Why extremophiles bode well for life beyond Earth - Louisa Preston

139,553 views ・ 2013-10-07

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Gökçe Özüm Acar Gözden geçirme: Can Boysan
00:06
We've all seen movies
0
6327
1157
Hepimiz, uzaydaki korkunç böcekler
00:07
about terrible insects from outer space
1
7484
2245
veya küçük yeşil adamlar tarafından
00:09
or stories of abduction by little green men,
2
9729
2565
kaçırılma hikâyeleri hakkında filmler görmüşüzdür
00:12
but the study of life in the universe,
3
12294
2031
ama evrendeki yaşam arayışı,
00:14
including the possibility of extraterrestrial life,
4
14325
2670
dünya dışındaki yaşam ihtimalini de içeren,
00:16
is also a serious, scientific pursuit.
5
16995
3092
ciddi bir bilimsel uğraştır.
00:20
Astrobiology draws on diverse fields,
6
20087
3180
Astrobiyoloji; fizik, biyoloji,
00:23
such as physics,
7
23267
893
00:24
biology,
8
24160
1025
00:25
astronomy,
9
25185
985
astronomi ve jeoloji gibi farklı alanları,
00:26
and geology,
10
26170
1012
00:27
to study how life was formed on Earth,
11
27182
2169
yaşamın dünyada nasıl oluştuğunu,
00:29
how it could form elsewhere,
12
29351
1662
başka gezegenlerde nasıl oluşabileceğini
00:31
and how we might detect it.
13
31013
1882
ve bunu nasıl tespit edebileceğimizi araştırmak için kullanır.
00:33
Many ancient religions described
14
33495
1696
Birçok antik din,
insanlar tarafından mesken tutulduğu bilinen gezegenlerden bahseder
00:35
other worlds inhabited by known human beings,
15
35191
2914
00:38
but these are more like mythical realms
16
38105
1969
ama bunlar,
aynı fiziksel alemde yer alan gezegenlere nazaran,
00:40
or parallel universes
17
40074
1443
00:41
than other planets existing
18
41517
1296
hayal ürünü,
00:42
in the same physical world.
19
42813
1800
veya paralel evrenlere benzer.
00:44
It is only within the last century
20
44613
1821
İlk kez geçen yüzyıl içinde,
00:46
that scientists have been able
21
46434
1170
bilim adamları,
00:47
to seriously undertake the search
22
47604
1579
ciddi ölçüde
dünya dışı yaşam arayışına girişti.
00:49
for extraterrestrial life.
23
49183
2201
Dünya üzerindeki, en basit yapıdaki organizmaların,
00:51
We know that at the most basic level
24
51384
1912
00:53
organisms on Earth need three things:
25
53296
2156
yaşamak için üç şeye ihtiyacı olduğunu biliyoruz:
00:55
liquid water,
26
55452
893
sıvı formunda su,
00:56
a source of energy,
27
56345
1202
bir enerji kaynağı,
00:57
and organic, carbon-based material.
28
57547
2458
ve organik, karbon bazlı madde.
01:00
We also know that the Earth
29
60005
1371
Ayrıca Dünya'nın,
01:01
is just the right distance from the Sun,
30
61376
1960
donmamak veya erimemek için
01:03
so as not to be either frozen or molten.
31
63336
2928
Güneş ile arasında, tam kararında bir mesafe bıraktığını biliyoruz.
01:06
So, planets within such a habitable range
32
66264
2125
Bu yüzden, kendi yıldızlarından
yaşama elverecek kadar uzakta duran gezegenler,
01:08
from their own stars
33
68389
1254
01:09
may be able to support life.
34
69643
2237
yaşamı destekleyebilir.
01:13
But while we used to think
35
73187
1162
Fakat eskiden,
01:14
that life could only exist
36
74349
1172
yaşamın sadece
01:15
in such Earth-like environments,
37
75521
1881
Dünya benzeri ortamlarda var olabileceğini düşünürken,
01:17
one of the most amazing discoveries of astrobiology
38
77402
2722
astrobiyolojinin hayret verici keşiflerinden biri,
01:20
has been just how versatile life is.
