Will we ever be able to teleport? - Sajan Saini

Işınlanabilecek miyiz ? -Sajan Saini

Çeviri: Melis Akhan Gözden geçirme: Suleyman Cengiz

Is teleportation possible?

Işınlanma mümkün mü ?

Could a baseball transform into something like a radio wave,

Bir beyzbol topu radyo dalgasına dönüşüp

travel through buildings,

binaların içinden geçip

bounce around corners,

köşelerden dönüp

and change back into a baseball?

sonra tekrar eski haline dönebilir mi ?

Oddly enough, thanks to quantum mechanics, the answer might actually be yes.

İşin ilginci kuantum mekaniği sayesinde bu sorunun cevabı evet olabilir.

Sort of.

Bir nevi.

Here's the trick.

İşin sırrı burada gizli:

The baseball itself couldn't be sent by radio,

Beyzbol topunun kendisi radyo dalgalarıyla gönderilemez.

but all the information about it could.

Ama onunla ilgili bilgiler gönderilebilir.

In quantum physics, atoms and electrons

Kuantum fiziğinde atomlar ve elektronlar

are interpreted as a collection of distinct properties,

ayrı ayrı özelliklerin bir bütünü olarak düşünülür.

for example, position,

Örneğin konum,

momentum,

and intrinsic spin.

moment

ve içsel dönü.

The values of these properties configure the particle,

Bu özelliklerin değerleri parçacığı oluşturur

giving it a quantum state identity.

ve ona kuantum durum kimliği kazandırır.

If two electrons have the same quantum state,

İki elektron aynı kuantum durumundaysa

they're identical.

onlara özdeş denir.

In a literal sense, our baseball is defined by a collective quantum state

Gerçek anlamda beyzbol topu birçok atoma sahip olduğu için

resulting from its many atoms.

ortak kuantum durumu ile tanımlanır.

If this quantum state information could be read in Boston

Bu kuantum durumu bilgisi Boston'da okunabilirse ve Dünya'nın

and sent around the world,

başka yerlerine gönderilebilirse

atoms for the same chemical elements could have this information

aynı kimyasal elementler için atomlar, Bangalore'da kendi üzerlerine işlenen

imprinted on them in Bangalore

bu bilgilere sahip olabilir

and be carefully directed to assemble,

ve özenle bir araya gelerek

becoming the exact same baseball.

aynı beyzbol topunu oluştururlar.

There's a wrinkle though.

Ancak bir sorun var.

Quantum states aren't so easy to measure.

Kuantum durumunu ölçmek hiç de kolay değil.

The uncertainty principle in quantum physics

Kuantum fiziğindeki belirsizlik ilkesi

implies the position and momentum of a particle

bir parçacığın konumunun ve hızının

can't be measured at the same time.

aynı anda ölçülemeyeceğini ortaya koyar.

The simplest way to measure the exact position of an electron

Bir elektronun tam konumunu ölçmenin en kolay yolu

requires scattering a particle of light, a photon, from it,

ondan gelen bir parça ışığı yani fotonu dağıtmak

and collecting the light in a microscope.

ve onu mikroskopta toplamaktır.

But that scattering changes the momentum of the electron in an unpredictable way.

Ancak bu dağıtma elektronun hızını tahmin edilemez bir yönde değiştirir.

We lose all previous information about momentum.

Hız ile ilgili daha önce kaydedilen tüm bilgileri kaybederiz.

In a sense, quantum information is fragile.

Bir anlamda kuantum bilgisi hassastır.

Measuring the information changes it.

Bilgiyi ölçmek onu değiştirir.

So how can we transmit something

O zaman bir şeyi tahrip etmeden

we're not permitted to fully read without destroying it?

nasıl tamamen okuyup iletebiliriz?

The answer can be found in the strange phenomena of quantum entanglement.

Buna kuantum dolanıklığı teorisinin kendi ilginç olgusuyla cevap verilebilir.

Entanglement is an old mystery from the early days of quantum physics

Dolanıklık teorisi, kuantum fiziğinin ilk zamanlarından beri gizemli olmuştur

and it's still not entirely understood.

ve hâlâ tamamen çözülememiştir.

Entangling the spin of two electrons results in an influence

İki elektron dönüsünün dolaşması

that transcends distance.

mesafeleri aşan bir etki yaratır.

Measuring the spin of the first electron

İki parçacık birbirinden metrelerce

determines what spin will measure for the second,

ya da bir ışık yılı uzakta da olsa ilk elektronun dönüsünü ölçmek

whether the two particles are a mile or a light year apart.

ikincisinin dönüsünü belirler.

Somehow, information about the first electron's quantum state,

Kübit veri olarak adlandırılan ilk elektronun kuantum durumu bilgisi

called a qubit of data,

kendi eşini bir şekilde

influences its partner without transmission across the intervening space.

aradaki alana müdahale etmeden etkiler.

