Working backward to solve problems - Maurice Ashley

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Çeviri: Senanur Çetgin Gözden geçirme: Gözde Alpçetin

There's a myth that grandmasters can see ten,

Büyük ustaların on, on beş, yirmi hamle ilerisini

fifteen, twenty moves ahead.

görebildiğine dair bir efsane var

And it's a great myth because I'm a grandmaster

ve bu harika bir efsane çünkü ben büyük bir ustayım

and it makes me look like a super freaking genius.

ve bu beni süper acayip bir dahi gibi gösteriyor.

But the truth is,

Ama gerçek şu ki yalnızca ilk dört hamlede

in just the first four moves,

there are 318 billion ways you could play.

oynayabileceğiniz 318 milyar yol var.

Now, that would be cool if I could pull that off,

Bunu başarabilseydim harika olurdu

but grandmasters just can't, it's too much.

ama büyük ustalar bunu yapamaz, bu çok fazla.

Bu yüzden ileriye bakabilmek için farklı teknikler kullanırız.

So we use different techniques to be able to look ahead.

And some of these techniques include chunking,

Bu tekniklerden bazıları

gruplandırma anlamına gelen kümeleme,

which means taking a group, a chess position,

bir satranç pozisyonu

and seeing what possibilities can come from just that group;

ve bu gruplandırmadan hangi ihtimallerin gelebileceği

or pattern recognition,

veya birçok benzer pozisyonun üst üste oynanması anlamına gelen

which is just going over a lot of positions that look very similarly

örüntü tanıma ve bundan anlam çıkarma

and extrapolating truths from that;

the stepping-stone method,

ve atlama taşı yöntemi olarak adlandırılan

which is to take a position, freeze it in your mind,

pozisyon alıp aklınızda dondurarak bir sonraki adımı tahmin ettiğiniz yöntem.

and go from there to guess the next position.

But one of my favorites

Fakat benim çözmekten hoşlandığım

that I love to solve these kind of chess puzzles,

bu tarz satranç problemlerinden biri olan favori hamlelerimden biri,

is called retrograde analysis.

retrograd analizdir.

And what you do with retrograde analysis

Retrograd analiz ile yaptığınız şey

is that in order to look ahead, it pays to look backwards.

ileriye bakmak için geriye de bakmanızdır.

Bu neden bu kadar faydalı?

Now, why is this so useful?

Well, in chess, it's a very complicated case.

Satrançta bu çok karmaşık bir durum.

Tüm bu satranç taşlarına sahipsiniz, 32 adet taş var

You got all these chess pieces, it's 32 pieces,

but after five moves, the position starts to evolve a little bit.

ama beş hamle sonra durum biraz gelişmeye başlar.

And the game starts to go on

Oyun devam etmeye başlar

and you see the chess position get a little simpler,

ve satranç pozisyonunun biraz daha basitleştiğini görürsünüz,

and a little bit simpler, and less pieces on the board,

biraz daha basitleşir, tahtadaki taşlar azalır,

until finally --

ta ki en sonunda...

in this case, a game that I played in a tournament in Foxwoods,

Foxwoods'ta oynadığım bir turnuvadaki oyun da

bunun gibi bir sonuca vardı.

it gets to something like this.

When great players play, it often gets to something like this.

Büyük oyuncular oynadığında bunun gibi bir şeye ulaşır.

You don't see some easy, early checkmate.

Erken şah matın bazılarını kolay göremezsiniz.

Grandmasters see through all that stuff.

Büyük ustalar tüm bunları görür.

What you see is some end game, something really, really simple.

Gördüğünüz şey bir oyun sonu, gerçekten çok ama çok basit bir şey

And we like to study things like this,

ve bunun gibi şeyleri incelemeyi seviyoruz.

grandmasters do,

Büyük ustalar yapar

so that if we get to them, we know how to play them cold,

böylece onları anlarsak nasıl havalı oynanır biliriz

ve ayrıca önümüzdeki pozisyonu yönlendirmek amacıyla

but also so that we can steer the position that's in front of us,

the more complex ones you saw earlier,

daha önce gördüğünüz karmaşık olanlar

to something this easy,

bu kadar kolay bir şey,

bu kadar basit bir şey.

something this simple.

