The history of the world according to corn - Chris A. Kniesly

2,545,587 views ・ 2019-11-26

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Ola Sauer Korekta: Agnieszka Fijałkowska
00:06
Corn currently accounts for more than one tenth of our global crop production.
0
6574
5792
Kukurydza stanowi obecnie więcej niż jedną dziesiątą światowych upraw.
00:12
The United States alone has enough cornfields to cover Germany.
1
12366
4964
Jej pola w Stanach Zjednoczonych wystarczyłyby, aby pokryć całe Niemcy.
00:17
But while other crops we grow come in a range of varieties,
2
17330
3430
Ale choć inne rośliny uprawne mają wiele różnych odmian,
00:20
over 99% of cultivated corn is the exact same type: Yellow Dent #2.
3
20760
7827
ponad 99% uprawianej kukurydzy to dokładnie ten sam typ: koński ząb 2.
00:28
This means that humans grow more Yellow Dent #2
4
28587
3730
Oznacza to, że ludzie uprawiają więcej końskiego zęba 2,
00:32
than any other plant on the planet.
5
32317
2795
niż jakiejkolwiek innej rośliny na całej planecie.
00:35
So how did this single variety of this single plant
6
35112
3444
W jaki sposób jedna odmiana tej rośliny
00:38
become the biggest success story in agricultural history?
7
38556
4965
odniosła największy sukces w historii rolnictwa?
00:43
Nearly 9,000 years ago, corn, also called maize,
8
43521
4090
Prawie 9000 lat temu
kukurydzę udomowiono z pochodzącej z Mezoameryki
00:47
was first domesticated from teosinte, a grass native to Mesoamerica.
9
47611
5354
trawy o nazwie teosinte.
00:52
Teosinte’s rock-hard seeds were barely edible,
10
52965
3820
Jej twarde nasiona były prawie niejadalne,
00:56
but its fibrous husk could be turned into a versatile material.
11
56785
4524
ale jej włóknistą łupinę można było przekształcić w uniwersalny materiał.
01:01
Over the next 4,700 years, farmers bred the plant into a staple crop,
12
61309
5943
Przez następne 4700 lat rolnicy rozmnażali tę roślinę,
aż stała się ich podstawowym plonem z większymi kolbami i jadalnymi ziarnami.
01:07
with larger cobs and edible kernels.
13
67252
3140
01:10
As maize spread throughout the Americas, it took on an important role,
14
70392
4319
Rozprzestrzeniając się po Amerykach, kukurydza przyjęła ważną rolę:
01:14
with multiple indigenous societies revering a “Corn Mother”
15
74711
3982
wiele społeczności czciło "Kukurydzianą Matkę"
01:18
as the goddess who created agriculture.
16
78693
3304
jako boginię, która stworzyła rolnictwo.
01:21
When Europeans first arrived in America, they shunned the strange plant.
17
81997
4532
Gdy Europejczycy po raz pierwszy przybyli do Ameryki, unikali tej dziwnej rośliny.
01:26
Many even believed it was the source of physical and cultural differences
18
86529
4214
Wielu z nich uważało, że była źródłem fizycznych i kulturowych różnic
01:30
between them and the Mesoamericans.
19
90743
2160
pomiędzy nimi a Mezoamerykanami.
01:32
However,
20
92903
764
Ale próby uprawiania europejskich roślin na amerykańskiej ziemi nie powiodły się
01:33
their attempts to cultivate European crops in American soil quickly failed,
21
93667
5009
01:38
and the settlers were forced to expand their diet.
22
98676
3290
i osadnicy musieli poszerzyć swoją dietę.
01:41
Finding the crop to their taste, maize soon crossed the Atlantic,
23
101966
4017
Kukurydza im posmakowała, więc bardzo szybko pokonała Atlantyk,
01:45
where its ability to grow in diverse climates made it a popular grain
24
105983
4348
a możliwość rośnięcia w różnych klimatach sprawiła,
że stała się popularnym zbożem w wielu krajach europejskich.
01:50
in many European countries.
25
110331
2453
01:52
But the newly established United States was still the corn capital of the world.
26
112784
5315
Ale nowo utworzone Stany Zjednoczone dalej były kukurydzianą stolicą świata.
01:58
In the early 1800’s, different regions across the country
27
118099
3880
Na początku XIX wieku różne regiony kraju
02:01
produced strains of varying size and taste.
28
121979
3523
produkowały szczepy o odmiennym rozmiarze i smaku.
02:05
In the 1850’s, however,
29
125502
1895
Jednak w połowie XIX wieku
02:07
these unique varieties proved difficult for train operators to package,
30
127397
4779
te unikalne odmiany zaczęły być kłopotliwe w transporcie kolejowym,
02:12
and for traders to sell.
31
132176
2120
a dla kupców do sprzedaży.
02:14
Trade boards in rail hubs like Chicago encouraged corn farmers
32
134296
4359
Tablice handlowe w węzłach kolejowych, takich jak Chicago,
zachęcały rolników do wyhodowania jednej ujednoliconej uprawy.
02:18
to breed one standardized crop.
33
138655
2325
02:20
This dream would finally be realized at 1893’s World’s Fair,
34
140980
5329
To marzenie wreszcie spełniono na Wystawie Światowej w 1893 roku,
02:26
where James Reid’s yellow dent corn won the Blue Ribbon.
35
146309
4783
gdzie kukurydza koński ząb Jamesa Reida wygrała Niebieską Wstążkę.
