Will we ever be able to teleport? - Sajan Saini

Prevodilac: Ema Maričić Lektor: Tijana Mihajlović

Is teleportation possible?

Da li je teleportacija moguća?

Could a baseball transform into something like a radio wave,

Da li bi se lopta za bejzbol mogla pretvoriti u nešto poput radio-talasa,

travel through buildings,

putovati kroz zgrade,

bounce around corners,

odbijati se o ivice

and change back into a baseball?

i postati ponovo lopta za bejzbol?

Oddly enough, thanks to quantum mechanics, the answer might actually be yes.

Čudno, ali zahvaljujući kvantnoj mehanici, odgovor bi mogao zapravo biti potvrdan.

Sort of.

Na neki način.

Here's the trick.

Evo cake.

The baseball itself couldn't be sent by radio,

Sama lopta za bejzbol se ne bi mogla poslati preko radio-talasa,

but all the information about it could.

ali sve informacije o njoj bi mogle.

In quantum physics, atoms and electrons

U kvantnoj fizici, atomi i elektroni

are interpreted as a collection of distinct properties,

tumače se kao kolekcija različitih osobina,

for example, position,

poput, recimo, pozicije,

momentum,

and intrinsic spin.

momenta sile

i unutrašnjeg spina.

The values of these properties configure the particle,

Vrednosti ovih karakteristika konfigurišu česticu,

giving it a quantum state identity.

dajući joj identitet kvantnog stanja.

If two electrons have the same quantum state,

Ako dva elektrona imaju isto kvantno stanje,

they're identical.

oni su identični.

In a literal sense, our baseball is defined by a collective quantum state

Bukvalno, naša lopta za bejzbol se definiše kolektivnim kvantnim stanjem

resulting from its many atoms.

koje potiče iz njenih mnogobrojnih atoma.

If this quantum state information could be read in Boston

Ako bi se ta informacija o kvantnom stanju mogla pročitati u Bostonu

and sent around the world,

i poslati oko sveta,

atoms for the same chemical elements could have this information

atomi istih hemijskih elemenata imali bi istu ovu informaciju

imprinted on them in Bangalore

zapisanu na njima u Bangaloru

and be carefully directed to assemble,

i bili bi pažljivo navođeni da se udruže,

pri čemu bi postali potpuno ista lopta za bejzbol.

becoming the exact same baseball.

There's a wrinkle though.

Međutim, postoji prepreka.

Quantum states aren't so easy to measure.

Kvantna stanja se ne mere tako lako.

The uncertainty principle in quantum physics

Princip neodređenosti u kvantnoj fizici

implies the position and momentum of a particle

nam govori da se pozicija i momenat sile čestice

can't be measured at the same time.

ne mogu istovremeno izmeriti.

The simplest way to measure the exact position of an electron

Najjednostavniji način merenja tačne pozicije elektrona

requires scattering a particle of light, a photon, from it,

zahteva rasipanje čestice svetlosti, fotona, iz nje

and collecting the light in a microscope.

i skupljanje svetlosti u mikroskopu.

But that scattering changes the momentum of the electron in an unpredictable way.

Ali, rasipanje menja momenat sile elektrona na nepredvidljive načine.

We lose all previous information about momentum.

Gubimo sve prethodne informacije o momentu sile.

In a sense, quantum information is fragile.

Na neki način, kvantna informacija je krhka.

Measuring the information changes it.

Merenje informacije je menja.

So how can we transmit something

Kako onda možemo da šaljemo nešto

we're not permitted to fully read without destroying it?

što ne možemo u potpunosti da pročitamo bez uništavanja toga?

The answer can be found in the strange phenomena of quantum entanglement.

Odgovor se može naći u čudnoj pojavi kvantne sprege.

Entanglement is an old mystery from the early days of quantum physics

Ta sprega je stara misterija još od nastanka kvantne fizike

and it's still not entirely understood.

i još uvek je potpuno ne razumemo.

Entangling the spin of two electrons results in an influence

Sprezanje spina dva elektrona ima za posledicu uticaj

that transcends distance.

na koji ne utiče udaljenost.

Measuring the spin of the first electron

Merenjem spina prvog elektrona

determines what spin will measure for the second,

određuje se spin kao rezultat merenja drugog,

whether the two particles are a mile or a light year apart.

bez obzira na to da li su čestice udaljene milju ili svetlosnu godinu.

Nekako informacija o kvantnom stanju prvog elektrona,

Somehow, information about the first electron's quantum state,

called a qubit of data,

zvana kjubit podataka,

influences its partner without transmission across the intervening space.

utiče na njenog partnera bez prenosa u međuprostoru.

