Why extremophiles bode well for life beyond Earth - Louisa Preston

Dlaczego ekstremofile dobrze wróżą życiu pozaziemskiemu - Louisa Preston

139,862 views

2013-10-07 ・ TED-Ed


New videos

Why extremophiles bode well for life beyond Earth - Louisa Preston

Dlaczego ekstremofile dobrze wróżą życiu pozaziemskiemu - Louisa Preston

139,862 views ・ 2013-10-07

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Dawid Roszkiewicz Korekta: Rysia Wand
00:06
We've all seen movies
0
6327
1157
Wszyscy znamy filmy
00:07
about terrible insects from outer space
1
7484
2245
o potwornych owadach z kosmosu
00:09
or stories of abduction by little green men,
2
9729
2565
lub historie o porwaniach przez małe zielone ludziki,
00:12
but the study of life in the universe,
3
12294
2031
ale badania nad życiem we wszechświecie,
00:14
including the possibility of extraterrestrial life,
4
14325
2670
w tym nad życiem pozaziemskim,
00:16
is also a serious, scientific pursuit.
5
16995
3092
to poważna dziedzina nauki.
00:20
Astrobiology draws on diverse fields,
6
20087
3180
Astrobiologia bazuje na innych naukach,
00:23
such as physics,
7
23267
893
jak fizyka,
00:24
biology,
8
24160
1025
biologia,
00:25
astronomy,
9
25185
985
astronomia.
00:26
and geology,
10
26170
1012
czy geologia.
00:27
to study how life was formed on Earth,
11
27182
2169
Próbuje określić, jak powstało życie na ziemi,
00:29
how it could form elsewhere,
12
29351
1662
jak mogłoby powstać gdzie indziej
00:31
and how we might detect it.
13
31013
1882
i jak je wykryć.
00:33
Many ancient religions described
14
33495
1696
Wiele starożytnych religii opisuje
00:35
other worlds inhabited by known human beings,
15
35191
2914
inne światy zamieszkane przez ludzi,
00:38
but these are more like mythical realms
16
38105
1969
ale były to raczej mityczne krainy
00:40
or parallel universes
17
40074
1443
lub światy równoległe
00:41
than other planets existing
18
41517
1296
niż planety istniejące
00:42
in the same physical world.
19
42813
1800
w tym samym wszechświecie.
00:44
It is only within the last century
20
44613
1821
Dopiero w ostatnim stuleciu
00:46
that scientists have been able
21
46434
1170
naukowcy mieli możliwość
00:47
to seriously undertake the search
22
47604
1579
podjęcia poważnych poszukiwań
00:49
for extraterrestrial life.
23
49183
2201
życia pozaziemskiego.
00:51
We know that at the most basic level
24
51384
1912
Wiemy, że najprostsze ziemskie organizmy
00:53
organisms on Earth need three things:
25
53296
2156
potrzebują do życia trzech rzeczy:
00:55
liquid water,
26
55452
893
wody w stanie ciekłym,
00:56
a source of energy,
27
56345
1202
źródła energii,
00:57
and organic, carbon-based material.
28
57547
2458
i związków organicznych opartych na węglu.
01:00
We also know that the Earth
29
60005
1371
Wiemy też, że Ziemia leży
01:01
is just the right distance from the Sun,
30
61376
1960
w na tyle dobrej odległości od Słońca,
01:03
so as not to be either frozen or molten.
31
63336
2928
by nie zamarznąć ani nie spłonąć.
01:06
So, planets within such a habitable range
32
66264
2125
Planety leżące w takiej odległości
01:08
from their own stars
33
68389
1254
od swoich gwiazd
01:09
may be able to support life.
34
69643
2237
stwarzają warunki do życia.
01:13
But while we used to think
35
73187
1162
Dawniej sądziliśmy,
01:14
that life could only exist
36
74349
1172
że życie może istnieć
01:15
in such Earth-like environments,
37
75521
1881
tylko w warunkach podobnych do ziemskich,
01:17
one of the most amazing discoveries of astrobiology
38
77402
2722
największym odkryciem astrobiologii
01:20
has been just how versatile life is.
39
80124
2402
jest zdumiewająca wszechstronność życia.
01:22
We now know that life can thrive
40
82526
1900
Wiemy, że życie może kwitnąć
01:24
in some of the most extreme environments
41
84426
1821
w ekstremalnych środowiskach,
01:26
that'd be fatal for most known organisms.
42
86247
2360
które zabiłyby większość znanych organizmów.
01:28
Life is found everywhere,
43
88607
1812
Życie kwitnie wszędzie,
01:30
from black smoke of hydrothermal vents
44
90419
2132
od czarnego dymu kominów hydrotermalnych,
01:32
in the dark depths of Earth's oceans,
45
92551
2054
przez najciemniejsze głębie oceanu,
01:34
to bubbling, hot, acidic springs
46
94605
1997
do kwaśnych gorących źródeł,
01:36
on the flanks of volcanoes,
47
96602
1671
jak również na zboczach wulkanów
01:38
to high up in the atmosphere.
48
98273
2381
i w wyższych partiach atmosfery.
01:40
Organisms that live in these challenging environments
49
100654
2480
Organizmy żyjące w tak trudnych warunkach
01:43
are called extremophiles,
50
103134
2050
nazywamy ekstremofilami
01:45
and they can survive at extremes
51
105184
1607
i mogą one przetrwać
01:46
of temperature,
52
106791
845
w skrajnych temperaturach,
01:47
pressure,
53
107636
801
01:48
and radiation,
54
108437
997
ciśnieniu, promieniowaniu,
01:49
