The evolution of animal genitalia - Menno Schilthuizen

Tłumaczenie: Agata Kurczynska Korekta: Ola Królikowska

Tango ewolucyjne zwierzęcych genitaliów.

The evolutionary tango of animal genitalia.

Can you guess what you're looking at?

Czy wiesz, co to?

If you answered "duck vagina," you'd be right.

Jeśli odpowiedzią jest “kacza wagina”, to masz rację.

Although the bird's outward appearance may not strike you as especially odd,

Chociaż ich zewnętrzny wygląd nie wydaje się szczególnie dziwaczny,

it uses this strange, intricate,

ptaki używają tego wymyślnego, zawiłego

cork-screw shaped contraption to reproduce.

aparatu w kształcie korkociągu w celach reprodukcji.

We see similarly unbelievable genitalia in insects,

Widzimy równie niewiarygodne genitalia u owadów,

mammals,

ssaków, gadów, ryb, pająków,

reptiles,

fish,

spiders,

and even snails.

a nawet ślimaków.

Apparently, no organs evolve faster and into more variable shapes

Okazuje się, że żaden organ nie ewoluuje szybciej

i nie osiąga więcej różnorodnych kształtów niż te zaangażowane w prokreację.

than those involved in procreation.

Superficially, it makes sense because evolution works via reproduction.

Ma to sens, bo ewolucja działa przez reprodukcję.

When an animal leaves more offspring, its genes will spread.

Jeśli zwierzę pozostawi więcej potomstwa, jego geny rozprzestrzenią się dalej.

And since genitalia are an animal's tools for reproduction,

Skoro genitalia są zwierzęcym narzędziem do reprodukcji,

any improvement there will have immediate effect.

każda ich poprawa przyniesie natychmiastową korzyść.

And yet, what's the point of having such decorative nether regions?

Jaki jest w takim razie sens dekoracyjnego podbrzusza?

After all, the function of genitalia seems simple.

Funkcja genitaliów wydaje się prosta.

A penis deposits a bit of sperm

Penis uwalnia trochę spermy,

and a vagina receives it and delivers it to the egg.

a wagina przyjmuje ją i dostarcza do jajeczka.

A pipette-like thingy on the male

Pipetowy dynks u samca

and a funnel-like gizmo on the female should do just fine for any animal.

i tulejowe ustrojstwo u samicy powinny zupełnie wystarczyć każdemu zwierzęciu.

And yet, that's not what we see.

Ale widzimy co innego.

The penis of a chicken flea, for example, looks nothing like a pipette,

Przykładowo penis pchły ptasiej w niczym nie przypomina pipety.

more like an exploded grandfather clock.

Wygląda raczej jak babciny zegar po eksplozji.

A wagina chrząszcza

And the vagina of a featherwing beetle

resembles something you'd find in a Dr. Seuss book.

przypomina coś rodem z książek Dr. Seussa dla dzieci.

Throughout the animal kingdom,

W królestwie zwierząt

genitalia are very complex things,

genitalia okazują się bardzo wysublimowanym oprzyrządowaniem,

much more complicated than seems necessary for what they're meant to do.

dużo bardziej, niż mogłoby się to wydawać konieczne.

That's because genitalia do more than just deposit and receive sperm.

Powodem są ich dodatkowe funkcje ponad deponowanie i otrzymywanie spermy.

Many male animals also use the penis as courtship device, like crane flies.

Wiele samców, na przykład komarnic, wykorzystuje penisy w czasie zalotów.

In some South American species,

U niektórych gatunków z Ameryki Południowej

males have a tiny washboard and scraper on their penis,

samce mają penisy wyposażone w malutkie tarki do prania i skrobak,

which produces a song that reverberates throughout the female's body

które wytwarzają melodię przenikającą przez ciało samicy

when they mate.

podczas kopulacji.

It's thought that if female crane flies enjoy this unusual serenade,

Podobno jeśli samicy komarnicy podoba się ta wyjątkowa serenada,

they'll allow the male to father their offspring.

pozwala ona samcowi na bycie ojcem jej potomstwa.

This way, the genes of the most musical penises spread,

Geny pochodzące z najbardziej muzykalnego penisa rozprzestrzenią się,

leading to rapid evolution of insects' phalluses.

prowadząc do szybkiej ewolucji owadziego prącia.

Similarly, some beetles have two little drumsticks on either side of the penis.

Niektóre żuki mają po obu stronach penisa dwie małe pałeczki.

During mating, they'll rub, slap, or tap the female with these.

Podczas kopulacji pocierają, klepią lub pukają nimi samice.

