Can AI predict someone's breakup? - Thomas Hofweber

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Kanhaiya Verma

You and your partner Alex have been in a strong, loving relationship for years,

သင်နဲ့ သင့်အဖော် အဲလက်စ်ဟာ နှစ်များစွာ ခိုင်မြဲ၊ ချစ်ခင်တဲ့ ဆက်ဆံရေး ရှိခဲ့ပြီး

and lately you're considering getting engaged.

မကြာသေးခင်က သင်တို့ဟာ စေ့စပ်ဖို့ စဉ်းစားနေပါတယ်။

Alex is enthusiastic about the idea, but you can’t get over the statistics.

ဒီစိတ်ကူးနဲ့ပတ်သက်ပြီး အဲလက်စ်ကထက်သန်ပေမဲ့ သင်က စာရင်းဇယားတွေကို မကျော်လွှားနိုင်ဘူး။

You know a lot of marriages end in divorce, often not amicably.

အိမ်ထောင်အတော်များမျာက ခင်ခင်မင်မဟုတ်ဘဲ ကွာရှင်းမှုနဲ့ အဆုံးသတ်တာကို သိနေတယ်။

And over 10% of couples in their first marriage get divorced

ပထမအိမ်ထောင်မှာ စုံတွဲ ၁၀ % ကျော်ဟာ ပထမ ငါးနှစ်အတွင်းမှာ

within the first five years.

ကွာရှင်းခဲ့ကြတယ်။

If your marriage wouldn’t even last five years,

သင့်အိမ်ထောင်ရေးက ငါးနှစ်တောင် မကြာရင်၊

you feel like tying the knot would be a mistake.

နှောင်ဖွဲ့ဖို့ ကြိုးစားတာက အမှားတစ်ခုလိုခံစားရမှာပါ။

But you live in the near future,

ဒါပေမဲ့ သင်ဟာ ကွာရှင်းနိုင်ခြေကို

where a brand-new company just released an AI-based model

ခန့်မှန်းနိုင်တဲ့ AI -အခြေပြု မော်ဒယ်တစ်ခုကို ဖြန့်ချီတဲ့ ကုမ္ပဏီ

that can predict your likelihood of divorce.

အသစ်စက်စက်တစ်ခုရှိတဲ့၊ မဝေးတဲ့ အနာဂတ်မှာ နေထိုင်တာပါ။

The model is trained on data sets

ဒီမော်ဒယ်ကို တစ်ဦးစီရဲ့ လူမှုမီဒီယာ လှုပ်ရှားမှု၊

containing individuals’ social media activity,

အွန်လိုင်းရှာဖွေရေး မှတ်တမ်း၊ သုံးစွဲတဲ့

online search histories, spending habits, and history of marriage and divorce.

အကျင့်နဲ့ အိမ်ထောင်ရေးကွာရှင်းမှုသမိုင်း ပါဝင်တဲ့ ဒေတာစုပေါ်မှာ လေ့ကျင့်ထားတာပါ။

And using this information,

ဒီအချက်အလက်ကို အသုံးပြုရင်း၊

the AI can predict if a couple will divorce

စုံတွဲတစ်တွဲဟာ အိမ်ထောင်ရဲ့ ပထမ ငါးနှစ် အတွင်း

within the first five years of marriage with 95% accuracy.

ကွာရှင်းမယ်ဆိုတာကို အေအိုင်က ၉၅% တိကျမှုနဲ့ ခန့်မှန်းနိုင်တယ်။

The only catch is the model doesn’t offer any reasons for its results—

တစ်ခုတည်းသော လှည့်ကွက်က ဒါရဲ့ရလဒ်တွေအတွက် ဘယ်အကြောင်းပြချက်ကိုမှ ဒီစက်က မပေးတာပါ။

it simply predicts that you will or won’t divorce without saying why.

ဘာကြောင့်လို့ မပြောဘဲ၊ ကွာရှင်းမယ်၊ မကွာရှင်းဘူးဆိုတာကိုပဲ စက်က ခန့်မှန်းတာပါ။

So, should you decide whether or not to get married

ဒီတော့ သင်ဟာ အေအိုင်ရဲ့ ခန့်မှန်းချက်အပေါ် အခြေခံပြီး

based on this AI’s prediction?

အိမ်ထောင်ပြု၊မပြု ဆုံးဖြတ်သင့်လား။

Suppose the model predicts you and Alex

အိမ်ထောင်ပြုပြီး ငါးနှစ်အတွင်း

would divorce within five years of getting married.

သင်နဲ့ အဲလက်စ်တို့ ကွာရှင်းမယ်လို့ စက်က ခန့်မှန်းတယ်ဆိုပါစို့။

At this point, you'd have three options.

