The life, legacy & assassination of an African revolutionary - Lisa Janae Bacon

Çeviri: Can Boysan Gözden geçirme: Ozay Ozaydin

In 1972, Thomas Sankara was swept into a revolution

1972'de Thomas Sankara, kendi ülkesi dışındaki

for a country not his own.

bir devrimin içine sürüklendi.

Hailing from the West African nation of Burkina Faso—

Daha sonra Yukarı Volta olarak bilinen

then known as Upper Volta—

Batı Afrika ülkesi Burkina Faso'dan gelen

the 22-year-old soldier had travelled to Madagascar

22 yaşındaki bu asker, harp okulunda okumak için

to study at their military academy.

Madagaskar'a gitti.

But upon arriving, he found a nation in conflict.

Fakat oraya vardığı sırada çatışma halinde bir ülke buldu.

Local revolutionaries sought to wrest control of Madagascar

Yerel devrimciler, Madagaskar'ı Fransa’nın geçmek bilmeyen

from France’s lingering colonial rule.

sömürgeci yönetiminden zorla alma arayışındaydı.

These protestors inspired Sankara

Bu protestocular, Karl Marx gibi sosyalist liderlerin eserlerini okumak

to read works by socialist leaders like Karl Marx

ve askeri stratejilerde bilgelik aramak adına

and seek wisdom from military strategy.

Sankara'ya ilham oldu.

When he returned to Upper Volta in 1973,

Yukarı Volta'ya 1973'te döndüğü zaman

Sankara was determined to free his country from its colonial legacy.

Sankara, ülkesini sömürgeci sistemden kurtarıp özgürleştirmeye kararlıydı.

Born in 1949,

1949'da doğan Sankara,

Sankara was raised in a relatively privileged household

on çocuklu bir ailenin üçüncü çocuğu olarak

as the third of ten children.

nispeten ayrıcalıklı bir evde yetişti.

His parents wanted him to be a priest, but like many of his peers,

Ebeveynleri onun papaz olmasını istedi

fakat birçok akranı gibi

Sankara da askeriyeyi, Yukarı Volta'yı yozlaşmadan arındırmak için

Sankara saw the military as the perfect institution

to rid Upper Volta of corruption.

kusursuz bir kurum olarak gördü.

After returning from Madagascar,

Madagaskar'dan döndükten sonra,

he became famous for his charisma and transparent oratorial style—

karizması ve şeffaf hitabet tarzıyla tanındı

but he was less popular with the reigning government.

fakat egemen olan hükûmet tarafından pek sevilmezdi.

Led by President Jean-Baptiste Ouédraogo,

Başkan Jean-Baptiste Ouédraogo’nun liderliğindeki bu yönetim,

this administration came to power in the 3rd consecutive coup d’état

Yukarı Volta’nın yakın tarihinde

art arda üçüncü hükûmet darbesinde iktidara geldi.

in Upper Volta’s recent history.

The administration’s policies were a far cry

Yönetimin politikaları,

Sankara’nın teklif ettiği köklü değişikliklerden çok uzaktaydı

from the sweeping changes Sankara proposed,

but, by 1981, Sankara’s popularity won out,

fakat 1981’de Sankara’nın popülerliği

earning him a role in Ouédraogo’s government.

Ouédraogo’nun hükûmetinde kendisine bir rol kazandırarak galip geldi.

Nicknamed “Africa’s Che Guevara," Sankara rapidly rose through the ranks,

"Afrika'nın Che Guevara'sı" lakabı verilen Sankara,

and within two years, he was appointed Prime Minister.

süratle basamakları tırmandı

In his new role, he delivered rallying speeches

ve iki yıl içinde Başbakan seçildi, yeni görevinde yoksul topluluklara

to impoverished communities, women, and young people.

kadınlara ve genç insanlara toplama konuşmalar gerçekleştirdi.

He even tried to persuade other governments to form alliances

Hatta başka hükûmetleri, onlarla ortak olan sömürgeci sistemleri temel alarak

based on their shared colonial legacy.

ittifak kurmak adına ikna etmeyi denedi.

Ama Ouédraogo ve danışmanları Sankara'nın yeni görevi karşısında

But Ouédraogo and his advisors felt threatened by Sankara’s new position.

tehdit altında hissettiler.

They thought his communist beliefs would harm alliances with capitalist countries,

Komünist inanışlarının kapitalist ülkelerle olan ittifaklara

zarar vereceğini düşündüler

and just months after becoming Prime Minister,

ve Başbakan olduktan sadece aylar sonra,

Ouédraogo’s administration forced Sankara from the job

Ouédraogo'nun yönetimi, Sankara'yı görevinden azledip

and placed him on house arrest.

ve ev hapsine aldı.

Little did the President know

Başkan, bu hareketinin Yukarı Volta'nın

this act would fuel Upper Volta’s 4th coup d’état in 17 years.

on yedi yıl içindeki dördüncü darbeyi tetikleyeceğini bilmiyordu.

Civilian protests ensued around the capital,

Sivil protestolar başkent etrafında birbirini takip etti

and the government ground to a halt

ve hükûmet daha fazla ilerleyemedi,

while Sankara tried to negotiate a peaceful transition.

bu sırada Sankara, barışçık bir dönüşüm için müzakereler yapmaya çalıştı.

