The surprising scent of the world’s largest flower - Daniel Nickrent

271,393 views ・ 2024-02-06

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: gözde bulgan Gözden geçirme: esra kurul
00:07
Deep inside the Sumatran rainforest, a carrion fly descends,
0
7295
4880
Sumatran yağmur ormanlarına bir leş sineği alçalır,
00:12
guided by the scent of its favorite place to lay eggs:
1
12175
3545
yumurtalarını bırakacağı en sevdiği yerin kokusunu izler:
00:15
dead and rotting animal carcasses.
2
15720
2836
ölü ve çürüyen hayvan leşlerine.
00:18
But when it lands, it isn’t on liquefying flesh,
3
18681
3837
Ama iniş yaptığında, çürüyen et üzerinde değil,
00:22
but instead on the world’s biggest, and perhaps strangest, flower—
4
22518
4838
dünyanın en büyük ve en tuhaf çiçeği üzerindedir—
00:27
Rafflesia arnoldii.
5
27482
2168
Rafflesia Arnoldii
00:30
Rafflesia is a genus of over 30 species
6
30276
3587
Rafflesia, Güneydoğu Asya’nın tropikal ormanlarında bulunan
00:33
found across the tropical forests of Southeast Asia.
7
33988
3504
30′dan fazla türe sahip olan bir cinstir.
00:37
While its smallest representative has a flower only a few centimeters wide,
8
37658
4505
En küçük temsilcisinin çiçeği sadece birkaç santimetre genişliğindedir,
00:42
its biggest weighs seven kilograms and spans over a meter wide.
9
42163
5255
en büyüğü ise yedi kilogram ağırlığındadır ve bir metre genişliğindedir.
00:47
And its putrid aroma isn’t the only thing that sets these plants apart—
10
47627
4754
Ve keskin kokusu, bu bitkileri farklı kılan tek şey değildir.
00:52
all Rafflesia are parasites.
11
52381
2837
Tüm Rafflesia’lar parazittir.
00:55
For most of its life, the Rafflesia plant exists as an endophyte,
12
55635
4337
Rafflesia bitkisi yaşamının çoğunluğunda, endofit olarak var olur,
00:59
a single thin strand of almost uniform cells beneath the bark of its host.
13
59972
5923
konakçısının kabuğu altında eşit hücrelerden oluşan ince bir ipliktir.
01:06
It strictly infects Tetrastigma,
14
66062
2878
Yalnızca üzüm asmasına benzeyen büyük sarmaşıkların
01:08
a genus of large vines related to the grape.
15
68940
3336
bir cinsi olan Tetrastigma’yı enfekte eder.
01:12
Like typical leafy plants, the host Tetrastigma’s cells contain chloroplasts.
16
72652
6381
Bitkilere benzer konakçı Tetrastigma hücrelerinde kloroplast içerir.
01:19
These organelles convert sunlight into energy
17
79325
3420
Bu organeller güneş ışığını enerjiye dönüştürür
01:22
and are each equipped with their own DNA.
18
82745
2711
ve her biri kendine özgü DNA’sı ile donatılmıştır.
01:25
Rafflesia’s plastids, on the other hand, appear to have lost their DNA,
19
85540
5422
Öte yandan Rafflesia’nın plastidleri, DNA’larını kaybetmiş görünüyor,
01:31
and with it the ability to photosynthesize.
20
91045
3003
ve bununla birlikte fotosentez yapabilme yeteneğini de.
01:34
This sort of loss is incredibly rare.
21
94048
3003
Bu tür kayıplar inanılmaz derecede nadirdir.
01:37
With no roots and no ability to produce its own food,
22
97176
4213
Kökleri olmayan ve kendi besinini üretme yeteneği olmayan Rafflesia
01:41
Rafflesia is completely dependent on its host,
23
101389
3378
tamamen konakçısına bağımlıdır,
01:45
siphoning the Tetrastigma’s water and nutrients to fuel its own growth.
24
105101
5213
Tetrastigma’nın su ve besinlerini kendi büyümesi için emer.
01:50
And Rafflesia’s propensity for theft doesn’t end there.
25
110523
3962
Rafflesia’nın hırsızlık eğilimi burada bitmiyor.
01:54
Using a process known as horizontal gene transfer, or HGT,
26
114527
5255
Yatay gen transferi veya HGT olarak bilinen bir işlemi kullanan Rafflesia
01:59
Rafflesia has stolen quite a bit of genetic material from its host
27
119782
4922
konakçısından oldukça fazla genetik materyal çalmıştır
02:04
and other plants in its habitat.
28
124704
2127
ve yaşam alanındaki diğer bitkilerden de.
02:07
While HGT is well known in bacteria,
29
127498
3295
HGT, bakterilerde iyi bilinirken,
02:10
it has only recently been documented in parasitic plants.
30
130793
4171
parazit bitkilerde sadece yakın zamanda belgelenmiştir.
02:14
And scientists are still trying to understand
31
134964
3003
Ve bilim adamları hala bu DNA transferinin
02:17
exactly how this DNA transfer happens.
32
137967
3170
tam olarak nasıl gerçekleştiğini anlamaya çalışıyor.
02:21
Rafflesia appears to utilize several of these stolen sequences
33
141345
4713
Rafflesia, çalınan bu dizilerin birkaçını
02:26
as if they were their own,
34
146058
1544
kendi dizileri gibi kullanıyor,
02:27
transcribing the DNA into RNA and then translating it into proteins,
35
147602
5463
DNA’yı RNA’ya çevirip sonra bunu proteinlere dönüştürerek,
02:33
which are used in key cellular processes.
36
153065
3087
bu proteinleri ana hücresel süreçlerde kullanıyor.
