Building the world's largest (and most controversial) power plant - Alex Gendler

1,065,414 views ・ 2020-12-10

TED-Ed


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: Mg Paing Reviewer: Sanntint Tint
00:06
In 2018, a single power plant produced more energy
0
6765
4445
၂၀၁၈ ခုနှစ်မှာ လျှပ်စစ်ဓါတ်အားစက်ရုံ တစ်ရုံမှ ထုတ်လွှတ်သော စွမ်းအင်သည်
00:11
than the world’s largest coal-powered and gas-powered plants combined.
1
11210
4832
ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ကျောက်မီးသွေးနှင့်ဓါတ်ငွေ့ စက်ရုံများ စုပေါင်းပမာဏထက် သာလွန်ခဲ့သည်။
00:16
And rather than using finite fossil fuels,
2
16042
2849
တွင်းထွက်လောင်စာများကို သုံးမည့်အစား
00:18
this massively powerful plant relied on a time-tested source of renewable energy:
3
18891
5915
စွမ်းအင်ကြီးမားသော ဤစက်ရုံသည် အချိန်အလိုက် ပြန်လည်ဖွံ့ဖြိုးမြဲ စွမ်းအင်ဖြစ်သည့်
00:24
running water.
4
24806
1500
ရေအား ပေါ်တွင် အခြေခံသည်။
00:26
Stretching over 2.3 kilometers,
5
26306
2507
၂.၃ ကီလိုမီတာ ရှည်လျားပြီး
00:28
China’s Three Gorges Dam isn’t just the world’s largest hydroelectric plant.
6
28813
5137
တရုတ်၏ Three Gorges ဆည်ကြီးသည် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးရေအားလျှပ်စစ် ဖြစ်ရုံမက
00:33
It’s capable of producing more energy than any other power plant on Earth.
7
33950
5525
ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အခြားသောစွမ်းအင်စက်ရုံများထက် ပိုမိုကြီးမားသောပမာဏ ထုတ်လုပ်နိုင်သည်။
00:39
So what allows Three Gorges to generate all this power?
8
39475
4000
Three Gorges ဆည်သည် မည်သို့ကြောင့် အဆိုပါစွမ်းအင်ကို ထုတ်လုပ်နိုင်ပါသလဲ၊
00:43
And how do hydroelectric plants work in the first place?
9
43475
4189
ဒီအပြင် ရေအားလျှပ်စစ်စက်ရုံများသည် မည်ကဲ့သို့နည်းဖြင့် ထုတ်လုပ်ကြသလဲ။
00:47
A hydroelectric dam is essentially a massive gate,
10
47664
3910
ရေလှောင်တမံ ဆည်သည် အခြေခံအားဖြင့် ကြီးမားသော ဂိတ်တံခါးပေါက်ဖြစ်သည်
00:51
which redirects a river’s natural flow through a large pipe called a penstock.
11
51574
5670
မြစ်၏ သဘာဝစီးဆင်းမှုကို Penstock ဟုခေါ်သော ပိုက်လိုင်းကြီးမှတဆင့်လွှဲပြောင်းစီးစေသည်။
00:57
Rushing water flows through the penstock and turns the blades of a turbine,
12
57244
4700
ပိုက်လိုင်းမှဖြတ်သွားသော ရေလှိုင်းလုံးမှ ဓါတ်အားရုံရှိ မီးစက်နှင့် တွဲထားသည့်
01:01
which is attached to a generator in an adjacent power station.
13
61944
4056
တာဘိုင် ဒလက်ကို လည်စေသည်။
01:06
The turning of the blades spins coils of wire inside a magnetic field,
14
66000
5169
ဒလက်များ လည်ခြင်းမှ ဝါယာကွိုင်များအတွင်း သံလိုက်စက်ကွင်းကို ဖြစ်စေပြီး
01:11
producing a steady supply of electricity.
15
71169
3175
တည်ငြိမ်သော လျှပ်စစ်ဓါတ်အားကို ပို့လွှတ်သည်။
01:14
Because the penstocks can be sealed at any time,
16
74344
3290
ပိုက်လိုင်းများကို အချိန်မရွေး ပိတ်နိုင်ခြင်းကြောင့်
01:17
a dam can hold back excess water during stormy seasons,
17
77634
4221
ဆည်တစ်ခုသည် မုန်တိုင်းရာသီများတွင် ပိုလျှံရေကို ထိန်းနိုင်ပြီး
01:21
and save it for dry ones.
