Why should you read Dante’s “Divine Comedy”? - Sheila Marie Orfano

Tłumaczenie: Karol Chmielewski Korekta: Barbara Guzik

“Abandon all hope, ye who enter here… ”

„Ty, który wchodzisz, żegnaj się z nadzieją…”

Inscribed above the Gate of Hell,

Wyryte nad bramą piekła,

these ominous words warn dark tidings for Dante

te złowieszcze słowa zwiastują nieszczęścia Dantego

as he begins his descent into inferno.

podczas jego wędrówki w głąb piekła.

Yet despite the grim tone,

Mimo ponurego tonu

this prophecy sets into motion what is perhaps the greatest love story ever told;

przepowiednia jest początkiem wspaniałej historii miłosnej,

an epic journey that encompasses both the human and the divine.

epickiej wędrówki opowiadającej o tym, co ludzkie, i tym, co boskie.

But for Dante to reach benevolent salvation,

Żeby jednak Dante uzyskał zbawienie,

he must first find his way through Hell.

musi najpierw przedostać się przez piekło.

This landscape of torture is the setting for "Inferno,"

Krajobraz tortur jest miejscem akcji "Piekła",

the first in a three-part narrative poem

pierwszej z trzech części poematu

written by Dante Alighieri in the 14th century.

napisanego w XIV wieku przez Dantego Alighieri.

Casting himself as the protagonist,

Jako główny bohater swojego dzieła

Dante travels deeper and deeper into Hell’s abyss,

Dante schodzi coraz głębiej w otchłań piekła,

witnessing obscene punishments distinct to each of its nine realms.

doświadczając widoku okropnych kar, różnych w zależności od kręgu.

Beginning in Limbo, he travels through the circles of Lust, Gluttony, Greed, Wrath,

Najpierw przechodzi przez Limbo, następnie kręgi żądzy, obżarstwa, chciwości, gniewu,

Heresy, Violence, and Fraud,

herezji, przemocy i oszustwa,

to the horrific ninth circle of Treachery,

kończąc na przerażającym dziewiątym kręgu zdrady,

where sinners are trapped under the watchful eyes of Satan himself.

gdzie grzesznicy są uwięzieni pod czujnym okiem samego Lucyfera.

The following two parts, "Purgatorio" and "Paradiso," continue Dante’s journey,

W dwóch kolejnych księgach, "Czyśćcu" i "Raju",

opisano wędrówkę Dantego na wierzchołek czyśćca

as he scales the Mount of Purgatory

and ascends the nine celestial spheres of Heaven.

i drogę przez dziewięć sfer niebieskich nieba.

Written together over 10 years, these 3 sections comprise the "Divine Comedy"–

Trzyczęściowa "Boska Komedia" pisana przez dziesięć lat

an allegorical imagining of the soul’s journey towards God.

to alegoryczne wyobrażenie podróży duszy do Boga.

But Dante’s "Divine Comedy" is more than just religious allegory.

Ale "Boska Komedia" to coś więcej niż tylko religijna przenośnia.

It’s also a witty, scathing commentary on Italian politics.

To też bystry, cięty komentarz na temat włoskiej polityki.

A soldier and statesman from Florence, Dante was staunchly faithful to God,

Jako żołnierz i mąż stanu z Florencji, Dante był bardzo wierny Bogu,

but often critical of the Roman Catholic Church.

choć często krytykował Kościół rzymskokatolicki.

He particularly disliked its rampant nepotism and practice of simony,

Nie lubił zwłaszcza częstego nepotyzmu i symonii,

the buying and selling of religious favours such as pardons from sin.

czyli handlu dobrami duchowymi takimi jak darowanie grzechu.

Many groups took advantage of these corrupt customs,

Wiele ugrupowań wykorzystywało te niemoralne praktyki,

but few supported them as much as the Guelfi Neri, or Black Guelphs.

ale niewielu popierało je tak bardzo jak Guelfi Neri, czyli czarni gwelfowie.

This was a political and religious faction

Byli oni frakcją polityczno-religijną,

which sought to expand the pope’s political influence.

która pragnęła zwiększyć wpływy polityczne papieża.

Dante was a member of the Guelfi Bianchi, or White Guelphs–

Dante był członkiem Guelfi Bianchi, czyli białych gwelfów,

who believed Florence needed more freedom from Roman influence.

którzy wierzyli, że we Florencji trzeba zmniejszyć rzymskie wpływy.

