Can you solve the Alice in Wonderland riddle? - Alex Gendler

2,176,362 views ・ 2020-11-17

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Ola Królikowska Korekta: Agnieszka Fijałkowska
00:07
After many adventures in Wonderland,
0
7765
2250
Po wielu przygodach w Krainie Czarów
Alicja znów trafia na dwór
00:10
Alice has once again found herself in the court
1
10015
2700
00:12
of the temperamental Queen of Hearts.
2
12715
2476
wybuchowej Królowej Kier.
00:15
She’s about to pass through the garden undetected,
3
15191
3050
Chce niepostrzeżenie przejść przez ogród,
00:18
when she overhears the king and queen arguing.
4
18241
3470
kiedy słyszy kłócących się króla i królową.
00:21
“It’s quite simple,” says the queen. “64 is the same as 65, and that’s that.”
5
21711
5840
“To całkiem proste” - mówi królowa. “64 to to samo, co 65 i tyle”.
00:27
Without thinking, Alice interjects. “Nonsense,” she says.
6
27551
4301
Alicja od razu się wtrąca. “Bzdura“ - mówi.
00:31
“If 64 were the same as 65, then it would be 65 and not 64 at all.”
7
31852
6787
“Gdyby 64 równało się 65, to byłoby 65, a nie 64”.
00:38
“What? How dare you!” the queen huffs.
8
38639
2820
“Co? Jak śmiesz!” - fuka królowa.
00:41
“I’ll prove it right now, and then it’s off with your head!”
9
41459
2990
“Zaraz to udowodnię, a potem zetnę ci głowę!”.
00:44
Before she can protest,
10
44449
1570
Zanim Alicji udaje się zaprotestować,
zostaje pociągnięta na dwa pola ze wzorem szachownicy.
00:46
Alice is dragged toward a field with two chessboard patterns—
11
46019
4877
00:50
an 8 by 8 square and a 5 by 13 rectangle.
12
50896
4329
Kwadrat 8x8 i prostokąt 5x13.
00:55
As the queen claps her hands, four odd-looking soldiers approach
13
55225
4779
Gdy królowa klaszcze w dłonie, zbliża się czterech dziwnie wyglądających strażników
i kładzie obok siebie, pokrywając pierwszą szachownicę.
01:00
and lie down next to each other, covering the first chessboard.
14
60004
3930
01:03
Alice sees that two of them are trapezoids with non-diagonal sides measuring 5x5x3,
15
63934
7854
Alicja zauważa,
że dwa z nich to trapezy o prostych bokach 5x5x3,
01:11
while the other two are long triangles with non-diagonal sides measuring 8x3.
16
71788
6836
a dwa pozostałe to trójkąty z bokami nieukośnymi 8x3.
01:18
“See, this is 64.”
17
78624
2000
“Zobacz, to jest 64”.
01:20
The queen claps her hands again.
18
80624
2320
Królowa ponownie klaszcze w dłonie.
01:22
The card soldiers get up, rearrange themselves,
19
82944
2960
Karciani strażnicy wstają, zmieniają ułożenie
01:25
and lie down atop the second chessboard.
20
85904
3200
i kładą się na drugiej szachownicy.
01:29
“And that is 65."
21
89104
2620
“A to jest 65”.
01:31
Alice gasps. She’s certain the soldiers didn’t change size or shape
22
91724
4470
Alicja wzdycha. Jest pewna, że ​​strażnicy nie zmienili rozmiaru ani kształtu,
01:36
moving from one board to the other.
23
96194
2220
przechodząc z jednej planszy na drugą.
01:38
But it’s a mathematical certainty that the queen must be cheating somehow.
24
98414
4530
Ale z punktu widzenia matematyki jest pewne, że królowa musi jakoś oszukiwać.
01:42
Can Alice wrap her head around what’s wrong— before she loses it?
25
102944
4050
Czy Alicja zrozumie, co jest nie tak, zanim dosłownie straci głowę?
01:46
Pause the video to figure it out yourself. Answer in 3.
26
106994
2570
[Zatrzymaj i rozwiąż samodzielnie. Odpowiedź za 3]
01:49
Answer in 2
27
109564
2270
[Odpowiedź za 2]
01:51
Answer in 1
28
111834
2456
[Odpowiedź w 1]
01:54
Just as things aren’t looking too good for Alice, she remembers her geometry,
29
114290
5139
Choć sprawy nie wyglądają dobrze, Alicja pamięta geometrię,
01:59
and looks again at the trapezoid and triangle soldier
30
119429
3581
więc znów spogląda na trapezowego i trójkątnego strażnika,
którzy leżą obok siebie.
02:03
lying next to each other.
31
123010
1740
02:04
They look like they cover exactly half of the rectangle,
32
124750
3600
Wyglądają, jakby zakrywali dokładnie połowę prostokąta.
02:08
their edges forming one long line running from corner to corner.