18
81855
2070
ခြောက်သွေ့သော ရာသီများအတွက် စုသည်။
01:23
This allows hydroelectric dams to produce power
19
83925
3380
ထိုနည်းဖြင့် ရေအားလျှပ်စစ်သည် ရာသီဥတု ပေါ် မူတည်ခြင်းမရှိဘဲ
01:27
regardless of the weather,
20
87305
1800
စွမ်းအင်ကို ထုတ်လုပ်နိုင်ပြီး
01:29
while simultaneously preventing floods further downstream.
21
89105
4204
မြစ်အောက်ပိုင်းရှိ ရေကြီးရေလျှံမှုများကို တစ်ဆက်တည်း တားဆီးပေးသည်။
01:33
These benefits have long appealed to China’s Hubei Province.
22
93309
4210
အဆိုပါကောင်းကျိုးများကို တရုတ်၏ Hubei ဒေသတွင် ရေရှည်သက်ရောက်သည်။
01:37
Located near the basin of the Yangtze River,
23
97519
2780
Yangtze မြစ်ဝှမ်းအနီးတွင် တည်ရှိပြီး
01:40
this region is prone to deadly floods during rainy seasons
24
100299
4000
အဆိုပါဒေသတွင် မိုးရာသီကာလအတွင်း Yangtze မြစ်ရေအား အကောင်းဆုံးအချိန်တွင်
01:44
when the Yangtze’s flow is strongest.
25
104299
2770
ပြင်းထန်သောရေကြီးမှုများကို ကြုံတွေ့ရသည်။
01:47
Plans to build a dam that would transform this volatile waterway
26
107069
4113
ထိုသို့မြစ်ရေစီးကြမ်းကို စွမ်းအင် အရင်းအမြစ်တခုအဖြစ် ပြောင်းလဲနိုင်သော
01:51
into a stable source of power circulated throughout the 20th century.
27
111182
4889
ဆည်တစ်ခု တည်ဆောက်ရန်အစီအစဥ်များကို ၂၀ရာစုနှစ်များတွင် ကြံစည်လာကြသည်။
01:56
When construction finally began in 1994 the plans were epic.
28
116071
5503
၁၉၉၄ နှစ် ဆောက်လုပ်ရေးများစတင်ချိန်တွင် အစီအစဥ်များမှ မယုံကြည်စဖွယ်ဖြစ်သည်။
02:01
The dam would contain 32 turbines— 12 more than the previous record holder,
29
121574
5658
ဆည်အတွင်းမှာ တာဘိုင်၃၂လုံးပါဝင်မှာဖြစ်ပြီး ယခင်စံချိန်-တောင်အာဖရိက၏ Itaipu ဆည်ထက်
02:07
South America’s Itaipu Dam.
30
127232
2290
တာဘိုင် ၁၂ လုံး ပိုများသည်။
02:09
The turbines would supply energy to two separate power stations,
31
129522
4206
တာဘိုင်များမှ စွမ်းအင်ကို သီးခြားစွမ်းအင်စက်ရုံ ၂ ရုံဆီ ပေးပို့မည်။
02:13
each connecting to a series of cables spanning hundreds of kilometers.
32
133728
5186
တစ်ရုံချင်းစီတွင် ကီလိုမီတာ ရာချီသော ကေဘယ်ကြိုးများ ဆက်သွယ်ထားသည်။
02:18
Electricity from Three Gorges would reach power grids as far away as Shanghai.
33
138914
6059
Three Gorges ဆည်မှ လျှပ်စစ်သည် ကွာဝေးလှသော Shanghai အထိရောက်နိုင်သည်။
02:24
However, the human costs of this ambition were steep.
34
144973
4000
သို့ရာတွင် အဆိုပါရည်မှန်းချက်အတွက် လူ့ အရင်းအမြစ်ဆုံးရှုံးမှုများမှာကြီးမားသည်။
02:28
To create the dam’s reservoir,
35
148973
2020
ဆည်၏ ရေလှောင်ကန်ကို တည်ဆောက်ရန်
02:30
workers needed to flood over 600 square kilometers of land upstream.
36
150993
5547
လုပ်သားများအနေဖြင့် ကုန်းမြေအမြင့်ပိုင်း ၆၀၀ စတုရန်းကီလိုမီတာ ရေလွှမ်းဖို့လိုမည်။
02:36
This area included 13 cities, hundreds of villages,
37
156540
4563
အဆိုပါဧရိယာတွင် မြို့ပေါင်း ၁၃ မြို့၊ ကျေးရွာပေါင်း ရာချီပါဝင်ပြီး
02:41
and over 1,000 historical and archaeological sites.