Einstein and his colleagues called this strange communcation

Ajnštajn i njegove kolege su nazvale ovu neobičnu komunikaciju

spooky action at a distance.

sablasnom aktivnošću na udaljenosti.

While it does seem that entanglement between two particles

Iako izgleda kao da sprega između dve čestice pomaže

helps transfer a qubit instantaneously across the space between them,

u trenutnom prebacivanju kjubita u prostoru između njih,

there's a catch.

postoji caka.

This interaction must begin locally.

Ova interakcija mora započeti lokalno.

The two electrons must be entangled in close proximity

Dva elektrona moraju biti u sprezi na maloj udaljenosti

before one of them is transported to a new site.

pre nego što se jedan prebaci na drugo mesto.

By itself, quantum entanglement isn't teleportation.

Sama po sebi, kvantna sprega nije teleportacija.

To complete the teleport,

Da bi se teleportacija izvršila,

we need a digital message to help interpret the qubit at the receiving end.

neophodna nam je digitalna poruka

koja bi nam pomogla da protumačimo kjubit pri prijemu.

Two bits of data created by measuring the first particle.

Dva podatka nastala merenjem prve čestice.

These digital bits must be transmitted by a classical channel

Ovi digitalni podaci moraju da se prenose klasičnim kanalom

that's limited by the speed of light, radio, microwaves, or perhaps fiberoptics.

koji je ograničen brzinom svetlosti -

radio-talasima, mikrotalasima ili možda optičkim vlakanima.

When we measure a particle for this digital message,

Kad izmerimo česticu za ovu digitalnu poruku,

we destroy its quantum information,

uništavamo njenu kvantnu informaciju,

which means the baseball must disappear from Boston

što znači da lopta za bejzbol mora nestati iz Bostona

for it to teleport to Bangalore.

da bi se teleportovala u Bangalor.

Thanks to the uncertainty principle,

Zahvaljujući principu neodređenosti,

teleportation transfers the information about the baseball

teleportacija šalje informaciju o lopti za bejzbol

between the two cities and never duplicates it.

između dva grada i nikada je ne duplira.

So in principle, we could teleport objects, even people,

Dakle, teoretski, mogli bismo da teleporujemo predmete, čak i ljude,

but at present, it seems unlikely we can measure the quantum states

ali trenutno deluje malo verovatno da možemo da merimo kvantna stanja

of the trillion trillion or more atoms in large objects

bilion biliona ili više atoma u većim predmetima

and then recreate them elsewhere.

i da ih ponovo stvorimo negde drugde.

The complexity of this task and the energy needed is astronomical.

Kompleksnost tog zadatka i neophodna energija su ogromni.

For now, we can reliably teleport single electrons and atoms,

Trenutno možemo da pouzdano teleportujemo pojedinačne elektrone i atome,

which may lead to super-secured data encryption

što može da bude prvi korak za vrhunski obezbeđene podatke

for future quantum computers.

u budućim kvantnim računarima.

The philosophical implications of quantum teleportation are subtle.

Filozofske posledice kvantne teleportacije su suptilne.

A teleported object doesn't exactly transport across space

Teleportovani predmet se zapravo ne transportuje kroz prostor

like tangible matter,

kao opipljiva materija

nor does it exactly transmit across space, like intangible information.

niti se zaista šalje prostorom kao neopipljiva informacija.

It seems to do a little of both.

Izgleda da radi obe stvari pomalo.

Quantum physics gives us a strange new vision

Kvantna fizika nam daje neobičan, nov pogled

for all the matter in our universe as collections of fragile information.

na svu materiju u univerzumu kao kolekciju krhkih informacija,

And quantum teleportation reveals new ways to influence this fragility.

a kvantna teleportacija nam otkriva nove načine da utičemo na krhkost.

And remember, never say never.

I zapamtite, nikad ne recite nikad.

In a little over a century,

Za malo više od veka,

mankind has advanced from an uncertain new understanding

čovečanstvo je napredovalo od nesigurnog novog razumevanja

of the behavior of electrons at the atomic scale

ponašanja elektrona na atomskoj razmeri

to reliably teleporting them across a room.

do njihovog pouzdanog teleportovanja u jednoj prostoriji.

What new technical mastery of such phenomena

Kakvu ćemo tehničku veštinu vezanu za ovu pojavu

might we have in 1,000, or even 10,000 years?

možda imati za 1 000 ili čak 10 000 godina?

Only time and space will tell.

Samo će vreme i prostor pokazati.