Building the world's largest (and most controversial) power plant - Alex Gendler

Tłumaczenie: Mateusz Sieminski Korekta: Ola Królikowska

In 2018, a single power plant produced more energy

W 2018 roku pewna elektrownia wyprodukowała więcej prądu

than the world’s largest coal-powered and gas-powered plants combined.

niż największe na świecie elektrownie węglowe i gazowe razem wzięte.

And rather than using finite fossil fuels,

Zamiast ograniczonych złóż paliw kopalnych

this massively powerful plant relied on a time-tested source of renewable energy:

wykorzystano w niej sprawdzone i odnawialne źródło energii,

running water.

czyli wodę z rzeki.

Stretching over 2.3 kilometers,

Rozciągająca się na 2,3 kilometra

China’s Three Gorges Dam isn’t just the world’s largest hydroelectric plant.

chińska Tama Trzech Przełomów jest największą elektrownią wodną na świecie.

It’s capable of producing more energy than any other power plant on Earth.

Jest w stanie wyprodukować więcej energii niż jakakolwiek inna elektrownia na Ziemi.

So what allows Three Gorges to generate all this power?

Co umożliwia tak dużą produkcję energii elektrycznej?

And how do hydroelectric plants work in the first place?

I w ogóle jak działa elektrownia wodna?

A hydroelectric dam is essentially a massive gate,

Zapora dla elektrowni wodnej jest jak ogromna brama,

which redirects a river’s natural flow through a large pipe called a penstock.

która zmienia naturalny bieg rzeki za pomocą wielkich rurociągów.

Rushing water flows through the penstock and turns the blades of a turbine,

Woda płynie rurociągami i obraca łopaty turbiny,

which is attached to a generator in an adjacent power station.

które połączone są z generatorem znajdującej się nieopodal elektrowni.

Obracające się łopaty powodują, że napięcie indukuje się w cewce,

The turning of the blades spins coils of wire inside a magnetic field,

producing a steady supply of electricity.

kiedy wiruje ona w polu magnetycznym.

Because the penstocks can be sealed at any time,

Przepływ wody w rurociągu można regulować,

a dam can hold back excess water during stormy seasons,

co daje możliwość zatrzymania nadmiaru wody podczas pory deszczowej

and save it for dry ones.

i zachowania jej na porę suchą.

This allows hydroelectric dams to produce power

Dzięki temu zapory wodne wytwarzają energię elektryczną

regardless of the weather,

niezależnie od pogody,

while simultaneously preventing floods further downstream.

a zarazem zmniejszają ryzyko występowania powodzi.

These benefits have long appealed to China’s Hubei Province.

Wynikające z tego korzyści od dawna zachwycają prowincję Hubei.

Located near the basin of the Yangtze River,

Region ten znajduje się u dorzecza rzeki Jangcy,

this region is prone to deadly floods during rainy seasons

a podczas pory deszczowej, gdy nurt rzeki przybiera na sile, często dochodzi

when the Yangtze’s flow is strongest.

do śmiertelnych w skutkach powodzi.

Plans to build a dam that would transform this volatile waterway

Plany budowy tamy, która wykorzystałaby ten gwałtowny nurt rzeki

into a stable source of power circulated throughout the 20th century.

do stabilnej produkcji energii elektrycznej, powstały w XX wieku.

When construction finally began in 1994 the plans were epic.

W chwili rozpoczęcia budowy w 1994 roku plan wydawał się idealny.

The dam would contain 32 turbines— 12 more than the previous record holder,

Tama miała mieć 32 turbiny, o 12 więcej od poprzedniego rekordzisty,

South America’s Itaipu Dam.

zapory Itaipu w Ameryce Południowej.

The turbines would supply energy to two separate power stations,

Turbiny miały dostarczać energię elektryczną do dwóch elektrowni

each connecting to a series of cables spanning hundreds of kilometers.

łączących kable ciągnące się przez setki kilometrów,

Electricity from Three Gorges would reach power grids as far away as Shanghai.

a jej zasięg miał obejmować sieci elektryczne w Szanghaju.

However, the human costs of this ambition were steep.

Ten projekt wpłynął jednak źle na ludzi.

To create the dam’s reservoir,

Budowa zbiornika

workers needed to flood over 600 square kilometers of land upstream.

wymagała zalania gruntu o powierzchni 600 kilometrów kwadratowych.

