What happens if an engineered virus escapes the lab?

1,078,512 views ・ 2023-03-14

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Ula Mitrosz Korekta: Paulina Kaniewska
00:06
In the spring of 1979, a lab worker in Sverdlovsk, USSR
0
6961
5464
Wiosną 1979 roku w Swierdłowsku pracownik radzieckiego laboratorium
00:12
removed a clogged air filter in the ventilation system
1
12425
3629
usunął zapchany filtr wentylatora i nie założył nowego.
00:16
and didn’t replace it.
2
16179
1543
00:18
His note to the supervisor was never transferred to the official logbook,
3
18014
4087
Notatka, którą napisał dla przełożonego, nie została wpisana do dziennika.
00:22
so when the next shift rolled in,
4
22101
1794
Pracownicy kolejnej zmiany jak co dzień rozpoczęli produkcję.
00:23
workers simply started production as usual.
5
23895
2752
00:26
Now, in most labs, this would have been a minor mistake.
6
26856
2961
Taki błąd nie miałby znaczenia w zwykłym laboratorium,
00:30
But this lab was a biological weapons facility
7
30109
3003
ale to była fabryka broni biologicznej
00:33
producing huge quantities of anthrax—
8
33112
3170
produkująca duże ilości wąglika,
00:36
which, if inhaled, can kill up to 90% of those it infects.
9
36282
4755
który wdychany z powietrzem zabija 90% zarażonych osób.
00:41
This deadly anthrax powder floated out into the sky for hours,
10
41329
3754
Śmiercionośny pył godzinami unosił się w powietrzu
00:45
causing the largest documented outbreak of inhalation anthrax on record
11
45083
4671
i wywołał największą w historii epidemię wąglika,
00:49
and resulting in at least 64 deaths.
12
49754
2961
w wyniku której zmarły co najmniej 64 osoby.
00:52
What happened at Sverdlovsk was a tragedy,
13
52965
2753
W Swierdłowsku doszło do strasznej tragedii.
00:55
and the Soviet bioweapons program was a violation of international law.
14
55718
4088
Radziecki program broni biologicznej był pogwałceniem prawa międzynarodowego.
00:59
But these days, it’s not just state-sponsored bioweapons programs
15
59972
3754
Dzisiaj jednak nie tylko państwowe programy rozwoju broni biologicznej
01:03
that keep biosecurity experts up at night.
16
63726
3003
spędzają sen z powiek specjalistom od biobezpieczeństwa.
01:06
Nor is anthrax their largest concern.
17
66813
2919
I to nie wąglik martwi ich najbardziej.
01:09
They’re worried about an even more dangerous kind of lab leak.
18
69857
3712
Obawiają się oni wycieku z laboratorium jeszcze groźniejszego patogenu.
01:14
Since the 1970s, researchers have been manipulating the DNA of microbes
19
74070
4880
Od lat 70. XX wieku badacze modyfikowali DNA mikroorganizmów,
01:18
to give them abilities they didn’t have before.
20
78950
2502
żeby wyposażyć je w nowe zdolności.
01:21
This is called “gain of function” work
21
81911
2669
Badania te, zwane GoF od angielskiego “gain-of-function”,
01:24
and it includes a huge body of scientific research.
22
84580
2962
obejmują olbrzymią liczbę prac badawczych.
01:27
The majority of this work helps humanity with very little risk,
23
87625
3629
Większość badań GoF wiąże się z niewielkim ryzykiem.
01:31
for example, engineered viruses are used in vaccine production,
24
91254
4045
Dzięki nim powstają osłabione wirusy wykorzystywane w szczepionkach,
01:35
gene therapy, and cancer treatments.
25
95299
2461
terapii genowej i leczeniu nowotworów.
01:38
But within the gain of function realm lies an intensely debated sub-field
26
98052
5089
Do badań GoF zaliczają się jednak również kontrowersyjne eksperymenty
01:43
where scientists engineer superbugs.
27
103141
2919
polegające na hodowaniu superpatogenów.
01:46
Officially known as “enhanced potential pandemic pathogens,”
28
106310
4088
Nazywa się je patogenami o zwiększonym potencjale pandemicznym.
