Why should you read Virginia Woolf? - Iseult Gillespie

2,954,052 views ・ 2017-10-05

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Barbara Guzik Korekta: Ola Królikowska
00:07
What if William Shakespeare had a sister who matched his imagination,
0
7282
4931
A gdyby William Szekspir miał siostrę, która dorównywałaby jego wyobraźni,
00:12
his wit, and his way with words?
1
12213
2979
dowcipowi i równie dobrze radziłaby sobie ze słowem pisanym?
00:15
Would she have gone to school and set the stage alight?
2
15192
2979
Czy poszłaby do szkoły i zawładnęła sceną?
00:18
In her essay "A Room of One's Own,"
3
18171
2240
W eseju "Własny pokój"
00:20
Virginia Woolf argues that this would have been impossible.
4
20411
3691
Virginia Woolf twierdzi, że byłoby to niemożliwe.
00:24
She concocts a fictional sister who's stuck at home,
5
24102
3078
Tworzy tu fikcyjną siostrę, która, siedząc w domu,
00:27
snatching time to scribble a few pages
6
27180
1972
korzysta z każdej chwili, żeby napisać kilka stron,
00:29
before she finds herself betrothed and runs away.
7
29152
4061
po czym dowiaduje się, że jest zaręczona, więc ucieka.
00:33
While her brother finds fame and fortune, she remains abandoned and anonymous.
8
33213
6220
Jej brat staje się sławny i bogaty, ale ona pozostaje opuszczona i anonimowa.
00:39
In this thought experiment,
9
39433
1322
W tym eksperymencie myślowym
00:40
Woolf demonstrates the tragedy of genius restricted,
10
40755
4049
Woolf ukazuje tragedię ograniczania talentu
00:44
and looks back through time for hints of these hidden histories.
11
44804
3830
i szuka na przestrzeni lat przykładów na tego rodzaju ukryte historie.
00:48
She wrote, "When one reads of a witch being ducked,
12
48634
3120
Pisze: "Kiedy czytamy o pławieniu czarownicy,
00:51
of a woman possessed by devils,
13
51754
2449
o kobiecie, którą opętały diabły,
00:54
of a wise woman selling herbs,
14
54203
1830
o mądrej wiedźmie sprzedającej zioła
00:56
or even a very remarkable man who had a mother,
15
56033
3108
lub o matce jakiegoś niezwykłego mężczyzny,
wówczas, jak sądzę, jesteśmy na tropie zaprzepaszczonej powieściopisarki,
00:59
then I think we're on the track of a lost novelist,
16
59141
2953
01:02
a suppressed poet,
17
62094
1640
poetki, której zamknięto usta,
01:03
of some mute and inglorious Jane Austen."
18
63734
3201
jakiejś niemej Jane Austen".
01:06
"A Room of One's Own" considers a world denied great works of art
19
66935
3580
"Własny pokój" przedstawia świat, który odrzuca znakomite dzieła sztuki
01:10
due to exclusion and inequality.
20
70515
3799
z powodu wykluczenia i nierówności.
01:14
How best can we understand the internal experience of alienation?
21
74314
4501
Jak najlepiej można zrozumieć wewnętrzne poczucie odrzucenia?
01:18
In both her essays and fiction,
22
78815
1880
Zarówno w esejach, jak i beletrystyce
01:20
Virginia Woolf shapes the slippery nature of subjective experience into words.
23
80695
5389
Virginia Woolf formuje w słowa nieuchwytną naturę subiektywnych przeżyć.
01:26
Her characters frequently lead inner lives that are deeply at odds
24
86084
3328
Jej postacie często wiodą życie wewnętrzne,
które stoi w wielkiej sprzeczności do ich zewnętrznej egzystencji.
01:29
with their external existence.
25
89412
2382
01:31
To help make sense of these disparities, the next time you read Woolf,
26
91794
3291
Żeby lepiej zrozumieć to rozdzielenie, podczas kolejnego czytania Woolf
01:35
here are some aspects of her life and work to consider.
27
95085
4835
trzeba wziąć pod uwagę kilka szczegółów z jej życia i twórczości.
01:39
She was born Adeline Virginia Stephen in 1882 to a large and wealthy family,
28
99920
5115
Urodziła się jako Adeline Virginia Stephen w 1882 roku w dużej i bogatej rodzinie,
01:45
which enabled her to pursue a life in the arts.
29
105035
3351
która umożliwiła jej realizację artystycznej pasji.
