Why isn't the world covered in poop? - Eleanor Slade and Paul Manning

Tłumaczenie: Maciek Dmytrow Korekta: Marta Konieczna

Somewhere near you, an animal is defecating.

Gdzieś w pobliżu jakieś zwierzę robi kupę.

In fact, each day, the animal kingdom produces roughly enough dung

Każdego dnia w królestwie zwierząt powstaje tyle łajna,

to match the volume of water pouring over the Victoria Falls.

ile wody przelewa się przez Wodospady Wiktorii.

So why isn’t the planet covered in the stuff?

To dlaczego nasza planeta nie jest pokryta kupą?

You can thank the humble dung beetle for eating up the excess.

Podziękowania za zjadanie tego wszystkiego należą się skromnemu żukowi gnojowemu.

Capable of burying 250 times their body weight in a single night,

Potrafi w ciągu nocy zakopać 250-krotność masy własnego ciała

these valiant insects make quick work of an endless stream of feces.

i dzielnie radzi sobie z nieprzerwanym strumieniem kału.

Over 7,000 known species of dung beetle run clean-up duty across six continents

Ponad 7000 gatunków żuków gnojowych dba o porządek na sześciu kontynentach.

—everywhere except Antarctica.

Wszędzie poza Antarktyką.

A dung beetle’s first task is to locate dung.

Pierwsze zadanie żuka gnojowego to zlokalizowanie łajna.

Some live on the anal regions of larger animals,

Niektóre zamieszkują okolice odbytu większych zwierząt,

ready to leap off when they defecate.

gotowe do skoku podczas defekacji.

Others sniff out feces that animals leave behind.

Inne węszą w poszukiwaniu kału zwierząt.

A pile of elephant dung can attract 4,000 beetles in 15 minutes.

Sterta słoniowego łajna może przyciągnąć 4000 żuków w ciągu 15 minut.

So once a beetle finds dung,

Gdy żuk odnajdzie łajno,

it must work quickly to secure some of the bounty for itself.

musi szybko pracować, aby zabezpieczyć część zdobyczy.

Most dung beetle species fall into one of three main groups:

Większość żuków gnojowych można podzielić na trzy grupy.

rollers,

Turlacze,

tunnelers,

kopacze

and dwellers.

i osadnicy.

Dung rollers sculpt a ball of dung, and using their back legs,

Turlacze formują z łajna kulę i za pomocą tylnych odnóży

quickly roll it away from competitors.

szybko turlają ją z dala od konkurentów.

Potential partners jump on the ball,

Potencjalni partnerzy wskakują na kulę

and once the ball-maker has selected their mate,

i kiedy jej twórca wybierze swoją drugą połówkę,

the pair dig their dung ball into the soil.

oboje zakopują kulę łajna w ziemi.

Once it’s been buried, the female lays a single egg within the dung ball.

Następnie samica składa w kuli jedno jajo.

Tunnelers have a different approach.

Kopacze stosują inne podejście.

Digging underneath a pat, some drag dung down into the soil

Dokopują się od spodu do placka z łajna, które ściągają wgłąb ziemi,

and pack it into clumps known as brood balls,

gdzie z bryłek łajna lepią kule lęgowe,

dung balls,

kule łajna

or dung “sausages,” depending on their shape and size.

lub "kiełbaski", w zależności od ich kształtu i rozmiaru.

Male tunnelers sport a spectacular array of horns

Samce kopaczy posiadają spektakularny zestaw rogów

to fight each other for control of these tunnels,

wykorzystywany podczas walk o kontrolę nad tunelami,

which they then defend until the female’s laid her egg.

które potem muszą bronić dopóki samica nie złoży jaja.

Some male tunnelers avoid the fray by masquerading as hornless females

Niektóre samce kopaczy, aby uniknąć walki, udają pozbawione rogów samice

and sneaking into tunnels to mate while the guardians’ heads are turned.

i gdy strażnicy nie patrzą, zakradają się do tuneli w poszukiwaniu pary.

The third group of dung beetles, dwellers,

Trzecia grupa żuków gnojowych, osadnicy,

take the most straightforward approach,

stosuje najprostsze podejście.

laying their eggs directly into a dung pat.