01:50
these ePPPs are typically variants of well-known viruses,
29
110398
4713
Zwykle są to szczepy dobrze znanych wirusów,
na przykład wirusa Eboli czy ptasiej grypy, zmodyfikowane tak,
01:55
such as Ebola or avian influenza that have been engineered to be, say,
30
115111
4588
żeby stały się groźniejsze lub bardziej zakaźne.
01:59
more transmissible or more deadly.
31
119699
2752
02:02
The stakes of this kind of work are much higher:
32
122743
2878
Stawka w przypadku takich badań jest bardzo wysoka.
02:06
if even one unusually dangerous virus escaped a lab,
33
126080
3879
Wystarczy, że z laboratorium wydostanie się jeden wyjątkowo niebezpieczny wirus,
02:09
it could cause a global pandemic.
34
129959
2753
żeby wywołał on pandemię na skalę światową.
02:13
Virologists developing ePPPs argue this research could help us prepare
35
133421
4588
Wirusolodzy argumentują,
że ich badania pozwolą nam przygotować się na przyszłe pandemie,
02:18
for future pandemics,
36
138009
1710
02:19
allowing us to jump start treatments and potentially save lives.
37
139719
3837
umożliwiając szybkie opracowanie leczenia i ratowanie życia.
02:23
For example, in the early 2010s,
38
143681
2169
Na początku XXI wieku
02:25
several research teams created a deadly strain of bird flu
39
145850
3837
kilka zespołów badawczych opracowało śmiercionośną odmianę ptasiej grypy,
02:29
with the novel ability to spread through the air between mammals.
40
149854
3962
zdolnej przenosić się między ssakami drogą kropelkową.
02:33
Advocates of the project argued that by creating this ePPP,
41
153858
3879
Zwolennicy tego projektu twierdzili, że stworzenie takiego superwirusa
02:37
we could learn crucial information
42
157737
1960
da nam wiedzę na temat wirusa najgroźniejszego z możliwych
02:39
about a worst-case-scenario virus under controlled conditions.
43
159697
4296
w kontrolowanych warunkach.
02:44
But many critics argued that it’s unclear whether bird flu
44
164118
3170
Przeciwnicy przekonywali, że nie wiadomo,
czy wirus ptasiej grypy w warunkach naturalnych ewoluowałby
02:47
would ever evolve in the wild as it did in the lab.
45
167288
3587
tak samo jak w laboratorium.
02:51
Consequently, they believed the knowledge gained by studying this dangerous virus
46
171042
4296
Uważali, że ryzyko stworzenia tak niebezpiecznego wirusa
02:55
wasn’t remotely worth the risk of creating it in the first place.
47
175338
3920
znacznie przewyższa korzyści w postaci uzyskanej dzięki temu wiedzy.
02:59
Both sides of this ongoing debate are trying to save lives;
48
179717
3170
Obydwie strony sporu chcą chronić ludzkie życie,
03:02
they just disagree on the best way to do it.
49
182887
2502
ale nie mogą dojść do porozumienia, jak najlepiej to robić.
03:05
However, everyone agrees that an ePPP lab leak could be catastrophic.
50
185640
4963
Wszyscy zgadzają się jednak, że ucieczka superwirusa byłaby katastrofą.
03:11
Labs that work with dangerous pathogens are designed with numerous safety features
51
191604
4421
Laboratoria badające groźne patogeny są wyposażone
w liczne środki bezpieczeństwa chroniące pracowników i osoby postronne.
03:16
to protect the scientists who work there, as well as the outside world,
52
196025
3879
03:20
such as ventilation systems that decontaminate air
53
200071
3003
Są to na przykład systemy wentylacji odkażające powietrze
03:23
and airtight “spacesuits” with dedicated oxygen.
54
203074
3253
czy gazoszczelne kombinezony z aparatami powietrznymi.
03:26
Sometimes buildings are even nested inside each other
55
206577
3671
Czasem jeden budynek mieści się wewnątrz drugiego,
03:30
to prevent natural disasters from breaching the closed environment.
56
210248
4045
żeby katastrofa naturalna nie naruszyła szczelności zamkniętego środowiska.
03:34
But this technology is expensive to build and maintain.
57
214502
3587
Jednak budowa i utrzymanie takich ośrodków wiąże się z kosztami.
03:38
And even when our tech doesn't fail,
58
218089
2002
Nawet jeśli nie zawiedzie sprzęt,
03:40
there’s still room for the most common kind of mistake:
59
220091
3211
zawsze może wystąpić najczęstszy z możliwych błędów: błąd ludzki.
