Working backward to solve problems - Maurice Ashley

Giải quyết vấn đề bằng phương pháp suy luận ngược - Maurice Ashley

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: Pham Treec Reviewer: Tham Nguyen

There's a myth that grandmasters can see ten,

Có một huyền thoại rằng

các kiện tướng có thể biết trước

10, 15, thậm chí 20 bước trong một ván cờ.

fifteen, twenty moves ahead.

Đó thật sự là một huyền thoại thuyệt vời

And it's a great myth because I'm a grandmaster

vì tôi là một kiện tướng,

and it makes me look like a super freaking genius.

câu đó làm tôi trông như

một siêu thiên tài vô cùng bí ẩn.

But the truth is,

Nhưng sự thật là,

in just the first four moves,

chỉ trong 4 nước cờ đầu tiên,

there are 318 billion ways you could play.

có tới 318 tỷ cách mà bạn có thể đi.

Now, that would be cool if I could pull that off,

Tôi sẽ rất ngầu nếu có thể

biết được tất cả các nước đi ấy.

but grandmasters just can't, it's too much.

Nhưng với một kiện tướng,

con số đó là quá nhiều.

Do đó, chúng tôi dùng nhiều cách khác nhau

So we use different techniques to be able to look ahead.

để có thể nhìn trước các nước đi.

And some of these techniques include chunking,

Và một số kỹ thuật điển hình là

"Phân nhóm",

which means taking a group, a chess position,

có nghĩa là chọn ra một nhóm các quân cờ,

and seeing what possibilities can come from just that group;

rồi đoán nước đi có thể có trong nhóm đó.

or pattern recognition,

Hoặc "Nhận dạng khuôn mẫu".

which is just going over a lot of positions that look very similarly

Tức là sau khi nhận dạng được

những nước cờ giống nhau,

ngoại suy sẽ được sử dụng

and extrapolating truths from that;

để đoán bước đi tiếp theo.

the stepping-stone method,

Phương pháp "Bàn đạp"

which is to take a position, freeze it in your mind,

là phương pháp chọn và ghi nhớ một thế cờ,

and go from there to guess the next position.

rồi từ thế cờ đó

để đoán thế tiếp theo.

But one of my favorites

Nhưng phương pháp yêu thích của tôi

that I love to solve these kind of chess puzzles,

để đi qua từng ô cờ

is called retrograde analysis.

là "Phương pháp suy luận ngược".

And what you do with retrograde analysis

Điều cốt lõi trong phương pháp này

is that in order to look ahead, it pays to look backwards.

đó là nếu bạn muốn tiến lên phía trước,

bạn phải nhìn ngược con đường mình sẽ đi.

Now, why is this so useful?

Vậy thì, tại sao cách này lại thuận lợi?

Well, in chess, it's a very complicated case.

Ví dụ, đây là một trường hợp

rất phức tạp trong cờ vua.

Ban đầu,

You got all these chess pieces, it's 32 pieces,

bạn có tất cả 32 quân cờ trên bàn cờ,

but after five moves, the position starts to evolve a little bit.

Nhưng sau 5 nước đi,

thế cờ này bắt đầu phát triển lên.

And the game starts to go on

Rồi ván cờ tiếp tục

and you see the chess position get a little simpler,

tiến đến một thế cờ đơn giản hơn một chút,

and a little bit simpler, and less pieces on the board,

đơn giản hơn chút nữa,

càng ngày càng ít các quân cờ còn lại,

until finally --

cho đến khi kết thúc.

in this case, a game that I played in a tournament in Foxwoods,

Một ván cờ mà tôi đã chơi

trong chuyến du đấu ở Foxwoods

it gets to something like this.

có tính chất gần giống như vậy.

Khi những tay cờ giỏi đấu với nhau,

When great players play, it often gets to something like this.

thường sẽ đi đến những ván cờ như thế này.

You don't see some easy, early checkmate.

Bạn khó có thể thấy trước

thế chiếu tướng.

Grandmasters see through all that stuff.

Nhưng các kiện tướng

nhìn trước được tất cả.

What you see is some end game, something really, really simple.

Những gì bạn thấy chỉ là một ván cờ

đơn giản, rất đơn giản.

Nhưng chúng tôi thường nghiên cứu

And we like to study things like this,

những ván cờ như vậy.

grandmasters do,

so that if we get to them, we know how to play them cold,

Do đó, nếu chúng tôi gặp phải chúng,

chúng tôi biết cách chơi một cách trọn vẹn

but also so that we can steer the position that's in front of us,

Hơn nữa, chúng tôi có thể

kiểm soát được thế trận

the more complex ones you saw earlier,

từ phức tạp như thế này

to something this easy,

sang một thế nào đó dễ hơn,

something this simple.

