Attack of the killer algae - Eric Noel Muñoz

Atak glonów-zabójców - Eric Noel Muñoz

412,383 views ・ 2014-06-24

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Weronika Pietrzak Korekta: Rysia Wand
00:07
We've all seen the movies where a monster,
0
7213
2193
Wszyscy widzieliśmy filmy,
w których potwór stworzony w laboratorium przez naukowców
00:09
created by a scientist in a laboratory,
1
9406
1533
00:10
escapes to wreak havoc on the outside world.
2
10939
2700
ucieka, by siać spustoszenie.
00:13
But what if the monster was not some giant rampaging beast,
3
13639
2449
A gdyby potwór nie był wielką, rozszalałą bestią,
00:16
destroying a city, but just a tiny amount of seaweed
4
16088
2681
niszczącą miasta, a niewielkim glonem
00:18
with the potential to disrupt entire coastal ecosystems?
5
18769
3138
który potencjalnie może zburzyć cały ekosystem?
00:21
This is the story of Caulerpa taxifolia,
6
21907
3008
To historia algi Coulerpa taxifolia,
00:24
originally a naturally occurring seaweed
7
24915
1987
pierwotnie i naturalnie występującej
00:26
native to tropical waters.
8
26902
1540
w wodach tropikalnych.
00:28
In the 1980s, one strain was found to thrive in colder environments.
9
28442
3693
W latach 80. okazało się, że jedna z odmian
daje sobie też radę w chłodniejszym środowisku.
00:32
This trait, combined with its beautiful, bright green color
10
32135
3152
Przez tę cechę oraz piękny jasno-zielony kolor
00:35
and ability to grow quickly without maintenance
11
35287
2258
i zdolność do łatwego, szybkiego wzrostu,
00:37
made it ideal for aquariums, which it helped keep clean
12
37545
2736
stała się idealna do akwarium, które pomagała utrzymać w czystości
00:40
by consuming nutrients and chemicals in the water.
13
40281
2664
pochłaniając składniki odżywcze i chemikalia z wody.
00:42
Further selective breeding made it even heartier,
14
42945
2195
Późniejsze krzyżówki wzmocniły ją
00:45
and soon it was used in aquariums around the world.
15
45140
2704
i rozpowszechniły w akwariach na całym świecie.
00:47
But it was not long before a sample of this
16
47844
1684
Niestety, już niebawem
00:49
aquarium-developed super algae
17
49528
1810
próbka akwariowego super-glonu
00:51
turned up in the Mediterranean Sea
18
51338
1585
trafiła do Morza Śródziemnego
00:52
near the famed Oceanographic Museum of Monaco.
19
52923
2932
niedaleko słynnego Muzeum Oceanografii w Monako.
00:55
The marine biologist who found it believed that
20
55855
1809
Biolog morski, który ją znalazł, uważał,
00:57
the museum had accidentally realeased it into the ocean
21
57664
2375
że muzeum przypadkowo uwolniło glon do morza
01:00
along with aquarium waters,
22
60039
1376
razem z wodą z akwarium,
01:01
while museum directors claimed
23
61415
1264
podczas gdy dyrektor muzeum twierdził,
01:02
it had be carried into the area by ocean currents.
24
62679
3013
że przypłynął z prądem oceanicznym.
01:05
Regardless of how it ended up there,
25
65692
1641
Bez względu na to, jak się tu znalazła,
01:07
the non-native Caulerpa multiplied rapidly,
26
67333
1875
obca Coulerpa rozmnażała się szybko,
01:09
having no natural predators
27
69208
1597
nie mając naturalnych wrogów,
01:10
due to releasing a toxin that keeps fish away.
28
70805
2624
bo przez uwalnianie toksyn trzymała ryby z daleka.
01:13
And like some mythical monster, even a tiny piece that broke off
29
73429
2963
Jak niektóre mityczne potwory, nawet malutki, oderwany kawałeczek
01:16
could grow into a whole new colony.
30
76392
2142
umiał przekształcić się w całą, nową kolonię.
01:18
Through water currents and contact with boat anchors and fishing lines,
31
78534
2892
Dzięki prądom morskim i kontaktem z burtami łodzi i linkami rybackimi,
01:21
it fragmented and spread throughout Mediterranean coastal cities
32
81426
3255
algi rozdrobniły się i rozprzestrzeniły do wszystkich przybrzeżnych miast
01:24
covering coral reefs.
33
84681
1705
pokrywając rafy koralowe.
01:26
So what was the result of this invasion?
34
86386
2297
Jaki był efekt inwazji?
01:28
Well, it depends on who you ask.
35
88683
1635
Zależy, kogo zapytasz.
01:30
Many scientists warned that the spread of Caulerpa
36
90318
2322
Wielu naukowców ostrzegało, że rozprzestrzenienie Coulerpy
01:32
reduces biodiversity by crowding out native species of seaweed
37
92640
3277
zmniejsza bioróżnorodność przez wypieranie naturalnych gatunków
01:35
that are eaten by fish,
38
95917
1182
jedzonych przez ryby.