As a public representative for the White Guelphs,

Jako przedstawiciel białych gwelfów

Dante frequently spoke out against the pope’s power,

Dante często występował przeciwko władzy papieża,

until the Black Guelphs leveraged their position

aż do chwili, gdy czarni gwelfowie wykorzystali swoją pozycję

to exile him from Florence in 1302.

i w 1302 roku wygnali go z Florencji.

But rather than silencing him,

Zamiast milczeć,

this lifelong exile led to Dante’s greatest critique of all.

Dante stworzył wiekopomną krytykę.

Dishonored and with little hope of return,

Zhańbiony i pozbawiony nadziei na powrót,

the author freely aired his grievances with the Church and Italian society.

mógł swobodnie wyrażać swoje żale do Kościoła i włoskiego społeczeństwa.

Writing the "Divine Comedy" in Italian,

Pisząc „Boską Komedię” po włosku,

rather than the traditional Latin of the educated elite,

zamiast tradycyjnie łaciną, tak jak wyedukowana elita,

Dante ensured the widest possible audience for his biting political commentary.

Dante zapewnił najszersze grono odbiorców swojemu ciętemu komentarzowi politycznemu.

In the "Inferno’s" circle of the Wrathful,

W kręgu gniewu "Piekła"

Dante eagerly witnesses sinners

Dante przygląda się grzesznikom

tear Black Guelph Filippo Argenti limb from limb.

rozrywającym na strzępy czarnego gwelfa, Filippa Argentiego.

In the circle of Fraud,

W kręgu oszustwa

Dante converses with a mysterious sinner burning in the circle’s hottest flames.

Dante rozmawia z tajemniczym grzesznikiem smażącym się w najgorętszym ogniu piekieł.

He learns that this is Pope Nicholas III,

Okazuje się on być papieżem Mikołajem III,

who tells Dante that his two successors will take his place when they die—

który mówi, że jego miejsce zajmie dwóch kolejnych papieży w momencie ich śmierci,

all three guilty of simony and corruption.

wszyscy trzej są winni symonii i korupcji.

Despite the bleak and sometimes violent imagery in "Inferno,"

Wbrew ponurej i pełnej przemocy scenerii "Piekła"

the "Divine Comedy" is also a love story.

"Boska Komedia" to również poemat miłosny.

Though Dante had an arranged marriage

Mimo że Dante miał już zaplanowany ślub

with the daughter of a powerful Florentine family,

z córką wpływowej florenckiej rodziny,

he had also been unrequitedly in love with another woman since he was nine years old:

od dziewiątego roku życia trwał w nieodwzajemnionej miłości

Beatrice Portinari.

do Beatrycze Portinari.

Despite allegedly meeting just twice, she became Dante’s lifelong muse,

Mimo że spotkali się rzekomo dwa razy, stała się muzą Dantego na całe życie,

serving as the inspiration and subject for many of his works.

służąc jako inspiracja i temat dla jego wielu dzieł.

In fact, it’s Beatrice who launches his intrepid journey into the pits of Hell

To właśnie Beatrycze jest powodem wędrówki przez czeluście piekieł

and up the terraces of Mount Purgatory.

aż po szczyty czyśćca.

Portrayed as a powerful, heavenly figure,

Przedstawiona jako potężna i niebiańska postać,

she leads Dante through "Paradiso’s" concentric spheres of Heaven

prowadzi Dantego przez sfery niebieskie "Raju",

until he is finally face-to-face with God.

aż do chwili, gdy staje twarzą w twarz z Bogiem.

In the centuries since its publication,

Od kiedy "Boska Komedia" została wydana,

the "Divine Comedy’s" themes of love, sin, and redemption

jej motywy miłości, grzechu i odkupienia

have been embraced by numerous artists–

są inspiracją dla wielu artystów,

from Auguste Rodin and Salvador Dali, to Ezra Pound and Neil Gaiman.

takich jak Auguste Rodin, Salvador Dali, Ezra Pound czy Neil Gaiman.

And the poet himself received his own belated, earthly redemption in 2008,

Sam poeta został ułaskawiony w 2008 roku,

when the city of Florence finally revoked Dante’s antiquated exile.

kiedy to Florencja unieważniła przestarzałe wygnanie Dantego.