So in this way, when you're dead,

Öyleyse bu şekilde, öldüğünüzde on hamle öncesinden bunu biliyordum

I already knew like ten moves ago,

because I knew where we were going.

çünkü nereye gittiğimizi biliyordum.

Now, why is this so effective?

Şimdi bu neden bu kadar etkili?

Well, it's something about the human mind, the problem with the human mind.

Bu insanın zihniyle ilgili bir şey, insan zihniyle alakalı bir sorun.

We're very logical creatures.

Biz mantıklı yaratıklarız.

So I want you to play along with me a few games.

Bu yüzden benimle birkaç oyun oynamanızı istiyorum.

Take a look at this sentence.

Bu cümleye bir bakın.

[After reading this sentence,

[Bu cümleyi okuduktan sonra fark edeceksiniz ki

you will realize that the brain doesn't recognize a second "the."]

beyniniz ikinci bir "the"yı tanımıyor.]

Now, most of you reading the sentence the second time around

Şimdi, çoğunuz cümleyi ikinci kez okuduğunda

will realize that you missed the word "the"

ilkinde bir ''the''yı okumadan geçtiğini fark etti.

the first time around.

Your mind is very logical, it proceeds forward,

Zihniniz oldukça mantıklı, ileriye doğru çalışıyor,

it just ignores anything that breaks with its logical stream,

mantıksal akışını bozan herhangi bir şeyi görmezden geliyor.

and so you don't see the word "the" the first time,

Böylelikle ilk okuduğunuzda, ikinci ''the''yı görmüyorsunuz.

the second "the," the first time you read it.

But if you read this sentence backwards, you would automatically catch it.

Fakat cümleyi sondan başa doğru okursanız

otomatik olarak fark edersiniz.

You'd go backwards, and you get to "brain," you get to "the,"

Geriye döndünüz, ''beyin''i gördünüz, sonra da ''the''yı

ve ''Vay be, cümlede iki ''the'' varmış" dediniz.

and then you say, "Whoa, there are two 'the's' in the sentence."

Bu redaksiyon işleri için oldukça güzel bir hile.

This is a really cool trick for proofreading papers.

You're writing your paper and there are these silly mistakes.

Yazınızı yazarken saçma hatalar yaparsınız.

Bu yazıda neden bu saçma hataları yaptım?

Why are these mistakes in my paper?

Yazınızı sondan başa okursunuz ve yanlışları yakalarsınız.

You read it backwards, you'll catch all of them.

Alright, let's go on to this problem, an interesting problem.

Pekala, ilginç bir soru üzerinden gidelim.

"Bacteria that double every 24 hours

Her 24 saatte bir sayısı ikiye katlanan bakteriler

fill a lake it has infested after precisely 60 days.

istila ettikleri bir gölü tam olarak 60 gün sonra doldurur.

On what day was the lake half-full?"

Kaçıncı günde gölün yarısı doludur?

Now, a lot of people see this problem

Şimdi birçok kişi bu probleme bakıp

and they'd think, "30, like, you know, you split it in half."

''30, ikiye bölüyorsun işte'' diye düşünecek.

Well, that's not the right answer.

Pekala, bu doğru cevap değil.

And also people might want a calculator.

Ayrıca insanlar bir hesaplama makinesi isteyebilir.

It's too big, it's math, it's boring, I don't want to do that either.

Bu çok fazla, matematik sıkıcı, bunu ben de yapmak istemiyorum.

But if you do this problem backwards, you get the answer right away.

Ama problemi tersten çözerseniz doğru cevaba ulaşırsınız.

What's the answer? 59, obviously.

Cevap ne? 59, elbette.

You start at the end, you go backwards,

Sondan başladınız, geriye doğru gittiniz

it's like, "Oh yeah, it's half-full, the answer is 59."

ve ''Aa yarısı dolu, cevap 59''

Here's another puzzle, a little bit more complicated.

Başka bir bilmece, bu sefer biraz daha karışık.

You have six numbers, 1 through 6.

1 den 6'ya kadar altı adet sayınız var.

The cards are face down.

Kartların yüzü kapalı.

