The evolution of animal genitalia - Menno Schilthuizen

Hayvan üreme organlarının evrimi - Menno Schilthuizen

2,962,806 views

2017-04-24 ・ TED-Ed


New videos

The evolution of animal genitalia - Menno Schilthuizen

Hayvan üreme organlarının evrimi - Menno Schilthuizen

2,962,806 views ・ 2017-04-24

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Esra Çakmak Gözden geçirme: Yunus ASIK
00:08
The evolutionary tango of animal genitalia.
0
8163
4150
Hayvan üreme organlarının evrimsel tangosu.
00:12
Can you guess what you're looking at?
1
12313
2391
Neye baktığınızı tahmin edebilir misiniz?
00:14
If you answered "duck vagina," you'd be right.
2
14704
3761
"Ördek vajinası" diyorsanız, doğru cevabı verdiniz.
00:18
Although the bird's outward appearance may not strike you as especially odd,
3
18465
3650
Kuşların dış görünüşü dikkat çekici bir şekilde garip gelmese de;
00:22
it uses this strange, intricate,
4
22115
2040
üremek için bu tuhaf, çetrefilli,
00:24
cork-screw shaped contraption to reproduce.
5
24155
3995
burgu şekilli tertibatılarını kullanırlar.
00:28
We see similarly unbelievable genitalia in insects,
6
28150
2934
Benzer şekilde, bu akıl almaz üreme organlarını böceklerde,
00:31
mammals,
7
31084
921
memelilerde,
00:32
reptiles,
8
32005
878
00:32
fish,
9
32883
902
sürüngenlerde,
balıklarda,
00:33
spiders,
10
33785
798
örümceklerde
00:34
and even snails.
11
34583
1993
ve hatta salyangozlarda görürüz.
00:36
Apparently, no organs evolve faster and into more variable shapes
12
36576
4339
Görünen o ki, çoğalma görevine dahil olanlar haricinde hiçbir organ
00:40
than those involved in procreation.
13
40915
3140
daha hızlı ve daha çeşitli şekillerde evrilmiyor.
00:44
Superficially, it makes sense because evolution works via reproduction.
14
44055
5495
Yüzeysel olarak tutarlı bir durum, çünkü evrim üreme üzerinden gerçekleşiyor.
00:49
When an animal leaves more offspring, its genes will spread.
15
49550
3986
Bir hayvan ne kadar çok döl bırakırsa, genleri o kadar yayılır.
00:53
And since genitalia are an animal's tools for reproduction,
16
53536
3748
Üreme organları, hayvanın çoğalma vasıtası olduğu için de,
00:57
any improvement there will have immediate effect.
17
57284
4295
oradaki herhangi bir gelişme direkt olarak kendini gösterir.
01:01
And yet, what's the point of having such decorative nether regions?
18
61579
4367
Yine de, böylesine cafcaflı alt takımların mantığı nedir?
01:05
After all, the function of genitalia seems simple.
19
65946
3040
Nihayetinde, üreme organlarının işlevi oldukça basit.
01:08
A penis deposits a bit of sperm
20
68986
2121
Penis bir miktar sperm yerleştirir
01:11
and a vagina receives it and delivers it to the egg.
21
71107
4049
ve vajina da bunu alıp yumurtaya iletir.
01:15
A pipette-like thingy on the male
22
75156
1970
Erkekteki pipetimsi alet ile
01:17
and a funnel-like gizmo on the female should do just fine for any animal.
23
77126
5381
dişideki hunimsi aygıt, her hayvan için gayet yeterli.
01:22
And yet, that's not what we see.
24
82507
3179
Ama yine de biz böyle düşünmüyoruz.
01:25
The penis of a chicken flea, for example, looks nothing like a pipette,
25
85686
4392
Tavuk piresinin penisi patlamış bir sarkaçlı saat gibi,
01:30
more like an exploded grandfather clock.
26
90078
2936
pipet ile uzaktan yakından alakası yok.
01:33
And the vagina of a featherwing beetle
27
93014
2633
Tüy-kanatlı böceklerin vajinası,
01:35
resembles something you'd find in a Dr. Seuss book.
28
95647
3740
Dr. Seuss'un kitabındaki bir şeyleri andırıyor.
01:39
Throughout the animal kingdom,
29
99387
1450
Hayvanlar âleminde