ဒီနေရာမှာ သင့်မှာ ရွေးစရာ သုံးခု ရှိမှာပါ။

ဘာဖြစ်ဖြစ် လက်ထပ်ပြီး ခန့်မှန်းချက် မှားတယ်လို့မျှော်လင့်နိုင်တယ်။

You could get married anyway and hope the prediction is wrong.

You could break up now,

လက်ရှိ ပျော်ရွှင်တဲ့

though there’s no way to know if ending your currently happy relationship

ဆက်ဆံရေးကို အဆုံးသတ်တာက ခန့်မှန်းချက်ချက် အတိုင်း ဖြစ်ခွင့်ပေးတာထက်

would cause more harm than letting the prediction run its course.

ပိုထိခိုက်မလားဆိုတာ သိဖို့နည်းလမ်း မရှိပေမဲ့၊ အခု လမ်းခွဲနိုင်တယ်။

Or, you could stay together and remain unmarried,

ဒါမဟုတ် အိမ်ထောင်ရေးကိုယ်၌က ပြဿနာဖြစ်နေမလားဆိုပြီး၊

on the off-chance marriage itself would be the problem.

အတူတူ နေထိုင်ပြီး အိမ်ထောင်မပြုဘဲနေနိုင်တယ်။

Though without understanding the reasons for your predicted divorce,

သင်ရဲ့ ခန့်မှန်းထားတဲ့ ကွာရှင်းမှု အတွက် အကြောင်းပြချက်တွေကို နားမလည်ပေမဲ့၊

you’d never know if those mystery issues would still emerge

ဒီအသိခက်တဲ့ ကိစ္စရပ်တွေက ဆက်ဆံရေးကို ပြိုပျက်စေဖို့ ပေါ်ပေါက်လာမလား

to ruin your relationship.

ဆိုတာက ဘယ်တော့မှ သိမှာမဟုတ်ဘူး။

The uncertainty undermining all these options

ဒီရွေးစရာအားလုံးကို လျော့ပါးစေတဲ့ မရေရာမှုက

stems from a well known issue with AI around explainability and transparency.

ရှင်းပြနိုင်မှုနဲ့ ပွင့်လင်းမှု ပတ်လည်က လူသိများတဲ့ AI ပြဿနာတစ်ခုကနေ အရင်းခံတာပါ။

This problem plagues tons of potentially useful predictive models,

ဒီပြဿနာက အသုံးဝင်တဲ့ ခန့်မှန်းတဲ့ အလားအလာ ရှိတဲ့မော်ဒယ်များစွာကို ဒုက္ခပေးတာပါ၊

such as those that could be used to predict which bank customers

ဥပမာ ဘဏ် ဖောက်သည်တွေက ချေးငွေတစ်ခုကို ပြန်ဆပ်ဖို့

are most likely to repay a loan,

အလားအလာ အများဆုံးရှိလား၊

or which prisoners are most likely to reoffend if granted parole.

အကျဉ်းသားတွေကို ခံဝန်နဲ့ လွှတ်ပေးရင်၊ ပြန်ကျုးလွန်ဖို့ အလားအလာ ရှိလားဆိုတာတွေပါ။

Without knowing why AI systems reach their decisions,

ဘာကြောင့် အေအိုင် စနစ်တွေက ဒီဆုံးဖြတ်တွေ ချတာကိုမသိဘဲ၊

many worry we can’t think critically about how to follow their advice.

ဒါတွေရဲ့ အကြံဉာဏ်ကို ဘယ်လို လိုက်နာရမလဲ မစဉ်းစားနိုင်တာကို အများက စိုးရိမ်နေတယ်။

But the transparency problem doesn’t just prevent us

ဒါပေမဲ့ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု ပြဿနာက ဒီမော်ဒယ်တွေကို

from understanding these models,

နားလည်ဖို့ တားဆီးရုံသာမက

it also impacts the user’s accountability.

အသုံးပြုသူရဲ့ တာဝန်ခံမှုကိုလည်း သက်ရောက်စေတယ်။

For example, if the AI's prediction led you to break up with Alex,

ဥပမာ၊ အေအိုင်ရဲ့ ခန့်မှန်းချက်က သင့်ကို အဲလက်စ်နဲ့ လမ်းခွဲဖို့ဖြစ်စေတယ်ဆိုရင်၊

what explanation could you reasonably offer them?

သင်က ဘယ်ရှင်းပြချက်ကို ကျိုးသင့်ကြောင်းသင့် ပေးနိုင်လဲ။

အသိခက်တဲ့ စက်က ပျက်စီးမှုကို ခန့်မှန်းထားလို့

That you want to end your happy relationship

because some mysterious machine predicted its demise?

