Cannibalism in the animal kingdom - Bill Schutt

Çeviri: Didem Karpuzcu Gözden geçirme: Suleyman Cengiz

[Tüm canlıların ilerlemesine yol açan en genel kural şudur:

çoğal, çeşitlen, en güçlüyü yaşat ve en zayıfı öldür]

In the deserts of the American Southwest,

spadefoot toad tadpoles hatch in tiny oases.

kara kurbağası iribaşları minik vahalarda yumurtadan çıkarlar.

Until they develop into toadlets, they can’t survive outside of water,

Yavru kurbağalara dönüşünceye kadar suyun dışında hayatta kalamazlar,

but these ponds are transient and quickly evaporate.

ama bu küçük vahalar geçicidir ve hemencecik buharlaşırlar.

The tadpoles are in a race against the clock

İribaşlar yuvaları ortadan kalkmadan bir an evvel

to grow up before their nurseries disappear.

büyümek için zamana karşı yarış halindedirler.

So nearly overnight, some of the brood explode in size.

Bu yüzden iribaşların bazıları neredeyse bir gecede kocaman olurlar.

They use their jack-o-lantern teeth and huge jaw muscles

Korkutu dişlerini ve devasa çene kaslarını kullanarak

to devour their smaller pond mates.

su birikintisindeki minik arkadaşlarını bir çırpıda yutuverirler.

Nourished by this extra fuel,

Bu ekstra besinle güçlenip daha hızlı

they develop quicker, leaving the pond before it can dry out.

gelişirler ve içinde yaşadıkları su birikintisi kurumadan ordan çıkabilirler.

The spadefoot toad is far from the only animal

Tabii ki kara kurbağaları, normal hayat döngülerinin

to eat members of its own species as a normal part of its life cycle.

bir parçası olarak kendi türünün üyelerini yiyen tek canlı değildir.

All of these animals do.

Bütün bu hayvanlar bunu yaparlar.

If that surprises you, you’re in good company.

Eğer bu sizi şaşırttıysa, yalnız değilsiniz.

Until recently, scientists thought cannibalism

Yakın zamana kadar bilim adamları yamyamlığın açlıktan ölme

was a rare response to starvation or other extreme stress.

ve aşırı strese karşı verilen nadir bir tepki olduğunu düşünüyorlardı.

Well-known cannibals,

Peygamber devesi ve kara dul gibi

like the praying mantis and black widow spider,

herkesçe bilinen yamyamlara

were considered bizarre exceptions.

tuhaf istisnalar gözüyle bakılıyordu.

But now, we know they more or less represent the rule.

Ama artık, onların nerdeyse bir kuralın temsilcisi olduğunu biliyoruz.

While it may seem counterproductive

Her ne kadar aynı türün üyelerinin

for members of the same species to eat each other,

birbirini yemesi bunun tersiymiş gibi görünse de

cannibalism can promote the survival of the species as a whole

yamyamlık rekabeti azaltmak, zayıfı ortadan kaldırmak,

by reducing competition,

ve güçlüyü desteklemek suretiyle

culling the weak,

türün tamamının hayatta kalmasına katkıda bulunabilir.

and bolstering the strong.

Some species, like the spadefoot toad,

Kara kurbağalarında olduğu gibi bazı türler

cannibalize in response to environmental pressures.

çevresel etkenler sebebiyle yamyamlık yaparlar.

Their situation is precarious,

Durumları kırılgandır, ama yamyamlık

but cannibalism for them isn’t a last-ditch attempt to avoid starvation.

onlar için açlıktan ölmeye karşı başvurdukları son çare değildir.

Rather, it’s a way to more quickly outgrow a stage

Daha çok, özellikle avlanılmaya ve tehlikeli doğa koşullarına

where they’re especially vulnerable to predation

karşı korunmasız oldukları bir evreden

or dangerous environmental conditions.

bir an evvel çıkmanın yoludur.

Other species, including many fish,

Birçok balık çeşidini de kapsayan

indiscriminately cannibalize each other during foraging behavior.

diğer türler, yem arama sürecinde ayrım yapmaksızın birbirlerini yerler.

Fish produce large numbers of tiny young,

Balıklar çok sayıda minik yavru üretirler

and adults exhibit about as much individual recognition of their offspring

ve yetişkinlerin yavrularını ayırt edebilme yetisi, yaklaşık olarak

insanların bir avuç kuru üzümü birbirinden ayırt edebilmesi kadardır.

as humans do for a handful of raisins.

Balık yumurtaları, larvalar ve yavrular kolayca erişilebilen,

Fish eggs, larvae, and juveniles are easily available, nutrient-rich meals,

besleyici değeri yüksek yemeklerdir

and with thousands of eggs in a clutch,

ve her grupta binlerce yumurtayla,

plenty are still available to hatch after the adults have snacked.

yetişkinler bir kısmını atıştırdıktan sonra bile balığa dönüşecek

bir sürü yumurta kalır.

Baby fish aren’t just at risk of being cannibalized by adults—

Yavru balıkların yutulma riski sadece yetişkinlerden gelmez,

siblings eat each other too.

kardeşler de birbirlerini yerler.