01:40
genitalia are very complex things,
30
100837
2842
üreme organları, işlevleri bir yana,
01:43
much more complicated than seems necessary for what they're meant to do.
31
103679
4370
olmaları gerekenden çok daha karmaşık bir yapıya sahiptir.
01:48
That's because genitalia do more than just deposit and receive sperm.
32
108049
4987
Üreme organı sperm depolamanın ve almanın ötesinde vazifelere sahip.
01:53
Many male animals also use the penis as courtship device, like crane flies.
33
113036
7571
Çoğu erkek hayvan, çayır sinekleri gibi, penislerini kur aracı olarak da kullanır.
02:00
In some South American species,
34
120607
1980
Güney Amerika'daki bazı türlerde,
02:02
males have a tiny washboard and scraper on their penis,
35
122587
3081
erkeklerin penisi üzerinde, çiftleştiklerinde dişinin vücuduna
02:05
which produces a song that reverberates throughout the female's body
36
125668
4321
aktarılan bir ezgi üreten, minik bir raspa
02:09
when they mate.
37
129989
1839
ve oluklu kalıp bulunur.
02:11
It's thought that if female crane flies enjoy this unusual serenade,
38
131828
3631
Dişi çayır sineğinin bu ilginç serenattan etkilenmesi durumunda,
02:15
they'll allow the male to father their offspring.
39
135459
3417
döllenmeye kapı açtıkları düşünülür.
02:18
This way, the genes of the most musical penises spread,
40
138876
3842
Böylece, en müzikal penisler yayılarak böceklerdeki erkeklik organında
02:22
leading to rapid evolution of insects' phalluses.
41
142718
4791
seri bir evrimin öncüsü olacaktır.
02:27
Similarly, some beetles have two little drumsticks on either side of the penis.
42
147509
4311
Benzer şekilde bazı böceklerin penis yanlarında, minik birer baget bulunur.
02:31
During mating, they'll rub, slap, or tap the female with these.
43
151820
4860
Çiftleşme sırasında eşlerini bunlarla sürter, dokundurur veya şaplak atarlar.
02:36
And some hoofed mammals, like rams and bulls,
44
156680
3749
Koç ve boğa gibi bazı toynaklı memeliler,
02:40
use a whip-like extension on the penis's left side
45
160429
3090
çiftleşme sırasında uyarılma yaratmak için,
02:43
to create a sensation during mating.
46
163519
3301
penisin sol tarafında bulunan kamçımsı uzvu kullanırlar.
02:46
But how can females really choose between males
47
166820
3457
Peki ya değerlendirme sadece çiftleşme sonucunda yapılabiliyorsa,
02:50
if she can only assess them after mating?
48
170277
3411
dişiler en başında eşlerini nasıl seçiyorlar?
02:53
This is where the power of female adaptation comes into play.
49
173688
4290
İşte bu noktada, dişi adaptasyon gücü devreye giriyor.
02:57
In fact, insemination is different to conception,
50
177978
2990
Aslında döllenme, kavramına göre farklıdır
03:00
and the female genitalia exploit this distinction.
51
180968
3513
ve dişi organı bu ayrımdan faydalanır.
03:04
For instance, in some dung flies,
52
184481
1678
Mesela, bazı bok sineklerinde
03:06
the vagina contains pockets for separating sperm from different males
53
186159
4891
vajina; diğer erkeklerin spermlerinin, ne kadar çekici olduklarına göre ayrıştığı
03:11
depending on how appealing they were.
54
191050
3580
farklı cepler içerir.
03:14
Males using their penises for courtship
55
194630
2109
Erkeklerin penislerini kur için kullanması
03:16
and females controlling their own sperm management
56
196739
2871
ve dişilerin kendi spermlerini yönetme biçimleri,
03:19
are two reasons why genitalia evolve into such complex shapes.
57
199610
5245
üreme organlarının bu karmaşık yapıda evrilmesine yol açan iki sebeptir.
03:24
But there are others
58
204855
1116
Başka sebepler de var;
03:25