Składają jaja bezpośrednio w plackach łajna.

Ich potomstwo jest przez to bardziej zagrożone przez drapieżniki

This makes their offspring more vulnerable to predation

than those of the tunnelers and rollers.

niż potomstwo kopaczy i turlaczy.

As the larvae feed, they riddle the dung pat with tunnels,

Larwy żerując w placku łajna budują tunele,

leaving remains that are quickly colonized by bacteria and fungi and weathered away.

i zostawiają wietrzejące resztki, które kolonizują bakterie i grzyby.

Inside a tunnel, ball, or pat, once the larvae hatch,

Gdy larwa wykluje się w tunelu, kuli lub placku

they consume the dung before metamorphosing into a pupa

żywi się łajnem do momentu przeobrażenia w poczwarkę,

and then an adult beetle.

a potem w dorosłego żuka.

Besides clearing dung, the actions of these beetles

Oprócz sprzątania łajna, żuki gnojowe

have considerable ecological importance.

pełnią inne ważne dla środowiska funkcje.

For one, they serve as secondary seed dispersers.

Po pierwsze, roznoszą nasiona roślin.

Dung from monkeys,

Odchody małp,

wild pigs,

and other animals is riddled with seeds from the fruits they eat.

dzikich świń

oraz innych zwierząt zawierają nasiona ze zjedzonych owoców.

When beetles bury their dung balls,

Kiedy żuki zakopują swoje kule łajna,

they inadvertently protect these seeds from predators

nieświadomie zabezpieczają nasiona przed drapieżnikami

and increase the likelihood they’ll germinate.

i zwiększają ich szanse na wykiełkowanie.

The advantage is so great that one South African plant

Pewna południowoafrykańska roślina postanowiła to wykorzystać

has evolved to produce seeds that look and smell like dung

i zaczęła produkować nasiona, które wyglądają i pachną jak łajno,

to trick beetles into burying them.

żeby podstępnie wykorzystać żuki do ich zakopania.

Dung beetles also play important roles in agricultural systems.

Żuki gnojowe pełnią również ważne funkcje w rolniczych ekosystemach.

Livestock, like cows and sheep, produce huge amounts of dung,

Zwierzęta hodowlane, jak krowy i owce, produkują olbrzymie ilości łajna

which contains nutrients that can benefit plants.

zawierającego składniki odżywcze, które mogą wykorzystać rośliny.

The beetles break up the dung and tunnel it deep into the soil,

Żuki rozdrabniają łajno i zakopują głęboko w ziemi,

bringing the nutrients into close contact with plant roots.

gdzie korzenie roślin mają łatwy dostęp do składników odżywczych.

Their services to farmers have been valued at $380 million a year in the US

Oszacowano, że praca żuków w USA jest warta 380 milionów dolarów rocznie,

and £367 million a year in the UK.

a w Wielkiej Brytanii 367 milionów funtów rocznie.

Dung beetles can even help us battle global warming

Żuki gnojowe mogą również pomóc w walce z globalnym ociepleniem

by reducing greenhouse gas emissions associated with farming.

poprzez redukcję gazów cieplarnianych produkowanych przez rolnictwo.

Microbes living in oxygen-poor livestock dung

Mikroby żyjące w łajnie w warunkach niedotlenionych

produce methane, a potent greenhouse gas.

wytwarzają metan, silny gaz cieplarniany.

But beetles oxygenate pats when they tunnel into them,

Wydrążone przez żuki tunele natleniają placki z łajna,

preventing the microbes from producing methane.

co powstrzymuje mikroby wytwarzające metan.

The dung beetle spreads seeds,

Żuk gnojowy roznosi nasiona,

helps farmers,

pomaga rolnikom

and fights climate change

i walczy z globalnym ociepleniem.

—and accomplishes it all simply by doing its business.

Udaje mu się to wszystko przy okazji wykonywania własnych obowiązków.

Maybe next time you come across some dung in the forest or a field,

Przechodząc następnym razem obok łajna w lesie lub na polu

you’ll be tempted to take a closer look.

warto przyjrzeć mu się dokładniej.