đơn giản hơn.

So in this way, when you're dead,

Bằng cách này, khi bạn biết bạn thua cuộc,

I already knew like ten moves ago,

thì tôi đã biết điều đó

từ trước đó 10 nước đi.

because I knew where we were going.

Vì tôi biết chúng ta đang tiến đến đâu.

Now, why is this so effective?

Vậy thì,

tại sao cách này lại hiệu quả đến vậy?

Well, it's something about the human mind, the problem with the human mind.

Việc này liên quan đến lý trí con người,

vấn đề của lý trí.

We're very logical creatures.

Chúng ta là loài

có tư duy logic rất cao.

So I want you to play along with me a few games.

Bây giờ tôi muốn các bạn

chơi với tôi một số trò chơi.

Take a look at this sentence.

Hãy nhìn vào câu này.

[After reading this sentence,

you will realize that the brain doesn't recognize a second "the."]

[Sau khi đọc câu này,

bạn sẽ nhận ra rằng não bộ đã bỏ qua

chữ "the" thứ 2]

Now, most of you reading the sentence the second time around

Bây giờ, chắc chắn là đa số các bạn

đang đọc lại câu trên lần thứ 2

will realize that you missed the word "the"

và nhận ra mình đã bỏ qua

chữ "the" ở lần đầu tiên.

the first time around.

Your mind is very logical, it proceeds forward,

Lý trí của bạn rất logic,

nó tiến hành mọi việc theo trình tự

it just ignores anything that breaks with its logical stream,

và từ chối tiếp nhận những gì

phá vỡ tiến trình ấy.

Đó là lý do tại sao các bạn

and so you don't see the word "the" the first time,

không nhận ra chữ "the" ngay lần đầu tiên,

the second "the," the first time you read it.

chữ "the" dư thừa.

But if you read this sentence backwards, you would automatically catch it.

Nhưng nếu bạn đọc ngược lại câu này,

bạn sẽ tự động nhìn thấy nó.

Lần này, khi đọc tới chữ "brain",

You'd go backwards, and you get to "brain," you get to "the,"

bạn sẽ thấy chữ "the",

"Wow, có 2 chữ "the" trong câu này!"

and then you say, "Whoa, there are two 'the's' in the sentence."

Đây là một mẹo rất hay để

This is a really cool trick for proofreading papers.

dò lại bài viết.

Khi bạn viết bài nghiên cứu của mình,

You're writing your paper and there are these silly mistakes.

sẽ xuất hiện những lỗi tương tự.

Why are these mistakes in my paper?

"Tại sao chúng lại ở đây nhỉ?"

Nhưng nếu bạn đọc ngược bài viết,

You read it backwards, you'll catch all of them.

bạn sẽ tìm được mọi lỗi sai.

Alright, let's go on to this problem, an interesting problem.

Được rồi, câu đố tiếp theo,

một câu đố rất thú vị.

"Bacteria that double every 24 hours

"Một loại vi trùng

có thể tự nhân đôi mỗi 24 giờ.

fill a lake it has infested after precisely 60 days.

Muốn phủ kín một mặt hồ,

chúng cần nhân đôi trong 60 ngày.

On what day was the lake half-full?"

Vào ngày nào thì

mặt hồ được phủ kín 1 nửa ?"

Now, a lot of people see this problem

Bây giờ, rất nhiều người

khi nghe câu hỏi này sẽ nghĩ rằng

and they'd think, "30, like, you know, you split it in half."

"ngày thứ 30, một nửa của 60 ngày".

Well, that's not the right answer.

Nhưng đó không phải câu trả lời đúng.

Cũng có người sẽ cần một cái máy tính.

And also people might want a calculator.

"Câu đố toán học với các con số,

It's too big, it's math, it's boring, I don't want to do that either.

chẳng thú vị chút nào,

tôi không muốn tính."

Nhưng nếu bạn suy nghĩ ngược lại,

But if you do this problem backwards, you get the answer right away.

bạn sẽ có câu trả lời ngay lập tức.

What's the answer? 59, obviously.

Câu trả lời là gi?

Đương nhiên là ngày thứ 59 rồi.

You start at the end, you go backwards,

Bắt đầu từ điểm kết thúc,

nhìn lại chuỗi 60 ngày,

it's like, "Oh yeah, it's half-full, the answer is 59."

bạn sẽ nhận ra:

"A, đúng rồi, một nửa hồ,

là ngày thứ 59"

Here's another puzzle, a little bit more complicated.

Đây là một câu đố khác,

phức tạp hơn một chút.

You have six numbers, 1 through 6.

