What happens when you get heat stroke? - Douglas J. Casa

Co się dzieje, kiedy masz udar cieplny? - Douglas J. Casa

Tłumaczenie: Weronika Pietrzak Korekta: Krystyna Wasilewska

In 1985, 16-year-old Douglas Casa,

W 1985 roku 16-letni Douglas Casa

ran the championship 10,000 meter track race at the Empire State Games.

biegł w wyścigu na 10 kilometrów w Empire State Games.

Suddenly, with just 200 meters to go, he collapsed,

Nagle, mając zaledwie 200 metrów do mety, upadł,

got back up and then collapsed again on the final straightaway,

wstał i znowu upadł na ostatniej prostej

with his body temperature at dangerous levels.

z temperaturą ciała na niebezpiecznie wysokim poziomie.

He had suffered an exertional heat stroke.

Cierpiał na wysiłkowy udar cieplny.

Fortunately, with immediate and proper treatment,

Na szczęście, dzięki natychmiastowej pomocy

he survived the potentially fatal episode

przetrwał, choć przegrzanie mogło się skończyć śmiercią

and has since helped save 167 people in similar circumstances.

i pomógł dzięki temu uratować 167 osób w podobnych okolicznościach.

From ancient soldiers on the battlefield

Od starożytnych żołnierzy na polu walki do współczesnych wojowników na boisku,

to modern day warriors on the gridiron,

exertional heat stroke, or sunstroke, has long been a serious concern.

wysiłkowy udar cieplny lub udar słoneczny były długo poważnym zmartwieniem.

W przeciwieństwie do klasycznego udaru cieplnego, który dotyka ludzi podatnych

And unlike classical heat stroke, which affects vulnerable people

such as infants and the elderly during heat waves,

jak dzieci czy osoby starsze podczas letnich fal gorąca,

exertional heat stroke is caused by intense exercise in the heat,

wysiłkowy udar cieplny jest spowodowany intensywnym wysiłkiem w upale

and is one of the top three killers of athletes and soldiers in training.

i jest w czołowej trójce zabójców sportowców i żołnierzy podczas treningów.

When you exercise, nearly 80% of the energy you use

Kiedy ćwiczysz, blisko 80% energii, której używasz,

is transformed into heat.

jest przekształcane w ciepło.

In normal circumstances, this is what's known as

W normalnych okolicznościach nazywamy to dopuszczalnym stresem termicznym.

compensable heat stress.

And your body can dissipate the heat as quickly as it's generated

Ciało oddaje ciepło tak szybko, jak je wyprodukowało

through cooling methods like the evaporation of sweat.

dzięki mechanizmom chłodzenia, jak parowanie potu.

But with uncompensable heat stress,

Gdy stres termiczny jest zbyt duży,

your body is unable to lose enough heat

ciało nie może pozbyć się nadmiaru ciepła

due to overexertion or high temperatures in humidity,

przez nadmierny wysiłek lub wysoką temperaturę i wilgotność,

which raises your core temperature beyond normal levels.

co podnosi temperaturę ciała ponad normę.

This causes the proteins and cell membranes to denature,

To powoduje, że białka i błony komórkowe denaturują,

creating cells that no longer function properly

sprawiając, że komórki nie działają już tak, jak powinny

and begin to leak their contents.

i przestają być szczelne.

Kiedy te nieszczelne komórki rozprzestrzenią się po organizmie,

If these leaky cells proliferate through the body,

the results can be devastating.

rezultaty mogą być druzgoczące.

Including liver damage, blood clot formation in the kidneys,

Włączając uszkodzenie wątroby, powstanie zakrzepu w nerkach,

damage to the gastrointestinal tract and even the failure of vital organs.

uszkodzenia przewodu pokarmowego czy nawet niewydolność głównych narządów.

So how do you diagnose an exertional heat stroke?

Jak rozpoznać wysiłkowy udar cieplny?

The main criterion is a core body temperature greater than 40 degrees Celsius

Głównym kryterium jest temperatura ciała powyżej 40 stopni Celsjusza

observed along with physical symptoms

wraz z jednoczesnymi objawami fizycznymi,

such as increased heart rate, low blood pressure and rapid breathing

takimi jak podwyższona czynność serca, niskie ciśnienie i przyspieszony oddech

or signs of central nervous system disfunction

lub objawy zaburzenia układu nerwowego,

such as confused behavior, aggression or loss of consciousness.

takie jak dezorientacja, agresja lub utrata przytomności.

The most feasible and accurate way to assess core body temperature

Najlepszy do sprawdzenia temperatury poszkodowanego

is with a rectal thermometer

jest termometr doodbytniczy,

as other common temperature-taking methods are not accurate in these circumstances.

bo inne metody mierzenia temperatury w tych okolicznościach nie są miarodajne.

As far as treatment goes,

Kiedy udzielamy pomocy,

the most important thing to remember is cool first, transport second.

najważniejsze, żeby najpierw schładzać, potem transportować,

Because the human body can withstand a core temperature above 40 degrees Celsius

bo ludzkie ciało jest w stanie znieść temperaturę powyżej 40 stopni Celsjusza

for about 30 minutes before cell damage sets in,

przez około 30 minut zanim komórki zostaną uszkodzone,

it's essential to initiate rapid cooling on site

więc niezwykle istotne jest, by zacząć schładzanie na miejscu,

in order to lower it as quickly as possible.

żeby zbić temperaturę tak szybko, jak to możliwe.

After any athletic or protective gear has been removed from the victim,

Po tym jak zdejmiesz z ofiary sprzęt sportowy czy ochronny,

place them in an ice water tub while stirring the water

umieść ją w wannie z zimną wodą i, mieszając wodę,

and monitoring vitals continuously.

cały czas sprawdzaj funkcje życiowe.

If this is not possible,

Jeśli to nie jest możliwe, pomocne może być polewanie zimną wodą

dousing in ice water and applying wet towels over the entire body can help.

i okładanie całego ciała wilgotnymi ręcznikami.

But before you start anything, emergency services should be called.

Ale zanim zrobisz cokolwiek, powinieneś wezwać służby ratownicze.

As you wait, it's important to keep the victim calm

Gdy będziesz na nie czekał, uspokajaj ofiarę

while cooling as much surface area as possible

nie zapominając o schładzaniu jak największej powierzchni

until emergency personnel arrive.

do czasu przyjazdu karetki.

If medical staff are available on site, cooling should continue

Kiedy personel medyczny jest obecny, należy kontynuować schładzanie,

until a core temperature of 38.9 degrees Celsius is reached.

dopóki temperatura ciała nie spadnie do 38,9 stopnia Celsjusza.

Słońce jest znane ze swoich życiodajnych właściwości,

The sun is known for giving life,

but it can also take life away if we're not careful,

ale jeżeli nie jesteśmy ostrożni, może również odbierać życie,

even affecting the strongest among us.

dotykając nawet najsilniejszych z nas.

As Dr. JJ Levick wrote of exertional heat stroke in 1859,

Jak o wysiłkowym udarze cieplnym pisał dr J.J. Levick w roku 1859:

"It strikes down its victim with his full armor on.

"Uderza swoją ofiarę w pełnym rynsztunku.

Youth, health and strength oppose no obstacle to its power."

Młodość, zdrowie i siła nie stanowią żadnej przeszkody dla tej mocy".

But although this condition is one of the top three leading causes of death in sports,

Mimo że to jedna z trzech najczęstszych przyczyn zgonów wśród sportowców,

it has been 100% survivable with proper care.

przy odpowiedniej opiece przeżywalność wynosi 100%.