Einstein and his colleagues called this strange communcation

Einstein ve meslektaşları bu garip teması

spooky action at a distance.

uzaktan hayalet etkisi olarak adlandırmışlardır.

While it does seem that entanglement between two particles

İki parçacık arasındaki dolaşmanın, bir kübiti,

helps transfer a qubit instantaneously across the space between them,

aralarındaki boşluğa anında aktarmasına yardımcı olduğu düşünülse de

there's a catch.

dikkat edilmesi gereken bir şey var.

This interaction must begin locally.

Bu etkileşim, bölgesel olarak başlamalı.

The two electrons must be entangled in close proximity

İki elektrondan biri yeni bir bölgeye taşınmadan önce

before one of them is transported to a new site.

çok yakın mesafede birbirlerine dolanmalı.

By itself, quantum entanglement isn't teleportation.

Kuantum dolanıklığının kendisi ışınlanma değildir.

To complete the teleport,

Işınlanmayı tamamlamak için

we need a digital message to help interpret the qubit at the receiving end.

alıcının kübiti yorumlamasına yardımcı olacak dijital bir mesaja ihtiyacımız var.

Two bits of data created by measuring the first particle.

İlk parçacığın ölçülmesi ile iki bitlik veri yaratılır.

These digital bits must be transmitted by a classical channel

Bu dijital bitler, ışık, radyo, mikrodalga veya

that's limited by the speed of light, radio, microwaves, or perhaps fiberoptics.

belki de fiber optik hızıyla sınırlanan klasik bir kanalla iletilmelidir.

When we measure a particle for this digital message,

Bu dijital mesaj için bir parçacığı ölçtüğümüzde

we destroy its quantum information,

onun kuantum bilgisini yok etmiş oluruz.

which means the baseball must disappear from Boston

Bu da beyzbol topunun Boston'dan Bangalore'a

for it to teleport to Bangalore.

ışınlanırken ortadan kaybolması demektir.

Thanks to the uncertainty principle,

Belirsizlik ilkesi sayesinde ışınlanma

teleportation transfers the information about the baseball

beyzbol topuyla ilgili bilgileri iki şehir arasında aktarır

between the two cities and never duplicates it.

ve onu kopyalamaz.

So in principle, we could teleport objects, even people,

Prensipte, nesneleri hatta insanları bile ışınlayabiliriz

but at present, it seems unlikely we can measure the quantum states

ama bu şu anda büyük nesnelerdeki trilyonlarca atomun ya da

of the trillion trillion or more atoms in large objects

daha fazla atomun kuantum bilgisini ölçmek ve onları başka bir yerde

and then recreate them elsewhere.

yeniden yaratmak mümkün görünmüyor.

The complexity of this task and the energy needed is astronomical.

Bu görevin zorluğu ve gerektirdiği enerji çok büyük düzeylerde.

For now, we can reliably teleport single electrons and atoms,

Şimdilik tek elektronlu ve atomlu şeyleri güvenli bir şekilde ışınlayabiliriz.

which may lead to super-secured data encryption

Bu belki de gelecekteki kuantum bilgisayarları için

for future quantum computers.

çok güvenlikli veri şifrelemelere öncü olabilir.

The philosophical implications of quantum teleportation are subtle.

Kuantum ışınlanmasının yarattığı felsefi sonuçların anlaşılması güçtür.

A teleported object doesn't exactly transport across space

Somut cisimler gibi ışınlanmış nesneler de tam olarak

like tangible matter,

uzayda taşınmazlar.

nor does it exactly transmit across space, like intangible information.

Aynı şekilde, soyut bilgiler de tam olarak uzayda iletilmezler.

It seems to do a little of both.

İkisinden de biraz gerçekleşiyor gibi gözüküyor.

Quantum physics gives us a strange new vision

Hassas bilgilerin bir bütünü olan kuantum fiziği,

for all the matter in our universe as collections of fragile information.

evrendeki tüm cisimler için bize farklı bir bakış açısı kazandırıyor.

And quantum teleportation reveals new ways to influence this fragility.

Kuantum ışınlanması, bu hassaslığı etkilemenin yeni yollarını ortaya koyuyor.

And remember, never say never.

Unutmayalım ki asla asla dememeliyiz.

In a little over a century,

Bir yüzyıldan biraz daha uzun

mankind has advanced from an uncertain new understanding

bir sürede insanlık atomik boyuttaki elektron davranışlarının

of the behavior of electrons at the atomic scale

belirsiz yeni bir anlayışından

to reliably teleporting them across a room.

onları güvenli bir şekilde bir odaya ışınlamaya kadar ilerledi.

What new technical mastery of such phenomena

1000 hatta 10.000 yıl içinde bu olgular

might we have in 1,000, or even 10,000 years?

bize hangi yeni teknik ustalıkları kazandırabilir?

Only time and space will tell.

Bunu sadece zaman ve uzay söyleyecek.