39
80124
2402
yaşamın hazır bulunabilirliği oldu.
01:22
We now know that life can thrive
40
82526
1900
Yaşamın, tanınan birçok canlı için ölümcül olan
01:24
in some of the most extreme environments
41
84426
1821
01:26
that'd be fatal for most known organisms.
42
86247
2360
en zorlu iklim koşullarında bulunduğunu biliyoruz.
01:28
Life is found everywhere,
43
88607
1812
Yaşama, hidrotermik bacalardaki siyah dumanda,
01:30
from black smoke of hydrothermal vents
44
90419
2132
Dünya üzerindeki okyanusların diplerinde,
01:32
in the dark depths of Earth's oceans,
45
92551
2054
01:34
to bubbling, hot, acidic springs
46
94605
1997
volkanların kanatlarından atmosfere kadar yükselen,
01:36
on the flanks of volcanoes,
47
96602
1671
fokurdayan, sıcak ve asidik pınarlar da dahil olmak üzere,
01:38
to high up in the atmosphere.
48
98273
2381
her yerde rastlanır.
01:40
Organisms that live in these challenging environments
49
100654
2480
Zorlu iklim koşullarında yaşayan organizmalar,
01:43
are called extremophiles,
50
103134
2050
ekstremofiller olarak adlandırılırlar
01:45
and they can survive at extremes
51
105184
1607
ve en uç seviyedeki
01:46
of temperature,
52
106791
845
sıcaklık, basınç ve radyasyon,
01:47
pressure,
53
107636
801
01:48
and radiation,
54
108437
997
bunun beraberinde tuzluluk seviyesi,
01:49
as well as salinity,
55
109434
1036
01:50
acidity,
56
110470
916
asidite, ve sınırlı düzeydeki güneş ışığı,
01:51
and limited availability of sunlight,
57
111386
2243
01:53
water,
58
113629
869
su veya oksijen ortamlarında yaşayabilirler.
01:54
or oxygen.
59
114498
1383
01:56
What is most remarkable about these extremophiles
60
116988
2357
Bu ekstremofillerle alakalı en önemli şey,
01:59
is that they are found thriving in environments
61
119345
2054
yabancı dünyaları andıran ortamlarda serpilmeleridir.
02:01
that mimic those on alien worlds.
62
121399
2298
02:03
One of the most important of these worlds
63
123697
2211
Bu dünyalardan en önemlisi,
02:05
is our red and dusty neighbor, Mars.
64
125908
2773
kırmızı ve tozlu komşumuz Mars'tır.
02:08
Today, astrobiologists are exploring places
65
128681
3055
Günümüzde astrobiyologlar,
02:11
where life might once have existed on Mars
66
131736
2492
NASA'nın Curiosity adlı aracını kullanarak
Mars'ta yaşamın bir zamanlar var olmuş olabileceği yerleri araştırıyor.
02:14
using NASA's Curiosity rover.
67
134228
2306
02:16
One of these is Gale Crater,
68
136534
1799
Bu yerlerden biri,
02:18
an impact crater created
69
138333
1729
yaklaşık olarak 3.8 milyar yıl önce,
02:20
when a meteor hit the surface of Mars
70
140062
1527
Mars'ın yüzeyine düşen bir meteorun oluşturduğu
02:21
nearly 3.8 billions years ago.
71
141589
2682
bir çarpma krateri olan Gale Krateri.
02:24
Evidence from orbit suggest past traces of water,
72
144271
3400
Yörüngedeki kanıtlar eski su kalıntılarını işaret etmekte,
02:27
which means the crater
73
147671
1092
bu da kraterin,
02:28
might once have supported life.
74
148763
2422
bir zamanlar yaşamı desteklediği anlamına gelmektedir.
