Can you solve the world’s most evil wizard riddle? - Dan Finkel

Tłumaczenie: Anna Jóźwik Korekta: Ola Królikowska

The evil wizard MoldeVort has been trying to kill you for years,

Zły czarnoksiężnik MoldeVort od lat próbuje cię zabić

and today it looks like he’s going to succeed.

i wygląda na to, że dziś mu się to uda.

But your friends are on their way, and if you can survive until they arrive,

Twoi przyjaciele są w drodze, więc jeśli dotrwasz do ich przybycia,

they should be able to help stop him.

pewnie pomogą ci go powstrzymać.

The evil wizard’s protective charms ward off every spell you know,

Tarcza ochronna czarnoksiężnika odpiera każde znane ci zaklęcie,

so in an act of desperation you throw the only object in reach at him:

więc w akcie desperacji rzucasz w niego tym, co masz pod ręką,

Pythagoras’s cursed chessboard.

czyli przeklętą szachownicą Pitagorasa.

It works, but with a catch.

To działa, ale jest haczyk.

MoldeVort starts in one corner of the 5x5 board.

MoldeVort zaczyna w jednym z rogów szachownicy o wymiarach 5x5.

You have a few minutes to choose four distinct positive whole numbers.

Masz parę minut, żeby wybrać cztery różne dodatnie liczby całkowite.

MoldeVort gets to say one of them, and if you can pick a square on the board

MoldeVort może wskazać jedną z nich i jeśli uda ci się wybrać pole,

whose center is exactly that distance away,

które jest w tej samej odległości,

the curse will force him to move to that spot.

klątwa zmusi czarnoksiężnika do przesunięcia się w dane miejsce.

Then he’ll have to choose any of the four numbers,

Później będzie musiał wybrać jedną z czterech liczb

and the process repeats until you can’t keep him inside the board

i proces będzie się powtarzał, aż zatrzymanie go na planszy

za pomocą możliwych ruchów będzie niemożliwe.

with legal moves.

Then he’ll break free of the spell and almost certainly kill you.

Wtedy uwolni się od zaklęcia i pewnie cię zabije.

What four numbers can you choose to keep MoldeVort trapped by your spell

Jakie cztery liczby wybrać, żeby zaklęcie więziło MoldeVorta do nadejścia pomocy?

long enough for help to arrive? And what’s your strategy?

Jaką masz strategię?

Pause the video to figure it out yourself.

[Zatrzymaj, żeby rozwiązać zagadkę.]

Answer in 3

[Odpowiedź za 3]

Answer in 2

[Odpowiedź za 2]

Answer in 1

[Odpowiedź za 1]

The trick here is to keep MoldeVort where you want him.

Sztuczka w tym, żeby zatrzymać MoldeVorta tam, gdzie chcemy.

And one way to figure out how to do that

Żeby wiedzieć, jak to zrobić,

is to play out the game as MoldeVort would:

trzeba rozegrać grę tak, jakby zrobił to MoldeVort.

always trying to escape.

Zawsze próbując uciec.

You’re dealing with a relatively small board,

Plansza jest stosunkowo mała,

so the numbers can’t be too big.

więc liczby nie mogą być zbyt duże.

Let’s start by trying 1, 2, 3, 4 to see what happens.

Zacznijmy od 1, 2, 3, 4, żeby zobaczyć, co się stanie.

Moldevort could escape those numbers in just three moves.

MoldeVort może uciec w zaledwie trzech ruchach.

By saying 2, then 3,

Wybierając 2, a potem 3,

he would force you to let him into one of the middle points of the grid,

zmusiłby cię do wpuszczenia go do jednego ze środkowych pól,

and then a 4 would break him free.

a 4 by go uwolniła.

But that means you’ll need to allow a number larger than 4,

To znaczy, że trzeba pozwolić na liczbę większą niż 4,

which is the distance from one end of a row to another.

stanowiącą odległość między skrajnymi rzędami.

How is that even possible?

Jak to możliwe?

Through diagonal moves.

Dzięki ruchom po przekątnej.

