The historical audacity of the Louisiana Purchase - Judy Walton

726,472 views ・ 2013-02-07

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

00:00
Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar
0
0
7000
Çeviri: Nihal Aksakal Gözden geçirme: Miraç Şendil
00:15
Have you heard the one about Thomas Jefferson
1
15091
2328
Thomas Jefferson ve Louisiana Bölgesi hakkındaki şeyi
00:17
and the Louisiana Territory?
2
17419
2383
hiç duydun mu?
00:19
Thomas Jefferson, author of The Declaration of Independence,
3
19802
3055
Bağımsızlık Bildirgesi'nin yazarı Thomas Jefferson,
00:22
was not a fan of the new constitution presented in 1787.
4
22857
4815
1787'de sunulan yeni anayasanın pek de hayranı değildi.
00:27
He was very worried
5
27672
1699
Anayasanın yeni, ulusal hükümete
00:29
that The Constitution gave too much power
6
29371
2783
çok fazla güç verdiği
ve devletlere “büyük hükümet” olarak bilinen bir konu için
00:32
to the new, national government,
7
32154
1845
00:33
and not enough power to the states,
8
33999
2054
yeterli güç sağlamadığı konusunda
00:36
an issue known as "big government".
9
36053
3147
çok endişeliydi.
00:39
Jefferson only reluctantly agreed to support it
10
39200
2180
Jefferson, arkadaşı James Madison, onaylandıktan sonra
00:41
when his friend, James Madison,
11
41380
2239
bir yasa tasarısı teklif etmeyi vaat ettiğinde
00:43
promised to propose a bill of rights after it was ratified.
12
43619
4136
desteklemeyi isteksizce kabul etti.
00:47
But Jefferson's fears about big government did not go away.
13
47755
4131
Ancak Jefferson'un büyük hükümet hakkındaki korkuları ortadan kalkmadı.
00:51
For example, Secretary of the Treasury, Alexander Hamilton,
14
51886
3205
Örneğin, Hazine Bakanı Alexander Hamilton,
00:55
proposed a national bank in 1790,
15
55091
2670
1790'da bir ulusal banka açmayı önerdi
00:57
and Jefferson knew there was no provision in The Constitution
16
57761
3832
ve Jefferson, Anayasa'da böyle bir şeye izin verecek
01:01
to permit such a thing.
17
61593
2132
bir hüküm olmadığını biliyordu.
01:03
Hamilton claimed some sort of implied powers mumbo-jumbo.
18
63725
4668
Hamilton bir tür zımni güç saçmalığı olduğunu iddia etti.
01:08
Sure, it wasn't written in The Constitution,
19
68393
2562
Elbette, Anayasa'da yoktu,
01:10
but The Constitution implied that it could be done.
20
70955
3828
ancak Anayasa yapılabileceğini ima ediyordu.
01:14
But, Jefferson wasn't buying it.
21
74783
1593
Ama Jefferson kanmamıştı.
01:16
Nonetheless, the bank was established
22
76376
2283
Bununla birlikte, banka Hamilton
01:18
by Hamilton and President Washington.
23
78659
2803
ve Başkan Washington tarafından kurulmuştur.
01:21
When Jefferson was sworn in as President in 1801,
24
81462
2799
Jefferson 1801'de başkanlık yemini ettiğinde
01:24
he pledged to reduce the size and scope
25
84261
3041
merkezi hükümetin boyutunu ve kapsamını azaltmaya
01:27
of the national government.
26
87302
1993
sadakat yemini etti.
01:29
But, of course, things didn't go exactly as he had planned.
27
89295
4156
Ama tabi ki de olaylar planladığı gibi gitmedi.
01:33
Spain secretly transferred the Louisiana Territory to France
28
93451
4067
İspanya, Louisiana Bölgesi'ni Jefferson'un burnunun dibinde
01:37
right beneath Jefferson's nose.
29
97518
2523
gizlice Fransa'ya aktardı.
01:40
When Congress found out,
30
100041
1750
Meclis öğrendiğinde,
01:41
they quickly began discussions with France
31
101791
2067
hızla Mississippi Nehri kenarında
01:43
to buy a piece of the territory
32
103858
2478
yaklaşık 2 milyon dolara bir parça toprak almak için