01:37
with the biologist who first discovered its presence dubbing it
39
97099
2455
Biolog, który odkrył jej obecność,
01:39
Killer Algae.
40
99554
1668
nazwał ją Glonem Zabójcą.
01:41
Other studies instead claim
41
101222
1317
Inne badania dowodzą,
01:42
that the algae actually had a beneficial effect
42
102539
2400
że glony miały dobry wpływ,
01:44
by consuming chemical pollutants --
43
104939
1574
bo konsumowały zanieczyszczenia chemiczne,
01:46
one reason the aquariums strain was developed.
44
106513
2242
jeden z powodów, dla których stworzono szczep akwariowy.
01:48
But the disruption of a natural ecosystem
45
108755
2490
Ale niszczenie naturalnego ekosystemu
01:51
by an introduced foreign species
46
111245
1602
przez wprowadzanie obcych gatunków
01:52
can have unpredictable and uncontrollable effects
47
112847
2579
może mieć nieprzewidywalne skutki nie do opanowania,
01:55
that may not be immediately visible.
48
115426
1752
które nie od razu widać.
01:57
So when Culerpa taxifolia was discovered
49
117178
2230
Kiedy odkryto Coulerpę taxifolię
01:59
at Carlsbad's Agua Hedionda Lagoon,
50
119408
2213
w lagunie Agua Hedionda miasta Carlsbad,
02:01
near San Diego in the year 2000,
51
121621
1693
niedaleko San Diego w roku 2000,
02:03
having most likely come from the dumping
52
123314
1883
którą najprawdopodobniej wyrzucono
02:05
of home aquarium water into a connecting storm drain,
53
125197
2497
z domowego akwarium do studzienki ściekowej,
02:07
it was decided to stop it before it spread.
54
127694
2576
postanowiono zatrzymać ją, zanim się rozprzestrzeni.
02:10
Tarps were placed over the Culerpa colonies
55
130270
2362
Nad kolonią Coulerpy rozłożono brezent,
02:12
and chlorine injected inside.
56
132632
1966
a do środka wpuszczono chlor.
02:14
Although this method killed
57
134598
1174
Choć w ten sposób zabito
02:15
all other marine life trapped under the tarps,
58
135772
2365
wszystkie morskie stworzenia pod brezentem,
02:18
it did succeed in eradicating the algae
59
138137
2041
udało się wyplenić algi
02:20
and native eelgrass was able to emerge in its place.
60
140178
3201
i rodzima trawa morska mogła zająć jej miejsce.
02:23
By responding quickly, authorities in California
61
143379
2260
Dzięki szybkiej reakcji władze Kalifornii
02:25
were able to prevent Culerpa from propagating.
62
145639
2397
zdołały zapobiec krzewieniu się Coulerpy.
Ale inny przypadek pojawienia się tego szczepu
02:28
But another occurrence of the strain,
63
148036
1701
02:29
in the coastal wetlands of southeast Australia,
64
149737
2356
na podmokłych wybrzeżach południowo-wschodniej Australii
02:32
was left unchecked and allowed to spread.
65
152093
1983
pozostało bez kontroli i pozwolono mu się rozprzestrzenić.
02:34
And unfortunately, a tarp cannot cover the Mediterranean Sea
66
154076
2842
Brezent nie pokryje Morza Śródziemnego
02:36
or the Australian coast.
67
156918
1918
czy wybrzeża Australii.
02:38
Invasive species are not a new problem,
68
158836
2287
Gatunki inwazyjne nie są nowym problemem
02:41
and can indeed occur naturally.
69
161123
1755
i czasem pojawiają się naturalnie.
02:42
But when such species are the results of
70
162878
1825
Ale kiedy takie gatunki są efektem
02:44
human directed selective breeding or genetic modification
71
164703
3162
ludzkich manipulacji czy modyfikacji genetycznych,
02:47
and then released into the natural environment,
72
167865
2027
a potem zostają wypuszczone do środowiska naturalnego,
02:49
their effect on ecosystems
73
169892
1354
ich wpływ na ekosystemy
02:51
can be far more radical and irreversible.
74
171246
2648
może być dużo bardziej radykalny i nieodwracalny.
02:53
With the proliferation of new technologies
75
173894
2060
Z rozwojem nowych technik
02:55
and multiple threats to the environment,
76
175954
1884
i różnymi zagrożeniami dla środowiska,
02:57
it is more important than ever for scientists
77
177838
2082
jest dziś ważniejsze niż kiedykolwiek,
02:59
to monitor and evaluate the risks and dangers,
78
179920
2826
żeby naukowcy obserwowali i szacowali ryzyko i zagrożenie,
03:02
and for the rest of us to remember
79
182746
1312
a reszta z nas powinna pamiętać,
03:04
that what starts in our backyard
80
184058
1471
że to, co zaczyna się w naszych ogródkach
03:05
can effect ecosystems half a world away.
81
185529
2525
może mieć wpływ na ekosystemy odległe o pół świata.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7