The exceptional life of Benjamin Banneker - Rose-Margaret Ekeng-Itua

695,355 views ・ 2017-02-16

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Gamze HOŞGÖR Gözden geçirme: Yunus ASIK
00:08
Sometime in the early 1750s,
0
8402
2250
1750'li yılların başında,
00:10
a 22-year-old man named Benjamin Banneker
1
10652
3320
22 yaşındaki Benjamin Banneker adında bir adam
00:13
sat industriously carving cogs and gears out of wood.
2
13972
3849
büyük bir dikkat ile ağaçları oyarak dişli çarklar yaptı.
00:17
He pieced the parts together
3
17821
2231
Çalar saatin karmaşık iç yapısını
00:20
to create the complex inner working of a striking clock
4
20052
2640
oluşturmak için parçaları bir araya getirdi ve
00:22
that would, hopefully, chime every hour.
5
22692
3387
her saat başı çalmasını umdu.
00:26
All he had to help him was a pocket watch for inspiration
6
26079
3724
Elinde sadece ilham alabileceği bir cep saati
00:29
and his own calculations.
7
29803
2304
ve hesaplamaları vardı.
00:32
And yet, his careful engineering worked.
8
32107
2722
Ama buna rağmen onun dikkatli çalışması işe yaradı.
00:34
Striking clocks had already been around for hundreds of years,
9
34829
3961
Çalar saat yüzyıllardan beri her yerde vardı ama
00:38
but Banneker's may have been the first created in America,
10
38790
4108
Banneker'ın ki Amerika'da bir ilkti
00:42
and it drew fascinated visitors from across the country.
11
42898
3705
ve ülke çapında büyülenmiş birçok ziyaretçi geliyordu.
00:46
In a show of his brilliance,
12
46603
1503
Zekasının bir göstergesi olarak
00:48
the clock continued to chime for the rest of Banneker's life.
13
48106
5066
saat Banneker'ın hayatı boyunca çaldı.
00:53
Born in 1731 to freed slaves on a farm in Baltimore, Maryland,
14
53172
4051
1731'de Baltimore, Maryland'te kölelikten kurtulmuş bir çiftlikte doğdu
00:57
from his earliest days,
15
57223
1410
ve ilk günlerinden beri
00:58
the young Banneker was obsessed with math and science.
16
58633
3189
Banneker matematik ve bilime aşıktı.
01:01
And his appetite for knowledge only grew as he taught himself astronomy,
17
61822
4670
Onun bilgiye olan açlığı kendi kendine öğrendiği astronomi,
01:06
mathematics,
18
66492
1360
matematik,
01:07
engineering,
19
67852
1080
mühendislik
01:08
and the study of the natural world.
20
68932
2691
ve doğa incelemeleri ile daha da arttı.
01:11
As an adult, he used astronomy to accurately predict
21
71623
2991
Bir yetişkin olduğunda, tıpkı 1789'daki güneş tutulması gibi,
01:14
lunar and solar events,
22
74614
2190
ay ve güneş tutulmasını doğru bir şekilde
01:16
like the solar eclipse of 1789,
23
76804
2950
izah edebilmek için astronomiyi ve sahip olduğu
01:19
and even applied his mathematical skills to land use planning.
24
79754
4590
matematik becerisini arazi planlama alanında kullandı.
01:24
These talents caught the eye of a local Baltimore businessman, Andrew Ellicott,
25
84344
4250
Bu yetenekler, yerel bir iş adamı olan ve aynı zamanda
01:28
who was also the Surveyor General of the United States.
26
88594
4040
ABD'nin genel sekreterliğini yapan Andrew Ellicott'ın dikkatini çekti.
01:32
Recognizing Banneker's skills in 1791,
27
92634
3190
1791 yılında Banneker'ın becerilerini keşfeden Ellicott,
01:35
Ellicott appointed him as an assistant to work on a prestigious new project,
28
95824
4110
onu ulusun başkentinin düzeninin planlandığı prestijli bir projeye
01:39
planning the layout of the nation's capitol.