During this time, Blaise Compaoré,

O sıralar,

Sankara'nın eski silah arkadaşı Blaise Compaoré

Sankara’s friend and fellow former soldier,

foiled another coup that included an attempt on Sankara’s life.

Sankara'nın hayatına kast eden başka bir darbeyi önledi.

Eventually, Ouédraogo resigned without further violence,

Sonunda, Ouédraogo daha fazla şiddet uygulamadan istifa etti

and on August 4, 1983, Thomas Sankara became the new President of Upper Volta.

ve 4 Ağustos 1983'te Thomas Sankara Yukarı Volta'nın yeni başkanı oldu.

Finally in charge, Sankara launched an ambitious program

Nihayetinde Sankara görevdeyken sosyal ve ekonomik değişiklik için

for social and economic change.

istekli bir programa girişti.

As one of his first agenda items, he renamed the country

İlk gündem maddelerinden biri olarak ülkenin ismini

from its French colonial title "Upper Volta" to "Burkina Faso,"

Fransız sömürgeci unvanı olan "Yukarı Volta" yerine

"Burkina Faso" olarak değiştirdi,

which translates to “Land of Upright Men."

bu da "Dürüst Erkeklerin Toprağı" anlamına gelir.

Over the next four years he established a nation-wide literacy campaign,

Sonraki dört yıl boyunca Sankara

ülke çapında okuma yazma seferberliği tesis etti,

ordered the planting of over 10 million trees,

10 milyonun üzerinde ağaç ekilmesini sağladı

and composed a new national anthem—

ve yeni bir milli marş besteledi,

all while cutting down inflated government employee salaries.

bunların tümünü şişirilmiş hükümet çalışanı maaşlarını azaltarak yaptı.

But perhaps the most unique element of Sankara’s revolution

Ama Sankara'nın devriminin belki de en özgün ilkesi

was his dedication to gender equality.

cinsiyet eşitliğine olan bağlılığıydı.

He cultivated a movement for women’s liberation,

Kadınların özgürlüğü için zoraki evlilikleri, çok eşliliği

outlawing forced marriages, polygamy and genital mutilation.

ve kadın sünnetini yasaklayarak bir hareket oluşturdu.

He was the first African leader to appoint women to key political positions

Kadınları önemli politik görevlerle atayan

and actively recruit them to the military.

ve onları aktif askerliğe alan ilk Afrikalı liderdi.

However, Sankara’s socialist policies were met with much resistance.

Fakat Sankara’nın sosyalist politikaları, büyük bir direnişle karşılaştı.

Many students and elites believed his economic plans

Birçok öğrenci ve elitler, onun ekonomik planlarının

would alienate Burkina Faso from its capitalist peers.

Burkina Faso’yu kapitalist ortaklarından uzaklaştıracağına inandı.

His crackdown on the misuse of public funds

Kamu fonlarının kötüye kullanılmasının önüne geçmesi

turned government officials against him as well.

hükûmet yetkililerinin de ona karşı cephe almasına yol açtı.

After four years, what began as an empowering revolution

Dört yıl sonra, güçlendirici devrim olarak başlayan şey

had isolated many influential Burkinabes.

nüfuzlu birçok Burkina Faso'lu insanları dışladı.

But Sankara was not ready to yield his power.

Ama Sankara gücünü bırakmaya henüz niyetli değildi.

He executed increasingly authoritarian actions,

Artan şiddette otoriter hareketlerde bulundu,

including banning trade unions and the free press.

buna ticaret birliği ile özgür basını yasaklamak da dahildi.

Eventually, his autocratic tendencies

Nihayetinde, despot eğilimleri

turned even his closest friends against him.

en yakın arkadaşlarını bile ona düşman etti.

On October 15, 1987,

15 Ekim 1987'de,

Sankara was conducting a meeting when a group of assailants

bir grup saldırgan genel merkeze akın ettiklerinde

swarmed his headquarters.

Sankara bir toplantı düzenlemekteydi.

Sankara was assassinated in the attack,

Bu saldırıda Sankara suikaste kurban gitti

and many believe the raid was ordered by his friend Blaise Compaoré.

ve birçok kişi bu baskının, arkadaşı Blaise Compaoré tarafından

emredildiğini düşünüyor.

Though his legacy is complicated,

Mirasının anlaşılması zor olsa da,

many of Sankara’s policies have proven themselves to be ahead of their time.

Sankara'nın birçok politikası zamanının ötesinde olduğunu kanıtladı.

In the past decade,

Geçen on yılda,

Burkinabe youth have celebrated Sankara’s political philosophy,

Burkina Faso'lu gençler, Sankara'nın politik felsefesini kutladılar

and nearby countries like Ghana have even adopted Sankara’s economic models.

Gana gibi çevre ülkeler bile

Sankara'nın ekonomik modellerini benimsedi.

On March 2, 2019 a statue of Sankara was erected in Burkina Faso’s capital,

2 Mart 2019'da, Sankara'nın bir heykeli Burkina Faso'nun başkentine dikildi,

establishing his place as an icon of revolution for his country

bu da ülkesinde ve bütün dünyada

bir devrim ikonu olarak yerini kanıtladı.

and throughout the world.