03:43
human error.
60
223344
1251
03:44
Many human errors are inconsequential:
61
224679
2627
Błędy ludzkie zwykle nie mają poważnych skutków.
03:47
a researcher spills a sample,
62
227306
1794
Na przykład naukowiec przypadkowo rozleje próbkę,
03:49
but quickly disinfects the otherwise well-controlled environment.
63
229100
3420
ale szybko zdezynfekuje miejsce pracy.
03:52
Other incidents, however, are much more concerning.
64
232687
2961
Zdarzają się jednak dużo poważniejsze incydenty.
03:56
In 2009, a researcher accidentally stuck themselves
65
236107
3336
W 2009 roku pewien badacz ukłuł się igłą
03:59
with an Ebola-contaminated needle,
66
239443
2419
skażoną wirusem Ebola,
04:01
endangering their life and the lives of those treating them.
67
241862
3295
czego skutkiem było zagrożenie życia jego i osób zaangażowanych w jego leczenie.
04:05
In 2014, six vials containing the virus that causes smallpox were found
68
245741
5130
W 2014 roku sześć fiolek z wirusem czarnej ospy
04:10
in an unsecured storage room where they’d been forgotten for decades.
69
250871
4004
w znaleziono niezabezpieczonym magazynie, gdzie leżały zapomniane od dziesięcioleci.
04:15
That same year, a CDC scientist unknowingly contaminated
70
255001
3378
W tym samym roku badacz pracujący w CDC
przypadkowo zanieczyścił próbkę stosunkowo nieszkodliwej ptasiej grypy
04:18
a sample of relatively harmless bird flu with a deadly lab-grown variant,
71
258379
5172
śmiercionośną odmianą wyhodowaną w laboratorium
04:23
and then shipped the contaminated sample to the USDA.
72
263676
3253
i wysłał próbkę do Departamentu Rolnictwa USA.
04:27
While these incidents did not lead to larger crises,
73
267346
3045
Chociaż te incydenty nie wywołały większego kryzysu,
04:30
the potentially catastrophic consequences of an ePPP leak
74
270391
3879
to z powodu potencjalnie katastrofalnych skutków ucieczki superwirusa
04:34
have convinced many scientists that we should stop
75
274270
2794
wielu naukowców jest przekonanych, że należy zaprzestać ryzykownych badań.
04:37
this kind of research altogether.
76
277064
2086
04:39
But if that doesn’t happen, what can we do to minimize risk?
77
279400
3545
Jeśli badania GoF będą kontynuowane, jak można zminimalizować ryzyko?
04:43
Well, first, we can work to reduce human error by examining past mistakes.
78
283529
4171
Przede wszystkim można przeanalizować poprzednie przypadki błędów ludzkich.
04:47
Some experts have suggested creating an international database of leaks,
79
287950
3962
Niektórzy eksperci proponują utworzenie międzynarodowej bazy danych
04:51
near-misses, and fixes taken that would help labs adapt their protocols
80
291912
4255
o wyciekach, groźnych sytuacjach i podjętych krokach,
która pomoże laboratoriom poprawić procedury i zredukować błędy ludzkie.
04:56
to minimize human errors.
81
296167
1835
04:58
And a robust, well-funded pandemic early warning system
82
298461
4462
A sprawny, dobrze finansowany system wczesnego ostrzegania
05:02
would help protect us from any disease outbreak—
83
302923
2711
może uchronić nas przed wybuchem epidemii,
05:05
whether it comes from a lab leak or a natural spillover.
84
305634
3379
niezależnie od jej źródła.
05:09
Developing the kind of global standards and databases necessary
85
309263
3504
Opracowanie niezbędnych międzynarodowych standardów i baz danych może być trudne,
05:12
for these changes would be difficult—
86
312767
2085
05:14
requiring unprecedented international collaboration and transparency.
87
314852
4087
wymagać współpracy i transparentności o niespotykanym dotąd zakresie,
05:19
But we need to overcome these hurdles
88
319148
2002
ale musimy przezwyciężyć te przeszkody,
05:21
because pandemics don't care about borders or politics.
89
321150
3754
ponieważ pandemie nie zważają ani na granice, ani na politykę.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7