02:36
After living some time embedded in the host vine,
37
156360
3587
Konakçı sarmaşıkta gömülü bir süre yaşadıktan sonra,
02:39
Rafflesia emerges as a single bud,
38
159947
3170
Rafflesia tek bir tomurcuk olarak ortaya çıkar,
02:43
which then takes several months, or even a year, to reach full size.
39
163117
4797
ardından tam boyutuna ulaşması birkaç ay, hatta bir yıl alır.
02:48
When it opens, its fleshy maroon petals
40
168039
3461
Açıldığında, etli bordo yaprakları
02:51
emit several foul-smelling sulfur-containing compounds.
41
171500
4046
kötü kokulu kükürt içeren bileşikler yaymaya başlar.
02:55
The evolutionary reason for this odor is relatively straightforward:
42
175963
4380
Bu kokunun evrimsel nedeni nispeten basittir:
03:00
to attract pollinators.
43
180343
1793
tozlayıcıları cezbetmek içindir.
03:02
For most species of Rafflesia, single flowers are either male or female.
44
182261
6090
Rafflesia’nın çoğu türünde, tek çiçekler ya erkek ya da dişidir.
03:08
So, to produce a seed,
45
188726
1752
Bu nedenle, bir tohum üretmek için
03:10
pollen must be transferred from one flower to the next.
46
190478
3462
polen bir çiçekten diğerine taşınmalıdır.
03:14
The rotten stench is ideal for attracting corpse-loving carrion flies,
47
194273
5047
Çürük kokusu, ceset seven leş sineklerini çekmek için idealdir,
03:19
and the massive size of the flower may help broadcast it
48
199445
3587
ve çiçeğin büyük boyutu durgun yağmur ormanı havasında
03:23
through the stagnant rainforest air.
49
203032
2419
kokuyu yaymaya yardımcı olabilir.
03:25
A deceived fly will explore the flower’s interior,
50
205660
3712
Aldanan bir sinek, çiçeğin içini keşfedecek,
03:29
laying thousands of ill-fated eggs.
51
209372
2919
talihsiz yumurta bırakacaktır.
03:32
But during the fly’s visit,
52
212500
1668
Ancak sineğin ziyareti sırasında,
03:34
the male Rafflesia’s liquid pollen may end up on the fly’s back where it dries.
53
214168
5881
erkek Rafflesia’nın sıvı poleni, sineğin sırtına düşüp kuruyacaktır.
03:40
If the fly encounters an open female Rafflesia flower,
54
220424
3921
Eğer sinek açık bir dişi Rafflesia çiçeğiyle karşılaşırsa,
03:44
the pollen will rehydrate when rubbed against the flower’s damp stigma,
55
224345
4588
polen, çiçeğin nemli dişi organına sürtüldüğünde yeniden su alacak,
03:48
completing cross-pollination.
56
228933
1877
ve çapraz tozlaşmasını tamamlar.
03:50
A pollinated Rafflesia flower gradually withers and turns black,
57
230977
4879
Tozlaşmış bir Rafflesia çiçeği yavaşça solup siyaha döner,
03:55
but this doesn't mean it's dead.
58
235856
1919
ancak bu öldüğü anlamına gelmez.
03:58
Over several months, a fruit forms which contains thousands of tiny seeds.
59
238067
5714
Birkaç ay boyunca binlerce minik tohum içeren bir meyve oluşur.
04:03
But what disperses these seeds is still debated,
60
243864
3421
Ancak bu tohumların nasıl dağıldığı hala tartışma konusudur,
04:07
with hypotheses ranging from elephants to rodents to ants.
61
247285
4337
hipotezler fillerden kemirgenlere, karıncalara kadar uzanıyor.
04:11
We do know that the seeds have an oily appendage called an elaiosome,
62
251747
5214
Tohumların üzerinde elaiosom adı verilen yağlı bir ek yapı bulunuyor,
04:16
a structure ants often feed to their larvae.
63
256961
3337
karıncaların sıklıkla larvalarına beslediği bir yapı.
04:20
And scientists have even observed ants carrying Rafflesia seeds.
64
260840
4838
Ve bilim adamları Rafflesia tohumları taşıyan karıncaları bile gözlemlediler.
04:25
But what happens to the Rafflesia seeds once inside the ant nest remains unclear.
65
265886
5673
Ama karınca yuvasına giren tohumlara ne olduğu bilinmiyor.
04:31
In any case, nobody has seen Rafflesia seeds germinate,
66
271642
4046
Kimse Rafflesia tohumlarının çimlenişini görememiştir,
04:35
or attach to and infect a host root.
67
275980
3503
veya bir konakçı köküne yapıştığını ve enfekte ettiğini görememiştir.
04:39
Because this crucial step of their development is still not fully understood,
68
279734
4629
Gelişimlerinin bu önemli adımı hala tam olarak anlaşılmadığından,
04:44
cultivation of Rafflesia is difficult.
69
284363
2753
Rafflesia’nın yetiştirilmesi zordur.
04:47
Despite many attempts, botanists from around the globe
70
287199
4213
Pek çok denemeye rağmen, dünya çapındaki botanikçiler
04:51
have been largely unsuccessful at growing Rafflesia
71
291412
3170
doğal yaşam alanının dışından gelen tohumlar ile
04:54
from seeds outside its natural habitat.
72
294582
2961
Rafflesia yetiştirmede büyük ölçüde başarısız oldular.
04:58
As these tropical forests are under threat,
73
298127
2669
Bu tropikal ormanlar tehdit altındayken,
05:00
we’re at risk of losing Rafflesia,
74
300796
2336
Rafflesia’yı kaybetme riskiyle karşı karşıyayız,
05:03
and our ability to unravel some of its many remaining secrets.
75
303132
4046
ve çözülmemiş sırlarını da çözebilmek elimizden kayıp gidiyor.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7