The physics of playing guitar - Oscar Fernando Perez

Gitar çalmanın fiziği - Oscar Fernando Perez

Çeviri: Engin KILIÇ Gözden geçirme: Sevkan Uzel

Hendrix, Cobain ve Page.

Hendrix, Cobain and Page.

They can all shred,

Hepsi son derece hızlı.

but how exactly do the iconic contraptions in their hands

Peki nasıl oluyor da ellerindeki bu mekanizma

produce notes, rhythm, melody and music.

nota, ritm, melodi ve müziği oluşturuyor?

When you pluck a guitar string, you create a vibration called a standing wave.

Gitar teline vurduğunuzda "kararlı dalga" denilen bir titreşim oluşur.

Some points on the string, called nodes, don't move at all,

"Düğüm noktaları" olarak adlandırılan bazı noktalar hareket etmezken

while other points, anti-nodes, oscillate back and forth.

"dalga karnı" denilen diğer noktalar ileri geri salınır.

Bu titreşim sap ve köprü aracılığıyla gitarın gövdesine aktarılır

The vibration translates through the neck and bridge to the guitar's body,

where the thin and flexible wood vibrates,

ve buradaki ince, esnek ağaç titreşip

jostling the surrounding air molecules together and apart.

etrafındaki hava moleküllerini de titreştirir.

These sequential compressions create sound waves,

Art arda gerçekleşen bu titreşimler ses dalgalarını meydana getirir.

and the ones inside the guitar mostly escape through the hole.

Gitarın ses deliğinden çıkan dalgalar

They eventually propagate to your ear,

kulağımıza iletilir.

Burada elektriksel sinyallere çevrilerek

which translates them into electrical impulses

that your brain interprets as sound.

beynimiz tarafından ses olarak algılanır.

The pitch of that sound depends on the frequency of the compressions.

Sesin perdesi, titreşimlerin frekansına bağlıdır.

A quickly vibrating string will cause a lot of compressions close together,

Hızla titreyen bir tel pek çok titreşimin

bir arada oluşmasına yol açarak yüksek perdeli bir ses oluşturur.

making a high-pitched sound,

and a slow vibration produces a low-pitched sound.

Yavaş bir titreşimin sonucunda ise düşük perdeli bir ses oluşur.

Four things affect the frequency of a vibrating string:

Telin titreşim frekansını etkileyen dört faktör var:

the length, the tension, the density and the thickness.

uzunluk, gerginlik, yoğunluk ve kalınlık.

Gitar telleri aynı uzunlukta ve gerginlikte olur;

Typical guitar strings are all the same length,

and have similar tension, but vary in thickness and density.

ancak kalınlık ve yoğunlukları farklılık gösterir.

Thicker strings vibrate more slowly, producing lower notes.

Kalın teller daha yavaş titreşip daha kalın sesler çıkarır.

Each time you pluck a string,

Tele her vurduğunuzda

you actually create several standing waves.

birkaç kararlı dalga yaratırsınız.

There's the first fundamental wave, which determines the pitch of the note,

Temel dalga, notanın perdesini belirler.

but there are also waves called overtones,

"Doğuşkan" diye adlandırılan başka dalgalar da vardır.

whose frequencies are multiples of the first one.

Doğuşkanların frekansları, temel dalganın frekansının katları şeklindedir.

All these standing waves combine to form a complex wave with a rich sound.

Bu kararlı dalgalar bir araya gelerek karmaşık bir dalga oluşturur.

Tele vurma biçiminizi değiştirerek farklı doğuşkanlar elde edebilirsiniz.

Changing the way you pluck the string affects which overtones you get.

Telin ortasına vurduğunuzda duyacağınız şey temel sesin yanı sıra,

If you pluck it near the middle,

you get mainly the fundamental and the odd multiple overtones,

frekansları temel sesinkinin tek sayı katları olan,

which have anti-nodes in the middle of the string.

düğüm noktaları ise telin ortasında olan doğuşkanlardır.

If you pluck it near the bridge, you get mainly even multiple overtones

Köprüye yakın bir yerden tele vurduğunuzda ise, temel sesin frekansının

çift sayı katları olan doğuşkanların parlak sesini duyarsınız.

and a twangier sound.

The familiar Western scale is based on the overtone series of a vibrating string.

Batı Müziği gamlarını oluşturan yine bu doğuşkanlardır.