Bạn có 6 con số, từ 1 đến 6.

The cards are face down.

Các lá bài được úp xuống.

You and I are going to pick a card.

Chúng ta, mỗi người lấy 1 lá lên.

You pick a card and you look at it and it says the number 2.

Bạn lật lá bài lên và đó là số 2.

I look at my card, I think about it for a minute

Tôi nhìn lá bài của mình,

suy nghĩ khoảng 1 phút

and I say, "I want to trade."

và nói "Tôi muốn trao đổi".

The reason I want to trade,

Lý do là chúng ta sẽ đổi bài,

we're going to trade to see who has the highest number at the end.

để xem ai là người có số điểm cao hơn.

Do you trade with me?

Bạn có muốn đổi với tôi không?

Most people say, "Of course, I got a 2, 2 sucks!

Đa số sẽ nói rằng,

"Chắc chắn rồi, tôi chỉ có 2 điểm mà,

con 2 xui xẻo,

There are four numbers higher, probability says I'm going to do better."

còn tới 4 số có điểm cao hơn,

tôi sẽ làm tốt hơn lần đầu".

Đó là câu trả lời sai.

Wrong answer, you're playing a grandmaster.

Bạn đang chơi với một kiện tướng đấy.

Hãy bắt đầu từ điểm kết thúc

You start from the back and you work it out.

và suy nghĩ.

If I had the number 6, would I offer to trade?

Nếu tôi có con 6,

liệu tôi có muốn trao đổi không?

Of course not, I'm not dumb.

Chắc chắn là không rồi.

What about the number 5?

Vậy còn số 5?

Probably not either, because you're not going to say yes if you have a 6.

Cũng không luôn,

vì bạn sẽ không đồng ý nếu bạn có số 6.

Nếu không phải số 5 và số 6.

If 5 is not going to trade and 6 is not going to trade,

Rất có thể là số 4,

4 is going to be like,

Nhưng tôi sẽ không đổi,

"I'm not trading either, because 5's and 6's don't trade."

vì 5 và 6 sẽ không đổi.

Bạn sẽ thấy những điều này rất rõ ràng

So you see what happens as we work backwards.

nếu ta suy luận ngược.

3 is going to realize: 4, 5, and 6 -- they don't trade,

Số 3 sẽ nhận ra rằng:

4, 5, 6 - họ không đổi bài,

vậy người muốn đổi bài chắc chắn giữ số 1

so the offer is definitely a 1

and all of you who said yes, thanks for your money.

và tất cả những người đồng ý đổi,

xin cảm ơn tiền của các bạn!

(Laughter)

So, this retrograde analysis is used in different places.

Như vậy, phương pháp suy luận ngược này

được ứng dụng

trong nhiều bối cảnh khác nhau.

It's used to prove intoxications hours after an alleged DUI

Nó đươc sử dụng để chứng minh

môt người lái xe dưới ảnh hưởng của cồn

by Pennsylvania police officers,

bởi cảnh sát tại Pennsylvania,

which is kind of cool.

rất tuyệt vời.

Điều đó nghĩa là bạn đừng nên

Well, it means don't drink and drive.

uống vào rồi lái xe.

The use of retro-analysis is used in law, science, medicine, insurance,

Phương pháp này được sử dụng trong

ngành luật, khoa học, dược phẩm, bảo hiểm,

stock market, politics, career planning.

chứng khoán, chính trị,

hoạch định nghề nghiệp.

But I find its use to be in a more interesting place,

Nhưng tôi biết một trường hợp

mà nó được sử dụng một cách rất thú vị,

maybe one of the most interesting uses is in this movie,

có thể nói là thú vị nhất.

Đó là ở trong một bộ phim.

which I know a lot of you know,

mà tôi biết rằng

đa số các bạn đã xem qua.

"The Curious Case of Benjamin Button,"

"Mảnh đời kỳ lạ của Benjamin Button",

where Brad Pitt plays a guy who's living his life backwards.

bộ phim mà Prad Pitt

đóng vai một người đàn ông có cuộc sống

ngược với chu kì sinh học.

And what this movie makes me think of is that great quote,

Và điều làm cho tôi phải suy nghĩ

là câu nói kinh điển

mà bạn thường được nghe từ người lớn hơn,

that quote you often hear from people who are older,

that youth is wasted on the young.

rằng người trẻ thường phí hoài tuổi xuân.

Well, if you can see the end game,

Nói tóm lại, nếu bạn

nhìn thấy cái kết của cuộc đời mình,

your youth will not be wasted on you.

bạn sẽ không bao giờ

lãng phí tuổi trẻ đâu.

Thank you very much.

Cảm ơn các bạn rất nhiều!

(Applause)