38
161103
4460
ရှေးဟောင်းနှင့်သမိုင်းဆိုင်ရာ နေရာပေါင်း ၁၀၀၀ ကျော် ရှိနေသည်။
02:45
The construction displaced roughly 1.4 million people,
39
165563
4050
တည်ဆောက်မှုသည် လူပေါင်း ၁.၄သန်းကျော်ကို ရွှေ့ပြောင်းရမည် ဖြစ်ပြီး
02:49
and the government’s relocation programs were widely considered insufficient.
40
169613
4684
အစိုးရ၏ ပြောင်းရွှေ့မှုအစီအစဥ်များသည် လုံလောက်မှုမရှိဟု ကျယ်ပြန့်စွာဝေဖန်ကြသည်။
02:54
Many argued against this controversial construction,
41
174297
3240
လူများစွာက အငြင်းပွားဖွယ်စီမံကိန်းကို ဆန့်ကျင်ကြပြီး
02:57
but others estimated that the lives saved by the dam’s flood protection
42
177537
4470
တချို့ကလည်း ဆည်၏ ရေကြီးမှုကာကွယ်ခြင်းမှ ကယ်ဆယ်နိုင်မည့်အသက်ပေါင်းများစွာကို တွက်၍
03:02
would outweigh the trauma of displacement.
43
182007
2970
ရွှေ့ပြောင်းမှုဆိုးကျိုးများကို ချေဖျက်ရန် ထောက်ပြကြသည်။
03:04
Furthermore, raising the water level upstream
44
184977
3080
ထို့အပြင် မြစ်အထက်ပိုင်း ရေမြင့်တက်ခြင်းက
03:08
would improve the river’s navigability,
45
188057
2210
မြစ်၏ဆက်သွယ်မှုလမ်းကြောင်း ပိုကောင်းလာပြီး
03:10
increase shipping capacity, and transform the region
46
190267
3180
ကုန်သွယ်မှုပမာဏမြင့်တက်၍ ဒေသကို
03:13
into a collection of prosperous port towns.
47
193447
3450
အောင်မြင်သောဆိပ်ကမ်းမြို့များအဖြစ် ပြောင်းလဲပေးနိုင်လိမ့်မည်၊
03:16
When the project was completed in 2012,
48
196897
3031
တည်ဆောက်မှုကို ၂၀၁၂ခုနှစ်တွင် ပြီးသောအခါ
03:19
China became the world’s largest producer of electricity.
49
199928
3780
တရုတ်သည် ကမ္ဘာ့အကြီးမားဆုံး လျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်သူ ဖြစ်လာသည်။
03:23
In 2018, the dam generated 101.6 billion kilowatt-hours.
50
203708
6034
၂၀၁၈ခုနှစ်တွင် ဆည်မှ နာရီလိုက်-ကီလိုဝပ် ၁၀၁.၆ ဘီလီယံ ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး
03:29
That’s enough electricity to power nearly 2% of China for one year;
51
209742
4712
တစ်နှစ်စာ တရုတ်ပြည် နှစ်ရာခိုင်နှုန်းကို လျှပ်စစ်ပေးရန် လုံလောက်သည်။
03:34
or to power New York City for almost two years.
52
214454
4000
(သို့)New Yorkမြို့တော်ကို နှစ်နှစ်နီးပါး လျှပ်စစ်ပေးနိုင်သည်။
03:38
This is a truly astonishing amount of energy.
53
218454
2940
၎င်းသည် အမှန်ပင် အံသြရလောက်သည့် စွမ်းအင်ပမာဏ ဖြစ်သည်။
03:41
And yet, two years earlier, another dam less than half the size
54
221394
4333
လွန်ခဲ့သော ၂နှစ်က တဝက်ခန့်သာပမာဏရှိသော အခြားဆည်တစ်ခုက
03:45
actually generated more electricity.
55
225727
2700
လျှပ်စစ်စွမ်းအားကို ပိုမိုထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့သည်။
03:48
Despite Three Gorges record-setting scale, the Itaipu Dam still produced more power.
56
228427
6432
Three Gorges၏စံချိန်တင်မှတ်တမ်းရှိသော်လည်း Itaipuဆည်သည် စွမ်းအင်ပိုမိုထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။
03:54
To understand why Itaipu can outperform Three Gorges,
57
234859
3650
Itaipu ဆည်က Three Gorgesဆည်ထက် ပိုမိုစွမ်းဆောင်နိုင်သည်ကို နားလည်ရန်
03:58
we need to look at the two factors that determine a dam’s energy output.