This area included 13 cities, hundreds of villages,

W regionie leżało 13 miast, setki wiosek

and over 1,000 historical and archaeological sites.

oraz ponad 1000 miejsc historycznych i stanowisk archeologicznych.

The construction displaced roughly 1.4 million people,

Budowa zmusiła prawie 1,4 miliona ludzi do zmiany miejsca zamieszkania,

and the government’s relocation programs were widely considered insufficient.

a rządowe programy relokacji były uważane za niewydajne.

Many argued against this controversial construction,

Wielu nie zgadzało się z decyzją o budowie tego obiektu,

but others estimated that the lives saved by the dam’s flood protection

ale inni uważali, że ochrona ludzi przed powodzią

jest ważniejsza od traumy spowodowanej przeniesieniem.

would outweigh the trauma of displacement.

Furthermore, raising the water level upstream

Podniesienie poziomu wody

would improve the river’s navigability,

miało poprawić żeglowność rzeki

increase shipping capacity, and transform the region

i możliwości transportowe, co miało przyczynić się do rozwoju

into a collection of prosperous port towns.

dobrze prosperujących miast portowych.

When the project was completed in 2012,

Kiedy w 2012 roku budowa dobiegła końca,

China became the world’s largest producer of electricity.

Chiny stały się największym na świecie producentem energii elektrycznej.

In 2018, the dam generated 101.6 billion kilowatt-hours.

W 2018 roku elektrownia wyprodukowała 101,6 miliarda kilowatogodzin.

That’s enough electricity to power nearly 2% of China for one year;

Ta ilość energi elektrycznej wystarczyłaby do zasilenia 2% Chin przez rok

or to power New York City for almost two years.

albo Nowego Jorku przez prawie dwa lata.

This is a truly astonishing amount of energy.

To niewyobrażalna ilość energii elektrycznej.

And yet, two years earlier, another dam less than half the size

A mimo to dwa lata wcześniej mniejsza o połowę tama

actually generated more electricity.

wygenerowała jeszcze więcej energii elektrycznej.

Despite Three Gorges record-setting scale, the Itaipu Dam still produced more power.

Tama Trzech Przełomów jest rekordowo duża, ale nie dorównuje produkcji tamie Itaipu.

To understand why Itaipu can outperform Three Gorges,

Żeby zrozumieć przyczyny,

we need to look at the two factors that determine a dam’s energy output.

musimy przyjrzeć się czynnikom wpływającym na produkcję energii elektrycznej.

The first is the number of turbines.

Piewszym czynnikiem jest liczba turbin.

Three Gorges has the world’s highest installed turbine capacity,

Tama Trzech Przełomów ma najwięcej turbin na świecie,

meaning it’s theoretically capable of producing over 50% more power

czyli teoretycznie może wyprodukować ponad 50% więcej energii elektrycznej

than Itaipu.

niż Itaipu.

But the second factor is the force and frequency of water

Drugi czynnik to siła i częstotliwość

moving through those turbines.

przepływu wody przez turbiny.

Three Gorges spans several deep, narrow ravines surging with powerful water.

Tama Trzech Przełomów łączy kilka wąskich jarów, którymi płyną rwące rzeki.

However, the Yangtze’s seasonal changes keep the dam from reaching

Wahania sezonowe na Jangcy uniemożliwiają jednak osiągnięcie

its theoretical maximum output.

maksymalnej wydajności.

The Itaipu Dam, on the other hand,

Natomiast tama Itaipu znajduje się

is located atop what was previously the planet’s largest waterfall by volume.

na szczycie niegdyś największego wodospadu na świecie pod względem objętości.

Although the dam’s construction destroyed this natural wonder,

Budowa tamy zniszczyła ten cud natury,

the constant flow of water allows Itaipu

ale nieograniczony przepływ wody

to consistently generate more power each year.

pozwala zwiększać produkcję każdego roku.

This dam rivalry is far from over,

Rywalizacja elektrowni wodnych nadal trwa.

and other projects like the Inga Falls Dam in the Democratic Republic of Congo

Na przykład Tamy Inga w Demokratycznej Republice Kongo

are also vying for the title of most powerful power plant.

również rywalizują o tytuł najpotężniejszej elektrowni na świecie.

But whatever the future holds, governments will need to ensure

Niezależnie od przyszłości władze powinny upewnić się,

that a power plant’s environmental and human impact

że wpływ elektrowni na środowisko i społeczeństwo jest tak zrównoważony,

are as sustainable as the energy it produces.

jak energia elektryczna, którą produkują.