Can you solve the world’s most evil wizard riddle? - Dan Finkel

2,511,983 views ・ 2020-05-19

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Nihal Aksakal Gözden geçirme: Miraç Şendil
00:06
The evil wizard MoldeVort has been trying to kill you for years,
0
6964
4609
Korkunç büyücü MoldeVort yıllardır sizi öldürmeye çalışıyor
00:11
and today it looks like he’s going to succeed.
1
11573
2940
ve bugün amacına ulaşacak gibi görünüyor.
00:14
But your friends are on their way, and if you can survive until they arrive,
2
14513
4509
Ama arkadaşlarınız yolda, eğer onlar gelene kadar hayatta kalırsanız
00:19
they should be able to help stop him.
3
19022
3032
onu durdurabilirler.
00:22
The evil wizard’s protective charms ward off every spell you know,
4
22054
5057
Kötü büyücünün koruyucu büyüleri, bildiğiniz her büyüyü bozar,
00:27
so in an act of desperation you throw the only object in reach at him:
5
27111
5089
bu yüzden çaresizlikle yakındaki tek nesneyi ona fırlatırsınız:
00:32
Pythagoras’s cursed chessboard.
6
32200
3500
Pisagor’un lanetli satranç tahtası.
00:35
It works, but with a catch.
7
35700
2230
İşe yarar, ancak bir olayı var.
00:37
MoldeVort starts in one corner of the 5x5 board.
8
37930
4110
MoldeVort, 5x5 tahtanın bir köşesinden başlar.
00:42
You have a few minutes to choose four distinct positive whole numbers.
9
42040
5165
Dört farklı pozitif tam sayı seçmek için birkaç dakikanız var.
00:47
MoldeVort gets to say one of them, and if you can pick a square on the board
10
47205
4734
MoldeVort bunlardan birini söyler ve eğer tahtada merkezi tam olarak
00:51
whose center is exactly that distance away,
11
51939
3510
bu uzaklıktan olan bir kare seçebilirseniz,
00:55
the curse will force him to move to that spot.
12
55449
3490
lanet onu o noktaya gitmeye zorlar.
00:58
Then he’ll have to choose any of the four numbers,
13
58939
3180
Sonra dört sayıdan birini seçmesi gerekecek
01:02
and the process repeats until you can’t keep him inside the board
14
62119
4324
ve işlem onu geçerli hamlelerle satranç tahtasında
01:06
with legal moves.
15
66443
1490
tutamadığın ana kadar tekrarlanıyor.
01:07
Then he’ll break free of the spell and almost certainly kill you.
16
67933
4961
O zaman büyüden kurtulur ve neredeyse kesinlikle seni öldürür.
01:12
What four numbers can you choose to keep MoldeVort trapped by your spell
17
72894
5312
Yardımın gelmesi için MoldeVort'u büyüyle sıkıştırıp yeterince uzun tutmak için
01:18
long enough for help to arrive? And what’s your strategy?
18
78206
4640
hangi dört sayıyı seçebilirsiniz? Ayrıca stratejiniz nedir?
01:22
Pause the video to figure it out yourself.
19
82846
2080
Kendiniz çözmek için videoyu durdurun.
01:24
Answer in 3
20
84926
800
3 saniye sonra cevap...
01:25
Answer in 2
21
85726
1645
2 saniye sonra...
01:27
Answer in 1
22
87371
2200
1 saniye sonra...
01:29
The trick here is to keep MoldeVort where you want him.
23
89571
3270
Buradaki hile, MoldeVort'u istediğiniz yerde tutmaktır.
01:32
And one way to figure out how to do that
24
92841
2640
Bunu nasıl yapacağınızı anlamanın bir yolu,
01:35
is to play out the game as MoldeVort would:
25
95481
3270
oyunu MoldeVort gibi oynamaktır:
01:38
always trying to escape.
26
98751
2455
her zaman kaçmaya çalışmak.
01:41
You’re dealing with a relatively small board,
27
101206
2505
Nispeten küçük bir tahta ile uğraşıyorsunuz,
01:43
so the numbers can’t be too big.
28
103711
2240
bu yüzden sayılar çok büyük olamaz.
01:45
Let’s start by trying 1, 2, 3, 4 to see what happens.
29
105951
5399
Ne olacağını görmek için 1, 2, 3, 4'ü deneyerek başlayalım.
01:51
Moldevort could escape those numbers in just three moves.
30
111350
3500
Moldevort bu rakamlardan sadece üç hamlede kaçabilir.
01:54
By saying 2, then 3,
31
114850
2290
2, sonra 3 diyerek,
01:57
he would force you to let him into one of the middle points of the grid,
32
117140
3830
sizi ızgaranın orta noktalarından birine sokmaya zorlar
02:00
and then a 4 would break him free.
33
120970
2620
ve sonra 4 onu serbest bırakırdı.
02:03
But that means you’ll need to allow a number larger than 4,
34
123590
3790
Ancak bu, bir satırın bir ucundan diğerine olan mesafe olan
02:07
which is the distance from one end of a row to another.
35
127380
3850
4'ten büyük bir sayıya izin vermeniz gerektiği anlamına gelir.
02:11
How is that even possible?
36
131230
2270
Bu nasıl mümkün olabilir?
02:13
Through diagonal moves.
37
133500
2210
Çapraz hareketlerle.