Siz ve ben gidip bir kart seçeceğiz.

You and I are going to pick a card.

You pick a card and you look at it and it says the number 2.

Bir kart seçiyorsunuz ve kartta 2 numara yazıyor.

I look at my card, I think about it for a minute

Kendi kartıma bakıyorum ve bir dakika düşünüyorum

and I say, "I want to trade."

ve ''Takas yapmak istiyorum'' diyorum.

The reason I want to trade,

Takas etmeyi isteme sebebim kimin daha yüksek numara aldığını görmek için.

we're going to trade to see who has the highest number at the end.

Do you trade with me?

Benimle takas eder misiniz?

Most people say, "Of course, I got a 2, 2 sucks!

Birçok kişi ''Elbette, bendeki sayı 2! 2 berbat! '' der.

There are four numbers higher, probability says I'm going to do better."

''Daha yüksek 4 sayı var, daha iyisini yapabilirim.''

Yanlış cevap, bir büyük ustayla oynuyorsunuz.

Wrong answer, you're playing a grandmaster.

Geriden başlıyorsunuz ve çözüyorsunuz.

You start from the back and you work it out.

Eğer elimde 6 olsaydı, takas teklif eder miydim?

If I had the number 6, would I offer to trade?

Of course not, I'm not dumb.

Elbette hayır, aptal değilim.

What about the number 5?

Peki ya 5 numara?

Probably not either, because you're not going to say yes if you have a 6.

Muhtemelen o da hayır

çünkü 6 sayısı elinizde varsa evet demeyeceksiniz.

If 5 is not going to trade and 6 is not going to trade,

Eğer 5 takas edilmiyorsa 6 da edilmez,

4 ise ''Ben de takas yapmıyorum

4 is going to be like,

"I'm not trading either, because 5's and 6's don't trade."

çünkü 5 ve 6'lar da yapmıyor'' şeklinde olacak.

So you see what happens as we work backwards.

Geriye doğru çalıştığımızda ne olduğunu gördünüz.

3 is going to realize: 4, 5, and 6 -- they don't trade,

3 fark edecek ki 4,5,6 bunlar takas edilmiyor

bu yüzden teklif kesinlikle bir 1 sayısı.

so the offer is definitely a 1

and all of you who said yes, thanks for your money.

Evet diyenler, paranız için teşekkürler.

(Laughter)

(Kahkaha)

So, this retrograde analysis is used in different places.

Bu gerici analiz, birçok yerde kullanılıyor.

It's used to prove intoxications hours after an alleged DUI

Bu analiz, Pensilvanya polis memurları tarafından

alkol kullanımı iddiasını doğruluğunu

by Pennsylvania police officers,

saatler sonra kanıtlamak için kullanılıyor

which is kind of cool.

ki bu oldukça havalı.

Well, it means don't drink and drive.

Bu, alkollüyken araba kullanmayın demek.

The use of retro-analysis is used in law, science, medicine, insurance,

Bu geriye dönük analiz yöntemi; hukuk, bilim, tıp, sigorta,

stock market, politics, career planning.

borsa, politika ve kariyer planlaması gibi alanlarda kullanılıyor.

But I find its use to be in a more interesting place,

Fakat bunun kullanımını daha ilginç bir yerde buldum,

maybe one of the most interesting uses is in this movie,

belki de filmde kullanılmış en ilginç kullanımlardan biri olan

which I know a lot of you know,

ve bildiğinizi bildiğim

"The Curious Case of Benjamin Button,"

Brad Pitt'in hayatı terse doğru yaşayan bir adamı oynadığı

where Brad Pitt plays a guy who's living his life backwards.

''Benjamin Button'ın Tuhaf Hikayesi''

And what this movie makes me think of is that great quote,

Bu film, yaşlı insanlardan sık sık duyduğunuz

o meşhur söz hakkında düşündürdü:

that quote you often hear from people who are older,

that youth is wasted on the young.

''Gençlik, gençlikte harcanır.''

Well, if you can see the end game,

Eğer oyunun sonunu görebiliyorsanız

your youth will not be wasted on you.

gençliğiniz sizin için harcanmayacak demektir.

Thank you very much.

Çok teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)