Slowing down time (in writing & film) - Aaron Sitze

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Çeviri: Gözde Zülal Solak Gözden geçirme: Can Boysan

I got in my first car accident when I was sixteen.

İlk araba kazamı 16 yaşımdayken yaptım.

I had just gotten my license and I was driving home

Ehliyetimi yeni almıştım, eve gidiyordum

when a car pulled into the intersection

ve bir araba kavşağa girdi

and bang! It hit me.

ve pat! Bana çarptı.

It had happened that quick.

Bu kadar hızlı oldu.

Bang!

Pat!

But when I play that memory back,

Fakat bunu hafızamda canlandırdığımda,

it doesn't take two seconds.

iki saniye sürmüyor.

I see the tires of the car rolling through the stop sign,

Arabanın tekerlerinin dur tabelasını geçtiğini görüyorum,

I have time to think,

düşünecek zamanım var,

"You know, I think that car is going to hit me."

"sanırım bu araba bana çarpacak."

I see the right-hand corner of the hood

Kaportanın sağ köşesinin

crumple up like tin foil,

folyo gibi un ufak olduğunu görüyorum,

I see the red paint flake off and drift off into the air,

kırmızı boyanın pul pul dökülüp havada uçuştuğunu görüyorum,

I can see all of that, like it's happening in slow motion.

hepsini görebiliyorum, hepsi ağır çekimde oluyormuş gibi.

In my memory, that experience takes ten seconds.

Hafızamda, bu tecrübe on saniye sürüyor.

But why?

Peki neden?

Why did that memory play back longer

Bu anı, neden zihnimde gerçekte sürdüğü zamandan

than the actual time it took?

daha uzun süre canlanıyor?

This is an interesting phenomenon

Bu ilginç bir olay

and it's not just for car accidents,

ve sadece araba kazaları,

a roller coaster,

hız treni

veya ilk öpücük için geçerli değil.

or a first kiss.

These events seem to take longer than they actually take.

Bu olaylar olduğundan daha fazla sürmüş gibi görünüyor.

But why?

And when it comes to writing about that experience,

Ama neden?

Konu tecrübe hakkında yazmak olunca,

how do I get that peculiar feeling across?

bu acayip hisse nasıl kapılıyorum?

How do I slow down time as a writer?

Bir yazar olarak zamanı nasıl yavaşlatıyorum?

To get the answer, we have to visit Hollywood.

Cevap almak için Hollywood'u ziyaret etmeliyiz.

You see, the way filmmakers create slow motion

Film yapımcılarının ağır çekim yaratması,

will tell us a lot about how writers can create slow motion.

yazarların nasıl ağır çekim yaratmasıyla ilgili bize çok şey anlatıyor.

First, let's remember how film works.

Öncelikle filmi hatırlayalım.

When the camera turns on, it's not recording motion,

Kamera açıldığında hareketi kaydetmez,

it's taking lots and lots of individual pictures.

birden fazla tekil fotoğraf çeker.

Then when those pictures are played back in the projector,

Bu fotoğraflar daha sonra bir projektörde oynatıldığında,

they blend together and create the appearance of motion,

bir araya gelir ve hareket görüntüsü oluştururlar,

like a flip book.

tıpkı bir hareketli kitap gibi.

So, let's imagine that a camera man needs

Bir kameramanın, oyuncusunu

to film his actress skipping through a field of daisies

papatya tarlasından geçerken

normal hareketle çekmesi gerektiğini düşünelim.

in regular motion.

Ready, action.

Hazır, kayıt.

She skips across the field,

Oyuncu tarladan geçiyor,

he records it,

kameraman da kaydediyor

and...cut.

ve kestik.

Let's say for the sake of easy math

Basit bir matematikle,

that our camera man took 50 pictures,

kameraman 50 fotoğraf çekti,

50 little frames on that length of film.

o filmin metrajına göre, 50 küçük görüntü.

Now, let's take that film and play it back

Bu filmi alıp

5 saniyede 50 görüntü oranında tekrar oynatalım.

at the rate of 50 frames per 5 seconds.

This rate is constant,

Oran sabit,

the projector will always go at the same speed.

projektör aynı hızda ilerleyecek.

It's easy, we got 50 frames, so our film takes 5 seconds.

Bu kolay, 50 görüntümüz var, öyleyse film 5 saniye sürüyor.

She skips across the field...

Oyuncu tarlayı geçiyor

...and cut!

ve kestik!

So, then, how do we slow down time in film?

Peki öyleyse, filmde zamanı nasıl yavaşlatıyoruz?

How do we create slow motion?

Ağır çekimi nasıl yapıyoruz?

Maybe this is a surprise, but we don't take less pictures,

Bu şaşırtıcı olabilir ama daha az fotoğraf çekmiyoruz,

we take more pictures.

aslında daha fazla fotoğraf çekiyoruz.

Ready, action!

Hazır, kayıt!

She skips across the field,

Oyuncu tarlayı geçiyor,

he records it,

kameraman kaydediyor

and cut.

ve kestik.

Now we have a lot of film, a long length,

Şimdi uzun metrajlı bir filmimiz var,

let's say 100 frames long.

100 fotoğraf uzunluğunda diyelim.

Now, when we play it back,

Bunu tekrar oynattığımız zaman,

it takes a longer time to get through,

daha uzun zaman alıyor

and there's the actress in slow motion.

ve burada oyuncu yavaş çekimde ilerliyor.

Skipping through the field of daisies!

Papatya tarlasından geçiyor!

Which brings us now to writing.

