How to outsmart the Prisoner’s Dilemma - Lucas Husted

4,567,795 views ・ 2020-08-27

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Evan Wegrzyn Korekta: Ola Królikowska
00:07
Two perfectly rational gingerbread men, Crispy and Chewy,
0
7218
4469
Dwa racjonalne pierniki Crispy i Chewy
00:11
are out strolling when they’re caught by a fox.
1
11687
3340
spacerują, kiedy dopada je lis.
00:15
Seeing how happy they are, he decides that,
2
15027
2586
Widząc ich szczęście, lis decyduje,
00:17
instead of simply eating them,
3
17613
2000
że zamiast po prostu je zjeść,
00:19
he’ll put their friendship to the test with a cruel dilemma.
4
19613
4087
sprawdzi przyjaźń pierniczków przy pomocy okrutnego dylematu.
00:23
He’ll ask each gingerbread man whether he’d opt to Spare or Sacrifice the other.
5
23700
6590
Zapyta każdego z nich, czy chce oszczędzić, czy poświęcić drugiego.
00:30
They can discuss,
6
30290
1430
Pierniczki mogą ze sobą rozmawiać,
00:31
but neither will know what the other chose until their decisions are locked in.
7
31720
5290
ale żaden nie będzie znał wyboru drugiego, aż ich decyzje nie staną się ostateczne.
00:37
If both choose to spare the other, the fox will eat just one of each of their limbs;
8
37010
6681
Jeśli oba wybiorą oszczędzenie drugiego, lis zje tylko po jednej kończynie.
00:43
if one chooses to spare while the other sacrifices,
9
43691
4000
Jeśli jeden wybierze oszczędzenie, a drugi poświęcenie kolegi,
00:47
the sparer will be fully eaten,
10
47691
2140
oszczędzający zostanie zjedzony w całości,
00:49
while the traitor will run away with all his limbs intact.
11
49831
4224
a zdrajca będzie mógł uciec z nietkniętymi kończynami.
00:54
Finally, if both choose to sacrifice, the fox will eat 3 limbs from each.
12
54055
7260
Jeśli obaj wybiorą poświęcenie kolegi, lis zje po trzy kończyny każdego piernika.
01:01
In game theory, this scenario is called the “Prisoner's Dilemma.”
13
61315
4717
W teorii gier ten scenariusz to "Dylemat więźnia".
01:06
To figure out how these gingerbread men will act in their perfect rationality,
14
66032
4780
Żeby zrozumieć zachowanie pierniczków,
01:10
we can map the outcomes of each decision.
15
70812
3370
można sporządzić tabelę z możliwymi rezultatami.
01:14
The rows represent Crispy’s choices, and the columns are Chewy’s.
16
74182
4792
Rzędy przedstawiają możliwości Crispy'ego, a kolumny Chewy'ego.
01:18
Meanwhile, the numbers in each cell
17
78974
2320
Liczby w każdej komórce
01:21
represent the outcomes of their decisions,
18
81294
2460
przedstawiają wyniki ich decyzji,
01:23
as measured in the number of limbs each would keep:
19
83754
3459
mierzoną liczbą kończyn, którą każdy by zachował.
01:27
So do we expect their friendship to last the game?
20
87213
4379
Czy ich przyjaźń to przetrwa?
01:31
First, let’s consider Chewy’s options.
21
91592
2730
Rozważmy opcje Chewy'ego.
01:34
If Crispy spares him, Chewy can run away scot-free by sacrificing Crispy.
22
94322
5175
Jeśli Crispy go oszczędzi, Chewy może zachować kończyny, poświęcając Crispy'ego.
01:39
But if Crispy sacrifices him,
23
99497
2030
Ale jeśli Crispy go poświęci,
01:41
Chewy can keep one of his limbs if he also sacrifices Crispy.
24
101527
4773
Chewy poświęcając Crispy'ego zachowa jedną kończynę.
