto a canvas at an angle.

hay ngay cả dây để chiếu chếch nó trên giấy vẽ.

Now let's say you want to make an anamorphic sidewalk drawing.

Bây giờ, giả sử bạn muốn làm một bản vẽ biến hình trên vỉa hè.

In this case, you want to create the illusion

Trong trường hợp này, bạn muốn tạo nên ảo ảnh

that a 3-D image has been added seamlessly into an existing scene.

khi các nét vẽ liền có sẵn nối liền thành một hình ảnh 3-D.

You can first put a window in front of the sidewalk

Đầu tiên, hãy tưởng tượng một cửa sổ phía trước vỉa hè

and draw what you want to add onto the window.

và vẽ những gì bạn muốn lên trên cửa sổ đó

It should be in the same perspective as the rest of the scene,

Nên có cùng một tầm nhìn ở mọi nét vẽ còn lại

which might require the use of those basic rules of perspective.

điều đó có thể cần tới các quy luật xa gần cơ bản.

Once the drawing's complete,

Một khi bức tranh hoàn thành,

you can use a projector placed where your eye was

bạn có thể dùng máy chiếu cố định tại tầm mắt

to project your drawing down onto the sidewalk,

để chiếu xuống bức vẽ của mình trên vỉa hè

then chalk over it.

sau đó vẽ phấn lên.

The sidewalk drawing and the drawing on the window

Bức vẽ trên vỉa hè và trên cửa số

will be nearly indistinguishable from that point of view,

sẽ gần như giống nhau từ điểm nhìn đó

so viewers' brains will again be tricked

nên não người nhìn sẽ một lần nữa bị đánh lừa

into believing that the drawing on the ground is three-dimensional.

và tin rằng bức tranh trên nền đất đó là hình ảnh 3-D

And you don't have to project onto a flat surface to create this illusion.

Và bạn không nhất thiết phải chiếu trên một mặt phẳng để có được ảo ảnh này.

You can project onto multiple surfaces,

Bạn có thể chiếu lên nhiều bề mặt,

or assemble a jumble of objects, that from the right point of view,

hoặc tập hợp lộn xộn của các vật thể từ điểm nhìn đúng,

appears to be something else entirely.

sẽ hiện ra những hình ảnh hoàn toàn khác.

All over the planet, you can find solid surfaces

Ở khắp mọi nơi, bạn có thể tìm thấy các bề mặt rắn

giving way to strange, wonderful, or terrifying visions.

nhường chỗ cho những ảo ảnh lạ lùng kỳ diệu và đáng sợ.

From your sidewalk to your computer screen,

Vỉa hè hay màn hình máy tính của bạn

these are just some of the ways that math and perspective

đây chỉ là một số cách mà toán học và quy luật phối cảnh

can open up whole new worlds.

có thể mở ra những thế giới mới.