Bu da bizi yazıya götürüyor.

When you're writing a narrative,

Bir hikâye yazdığınız zaman,

you may want to use slow motion in one of your scenes.

sahnelerinizden birinde ağır çekimi kullanmak isteyebilirsiniz.

It's a cool effect, just like it is in Hollywood,

Bu harika bir efekt, tıpkı Holywood'da olduğu gibi

and it draws the reader's attention to important moments.

ve okuyucunun dikkatini önemli anlara çekiyor.

Well, here's how you do it.

Nasıl yapıldığını anlatayım.

You see, when we read,

Bir şey okuduğumuzda,

our brain makes the words into pictures

beynimiz kelimeleri görüntülere çevirir

and the pictures blend into action.

ve görüntüler de eyleme geçer.

So what we read is what we see

Yani okuduğumuz şey, okuduğumuz süre boyunca

in the time it takes us to read it.

gördüğümüz şeydir.

For example, imagine you're writing a narrative

Örneğin, şampiyonluk oyununda oyunu kazandıran

about your game-winning free throw in the championship game.

serbest atışla ilgili bir hikâye yazdığınızı hayal edin.

Here's a moment as a writer

Bir yazar olarak

that you might want to slow down time

bu sahnede gerçekleşen heyecanı

to really capture the second-by-second tension

saniye saniye yakalamak için

ağır çekim kullanmak isteyebilirsiniz.

produced by the scene.

You concentrate,

Önce odaklanırsınız

you put the pencil to paper,

ve kalem kağıda değdiğinde

you really want to slow down time,

zamanı yavaşlatmak istersiniz,

you write,

şöyle yazarsınız;

"I shot the ball in the hoop.

"Topu çembere attım.

Time slowed down. Then we won."

Zaman yavaşladı. Sonra kazandık."

To read that, takes two seconds;

Bunu okumak iki saniye sürüyor,

therefore, your reader imagines a scene that takes two seconds.

dolayısıyla okuyucu da iki saniye süren bir sahne hayal ediyor.

Ball goes up, comes down, done.

Top yukarı çıkıyor, aşağı iniyor, bitti.

See, even though you wrote, "time slowed down,"

Yani, "zaman yavaşladı" yazsanız bile,

you didn't achieve that effect for your reader.

okuyucunuza o efekti sağlayamadınız.

Just saying it doesn't make it happen.

Sadece söylemek, onu gerçekleştirmiyor.

Now, let's take what we make about film,

Şimdi filmde yaptığımız şeyi ele alalım,

time slows down with more pictures,

zaman, daha fazla görüntüyle yavaşlıyor

and try again.

ve tekrar deneyelim.

This time write A LOT more.

Daha fazla yazalım.

"I bent my knees and held the ball loosely.

"Dizlerimi kırdım ve topu gevşekçe tuttum.

Letting the ball bounce on the floor once more,

Topu bir kez daha yerde sektirirken,

I gathered my thoughts.

düşüncelerimi toparladım.

This was the moment.

Tam o andı.

My right arm extended as I released the ball with a gentle flick,

Topa hafifçe vururken sağ kolum uzadı,

it rotated slightly as it arched toward the rim.

çembere doğru kavis çizerken top biraz döndü.

I held my breath.

Nefesimi tuttum.

The ball nudged the back rim,

Top çembere hafifçe çarptı

falling through the net with a gentle, satisfying swish.

ve ağlardan geçerken tatmin edici bir ses çıkardı.

And the crowd exploded from their seats."

İnsanlar koltuklarından fırladı."

See, we just slowed down time through our writing.

İşte yazımız aracılığıyla zamanı yavaşlattık.

The bottom line is this:

Önemli olan şu:

there are moments in life that take longer

hayatta bazı şeyler,

than they actually take.

olduğundan daha uzun sürebilir.

When you're planning out your narrative,

Hikâyenizi planlarken

think about those moments,

o anları düşünün,

those snippets of life that took longer than the watch:

saatte göründüğünden daha uzun süren ufak hayat parçaları:

the moment of hearing bad news,

kötü haber alma anları,

the moment of hearing good news,

iyi haber alma anları,

the moment of exhilaration when you realize you hit the jump,

kendinizle övündüğünüz zamanki neşe anı

or the moment when you realize you aren't going to land it.

veya işlerin kötü gideceğini anladığınız an.

Once you identify these moments in your narrative,

Hikâyenizde bu anları tanımladığınızda,

you can use this effect of slow motion when you write.

yazınızda ağır çekim efektini kullanabilirsiniz.

Just remember, it's not enough to say, "time slowed down"

Unutmayın, "zaman yavaşladı" demek

and it's not enough to throw a couple adjectives

veya cümleye birkaç sıfat serpiştirmek

in a sentence and call it done either.

yeterli değildir.

Descriptive writing is good writing, that's true.

Betimleyici yazı güzeldir, bu doğru.

But if you want to express the feeling of slow motion in life,

Fakat hayattaki ağır çekim hissini ifade etmek istiyorsanız

you have to actually take up

sayfada fiziksel olarak

more physical space on the page,

daha fazla alan kullanmalısınız,

use more film so to speak.

buna daha fazla film de denebilir.

In doing so, you will create tension

Bu şekilde heyecan yaratırsınız

and keep your reader interested.

ve okuyucunun ilgisini sabit tutarsınız.

And that way, the next time you write,

Yazınızda bu yöntemi kullandığınızda,

you'll control the camera of your own writing.

kendi yazınızın kamerasını kontrol edersiniz.