01:46
No matter what Crispy decides,
25
106300
2360
Niezależnie od decyzji Crispy'ego
01:48
Chewy always experiences the best outcome by choosing to sacrifice his companion.
26
108660
6254
Chewy najlepiej zrobi, wybierając poświęcenie towarzysza.
01:54
The same is true for Crispy.
27
114914
2480
Tak samo jest u Crispy'ego.
01:57
This is the standard conclusion of the Prisoner's Dilemma:
28
117394
3340
To typowa konkluzja dylematu więźnia.
02:00
the two characters will betray one another.
29
120734
2620
Dwie strony nawzajem się zdradzą.
02:03
Their strategy to unconditionally sacrifice their companion
30
123354
4240
Ich strategia bezwarunkowego poświęcenia towarzysza
02:07
is what game theorists call the “Nash Equilibrium,"
31
127594
4198
to w teorii gier "Równowaga Nasha".
02:11
meaning that neither can gain by deviating from it.
32
131792
3948
Oznacza, że na zdradzie nie zyska ani jeden, ani drugi.
02:15
Crispy and Chewy act accordingly
33
135740
2390
Crispy i Chewy zachowują się w ten sposób
02:18
and the smug fox runs off with a belly full of gingerbread,
34
138130
4000
i zadowolony lis ucieka z brzuchem pełnym pierników,
02:22
leaving the two former friends with just one leg to stand on.
35
142130
4434
zostawiając dwóch byłych przyjaciół z jedną nogą.
02:26
Normally, this is where the story would end,
36
146564
2770
To byłby koniec historii,
02:29
but a wizard happened to be watching the whole mess unfold.
37
149334
3850
ale tak się składa, że na to wszystko patrzył czarodziej.
02:33
He tells Crispy and Chewy that, as punishment for betraying each other,
38
153184
4789
Mówi Crispy'emu i Chewy'emu, że w ramach kary za obopólną zdradę
02:37
they’re doomed to repeat this dilemma for the rest of their lives,
39
157973
4131
zostają skazani na powtarzanie dylematu do końca życia,
02:42
starting with all four limbs at each sunrise.
40
162104
4492
zaczynając ze wszystkimi kończynami o świcie.
02:46
Now what happens?
41
166596
1810
Co teraz?
02:48
This is called an Infinite Prisoner’s Dilemma, and it’s a literal game changer.
42
168406
5699
To nieskończony dylemat więźnia, który zmienia zasady gry.
02:54
That’s because the gingerbread men can now use their future decisions
43
174105
4481
Teraz pierniki mogą użyć przyszłych decyzji
02:58
as bargaining chips for the present ones.
44
178586
3220
jako kart przetargowych przy podejmowaniu aktualnych decyzji.
03:01
Consider this strategy: both agree to spare each other every day.
45
181806
4694
Rozważmy strategię, w której pierniki oszczędzają się każdego dnia.
03:06
If one ever chooses to sacrifice,
46
186500
2920
Jeśli jeden zdradzi drugiego,
03:09
the other will retaliate by choosing “sacrifice” for the rest of eternity.
47
189420
4219
drugi zemści się, poświęcając kolegę przez resztę wieczności.
03:13
So is that enough to get these poor sentient baked goods
48
193639
4000
Czy to wystarczy, żeby biedne żywe wypieki
03:17
to agree to cooperate?
49
197639
2120
zgodziły się na współpracę?
03:19
To figure that out, we have to factor in another consideration:
50
199759
4675
Żeby to zrozumieć, trzeba uwzględnić coś jeszcze.
03:24
the gingerbread men probably care about the future
51
204434
3170
Pierniki mniej przejmują się przyszłością
03:27
less than they care about the present.
52
207604
2830
niż teraźniejszością.
03:30
In other words, they might discount
53
210434
2480
Innymi słowy, mogą ignorować
03:32
how much they care about their future limbs by some number,
54
212914
4000
ryzyko przejmowania się kończynami o daną liczbę.