And some hoofed mammals, like rams and bulls,

A niektóre ssaki kopytne jak baran czy byk

use a whip-like extension on the penis's left side

używają przedłużenia w formie bicza umieszczonego po lewej stronie penisa,

to create a sensation during mating.

żeby wygenerować dodatkowe atrakcje podczas spółkowania.

But how can females really choose between males

Ale jak samica mogłaby wybrać między samcami,

if she can only assess them after mating?

jeśli oceniać by ich miała dopiero po kopulacji?

This is where the power of female adaptation comes into play.

Tu do gry wkracza kobieca sztuka adaptacji.

In fact, insemination is different to conception,

Zapłodnienie to co innego niż poczęcie

and the female genitalia exploit this distinction.

i genitalia samic to wykorzystują.

Przykładowo: wagina pewnych much zwanych cuchnami nawozowymi

For instance, in some dung flies,

the vagina contains pockets for separating sperm from different males

ma kieszenie do rozdzielania nasienia pochodzącego od różnych samców

depending on how appealing they were.

w zależności od tego, jak biegli byli w technice uwodzenia.

Males using their penises for courtship

Samce wykorzystują penisy podczas zalotów,

and females controlling their own sperm management

a samice mają własny system zarządzania spermą.

are two reasons why genitalia evolve into such complex shapes.

To dwa powody ewolucji genitaliów do takiej mnogości złożonych kształtów.

But there are others

Ale są także inne, bo genitalia przydają się tam,

because genitalia are also where a sexual conflict is played out.

gdzie zachodzi seksualny konflikt interesów.

A female's interests are best served if she fertilizes her eggs

Najbardziej korzystne z punktu widzenia samic jest zapłodnienie jej jajeczek

with the sperm of the best fathers

nasieniem należącym do najlepszego z potencjalnych ojców

and creates genetic variability amongst her offspring.

oraz wytworzenie jak największej różnorodności wśród jej potomstwa.

For a male, on the other hand, this is bad news.

Z drugiej jednak strony to dla samca złe wieści.

For him, it would be best if a female used his sperm

Dla niego najlepsze byłoby użycie przez samicę

to fertilize all of her eggs.

jego materiału genetycznego do zapłodnienia jajeczek.

So we see cycles of adaptation in an evolutionary arms race

Obserwujemy cykle adaptacyjne w ewolucyjnym wyścigu zbrojeń

to retain control.

w celu utrzymania kontroli.

Black widow spiders have a disposable penis tip

Samce czarnej wdowy mają jednorazową końcówkę na penisie,

that breaks off inside the vagina blocking the attempts of his rivals,

która ułamuje się w waginie, blokując próby zapłodnienia przez rywali.

Z kolei samce pluskwy całkowicie omijają samicze genitalia

and bed bug males bypass a female's genitalia altogether

using a syringe-like penis to inject sperm cells directly into her belly.

za pomocą prącia-strzykawki,

aplikując spermę bezpośrednio do ich brzucha.

Not to be outdone,

Żeby nie dać się przechytrzyć,

females have evolved their own countermeasures.

samice wykorzystują kontra-system.

In some bed bug species,

U niektórych gatunków pluskiew

the females have evolved an entirely new set of genitalia

samice rozwinęły całkowicie nowy zestaw genitaliów

na prawej flance, gdzie samce z reguły je nakłuwały.

on their right hand flanks where the males usually pierce them.

That allows them to maintain the power to filter out unwanted sperm

Zapewniło to zdolność do odrzucenia niechcianej spermy

with their genitalia.

za pomocą genitaliów.

And duck vaginas are shaped like a clockwise spiral

Natomiast kacze waginy mają kształt spirali prawoskrętnej.

so that when the male inflates his long, counterclockwise coiled penis into her,

Kiedy samiec penetruje samicę długim, lewoskrętnie zwiniętym prąciem,

and she disapproves,

a to nie spotyka się z jej uznaniem,

all she needs to do is flex her vaginal muscles

samica kurczy mięśnie pochwy,

and the penis just flubs out.

żeby pozbyć się niechcianego gościa.

So, genitalia differs so much, not just to fascinate us,

Genitalia są tak różnorodne, nie po to, żeby nas fascynować,

but because in every species,

ale dlatego, że u każdego gatunku

they're the result of a furious evolutionary tango of sex

wynikają z żywiołowego tanga ewolucyjnego płci,

that has been going on for millions of years

które odbywało się przez miliony lat

and will continue for millions of years to come.

i będzie kontynuowane przez kolejne miliony w przyszłości.