as well as salinity,
55
109434
1036
jak i zasoleniu, zakwaszeniu
01:50
acidity,
56
110470
916
01:51
and limited availability of sunlight,
57
111386
2243
i ograniczonym dostępie do światła,
01:53
water,
58
113629
869
wody oraz tlenu.
01:54
or oxygen.
59
114498
1383
01:56
What is most remarkable about these extremophiles
60
116988
2357
Co najciekawsze, ekstremofile rozwijają się
01:59
is that they are found thriving in environments
61
119345
2054
w środowiskach łudząco podobnych
02:01
that mimic those on alien worlds.
62
121399
2298
do tych panujących na innych planetach.
02:03
One of the most important of these worlds
63
123697
2211
Jedną z najważniejszych
02:05
is our red and dusty neighbor, Mars.
64
125908
2773
jest nasz czerwony sąsiad, Mars.
02:08
Today, astrobiologists are exploring places
65
128681
3055
Dzięki łazikowi Curiosity, astrobiolodzy z NASA
02:11
where life might once have existed on Mars
66
131736
2492
badają na Marsie miejsca,
02:14
using NASA's Curiosity rover.
67
134228
2306
w których kiedyś mogło istnieć życie.
02:16
One of these is Gale Crater,
68
136534
1799
Takim miejscem jest krater Gale,
02:18
an impact crater created
69
138333
1729
powstały w skutek uderzenia
02:20
when a meteor hit the surface of Mars
70
140062
1527
meteorytu w powierzchnię Marsa
02:21
nearly 3.8 billions years ago.
71
141589
2682
około 3,8 mld lat temu.
02:24
Evidence from orbit suggest past traces of water,
72
144271
3400
Zdjęcia z orbity pozwalają sądzić, że kiedyś była tam woda,
02:27
which means the crater
73
147671
1092
co oznacza, że w kraterze
02:28
might once have supported life.
74
148763
2422
mogło kiedyś istnieć życie.
02:31
Planets are not the only places
75
151185
1656
Jednak astrobiolodzy zajmują się
02:32
astrobiologists are looking at.
76
152841
2087
nie tylko planetami.
02:34
For example, Europa, one of the moons of Jupiter,
77
154928
2590
Na przykład, Europa, jeden z księżyców Jowisza,
02:37
and Enceladus and Titan,
78
157518
1682
oraz Enceladus i Tytan,
02:39
two of Saturn's moons,
79
159200
1149
księżyce Saturna,
02:40
are all exciting possibilities.
80
160349
2246
są również warte uwagi.
02:42
Although these moons are extremely cold
81
162595
2423
Choć panuje na nich skrajne zimno,
02:45
and two are covered in thick ice,
82
165018
1829
a dwa z nich są pokryte grubą warstwą lodu,
02:46
there is evidence of liquid oceans beneath the shell.
83
166847
3181
są dowody, że pod powierzchnią istnieją oceany.
02:50
Could life be floating around in these oceans,
84
170028
2922
Czy w tych oceanach jest życie?
02:52
or could it be living around black smoker
85
172950
1929
Może kwitnie ono przy kominach hydrotermalnych
02:54
vents at the bottom?
86
174879
1959
na samym dnie?
02:57
Titan is particularly promising
87
177499
1822
Tytan jest wyjątkowo obiecujący:
02:59
as it has an atmosphere
88
179321
1144
posiada atmosferę
03:00
and Earth-like lakes, seas, and rivers
89
180465
2280
oraz jeziora, morza i rzeki
03:02
flowing across the surface.
90
182745
1751
podobne do ziemskich.
03:04
It is very cold, however,
91
184496
1433
Jest tam jednak za zimno
03:05
too cold for liquid water,
92
185929
1616
dla wody w stanie ciekłym,
03:07
so these rivers may instead be flowing
93
187545
1837
więc w rzekach zamiast wody
03:09
with liquid hydrocarbons
94
189382
1275
płynąć mogą węglowodory,
03:10
such as methane and ethane.
95
190657
2296
takie jak metan i etan.
03:12
These are composed of hydrogen,
96
192953
1962
Te składają się z wodoru
03:14
and, more importantly, carbon,
97
194915
2028
oraz, co najważniejsze, węgla,
03:16
which is the basic building block
98
196943
1537
który jest podstawą
03:18
of all life as we know it.
99
198480
1775
całego znanego nam życia.
03:20
So, could life be found in these lakes?
100
200255
2714
Czy w tych jeziorach znajdziemy życie?
03:22
Although instruments are being designed
101
202969
1873
Mimo, że projektuje się urządzenia
03:24
to study these distant worlds,
102
204842
1671
do badania odległych planet,
03:26
it takes many years to build them
103
206513
1834
ich ukończenie może zająć lata.
03:28
and even longer to get them
104
208347
1190
Jeszcze dłużej może potrwać
03:29
where they need to be.
105
209537
1597
wysłanie ich tam, dokąd chcemy.
03:31
In the meantime, astrobiologists work
106
211134
2054
Na razie astrobiolodzy pracują też
03:33
in our own natural laboratory, the Earth,
107
213188
2661
w naszym własnym laboratorium - Ziemi.
03:35
to learn about all the weird
108
215849
1259
Badają wszystkie dziwne,
03:37
and wonderful forms of life that can exist
109
217108
2271
wspaniałe formy życia,
03:39
and to help us one day answer
110
219379
1453
by móc pewnego dnia
03:40
one of humanity's oldest questions:
111
220832
2233
odpowiedzieć na jedno z najstarszych pytań:
03:43
Are we alone?
112
223065
1549
Czy jesteśmy sami we wszechświecie?
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7