The exceptional life of Benjamin Banneker - Rose-Margaret Ekeng-Itua

Cuộc đời đặc biệt của Benjamin Banneker - Rose-Margaret Ekeng-Itu

Translator: Vi Nhật

Sometime in the early 1750s,

Khoảng đầu thập niên 1750,

a 22-year-old man named Benjamin Banneker

một chàng thanh niên 22 tuổi tên Benjamin Banneker

sat industriously carving cogs and gears out of wood.

ngồi chăm chỉ khắc gỗ để tạo ra bánh răng cưa.

He pieced the parts together

Anh ráp các bộ phận lại với nhau

to create the complex inner working of a striking clock

tạo nên phần bên trong phức tạp của chiếc đồng hồ quả lắc

that would, hopefully, chime every hour.

hy vọng sẽ gõ vào đúng mỗi giờ.

All he had to help him was a pocket watch for inspiration

Anh chỉ có mỗi chiếc đồng hồ bỏ túi để truyền cảm hứng

and his own calculations.

cho những phép tính toán của mình.

And yet, his careful engineering worked.

Tuy vậy, kỹ thuật cẩn thận của anh đã có tác dụng.

Striking clocks had already been around for hundreds of years,

Đồng hồ gõ chuông đã xuất hiện được hàng trăm năm,

but Banneker's may have been the first created in America,

nhưng đồng hồ của Banneker có lẽ là thứ được tạo ra lần đầu tiên ở Mỹ,

and it drew fascinated visitors from across the country.

thu hút du khách hiếu kỳ từ khắp nơi trên đất nước.

In a show of his brilliance,

Thể hiện sự xuất sắc của anh,

the clock continued to chime for the rest of Banneker's life.

đồng hồ tiếp tục gõ trong suốt quãng đời còn lại của Banneker.

Born in 1731 to freed slaves on a farm in Baltimore, Maryland,

Sinh năm 1731 có cha mẹ là nô lệ tự do trên nông trại ở Baltimore, Maryland,

from his earliest days,

từ những ngày còn bé,

the young Banneker was obsessed with math and science.

Banneker đã say mê toán và khoa học.

And his appetite for knowledge only grew as he taught himself astronomy,

Sự khao khát kiến thức lớn dần thêm khi cậu tự học thiên văn,

mathematics,

toán,

engineering,

kỹ thuật,

and the study of the natural world.

và nghiên cứu về thế giới tự nhiên.

As an adult, he used astronomy to accurately predict

Khi lớn lên, ông dùng thiên văn để dự đoán chính xác

lunar and solar events,

các sự kiện mặt trăng và mặt trời,

like the solar eclipse of 1789,

trong đó có sự kiện nhật thực năm 1789,

and even applied his mathematical skills to land use planning.

và thậm chí áp dụng kỹ năng toán học vào việc quy hoạch sử dụng đất.

These talents caught the eye of a local Baltimore businessman, Andrew Ellicott,

Điều này thu hút sự chú ý của doanh nhân địa phương ở Baltimore, Andrew Ellicott,

who was also the Surveyor General of the United States.

cũng đồng thời là Thanh tra Hoa Kỳ.

Recognizing Banneker's skills in 1791,

Nhận ra các kỹ năng của Banneker vào năm 1791,

Ellicott appointed him as an assistant to work on a prestigious new project,

Ellicott đề cử ông làm trợ lý để thực hiện một dự án mới khá vinh dự,

planning the layout of the nation's capitol.

quy hoạch bố cục của tòa nhà quốc hội.

Meanwhile, Banneker turned his brilliant mind to farming.

Cùng lúc đó, Banneker chuyển hướng sang nông nghiệp.

He used his scientific expertise to pioneer new agricultural methods

Ông dùng chuyên môn khoa học để áp dụng các phương pháp nông nghiệp mới

on his family's tobacco farm.

lên nông trại thuốc lá của gia đình.

His fascination with the natural world

Niềm say mê thế giới tự nhiên của ông

also led to a study on the plague life cycle of locusts.

cũng dẫn đến việc nghiên cứu về vòng đời tai hại của châu chấu.

Then in 1792, Banneker began publishing almanacs.

Năm 1792, Banneker bắt đầu xuất bản niên giám,

These provided detailed annual information on moon and sun cycles,

cung cấp thông tin chi tiết hằng năm về vòng quay của mặt trăng và mặt trời,

weather forecasts,

dự báo thời tiết,

and planting and tidal time tables.

lịch trồng trọt và thủy triều.

Banneker sent a handwritten copy of his first almanac

Banneker gửi bản viết tay của quyển niên giám đầu tiên

to Virginia's Secretary of State Thomas Jefferson.

tới Bộ trưởng Ngoại giao đến từ Virginia, Thomas Jefferson.

This was a decade before Jefferson became president.

Khi đó là mười năm trước khi Jefferson trở thành tổng thống.

Banneker included a letter imploring Jefferson to

Banneker kèm theo một lá thư khẩn nài Jefferson

"embrace every opportunity to eradicate

"nắm giữ mọi cơ hội để loại bỏ

that train of absurd and false ideas and opinions"

những ý kiến với quan điểm ngớ ngẩn và điên rồ"

that caused prejudice against black people.

đã gây ra định kiến chống lại người da đen.

Jefferson read the almanac and wrote back in praise of Banneker's work.

Jefferson đọc quyển niên giám và trả lời thư khen tác phẩm của Banneker.

Banneker's correspondence with the future president

Việc Banneker viết thư cho vị tổng thống tương lai

is now considered to be one of the first documented examples

giờ được xem là một trong những ví dụ được lưu lại đầu tiên

of a civil rights protest letter in America.

về thư kháng nghị vì quyền con người ở Mỹ.

For the rest of his life, he fought for this cause,

Suốt phần đời còn lại, ông đấu tranh cho lý tưởng này,

sharing his opposition to slavery through his writing.

lên tiếng phản đối nạn nô lệ thông qua việc viết văn.

In 1806 at the age of 75,

Vào năm 1806 ở độ tuổi 75,

Banneker died after a lifetime of study and activism.

Banneker qua đời sau khi dành cả cuộc đời cho nghiên cứu và hoạt động.

On the day of his funeral, his house mysteriously burned down,

Vào ngày đám tang ông, ngôi nhà ông bốc cháy một cách bí ẩn,

and the majority of his life's work,

và phần lớn tác phẩm trong đời ông,

including his striking clock, was destroyed.

gồm cả chiếc đồng hồ quả lắc đều bị thiêu rụi.

But still, his legacy lives on.

Nhưng, gia sản của ông vẫn còn sống mãi.