02:31
Over the next 50 years, yellow dent corn swept the nation.
36
151092
4130
Przez następne 50 lat koński ząb opanował cały kraj.
02:35
Following the technological developments of World War II,
37
155222
3093
Dzięki postępowi technologicznemu po II Wojnie Światowej,
02:38
mechanized harvesters became widely available.
38
158315
3067
kombajny stały się powszechnie dostępne.
02:41
This meant a batch of corn that previously took a full day to harvest by hand
39
161382
5021
Oznaczało to, że partię kukurydzy, której zbieranie ręcznie zajmowało cały dzień,
02:46
could now be collected in just 5 minutes.
40
166403
3180
można było teraz zebrać w 5 minut.
02:49
Another wartime technology, the chemical explosive ammonium nitrate,
41
169583
4762
Inne odkrycie z czasu wojny, materiał wybuchowy, azotan amonu
02:54
also found new life on the farm.
42
174345
2950
też znalazł nowe życie na farmie.
02:57
With this new synthetic fertilizer,
43
177295
2137
Dzięki temu nowemu sztucznemu nawozowi,
02:59
farmers could plant dense fields of corn year after year,
44
179432
4010
rolnicy mogli obsiewać gęste pola kukurydzy rok po roku,
03:03
without the need to rotate their crops and restore nitrogen to the soil.
45
183442
4513
bez konieczności stosowania płodozmianu, w celu przywrócenia azotu do ziemi.
03:07
While these advances made corn an attractive crop to American farmers,
46
187955
4215
Te postępy sprawiły, że kukurydza stała się popularna wśród Amerykanów,
03:12
US agricultural policy limited the amount farmers could grow
47
192170
4024
ale rząd USA ograniczył ilość, którą rolnicy mogli wyhodować,
03:16
to ensure high sale prices.
48
196194
2225
aby zagwarantować wysokie ceny sprzedaży.
03:18
But in 1972, President Richard Nixon removed these limitations
49
198419
4906
W 1972 prezydent Richard Nixon wycofał te ograniczenia
03:23
while negotiating massive grain sales to the Soviet Union.
50
203325
3960
podczas negocjowania sprzedaży zboża do ZSRR.
03:27
With this new trade deal and WWII technology,
51
207285
3628
Wraz z tą nową umową handlową i technologią z II Wojny Światowej,
03:30
corn production exploded into a global phenomenon.
52
210913
4488
produkcja kukurydzy stała się światowym fenomenem.
03:35
These mountains of maize inspired numerous corn concoctions.
53
215401
4250
Góry kukurydzy zainspirowały wiele kukurydzianych wytworów.
03:39
Cornstarch could be used as a thickening agent for everything from gasoline to glue
54
219651
5110
Skrobia kukurydziana mogła służyć jako zagęszczacz
dla wszystkiego, od benzyny po klej,
03:44
or processed into a low-cost sweetener known as High-Fructose Corn Syrup.
55
224761
5966
albo być przekształcona w tani słodzik, syrop glukozowo-fruktozowy.
03:50
Maize quickly became one of the cheapest animal feeds worldwide.
56
230727
4420
Kukurydza szybko stała się jedną z najtańszych pasz dla zwierząt.
03:55
This allowed for inexpensive meat production,
57
235147
2530
To pozwoliło na tanią hodowlę mięsa,
03:57
which in turn increased the demand for meat and corn feed.
58
237677
4273
która z kolei zwiększyła popyt na mięso i paszę kukurydzianą.
04:01
Today, humans eat only 40% of all cultivated corn,
59
241950
4706
Dziś ludzie jedzą jedynie 40% uprawianej kukurydzy,
04:06
while the remaining 60% supports consumer good industries worldwide.
60
246656
5810
podczas gdy pozostałe 60% wspiera inne branże.
04:12
Yet the spread of this wonder-crop has come at a price.
61
252466
3630
Jednak rozpowszechnienie tej rośliny ma swoją cenę.
04:16
Global water sources are polluted by excess ammonium nitrate from cornfields.
62
256096
5121
Źródła wody są zanieczyszczane przez nadmiar azotanu amonu z pól kukurydzy.
04:21
Corn accounts for a large portion of agriculture-related carbon emissions,
63
261217
5128
Kukurydza odpowiada za znaczną część związanej z rolnictwem emisji węgla,
04:26
partly due to the increased meat production it enables.
64
266345
3380
w części ze względu na zwiększoną produkcję mięsa.
04:29
The use of high fructose corn syrup may be a contributor to diabetes and obesity.
65
269725
5438
Używanie syropu glukozowo-fruktozowego
może przyczynić się do cukrzycy i otyłości.
04:35
And the rise of monoculture farming
66
275163
2720
A wzrost popularności monokultury
04:37
has left our food supply dangerously vulnerable to pests and pathogens—
67
277883
5089
uczynił nasze zapasy żywności podatnymi na szkodniki i patogeny.
04:42
a single virus could infect the world’s supply of this ubiquitous crop.
68
282972
5364
Jeden wirus może zarazić światowe zapasy tej wszechobecnej rośliny.
04:48
Corn has gone from a bushy grass
69
288336
2910
Kukurydza przekształciła się z krzaczastej trawy
04:51
to an essential element of the world’s industries.
70
291246
3246
w kluczowy element światowej gospodarki.
04:54
But only time will tell if it has led us into a maze of unsustainability.
71
294492
5338
Tylko czas pokaże, czy doprowadzi nas do niezrównoważonego rozwoju.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7