What causes body odor? - Mel Rosenberg

Tłumaczenie: Dagmara Platuska Korekta: Sylwia Gliniewicz

A pungent blend of onions, cheese, and cat urine with hints of...

Silna mieszanka cebuli, sera, moczu kota z domieszką...

is that…wet goat?

mokrej kozy?

Most of us don’t need more than one whiff

Dla większości z nas wystarczy moment,

to identify that generally unpleasant, characteristic smell we call body odor.

żeby zidentyfikować zwykle nieprzyjemny zapach potu.

But it’s a surprisingly complex phenomenon

Ale to zaskakująco skomplikowane zjawisko

influenced by our genetic makeup, age, diet, and hygiene.

zależne od genów, wieku, diety i higieny.

So what is this odor, exactly?

Czym właściwie jest ten zapach?

Where does it come from?

Skąd się bierze?

And can we do anything about it?

Czy możemy coś z tym zrobić?

To start, you just need two things to produce that familiar scent:

Na początek potrzebne są dwie rzeczy, żeby wyprodukować ten zapach:

your armpit’s own secretions

wydzieliny z pachy

and the bacteria that feed on them.

i bakterie, które się nimi żywią.

Most people associate body odor with sweat,

Większość ludzi kojarzy zapach ciała z potem,

and it’s an important piece of the puzzle.

i to niewątpliwie ważny składnik.

Your body has millions of sweat glands, and they come in two major types:

Nasze ciało ma miliony gruczołów potowych, które dzielą się na dwa rodzaje:

eccrine glands are found all over your skin

gruczoły ekrynowe znajdujące się na całym ciele,

and secrete mainly water and salt.

które wydzielają głównie wodę i sól,

Apocrine glands, on the other hand, develop at puberty in your armpits

oraz gruczoły apokrynowe powstające w okresie dojrzewania

and a few other places on your body.

pod pachami i w kilku innych miejscach.

The sweat they secrete is full of proteins and fats.

Pot przez nie wydzielany zawiera białka i tłuszcze.

By themselves, these secretions are usually odorless.

Same wydzieliny są zwykle bezzapachowe.

That’s where bacteria come in.

Tutaj pojawiają się bakterie.

Every square centimeter of our bodies is covered with thousands of bacteria.

Każdy centymetr naszego ciała jest pokryty przez tysiące bakterii.

Many microorganisms thrive in moist environments, like our armpits.

Wiele mikroorganizmów rozwija się w wilgotnym środowisku, pod pachami.

There, you can find about a million bacteria per square centimeter,

Właśnie tam znajdziemy nawet milion bakterii na centymetr kwadratowy.

one of the highest concentrations anywhere on the skin.

To jedno z największych skupisk na skórze.

Lurking in this throng of microorganisms are species of Corynebacteria,

Pośród tych mikroorganizmów są gatunki maczugowców,

Staphylococci,

gronkowców,

Micrococci,

ziarenkowców

and others.

i innych.

When these bacteria feed on the proteins and fats in apocrine sweat,

Kiedy te bakterie żywią się białkami i tłuszczami z potu apokrynowego,

they turn the odorless compounds into new ones that can smell very unpleasant.

zamieniają bezzapachowe związki w nowe, które nieprzyjemnie pachną.

Some of the worst offenders may be sulfur-containing chemicals;

Niektóre z najgorszych winowajców, mogą zawierać związki siarki,

those give body odor its oniony aroma.

które nadają zapachowi ciała cebulowy zapach.

Carboxylic acids are in the mix, too, adding notes of cheese.

Znajdują się tam też kwasy karboksylowe, z zapachem serowym.

These molecules waft up from the armpit and can be sucked directly into our noses,

Te cząsteczki unoszą się spod pachy i mogą trafić prosto do naszych nosów,

where they’re trapped and detected by an array of specialized receptors.

gdzie są rozpoznawane przez wyspecjalizowane receptory.

Those can recognize odor molecules

One potrafią rozpoznać cząsteczki zapachowe

at concentrations of less than one in a million.

w stężeniu mniejszym niż jeden na milion.

So what determines how strong your body odor might be?

Co wpływa na to, jak silny będzie ten zapach?

It depends on the resident microbial populations in your armpit,

Zależy on od ilości populacji bakterii pod twoimi pachami,

and the nutrients that your glands provide them with.

oraz składników odżywczych, które twoje gruczoły dostarczają.

Your genes help determine what compounds you produce,

Geny pomagają określić, jakie związki się produkuje

and in what quantity,

i w jakiej ilości.

so everyone has a slightly different set.

Dlatego każdy ma trochę inny zestaw.

In fact, a gene variant that virtually eliminates body odor

Na przykład gen, który całkowicie eliminuje zapach ciała,

is common in people of East Asian descent.

jest powszechny u ludzi pochodzących z Dalekiego Wschodu.

Adrenaline increases the ratio of apocrine to eccrine sweat,

Adrenalina zwiększa stosunek potu apokrynowego do ekrynowego.

so body odor can be more intense when you’re nervous.

Dlatego zapach może być intensywny, kiedy się denerwujesz.

Bacterial composition and concentration also varies between individuals

Rodzaje bakterii i wielkość ich skupisk jest u każdego inna,

and plays a part.

co ma znaczenie.

Even what you eat can have a small effect on how you smell.

Nawet pokarm może mieć mały wpływ na zapach.

So how can we deal with body odor?

Jak sobie poradzić z zapachem potu?

Washing the armpits with soap and water helps but won’t remove all the bacteria

Mycie pod pachami wodą i mydłem pomaga, ale nie usuwa wszystkich bakterii.

since many are buried in deeper layers of the skin.

Wiele z nich znajduje się głęboko pod skórą.

Deodorants, however, inhibit bacterial activity and mask odors at the same time.

Dezodoranty zmniejszają aktywność bakterii i maskują zapach.

Antiperspirants work by forming tiny gel plugs that block sweat glands,

Antyperspiranty tworzą małe żelowe korki zatykające gruczoły potowe,

drying out the armpits.

które wysuszają pachy.

While we continue to battle body odor, scientists are trying to understand it.

Podczas gdy my walczymy z zapachem potu, naukowcy starają się go zrozumieć.

We don’t know why the brain

Nie wiemy, dlaczego mózg

often interprets these particular odors as off-putting.

interpretuje te zapachy jako odrzucające.

But some researchers have proposed that secretions from the armpit

Niektórzy badacze sugerują, że wydzieliny spod pachy

could have a positive function, too,

mogą mieć też pozytywną funkcję,

like cementing social bonds

jak zacieśnianie więzów społecznych

and providing a means of chemical communication.

i sposób na "chemiczne" porozumienie.

We don’t know yet if that’s the case.

Jeszcze nie wiemy, czy tak jest.

For now, body odor seems to be

Na razie zapach potu

just another smelly part of the human condition.

jest kolejną nieprzyjemną częścią ludzkiego istnienia.