03:36
which we’ll call delta.
55
216914
2410
Nazwijmy ją deltą.
03:39
This is similar to the idea of inflation eroding the value of money.
56
219324
4818
To przypomina pomysł inflacji osłabiającej wartość pieniądza.
03:44
If delta is one half,
57
224142
1900
Jeśli delta to połowa, drugiego dnia pierniki przejmują się
03:46
on day one they care about day 2 limbs half as much as day 1 limbs,
58
226042
5486
kończynami dwa razy mniej niż pierwszego dnia,
03:51
day 3 limbs 1 quarter as much as day 1 limbs, and so on.
59
231528
4832
trzeciego dnia cztery razy mniej niż pierwszego dnia i tak dalej.
03:56
A delta of 0 means that they don’t care about their future limbs at all,
60
236360
5021
Delta równa zero znaczy, że wcale nie przejmują się losem kończyn,
04:01
so they’ll repeat their initial choice of mutual sacrifice endlessly.
61
241381
4958
więc bez końca powtarzają początkowy wybór poświęcenia kolegi.
04:06
But as delta approaches 1, they’ll do anything possible
62
246339
4264
Ale gdy delta zbliża się do 1, są gotowe zrobić wszystko,
04:10
to avoid the pain of infinite triple limb consumption,
63
250603
4000
żeby uniknąć bólu nieskończonej konsumpcji kończyn,
04:14
which means they’ll choose to spare each other.
64
254603
2820
co oznacza, że wybiorą oszczędzenie.
04:17
At some point in between they could go either way.
65
257423
3360
W pewnym momencie będą mogli zdecydować i tak, i tak.
04:20
We can find out where that point is
66
260783
2120
Możemy znaleźć ten punkt,
04:22
by writing the infinite series that represents each strategy,
67
262903
4235
wypisując nieskończone ciągi przedstawiające każdą strategię,
04:27
setting them equal to each other, and solving for delta.
68
267138
4000
stawiając je naprzeciw i rozwiązując, żeby znaleźć deltę.
04:31
That yields 1/3, meaning that as long as Crispy and Chewy care about tomorrow
69
271138
5666
To daje jedną trzecią, czyli dopóki Crispy i Chewy przejmują się jutrem
04:36
at least 1/3 as much as today,
70
276804
3110
co najmniej w 1/3 tego, co dziś,
04:39
it’s optimal for them to spare and cooperate forever.
71
279914
4363
najlepsze będą dla nich oszczędzanie kolegi i współpraca.
04:44
This analysis isn’t unique to cookies and wizards;
72
284277
3750
Ta analiza nie ogranicza się do pierników i czarodziejów.
04:48
we see it play out in real-life situations
73
288027
2820
Widać to w rzeczywistych sytuacjach,
04:50
like trade negotiations and international politics.
74
290847
3790
jak negocjacje handlowe i polityka międzynarodowa.
04:54
Rational leaders must assume that the decisions they make today
75
294637
4210
Rozsądni liderzy zakładają, że decyzje podejmowane dziś
04:58
will impact those of their adversaries tomorrow.
76
298847
3240
wpłyną na ich przeciwników jutro.
05:02
Selfishness may win out in the short-term, but with the proper incentives,
77
302087
4573
Egoizm opłaca się na krótką metę, ale przy odpowiedniej motywacji
05:06
peaceful cooperation is not only possible, but demonstrably and mathematically ideal.
78
306660
6583
stała współpraca jest nie tylko możliwa, ale i matematycznie idealna.
05:13
As for the gingerbread men, their eternity may be pretty crumby,
79
313243
4000
Co do pierników, ich wieczność może być krucha,
05:17
but so long as they go out on a limb,
80
317243
2300
ale dopóki ryzykują,
05:19
their friendship will never again be half-baked.
81
319543
2999
nic nie zagrozi ich przyjaźni.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7