Sand tiger shark eggs develop and hatch

Bir köpekbalığı türü olan pamuk balıkları,

inside their mother’s oviducts at different times.

annelerinin yumurta kanalında farklı zamanlarda gelişip yumurtadan çıkar.

When the hatchlings run out of yolk from their own eggs,

Yumurtadan yeni çıkan yavrular, kendi yumurtalarının sarısı bitince,

they eat the other eggs and hatchlings

içlerinden sadece bir tanesi kalana kadar

until one baby shark from each oviduct remains.

birbirlerinin sarılarını ve birbirlerini yerler.

When they emerge, the young sharks are well-nourished, experienced predators

Böylece bebek köpekbalıkları iyi beslenmiş,

tecrübeli yırtıcılar olarak doğarlar ve hayatta kalma şansları daha yüksek olur.

who stand a better chance of surviving.

Even when they aren’t consumed for nutrition,

Sadece besin olarak tüketilmeseler bile

young animals are especially vulnerable to cannibalism.

yavru olan hayvanlar yamyamlığa karşı daha çok tehlikededirler.

Hamsters,

rats,

Hamsterlar,

sıçanlar,

and other rodent mothers

ve diğer kemirgen anneleri

will eat some of their young if they’re sick,

eğer hastalarsa, ölmüşlerse ya da sadece

dead,

beslenecek çok fazla yavru varsa,

or simply too numerous to feed.

yavrularının bazılarını yerler.

In other mammals, including bears and lions,

Ayılar ve aslanlar gibi diğer memeliler de

males will kill offspring sired by another.

erkek eğer yavrunun babası kendisi değilse yavruyu öldürür.

That’s because childless females become receptive to mating more quickly

Çünkü yavrusuna bakmakla meşgul olmayan dişiler,

than if they were caring for a cub.

çiftleşmeye daha yatkındırlar.

Rather than waste nutritious meat, the males then eat the dead cubs.

Sonrasında erkekler bu besleyici eti ziyan etmektense ölü yavruyu yerler.

Meanwhile, cannibalism is less common in birds than in other groups,

Kuşlarda ise yamyamlık diğer gruplara oranla daha az yaygındır,

but certain species will eat diseased or dead hatchlings

ama belirli türler, ölen ya da yumurtadan ölü çıkan yavruları,

as a way of disposing of the bodies before they can attract maggots.

cesetleri kurtçukları toplamadan ortadan kaldırmak için yerler.

When adults eat each other, males are cannibalized more often than females,

Yetişkinler birbirlerini yedikleri zaman

yamyamlığa maruz kalan taraf dişilerden çok,

usually during mating and generally because they’re smaller.

genellikle çiftleşme esnasında ve daha küçük oldukları için erkeklerdir.

Male Australian redback spiders mate with much larger females.

Erkek Avustralya kızıl sırtlı örümcekleri,

kendilerinden çok daha büyük dişilerle çiftleşirler.

Rather than scrambling away after mating, the tiny male does a somersault,

Çiftleşmenin ardından, minik erkek yürüyüp gitmek yerine

bringing his abdomen into contact with his mate’s mouthparts.

bir ters takla atarak gövdesinin alt kısmını eşinin ağzıyla temasa geçirir.

The female showers him with enzyme-rich gut juice and consumes his abdomen.

Dişi örümcek, erkeğin üzerine enzimlerle dolu mide sıvılarını fışkırtır

ve gövdesinin alt kısmını yer.

Males not killed in the initial mating crawl back into the fray,

İlk çiftleşme sırasında ölmeyen erkekler, çoğunlukla yarı yenmiş bir şekilde

often half-eaten,

tekrar çiftleşmek için

to mate again, after which they’re dispatched to the spider pantry.

arbedeye geri dönerler ve sonrasında örümcek büfesinde servis edilirler.

So not only does the male provide the female with his sperm,

Yani erkekler dişilere yalnızca sperm sağlamakla kalmaz,

but he also provides her with a nutritious meal

aynı zamanda besleyici bir yemek tedarik ederek dişinin

to better ensure that she’ll survive to pass on his genes.

erkeğin genlerini gelecek nesile aktarmak için hayatta kalmasını garantiler.

All in all, it’s clear that cannibalism is

Sonuç olarak, yamyamlığın da daha yaygın olarak bilinen

as much a part of life in the animal kingdom

birçok davranış kadar hayvanlar aleminin

as other, better-recognized behaviors.

bir parçası olduğu çok açık.

As we sink our teeth into the evidence of cannibalism in nature,

Doğadaki yamyamlığın kanıtlarına daha yakından baktıkça

we might ask ourselves,

kendimize şunu sorabiliriz:

what else have we missed by applying human standards to the natural world?

insanlık ölçütlerini doğaya uygulayarak kim bilir daha neleri gözden kaçırdık?

Daha fazlasını öğrenmek isterseniz, bu dersin yazarı tarafından yazılan

"Yamyamlık: Tamamen doğal bir tarih" adlı kitabı şiddetle tavsiye ederiz.