Temel sesle beraber, temel sesin frekansının iki katı frekansa sahip olan

When we hear one note played with another that has exactly twice its frequency,

birinci doğuşkanı duyduğumuzda bu ikisi birlikte kulağımıza oldukça uyumlu gelir.

its first overtone,

they sound so harmonious that we assign them the same letter,

Bu yüzden onları aynı nota olarak kabul ederiz.

and define the difference between them as an octave.

Aralarındaki farklı ise "oktav" diye adlandırırız.

The rest of the scale is squeezed into that octave

Gam, 12 sesten oluşur ve bu sesler

divided into twelve half steps

bir oktav aralığı içinde yer alır.

whose frequency is each 2^(1/12) higher than the one before.

Her birinin frekansı, bir öncekinin frekansının 2^(1/12) katıdır.

That factor determines the fret spacing.

Bu katsayı, perde aralığını belirler.

Her bir perde çubuğu, telin geri kalan uzunluğunu 2^(1/12)'ye bölüp

Each fret divides the string's remaining length by 2^(1/12),

frekansı yarım ses aralığı kadar yükseltir.

making the frequencies increase by half steps.

Keman gibi perdesiz enstrümanlar

Fretless instruments, like violins,

make it easier to produce the infinite frequencies between each note,

iki nota arasındaki sonsuz sayıda frekansın çalınabilmesini sağlar.

but add to the challenge of playing intune.

Fakat ton dışına çıkmayıp akortlu çalmayı da bir o kadar zorlaştırır.

The number of strings and their tuning

Tellerin sayısı ve akortlanışı

are custom tailored to the chords we like to play

çalmak istediğimiz akorlara ve

ellerimizin fizyolojisine göre belirlenmiştir.

and the physiology of our hands.

Guitar shapes and materials can also vary,

Gitarların şekilleri ve yapıldıkları materyaller çeşitlilik gösterir

and both change the nature and sound of the vibrations.

ve bu çeşitlilik, titreşimin doğasını ve sesini de değiştirir.

Aynı anda iki veya daha fazla teli çalmak

Playing two or more strings at the same time

allows you to create new wave patterns like chords and other sound effects.

akorlar ve diğer ses efektleri gibi yeni kalıplar oluşturmamızı sağlar.

For example, when you play two notes whose frequencies are close together,

Örneğin frekansları birbirine yakın olan iki notayı aynı anda çaldığınızda,

they add together to create a sound wave whose amplitude rises and falls,

bu iki sesin üst üste binmesiyle genliği artıp azalan bir ses dalgası oluşur

producing a throbbing effect, which guitarists call the beats.

ve ortaya gitaristlerin "vuruş" dediği, zonklamaya benzeyen bir ses çıkar.

And electric guitars give you even more to play with.

Elektrik gitarlar ise daha geniş bir yelpaze sunar.

The vibrations still start in the strings,

Titreşim yine tellerde başlar

but then they're translated into electrical signals by pickups

fakat bu kez manyetikler tarafından elektriksel sinyallere çevrilip

and transmitted to speakers that create the sound waves.

ses dalgaları üreten hoparlörlere iletilir.

Sinyaller, manyetik ve hoparlör arasında

Between the pickups and speakers,

it's possible to process the wave in various ways,

çeşitli şekillerde işlenerek

to create effects like distortion, overdrive, wah-wah, delay and flanger.

distortion, overdrive, wah-wah, delay ve flanger gibi efektler yaratılabilir.

And lest you think that the physics of music is only useful for entertainment,

Müzik fiziğinin sadece eğlence için olduğunu düşünüyorsanız

konuya bir de şu açıdan bakın:

consider this.

Some physicists think that everything in the universe

Bazı fizikçiler evrendeki her şeyin çok küçük ve

is created by the harmonic series of very tiny, very tense strings.

çok gergin tellerin (sicimlerin) harmonik serilerinden oluştuğunu düşünüyor.

So might our entire reality

Yani tüm gerçekliğimiz

be the extended solo of some cosmic Jimi Hendrix?

kozmik bir Jimi Hendrix'in uzun bir solosu olabilir mi?

Clearly, there's a lot more to strings than meets the ear.

Şüphesiz ki teller, ya da sicimler,

kulağımızla duyabildiğimizden çok daha fazlasını ifade ediyor.