58
238509
4640
ဆည်၏စွမ်းအင်ထုတ်လုပ်မှုကို တိုင်းတာသည့် အချက် ၂ချက်ကို ကြည့်ရန်လိုသည်။
04:03
The first is the number of turbines.
59
243152
2810
ပထမအချက်မှာ တာဘိုင် အရေအတွက်ဖြစ်သည်။
04:05
Three Gorges has the world’s highest installed turbine capacity,
60
245962
4350
Three Gorges သည် ကမ္ဘာ့အမြင့်ဆုံး တာဘိုင်စွမ်းအင် တပ်ဆင်မှုရှိသည်။
04:10
meaning it’s theoretically capable of producing over 50% more power
61
250312
5104
ဆိုလိုသည်မှာ သီအိုရီအရ ၎င်းအနေဖြင့် Itaipu ဆည်ထက် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း ပိုမိုပြီး
04:15
than Itaipu.
62
255416
1390
စွမ်းအင်ထုတ်သည်။
04:16
But the second factor is the force and frequency of water
63
256806
4000
ထို့အပြင် ဒုတိယအချက်မှာ တာဘိုင်များကို ဖြတ်စီးသည့် ရေစီးအား နှင့်
04:20
moving through those turbines.
64
260806
2000
ရေစီးနှုန်းအကြိမ်ရေ ဖြစ်သည်
04:22
Three Gorges spans several deep, narrow ravines surging with powerful water.
65
262806
5734
Three Gorgesဆည်သည် နက်၍ကျဥ်းသော မြစ်ကြောင်းအတိုင်း ရေအား သန်စွာ စီးသည်။
04:28
However, the Yangtze’s seasonal changes keep the dam from reaching
66
268540
4382
သို့ရာတွင် Yangtze မြစ်၏ ရာသီအလိုက် ပြောင်းလဲမှုများကြောင့် ဆည်အနေဖြင့်
04:32
its theoretical maximum output.
67
272922
2720
၎င်း၏ သီအိုရီအရ အမြင့်ဆုံးထုတ်ရန် ကန့်သတ်မှု ရှိသည်။
04:35
The Itaipu Dam, on the other hand,
68
275642
2230
တစ်ဖက်တွင် Itaipu ဆည်အနေဖြင့်
04:37
is located atop what was previously the planet’s largest waterfall by volume.
69
277872
5911
ထုထည်အားဖြင့် ယခင်ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ရေတံခွန်ပေါ် တည်ရှိသည်။
04:43
Although the dam’s construction destroyed this natural wonder,
70
283783
3600
ဆည်ဆောက်လုပ်မှုက ၎င်း၏သဘာဝအံ့ဖွယ်ရာကို ဖျက်စီးလိုက်သော်လည်း
04:47
the constant flow of water allows Itaipu
71
287383
3276
စဥ်ဆက်မပြတ် ရေစီးဆင်းမှုက Itaipu ဆည်အနေဖြင့်
04:50
to consistently generate more power each year.
72
290659
3850
နှစ်စဥ် ပုံမှန် စွမ်းအင်တိုးထုတ်စေသည်။
04:54
This dam rivalry is far from over,
73
294509
2750
၎င်း ဆည်နှစ်ခု၏ ပြိုင်ဆိုင်မှုသည် မဆုံးနိုင်သေးပဲ
04:57
and other projects like the Inga Falls Dam in the Democratic Republic of Congo
74
297259
4838
ကွန်ဂို ဒီမိုကရက်တစ်နိုင်ငံ၏ Inga Fall ဆည် ကဲ့သို့ အခြားသောပရောဂျက်များကလည်း
05:02
are also vying for the title of most powerful power plant.
75
302097
4192
စွမ်းအားအကောင်းဆုံး စွမ်းအင်စက်ရုံ ဆိုသော ဂုဏ်ပုဒ်အတွက် ပြိုင်ဆိုင်နေသည်။
05:06
But whatever the future holds, governments will need to ensure
76
306289
3770
သို့သော် အနာဂါတ်တွင် မည်သို့ဖြစ်စေကာမူ အစိုးရများအနေဖြင့် စွမ်းအင်စက်ရုံကြောင့်
05:10
that a power plant’s environmental and human impact
77
310059
3510
သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့်လူ့အသိုင်းအဝိုင်းအပေါ် သက်ရောက်မှုများကို
05:13
are as sustainable as the energy it produces.
78
313569
3220
ထုတ်လုပ်သော စွမ်းအင်ကဲ့သို့ ရေရှည်ပျက်စီးမှုမရှိရန် ဂရုစိုက်ရပါမည်။
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7