02:15
There are, in fact, points that are distance 5 from each other,
38
135710
4085
Aslında, Pisagor Teoremi sayesinde bildiğimiz
02:19
which we know thanks to the Pythagorean Theorem.
39
139795
3380
birbirinden uzaklıkları 5 olan noktalar vardır.
02:23
That states that the squares of the sides of a right triangle
40
143175
3690
Bu, sağ üçgenin kenarlarının karelerinin hipotenüsünün
02:26
add up to the square of its hypotenuse.
41
146865
3120
karesine kadar yükseldiğini belirtir.
02:29
One of the most famous Pythagorean triples is 3, 4, 5,
42
149985
4804
En ünlü Pisagor üçlülerinden biri 3, 4, 5
02:34
and that triangle is hiding all over your chessboard.
43
154789
4105
ve bu üçgen satranç tahtanızın her yerinde saklanıyor.
02:38
So if MoldeVort was here, and he said 5, you could move him to these spaces.
44
158894
5655
MoldeVort buradaysa ve 5 dediğinde, onu bu alanlara taşıyabilirsiniz.
02:44
There’s another insight that will help.
45
164549
2340
Yardımcı olacak başka bir fikir daha var.
02:46
The board is very symmetrical: If MoldeVort is in a corner,
46
166889
4481
Tahta çok simetrik: MoldeVort bir köşedeyse,
02:51
it doesn’t really matter to you which corner it is.
47
171370
3540
hangi köşenin olduğu sizin için önemli değil.
02:54
So we can think of the corners as being functionally the same,
48
174910
3810
Böylece köşeleri işlevsel olarak aynı düşünebilir
02:58
and color them all blue.
49
178720
1930
ve hepsini mavi yapabiliriz.
03:00
Similarly, the spaces neighboring the corners behave the same as each other,
50
180650
4332
Benzer şekilde, köşelere komşu alanlar birbiriyle aynı şekilde davranır
03:04
and we’ll make them red.
51
184982
1600
ve onları kırmızı yaparız.
03:06
Finally, the midpoints of the sides are a third type.
52
186582
3460
Son olarak, kenarların orta noktaları üçüncü bir tiptir.
03:10
So instead of having to develop a strategy
53
190042
2360
Dolayısıyla, kartın dışındaki 16 alanın her biri için
03:12
for each of the 16 spaces on the outside of the board,
54
192402
3670
bir strateji geliştirmek yerine,
03:16
we can reduce the problem to just three.
55
196072
2850
sorunu sadece üçe indirebiliriz.
03:18
Meanwhile, all the inside spaces are bad for us,
56
198922
3670
Bu arada, tüm iç mekanlar bizim için kötü
03:22
because if MoldeVort ever reaches one,
57
202592
2160
çünkü MoldeVort bir tanesine ulaşırsa,
03:24
he’ll be able to say any number larger than 3 and go free.
58
204752
4454
3'ten büyük herhangi bir sayı söyleyebilir ve özgürleşebilir.
03:29
Orange spaces are trouble too, since any number except 1, 2, or 4
59
209206
5311
Turuncu boşluklar da zordur, çünkü 1, 2 veya 4 dışındaki
03:34
would take him to an inside space or off the board.
60
214517
3880
herhangi bir sayı onu bir iç alana veya tahtadan alır.
03:38
So orange is out and you’ll need to keep him on blue and red.
61
218397
5277
Yani turuncu konu dışı ve onu mavi ve kırmızıda tutman gerekecek.
03:43
That means 2 is bad,
62
223674
1840
Bu, 2'nin kötü olduğu anlamına gelir,
03:45
since it could take MoldeVort to orange on the first turn.
63
225514
3950
çünkü MoldeVort'u ilk turda turuncuya götürebilir.
03:49
But the four other smallest numbers, 1, 3, 4, and 5, might work.
64
229464
6063
Ancak en küçük dört sayı olan 1, 3, 4 ve 5 işe yarayabilir.
03:55
Let’s try them and see what happens.
65
235527
2390
Hadi deneyelim ve ne olduğunu görelim.
03:57
If MoldeVort says 1, you can make him go from blue to red or red to blue.
66
237917
5275
MoldeVort 1 diyorsa, onu maviden kırmızıya veya kırmızıdan maviye geçirtebilirsiniz.
04:03
And the same works if he says 3.
67
243192
2440
Aynı şey 3 derse de işe yarar.
04:05
Thanks to our diagonals, this is even true if he says 5.
68
245632
4666
Köşegenlerimiz sayesinde, 5 diyorsa bu bile doğrudur.
04:10
If he says 4, you can keep him on the color he’s already on
69
250298
4185
4 diyorsa, bir satır veya sütun uzunluğu taşıyarak
04:14
by moving the length of a row or column.
70
254483
2980
onu zaten üzerinde olduğu renkte tutabilirsiniz.
04:17
So these four numbers work!
71
257463
2610
Yani bu dört sayı işe yarıyor!
04:20
Even if your friends don’t get here right away,
72
260816
2530
Arkadaşlarınız buraya hemen gelmese bile,
04:23
you’ll be able to keep the world’s most evil wizard
73
263346
3103
dünyanın en kötü sihirbazını
04:26
contained for as long as you need.
74
266449
2248
ihtiyaç duyduğunuz süre boyunca tutabileceksiniz.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7