02:31
Planets are not the only places
75
151185
1656
Gezegenler, astrobiyologların incelediği
02:32
astrobiologists are looking at.
76
152841
2087
tek mekanlar değildir.
02:34
For example, Europa, one of the moons of Jupiter,
77
154928
2590
Örneğin Jüpiter'in uydularından birisi olan Europa
02:37
and Enceladus and Titan,
78
157518
1682
ve Satürn'ün iki uydusu olan
02:39
two of Saturn's moons,
79
159200
1149
Enceladus ile Titan
02:40
are all exciting possibilities.
80
160349
2246
heyecan verici olasılıklardır.
02:42
Although these moons are extremely cold
81
162595
2423
Bu uydular çok soğuk olup
ikisinin de yüzeyi kalın buz tabakasıyla kaplı olsa da,
02:45
and two are covered in thick ice,
82
165018
1829
02:46
there is evidence of liquid oceans beneath the shell.
83
166847
3181
kabuğun altında okyanusların olduğuna dair kanıt vardır.
02:50
Could life be floating around in these oceans,
84
170028
2922
Yaşam bu okyanusların arasında geziyor
02:52
or could it be living around black smoker
85
172950
1929
veya dipteki siyah duman bacalarında
02:54
vents at the bottom?
86
174879
1959
varlığını sürdürüyor olabilir miydi?
02:57
Titan is particularly promising
87
177499
1822
Özellikle Titan gelecek vaat ediyor
02:59
as it has an atmosphere
88
179321
1144
çünkü bir atmosferi
03:00
and Earth-like lakes, seas, and rivers
89
180465
2280
ve yüzeyinde akan
03:02
flowing across the surface.
90
182745
1751
Dünya benzeri gölleri, denizleri ve nehirleri var.
03:04
It is very cold, however,
91
184496
1433
Ama Titan çok soğuk;
03:05
too cold for liquid water,
92
185929
1616
suyun sıvı halde bulunması için çok soğuk,
03:07
so these rivers may instead be flowing
93
187545
1837
bu yüzden, bu nehirlerden,
03:09
with liquid hydrocarbons
94
189382
1275
metan ve etan gibi hidrokarbonlar
03:10
such as methane and ethane.
95
190657
2296
akıyor olabilir.
03:12
These are composed of hydrogen,
96
192953
1962
Bunlar hidrojen
03:14
and, more importantly, carbon,
97
194915
2028
ve en önemlisi,
03:16
which is the basic building block
98
196943
1537
yaşamın yapı taşı olan
03:18
of all life as we know it.
99
198480
1775
karbondan oluşur.
03:20
So, could life be found in these lakes?
100
200255
2714
Yani, bu göllerde yaşam olabilir mi?
03:22
Although instruments are being designed
101
202969
1873
Uzak dünyaları incelemek için
03:24
to study these distant worlds,
102
204842
1671
yeni cihazlar dizayn edilse de
03:26
it takes many years to build them
103
206513
1834
bu cihazları yapmak
03:28
and even longer to get them
104
208347
1190
ve onları bu dünyalara götürmek
03:29
where they need to be.
105
209537
1597
uzun yıllar alıyor.
03:31
In the meantime, astrobiologists work
106
211134
2054
Bu süre zarfında, astrobiyologlar,
03:33
in our own natural laboratory, the Earth,
107
213188
2661
garip ve harikulade yaşam formları hakkında
03:35
to learn about all the weird
108
215849
1259
bilgi edinebilmek için
doğal laboratuvarımız olan Dünya üzerinde çalışıyor
03:37
and wonderful forms of life that can exist
109
217108
2271
03:39
and to help us one day answer
110
219379
1453
ve bir gün,
03:40
one of humanity's oldest questions:
111
220832
2233
insanlığın en eski sorularından birine bir yanıt bulabilmeyi amaçlıyor:
03:43
Are we alone?
112
223065
1549
Biz yalnız mıyız?
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7