29
99934
3310
asistan olarak atadı.
01:43
Meanwhile, Banneker turned his brilliant mind to farming.
30
103244
3861
Bu arada Banneker, müthiş zekasını çiftçilik alanına da yönlendirdi.
01:47
He used his scientific expertise to pioneer new agricultural methods
31
107105
4362
Bilimsel uzmanlığını, ailesinin tütün tarlasında yeni tarımsal
01:51
on his family's tobacco farm.
32
111467
2659
yöntemlere öncülük etmek için kullandı.
01:54
His fascination with the natural world
33
114126
1979
Doğaya olan ilgisi, onu çekirgelerin
01:56
also led to a study on the plague life cycle of locusts.
34
116105
4841
bela olan yaşam döngüsü üzerine bir araştırmaya itti.
02:00
Then in 1792, Banneker began publishing almanacs.
35
120946
4369
1792 yılı geldiğinde ise Banneker; yıllık yayınlamaya başladı.
02:05
These provided detailed annual information on moon and sun cycles,
36
125315
4671
Bunlar, ay ve güneş döngüleri, hava tahminleri,
02:09
weather forecasts,
37
129986
1309
ekim ve gelgit zaman tabloları
02:11
and planting and tidal time tables.
38
131295
3301
hakkında yıllık ayrıntılı bilgiler içeriyordu.
02:14
Banneker sent a handwritten copy of his first almanac
39
134596
2778
Banneker ilk yıllığını Virginia Dışişleri Bakanı
02:17
to Virginia's Secretary of State Thomas Jefferson.
40
137374
3614
Thomas Jefferson'a gönderdi.
02:20
This was a decade before Jefferson became president.
41
140988
3347
Bu, Jefferson başkan olmadan 10 yıl önceydi.
02:24
Banneker included a letter imploring Jefferson to
42
144335
2871
Banneker ayrıca Jefferson'a siyah insanlara karşı olan
02:27
"embrace every opportunity to eradicate
43
147206
2742
ön yargı için "absürt ve saçma fikir
02:29
that train of absurd and false ideas and opinions"
44
149948
3119
ve görüşleri ortadan kaldırmak için her fırsatın kucaklamasını"
02:33
that caused prejudice against black people.
45
153067
3099
içeren bir mektup yazdı.
02:36
Jefferson read the almanac and wrote back in praise of Banneker's work.
46
156166
4140
Jefferson yıllığı okudu ve Banneker'a çalışmalarını öven bir mektup yazdı.
02:40
Banneker's correspondence with the future president
47
160306
2550
Banneker'ın gelecekteki başkan ile yaptığı bu yazışmalar,
02:42
is now considered to be one of the first documented examples
48
162856
3120
Amerika'da sivil haklar protesto mektuplarının
02:45
of a civil rights protest letter in America.
49
165976
3180
belgelenmiş ilk örneği olarak kabul ediliyor.
02:49
For the rest of his life, he fought for this cause,
50
169156
2550
Hayatının geri kalanında bunun için
02:51
sharing his opposition to slavery through his writing.
51
171706
4431
çalışmış ve köleliğe karşı olan tepkisini yazarak belirtmiştir.
02:56
In 1806 at the age of 75,
52
176137
2502
Ömür boyu süren bir çalışma ve aktivizm sonrası,
02:58
Banneker died after a lifetime of study and activism.
53
178639
3928
Banneker, 1806 yılında 75 yaşındayken hayata veda etti.
03:02
On the day of his funeral, his house mysteriously burned down,
54
182567
3331
Cenazesinin olduğu gün, bilinmeyen bir nedenden ötürü evi yandı
03:05
and the majority of his life's work,
55
185898
1940
ve çalışmalarının büyük bir çoğunluğu,
03:07
including his striking clock, was destroyed.
56
187838
3489
çalar saati de dahil olmak üzere yok oldu.
03:11
But still, his legacy lives on.
57
191327
2521
Ama mirası hâlâ yaşıyor.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7