01:48
The death of her mother in 1895 was followed by that of her half-sister,
30
108386
4319
Po śmierci matki w 1895 roku w ciągu kolejnych dziesięciu lat
01:52
father, and brother within the next ten years.
31
112705
3810
odeszła jej przybrana siostra, ojciec, a następnie brat.
01:56
These losses led to Woolf's first depressive episode
32
116515
2921
To doprowadziło Woolf do pierwszego załamania nerwowego
01:59
and subsequent institutionalization.
33
119436
4260
i zamknięcia w szpitalu psychiatrycznym.
02:03
As a young woman, she purchased a house
34
123696
1970
Jako młoda kobieta razem z rodzeństwem
02:05
in the Bloomsbury area of London with her siblings.
35
125666
3439
kupiła dom w londyńskiej dzielnicy Bloomsbury.
02:09
This brought her into contact with a circle of creatives,
36
129105
2992
Dzięki temu nawiązała kontakt z grupą twórców,
02:12
including E.M. Forster,
37
132097
1500
takich jak E.M. Forster,
02:13
Clive Bell,
38
133597
1049
Clive Bell,
02:14
Roger Fry,
39
134646
961
Roger Fry
02:15
and Leonard Woolf.
40
135607
1759
i Leonard Woolf.
02:17
These friends became known as the Bloomsbury Group,
41
137366
2540
Tworzyli oni tak zwaną Grupę Bloomsbury,
02:19
and Virginia and Leonard married in 1912.
42
139906
3061
a Virginia i Leonard pobrali się w 1912 roku.
02:22
The members of this group were prominent figures in Modernism,
43
142967
3010
Członkowie tej grupy to wybitne postacie doby modernizmu,
02:25
a cultural movement that sought to push the boundaries
44
145977
2720
ruchu kulturowego dążącego do przesunięcia granic
02:28
of how reality is represented.
45
148697
2150
w przedstawianiu rzeczywistości.
02:30
Key features of Modernist writing include the use of stream of consciousness,
46
150847
4421
Kluczowe cechy modernizmu w literaturze to strumień świadomości,
02:35
interior monologue,
47
155268
1674
monolog wewnętrzny,
02:36
distortions in time,
48
156942
1582
zaburzenie czasu
02:38
and multiple or shifting perspectives.
49
158524
2659
oraz mnogość i zmienność perspektywy.
02:41
These appear in the work of Ezra Pound,
50
161183
1952
Występują one w twórczości Ezry Pounda,
02:43
Gertrude Stein,
51
163135
1427
Gertrudy Stein,
02:44
James Joyce,
52
164562
821
Jamesa Joyce'a
02:45
and Woolf herself.
53
165383
2960
i samej Woolf.
02:48
While reading Joyce's "Ulysses," Woolf began writing "Mrs. Dalloway."
54
168343
3840
Czytając "Ulissesa" Joyce'a, Woolf zaczęła pisać "Panią Dalloway".
02:52
Like "Ulysses," the text takes place over the course of a single day
55
172183
4228
Jak w "Ulissesie", akcja toczy się w ciągu jednej doby
02:56
and opens under seemingly mundane circumstances.
56
176411
3503
i też zaczyna się od prozaicznych okoliczności.
02:59
"Mrs. Dalloway said she would buy the flowers herself."
57
179914
3981
"Pani Dalloway powiedziała, że sama kupi kwiaty".
03:03
But the novel dives deeply into the characters' traumatic pasts,
58
183895
3128
Ale powieść zanurza się głębiej w traumatyczną przeszłość bohaterów,
03:07
weaving the inner world of numbed socialite Clarissa Dalloway,
59
187023
3561
splatając wewnętrzny świat oschłej bywalczyni salonów Clarissy Dalloway
03:10
with that of the shell-shocked veteran Septimus Warren Smith.
60
190584
5900
z Septimusem Warrenem Smithem, weteranem cierpiącym na nerwicę frontową.
03:16
Woolf uses interior monologue to contrast the rich world of the mind
61
196484
4060
Woolf stosuje monolog wewnętrzny, żeby skontrastować bogaty świat umysłu
03:20
against her characters' external existences.
62
200544
3471
z zewnętrznym bytem jej bohaterów.
03:24
In her novel "To the Lighthouse,"
63
204015
1589
W powieści "Do latarni morskiej"
03:25
mundane moments, like a dinner party, or losing a necklace
64
205604
3692
prozaiczne chwile jak kolacja czy zgubienie naszyjnika
03:29
trigger psychological revelations in the lives of the Ramsay's,
65
209296
3830
prowadzą do psychologicznych odkryć w życiu rodziny Ramsayów,
03:33
a fictionalized version of Woolf's family growing up.
