What is an aurora? - Michael Molina

Tłumaczenie: Marta Konieczna Korekta: Rysia Wand

Every second,

Każdej sekundy

one million tons of matter is blasted from the Sun

Słońce wyrzuca miliony ton materii

at the velocity of one million miles per hour,

z prędkością ponad półtora miliona km/h.

and it's on a collision course with Earth!

Na jej kursie znajduje się Ziemia!

Ale nie martwcie się,

But don't worry,

this isn't the opening of a new Michael Bay movie.

to nie jest wstęp do nowego filmu Michaela Baya.

This is The Journey of the Polar Lights.

Tak zaczyna się podróż zórz polarnych.

The northern and southern lights, also known as the aurora Borealis

Występują na obu biegunach: Aurora Borealis na północy

and aurora Australis, respectively,

i Aurora Australis na południu.

occur when high energy particles from the Sun

Wysokoenergetyczne cząsteczki ze Słońca

collide with neutral atoms in our atmosphere.

zderzają się z obojętnymi atomami z atmosfery.

Wydzielona energia

The energy emitted from this crash produces a spectacle of light

tworzy niezwykły spektakl świetlny,

that mankind has marveled at for centuries.

podziwiany przez ludzkość od stuleci.

Podróż nie jest prosta,

But the particles' journey isn't just as simple

nie wystarczy ruszyć ze Słońca ku Ziemi.

as leaving the Sun and arriving at Earth.

Jak każda międzynarodowa podróż

Like any cross-country road trip, there's a big detour

ma wiele objazdów i nikt nie pyta o drogę.

and nobody asks for directions.

Let's track this intergalactic voyage

Prześledźmy tę kosmiczną podróż, i jej trzy ważne punkty:

by focusing on three main points of their journey:

leaving the Sun, making a pit stop in the Earth's magnetic fields,

opuszczenie Słońca,

postój w ziemskim polu magnetycznym

and arriving at the atmosphere above our heads.

i dotarcie do atmosfery nad nami.

The protons and electrons creating the northern lights

Protony i elektrony tworzące zorze

pochodzą z korony słonecznej.

depart from the Sun's corona.

The corona is the outermost layer of the Sun's atmosphere

To najbardziej zewnętrzna warstwa atmosfery słonecznej

and is one of the hottest regions.

i jedna z najgorętszych.

Jej ciepło powoduje, że atomy wodoru i helu

Its intense heat causes the Sun's hydrogen and helium atoms to vibrate

zaczynają wibrować i wytrącają swoje protony i elektrony,

and shake off protons and electrons

as if they were stripping off layers on a hot, sunny day.

jakby zrzucały warstwę ubrań w gorący dzień.

Impatient and finally behind the wheel,

Niecierpliwe i wreszcie w drodze,

these free protons and electrons move too fast

uwolnione protony i elektrony poruszają się za szybko,

to be contained by the Sun's gravity

by grawitacja Słońca mogła je zatrzymać.

and group together as plasma, an electrically charged gas.

Przekształcają się w plazmę,

naładowany elektrycznie gaz.

They travel away from the Sun as a constant gale of plasma,

Plazma oddala się od Słońca w strumieniu, zwanym wiatrem słonecznym.

known as the solar wind.

Ziemia nie pozwala wiatrowi słonecznemu

However, the Earth prevents the solar wind from traveling straight into the planet

trafić nas bezpośrednio, tylko strąca go z kursu

by setting up a detour, the magnetosphere.

za pomocą magnetosfery.

The magnetosphere is formed by the Earth's magnetic currents

Magnetosfera to prądy magnetyczne Ziemi,

chroni nas przed wiatrami słonecznymi

and shields our planet from the solar winds

rozsiewając cząsteczki dookoła planety.

by sending out the particles around the Earth.

Okazja, by kontynuować trasę w kierunku atmosfery

Their opportunity to continue the journey down to the atmosphere

pojawia się, gdy magnetosfera jest przeładowana

comes when the magnetosphere is overwhelmed by a new wave of travelers.

nową falą przybyszy.

Podczas koronalnego wyrzutu masy

This event is coronal mass ejection,

and it occurs when the Sun shoots out

Słońce wystrzeliwuje

ogromną kulę plazmy i tworzy wiatr słoneczny.

a massive ball of plasma into the solar wind.

When one of these coronal mass ejections collides with Earth,

Kiedy taka ogromna ilość

trafia na Ziemię,

it overpowers the magnetosphere and creates a magnetic storm.

jest silniejsza od magnetosfery i tworzy burzę magnetyczną.

The heavy storm stresses the magnetosphere until it suddenly snaps back,

Burza naciska na magnetosferę,

aż wreszcie ta się ugnie

jak przeciążona guma,

like and overstretched elastic band,

flinging some of the detoured particles towards Earth.

ciskając odepchnięte cząstki w stronę Ziemi.

The retracting band of the magnetic field drags them down to the aurora ovals,

Uginające się pole magnetyczne

ściąga je w stronę biegunów,

which are the locations of the northern and southern lights.

gdzie tworzą się zorze polarne.

After traveling 93 million miles across the galaxy,

Po przebyciu 150 milionów kilometrów

the Sun's particles finally produce their dazzling light show

cząsteczki Słońca wreszcie mogą wykonać

olśniewający pokaz świateł z małą pomocą.

with the help of some friends.

Na wysokości od 20 do 200 kilometrów

20 to 200 miles above the surface,

the electrons and protons meet up with oxygen and nitrogen atoms,

protony i elektrony spotykają się

z atomami tlenu i azotu.

Na pewno cieszą się ze spotkania.

and they sure are happy to see each other.

The Sun's particles high five the atoms, giving their energy

Cząsteczki Słońca przybijają piątkę, oddając swoją energię

to the Earth's neutral oxygen and nitrogen atoms.

obojętnym atomom tlenu i azotu.

When the atoms in the atmosphere are contacted by the particles,

Kiedy atomy z atmosfery stykają się z tymi cząstkami,

są pobudzane i emitują fotony.

they get excited and emit photons.

Photons are small bursts of energy in the form of light.

Fotony to małe impulsy energii w formie światła.

The colors that appear in the sky

Kolory, które widzimy na niebie zależą od długości fali danego fotonu.

depend on the wavelength of the atom's photon.

Excited oxygen atoms are responsible for the green and red colors,

Pobudzony atom tlenu tworzy zieleń i czerwień,

a azot tworzy błękit i głębokie fiolety.

whereas excited nitrogen atoms produce blue and deep red hues.

Połączenie tych interakcji

The collection of these interactions

tworzy zorze polarne.

is what creates the northern and southern lights.

The polar lights are best seen on clear nights

Najlepiej widać je w bezchmurne noce

in regions close to magnetic north and south poles.

w obszarach okołobiegunowych.

Nighttime is ideal

Noc jest najlepsza,

because the Aurora is much dimmer than sunlight

bo zorza jest słabsza od światła słonecznego

and cannot be seen in daytime.

i nie widać jej w dzień.

Remember to look up at the sky and read up on the Sun's energy patterns,

Patrzcie w niebo, analizujcie aktywność słoneczną,

zwłaszcza plamy słoneczne i rozbłyski,

specifically sunspots and solar flares,

as these will be good guides for predicting the auroras.

to dobre zwiastuny nadchodzącej zorzy.