01:46
along the Mississippi River for about $2 million.
33
106336
3935
Fransa ile pazarlığa başladılar.
01:50
But, there was one little problem:
34
110271
2839
Ama ortada küçük bir sorun vardı:
01:53
Jefferson knew there was no provision
35
113110
1860
Jefferson, Anayasa'da yabancı toprak satın alma
01:54
in The Constitution to buy foreign territory.
36
114970
3220
hükmünün olmadığını biliyordu.
01:58
So what was a strict constructionist to do?
37
118190
3369
Peki otoriter bir yorumlayıcı ne yapacaktı?
02:01
First, he tried to get an amendment to The Constitution passed
38
121559
3873
İlk olarak, Anayasa'da, satın almaya açıkça,
02:05
that would expressly permit the purchase,
39
125432
2263
izin verecek bir değişiklik yapmaya çalıştı,
02:07
but Congress wasn't willing to do it.
40
127695
2209
ancak Meclis bunu yapmaya istekli değildi.
02:09
Then, without permission, the U.S. negotiators in France
41
129904
4418
Daha sonra, izinsiz olarak, Fransa'daki ABD müzakerecileri,
02:14
cut a deal for all of the territory
42
134322
2457
tüm bölge için 15 milyon dolarlık
02:16
for a cool $15 million dollars.
43
136779
3048
harika bir anlaşma yaptı.
02:19
That new land doubled the size of the nation!
44
139827
3470
Bu yeni toprak ulusun büyüklüğünü iki katına çıkardı!
02:23
Now Jefferson was really stuck.
45
143297
2496
Jefferson gerçekten çıkmazdaydı.
02:25
He knew that the territory would be a great acquisition for the country,
46
145793
3691
Bölgenin çiftçiler ve diğer yerleşimcilere çok sayıda yeni arazi sağlayarak
02:29
providing lots of new land for farmers and other settlers,
47
149484
3190
ülke için büyük bir satın alma olacağını biliyordu,
02:32
but how could he constitutionally justify it?
48
152674
3586
ancak bunu anayasal olarak nasıl doğru gösterebilirdi?
02:36
In the end, Jefferson turned to the argument
49
156260
2647
Sonunda Jefferson, eski düşmanı
02:38
used by his old foe Alexander Hamilton.
50
158907
2907
Alexander Hamilton tarafından kullanılan sava döndü.
02:41
He claimed that the power to purchase the territory
51
161814
2909
Bölgeyi satın alma gücünün Anayasa'nın anlaşma yapma
02:44
is implied in The Constitution's treaty-making power.
52
164723
3467
yetkisinde ima edildiğini iddia etti.
02:48
This was the exact argument
53
168190
2251
Bu, on yıl önce açıkça alay ettiği
02:50
that he had mocked openly a decade before,
54
170441
3465
yönündeki tam argümandı,
02:53
so it must have crushed his pride to have to use it.
55
173906
3878
bu yüzden onu kullanmak gururunu kırmalıydı.
02:57
But more importantly,
56
177784
1082
Ama daha önemlisi
02:58
he may have committed the biggest big government play ever!
57
178866
5375
şimdiye kadarki en büyük hükümet oyununu yapmıştı!
03:04
How ironic is it
58
184241
1592
Büyük hükümetin en büyük düşmanlarından birinin
03:05
that one of the biggest opponents of big government
59
185833
3238
genç ulusun topraklarını iki katına çıkarması
03:09
doubled the size of the young country
60
189071
2204
03:11
and did so while openly questioning its constitutionality?
61
191275
5078
ve bunu yaparken anayasallığını açıkça sorgulaması
ne kadar ironikti?
03:16
At $15 million,
62
196353
1706
Bir dönümü yaklaşık 3 cent'e denk gelen
03:18
which is about three cents an acre,
63
198059
1674
15 milyon $'lık bu anlaşma,
03:19
it has been called by many
64
199733
1855
birçok kişi tarafından
03:21
the greatest real estate deal
65
201588
1732
ABD tarihindeki en büyük
03:23
in the history of the United States.
66
203320
3051
emlak anlaşması olarak anılır.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7