33
128350
4378
Ich krawędzie tworzą linię biegnącą od rogu do rogu.
02:12
If that’s true, then the slopes of their diagonal sides
34
132728
3444
Jeśli to prawda, to nachylenia ich przekątnych
02:16
should be the same.
35
136172
1300
powinny być równe.
02:17
But when she calculates these slopes
36
137472
2240
Ale kiedy Alicja oblicza te nachylenia,
02:19
using the tried and true formula "rise over run,"
37
139712
3460
stosując wypróbowaną i prawdziwą metodę współczynnika nachylenia,
02:23
a most curious thing happens.
38
143172
2860
dzieje się bardzo ciekawa rzecz.
02:26
The trapezoid soldier’s diagonal side goes up 2 and over 5,
39
146032
4611
Przekątna trapezowego strażnika ma stosunek 2 do 5,
02:30
giving it a slope of two fifths, or 0.4.
40
150643
4216
co daje nachylenie 2/5, czyli 0,4.
02:34
The triangle soldier’s diagonal, however, goes up 3 and over 8,
41
154859
5248
Z kolei przekątna trójkątnego strażnika ma stosunek 3 do 8,
02:40
making its slope three eights, or 0.375.
42
160107
5140
co daje nachylenie 3/8, czyli 0,375.
02:45
They’re not the same at all!
43
165247
2140
Wcale nie są takie same!
02:47
Before the queen’s guards can stop her,
44
167387
2220
Zanim zatrzyma ją straż królowej,
02:49
Alice drinks a bit of her shrinking potion to go in for a closer look.
45
169607
4558
Alicja wypija eliksir zmniejszający, żeby przyjrzeć się temu bliżej.
02:54
Sure enough, there’s a miniscule gap between the triangles and trapezoids,
46
174165
4673
Rzeczywiście jest maleńka luka między trójkątami i trapezami,
02:58
forming a parallelogram that stretches the entire length of the board
47
178838
4650
tworzącymi równoległobok, który pokrywa całą szachownicę,
03:03
and accounts for the missing square.
48
183488
2850
co wyjaśnia brakujący kwadrat.
03:06
There’s something even more curious about these numbers:
49
186338
3720
W tych liczbach jest coś jeszcze ciekawszego.
03:10
they’re all part of the Fibonacci series,
50
190058
2940
Wszystkie są liczbami ciągu Fibonacciego,
03:12
where each number is the sum of the two preceding ones.
51
192998
4420
gdzie każda liczba jest sumą dwóch poprzednich.
03:17
Fibonacci numbers have two properties that factor in here:
52
197418
3750
Liczby Fibonacciego mają dwie ważne dla nas własności.
03:21
first, squaring a Fibonacci number gives you a value
53
201168
3890
Najpierw kwadrat liczby Fibonacciego daje wartość
03:25
that’s one more or one less
54
205058
2360
o jeden większą albo jeden mniejszą
03:27
than the product of the Fibonacci numbers on either side of it.
55
207418
3970
niż iloczyn liczb Fibonacciego po obu jego stronach.
03:31
In other words, 8 squared is one less than 5 times 13,
56
211388
4475
Innymi słowy, 8 do kwadratu to o jeden mniej niż 5 razy 13,
03:35
while 5 squared is one more than 3 times 8.
57
215863
4348
a kwadrat liczby 5 to o 1 więcej niż 3 razy 8.
03:40
And second, the ratio between successive Fibonacci numbers is quite similar.
58
220211
6167
Po drugie stosunek między kolejnymi liczbami Fibonacciego jest dość podobny.
03:46
So similar, in fact, that it eventually converges on the golden ratio.
59
226378
5366
Tak podobny, że w końcu zbiega się w złotą proporcję.
03:51
That’s what allows devious royals to construct slopes
60
231744
3900
Właśnie to pozwala przebiegłej królowej zbudować figury
03:55
that look deceptively similar.
61
235644
2070
łudząco do siebie podobnie.
03:57
In fact, the Queen of Hearts could cobble together an analogous conundrum
62
237714
5133
Królowa Kier mogłaby ułożyć analogiczną zagadkę
04:02
out of any four consecutive Fibonacci numbers.
63
242847
3500
z czterech kolejnych liczb Fibonacciego.
04:06
The higher they go, the more it seems like the impossible is true.
64
246347
4423
Im większe będą, tym bardziej wyda się, że niemożliwe jest prawdą.
04:10
But in the words of Lewis Carroll— author of Alice in Wonderland
65
250770
4185
Ale nawiązując do słów Lewisa Carrolla, autora “Alicji w Krainie Czarów”
04:14
and an accomplished mathematician who studied this very puzzle—
66
254955
4363
i znakomitego matematyka, który przestudiował tę samą zagadkę,
04:19
one can’t believe impossible things.
67
259318
2770
nie można uwierzyć w rzeczy niemożliwe.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7