because genitalia are also where a sexual conflict is played out.
59
205971
4399
çünkü üreme organları aynı zamanla cinsel çekişmenin yaşandığı yerdir.
03:30
A female's interests are best served if she fertilizes her eggs
60
210370
3661
En iyi baba adayı ile yumurtalarını döllerse
03:34
with the sperm of the best fathers
61
214031
2829
ve dölleri arasında genetik çeşitlilik yaratırsa,
03:36
and creates genetic variability amongst her offspring.
62
216860
4041
dişinin çıkarları en iyi şekilde sağlanmış olur.
03:40
For a male, on the other hand, this is bad news.
63
220901
3480
Erkek içinse bu bir sorun, çünkü işler hiç de böyle değil.
03:44
For him, it would be best if a female used his sperm
64
224381
3143
Onun için en iyisi, bir dişinin bütün yumurtalarını
03:47
to fertilize all of her eggs.
65
227524
3810
döllemek için onun spermini kullanmış olması.
03:51
So we see cycles of adaptation in an evolutionary arms race
66
231334
4180
Hakimiyeti yakalamak için oluşturulan evrimsel silahlanma yarışında,
03:55
to retain control.
67
235514
2461
adaptasyon döngülerine şahit oluyoruz.
03:57
Black widow spiders have a disposable penis tip
68
237975
3002
Karadul örümceği vajina içinde kopup rakiplerin girişimlerini
04:00
that breaks off inside the vagina blocking the attempts of his rivals,
69
240977
5034
tıkayan atılabilir penis ucuna sahiptir ve erkek tahtakuruları
04:06
and bed bug males bypass a female's genitalia altogether
70
246011
3511
şırınga benzeri penisleriyle sperm hücrelerini direkt rahme ileterek
04:09
using a syringe-like penis to inject sperm cells directly into her belly.
71
249522
7240
dişinin üreme organını tamamen köprülerler.
04:16
Not to be outdone,
72
256762
1375
Mağlup olmamak adına,
04:18
females have evolved their own countermeasures.
73
258137
3117
dişiler kendi önlemlerince evrildiler.
04:21
In some bed bug species,
74
261254
1518
Bazı tahtakurularında,
04:22
the females have evolved an entirely new set of genitalia
75
262772
3230
dişiler tamamen yeni bir üreme organı dizisine evrildiler,
04:26
on their right hand flanks where the males usually pierce them.
76
266002
4912
erkeğin genellikle nüfuz ettiği sağ el tarafında taarruza geçtiler.
04:30
That allows them to maintain the power to filter out unwanted sperm
77
270914
4330
Bu onlara, istenmeyen spermi üreme organlarıyla eleme gücünü
04:35
with their genitalia.
78
275244
2160
sürdürme imkanı sağlıyor.
04:37
And duck vaginas are shaped like a clockwise spiral
79
277404
3294
Ördek vajinası saat yönündeki sarmal gibi şekillenmiş,
04:40
so that when the male inflates his long, counterclockwise coiled penis into her,
80
280698
5906
böylece erkek takımını şişirdiğinde, saat yönünün tersi penisini sarmaladığında
04:46
and she disapproves,
81
286604
1598
ve dişi reddettiğinde,
04:48
all she needs to do is flex her vaginal muscles
82
288202
3162
tek yapması gereken şey vajina kaslarını kasmak oluyor,
04:51
and the penis just flubs out.
83
291364
3697
böylece penis çıkıveriyor.
04:55
So, genitalia differs so much, not just to fascinate us,
84
295061
4364
Üreme organları sadece bizi cezbetmek için değil,
04:59
but because in every species,
85
299425
1909
aynı zamanda milyon yıldır süren
05:01
they're the result of a furious evolutionary tango of sex
86
301334
4071
ve milyonlarca yıl da sürecek olan
05:05
that has been going on for millions of years
87
305405
2970
şiddetli bir evrimsel seks tangosunun sonucu olduğu için
05:08
and will continue for millions of years to come.
88
308375
3071
bütün türlerde çok çeşitlilik gösterir.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7