There are, in fact, points that are distance 5 from each other,

Istnieją punkty oddalone o 5 pól,

which we know thanks to the Pythagorean Theorem.

co wiemy dzięki twierdzeniu Pitagorasa.

That states that the squares of the sides of a right triangle

Zgodnie z twierdzeniem suma kwadratów długości boków trójkąta prostokątnego

add up to the square of its hypotenuse.

równa się kwadratowi długości jego przeciwprostokątnej.

One of the most famous Pythagorean triples is 3, 4, 5,

Jedną z najbardziej znanych trójek pitagorejskich jest 3, 4, 5

and that triangle is hiding all over your chessboard.

i ten trójkąt można znaleźć na całej szachownicy.

So if MoldeVort was here, and he said 5, you could move him to these spaces.

Jeśli MoldeVort byłby tu i wybrałby 5, można by przenieść go w te miejsca.

There’s another insight that will help.

Jest jeszcze jedna pomocna informacja.

The board is very symmetrical: If MoldeVort is in a corner,

Plansza jest symetryczna.

Jeśli MoldeVort jest w rogu, nie ma znaczenia, który to róg.

it doesn’t really matter to you which corner it is.

So we can think of the corners as being functionally the same,

Można uznać, że wszystkie narożniki są praktycznie identyczne

and color them all blue.

i zaznaczyć je na niebiesko.

Similarly, the spaces neighboring the corners behave the same as each other,

Pola obok narożników działają tak samo

and we’ll make them red.

i oznaczymy je na czerwono.

Finally, the midpoints of the sides are a third type.

Trzecią kategorię stanowią środkowe pola na skrajnych rzędach.

So instead of having to develop a strategy

Zamiast opracowywać strategię

for each of the 16 spaces on the outside of the board,

dla każdego z 16 pól na krawędzi planszy,

we can reduce the problem to just three.

można ograniczyć problem do trzech.

Meanwhile, all the inside spaces are bad for us,

Jednocześnie środkowa przestrzeń jest dla nas niebezpieczna,

because if MoldeVort ever reaches one,

ponieważ jeśli MoldeVort do niej dotrze,

he’ll be able to say any number larger than 3 and go free.

może wybrać liczbę większą niż 3 i uciec.

Orange spaces are trouble too, since any number except 1, 2, or 4

Pomarańczowe pola są problematyczne, bo każda liczba oprócz 1, 2 i 4

would take him to an inside space or off the board.

zaprowadzi go do środka planszy albo poza nią.

So orange is out and you’ll need to keep him on blue and red.

Pomarańczowy odpada. Trzeba zatrzymać go na niebieskich i czerwonych polach.

That means 2 is bad,

To znaczy, że 2 nie pasuje,

since it could take MoldeVort to orange on the first turn.

bo przeniesie MoldeVorta na pomarańczowe pole w pierwszej turze.

But the four other smallest numbers, 1, 3, 4, and 5, might work.

Jednak cztery inne najmniejsze liczby, 1, 3, 4 i 5 mogą zadziałać.

Let’s try them and see what happens.

Wypróbujmy je i zobaczmy, co się stanie.

If MoldeVort says 1, you can make him go from blue to red or red to blue.

Wybór 1 skieruje MoldeVorta z niebieskiego na czerwone i odwrotnie.

And the same works if he says 3.

Jeśli wskaże 3, stanie się to samo.

Thanks to our diagonals, this is even true if he says 5.

Dzięki przekątnym uda się to, nawet jeśli wybierze 5.

If he says 4, you can keep him on the color he’s already on

Jeśli wybierze 4, można zatrzymać go na kolorze, na którym już jest,

by moving the length of a row or column.

ruchem o długości rzędu albo kolumny.

So these four numbers work!

Te cztery cyfry działają!

Even if your friends don’t get here right away,

Nawet jeśli twoi przyjaciele nie dotrą tu od razu,

you’ll be able to keep the world’s most evil wizard

będziesz w stanie więzić najgroźniejszego czarnoksiężnika

contained for as long as you need.

tak długo, jak trzeba.