66
213126
4849
która odzwierciedla prawdziwą rodzinę Woolf.
03:37
"To the Lighthouse" also contains one of the most famous examples
67
217975
3930
W "Do latarni morskiej" Woolf prezentuje jeden z najbardziej znanych przykładów
03:41
of Woolf's radical representation of time.
68
221905
3171
radykalnego przedstawienia upływającego czasu.
03:45
In the Time Passes section,
69
225076
1589
W rozdziale "Czas płynie"
03:46
ten years are distilled into about 20 pages.
70
226665
3510
na 20 stronach upływa dziesięć lat.
03:50
Here, the lack of human presence in the Ramsays' beach house
71
230175
2980
Brak obecności człowieka w letnim domku państwa Ramsayów
03:53
allows Woolf to reimagine time in flashes and fragments of prose.
72
233155
4799
pozwala Woolf na nowo ukazać czas w przebłyskach i fragmentach prozy.
03:57
"The house was left. The house was deserted.
73
237954
3062
"Dom był porzucony, dom był opustoszały.
04:01
It was left like a shell on a sand hill to fill with dry salt grains
74
241016
4300
Teraz, gdy nie było w nim życia, tkwił na piaszczystym pagórku
04:05
now that life had left it."
75
245316
3931
jak muszla wypełniająca się suchymi ziarnami soli".
04:09
In her novel "The Waves,"
76
249247
1299
W powieści "Fale"
04:10
there is little distinction between the narratives of the six main characters.
77
250546
4150
nie ma dużej różnicy w narracji sześciorga głównych bohaterów.
04:14
Woolf experiments with collective consciousness,
78
254696
2780
Woolf eksperymentuje ze zbiorową świadomością,
04:17
at times collapsing the six voices into one.
79
257476
3639
czasami łącząc sześć głosów w jeden.
04:21
"It is not one life that I look back upon:
80
261115
2042
"Widzę za sobą więcej niż jedno życie.
04:23
I am not one person: I am many people:
81
263157
3069
Nie jestem jedną osobą, jestem wieloma ludźmi.
04:26
I do not altogether know who I am,
82
266226
2301
Sam dobrze nie wiem, kim jestem.
04:28
Jinny, Susan, Neville, Rhoda or Louis,
83
268527
3358
Jinny, Susan, Neville'em, Rhodą czy Louisem,
04:31
or how to distinguish my life from their's."
84
271885
5374
albo jak odróżnić ich życie od mojego".
04:37
In "The Waves," six become one, but in the gender-bending "Orlando,"
85
277259
4568
W "Falach" sześć zmienia się w jeden, ale w transseksualnym "Orlandzie"
04:41
a single character inhabits multiple identities.
86
281827
3861
jedna postać posiada kilka tożsamości.
04:45
The protagonist is a poet who switches between genders and lives for 300 years.
87
285688
5949
Główny bohater to poeta zmieniający płeć i żyjący trzysta lat.
04:51
With its fluid language and approach to identity,
88
291637
2422
Ze swoim lekkim językiem i podejściem do tożsamości
04:54
"Orlando" is considered a key text in gender studies.
89
294059
5960
"Orlando" uważany jest za kluczowy tekst dla analizy roli płci.
05:00
The mind can only fly so far from the body
90
300019
3049
Umysł może na chwilę odlecieć daleko od ciała,
05:03
before it returns to the constraints of life.
91
303068
2990
po czym wrócić do niewoli życia.
Podobnie jak jej wielu bohaterów Woolf zakończyła życie tragicznie,
05:06
Like many of her characters, Woolf's life ended in tragedy
92
306058
2952
05:09
when she drowned herself at the age of 59.
93
309010
3098
popełniając samobójstwo przez utopienie w wieku 59 lat.
05:12
Yet, she expressed hope beyond suffering.
94
312108
2910
Ale prócz cierpienia wyrażała też nadzieję.
Zanurzenie się w myślach pozwala Woolf ukazać swoich bohaterów
05:15
Through deep thought, Woolf's characters are shown
95
315018
2770
05:17
to temporarily transcend their material reality,
96
317788
3612
chwilowo opuszczających ziemski byt.
05:21
and in its careful consideration of the complexity of the mind,
97
321400
3517
W swoim uważnym rozważaniu nad zawiłością umysłu
05:24
her work charts the importance of making our inner lives known to each other.
98
324917
5072
Woolf pokazuje, jak ważne jest dzielenie się wewnętrznym życiem.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7