သင့်က ပျော်ရွှင်တဲ့ ဆက်ဆံရေးကို အဆုံးသတ်ချင်တာလား။

That hardly seems fair to Alex.

ဒါက အဲလက်စ်အတွက် တရားမျှတပုံမရဘူး။

We don’t always owe people an explanation for our actions,

လူတွေကို ကိုယ့် လုပ်ရပ်တွေအတွက် ရှင်းပြရမယ့်ဝတ္တရား အမြဲ မရှိပေမဲ့၊

but when we do,

ရှင်းပြတဲ့အခါ၊

AI’s lack of transparency can create ethically challenging situations.

အေအိုင်ရဲ့ပွင့်လင်းမှုမဲ့တာက ကျင့်ဝတ်အရ စိန်ခေါ်တဲ့ အခြေအနေတွေကို ဖန်တီးနိုင်တယ်။

And accountability is just one of the tradeoffs we make

တာဝန်ခံမှုက အေအိုင်အတွက် အရေးပါတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကို ရယူရင်း

by outsourcing important decisions to AI.

ကျွန်တော်တို့ လုပ်တဲ့ အပေးအယူတွေထဲက တစ်ခုသာပါ။

If you’re comfortable deferring your agency to an AI model

သင့်လုပ်ဆောင်မှုက အေအိုင်မော်ဒယ်ကို ဆရာတင်တာကို သက်သောင့်သက်သာဖြစ်ရင်၊

it’s likely because you’re focused on the accuracy of the prediction.

ဒါက ခန့်မှန်းချက် တိကျမှုအပေါ် အာရုံစိုက်တာကြောင့် ဖြစ်လောက်တယ်။

In this mindset, it doesn’t really matter why you and Alex might break up—

ဒီသဘောထားမှာ သင်နဲ့ အဲလက်စ်တို့ ဘာကြောင့် လမ်းခွဲတာက တကယ် အရေးမပါဘူး။

simply that you likely will.

ဒါက ဖြစ်နိုင်ရုံသက်သက်ပါ။

But if you prioritize authenticity over accuracy,

ဒါပေမဲ့ တိကျမှုထက် စစ်မှန်မှုကို ဦးစားပေးရင်တော့၊

then you'll need to understand and appreciate the reasons

ဒီနေ့ ကိစ္စရပ်တွေကို အဆုံးမသတ်ခင် အနာဂတ် ကွာရှင်းမှုအတွက်

for your future divorce before ending things today.

အကြောင်းရင်းတွေကို နားလည်၊ တန်ဖိုးထားဖို့လိုမှာပါ။

Authentic decision making like this is essential for maintaining accountability,

ဒီလိုစစ်မှန်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချတာက တာဝန်ခံ မှုကို ထိန်းသိမ်းတာအတွက် မရှိမဖြစ်ဖြစ်ပြီး

and it might be your best chance to prove the prediction wrong.

ခန့်မှန်းချက် မှားတာကို သက်သေပြဖို့ သင့်ရဲ့ အကောင်းဆုံးအခွင့်အရေးဖြစ်လောက်တယ်။

On the other hand, it’s also possible the model

တစ်ဖက်မှာတော့၊ ဒါကို ငြင်းဆိုဖို့ သင့်ရဲ့

already accounted for your attempts to defy it,

ကြိုးပမ်းမှုတွေအတွက် ဒီမော်ဒယ်က ထည့်တွက်ထားနိုင်လောက်ပြီး

and you’re just setting yourself up for failure.

သင်ဟာ ကျရှုံးမှုအတွက် ပြင်ဆင်နေတာပါ။

95% accuracy is high, but it’s not perfect—

၉၅% တိကျမှုက မြင့်မားပေမဲ့၊ စုံတွဲ ၂၀ မှာ ၁ တွဲက

that figure means 1 in 20 couples will receive a false prediction.

ခန့်မှန်းချက် အမှားတစ်ခုရရှိမယ်လို့ ဆိုလို တဲ့ ကိန်းဂဏန်းက အကောင်းဆုံးတော့မဟုတ်ဘူး။

And as more people use this service,

ဒီဝန်ဆောင်မှုကို လူတွေ ပိုသုံးလာတာကြောင့်၊

the likelihood increases that someone who was predicted to divorce

ကွာရှင်းဖို့ ခန့်မှန်းခံထားရတဲ့ လူတစ်ယောက်က သူတို့ ကွာရှင်းမယ်လို့

will do so just because the AI predicted they would.

အေအိုင်က ခန့်မှန်းထားတာကြောင့်ပဲ၊ ဒီလိုလုပ်နိုင်ခြေ တိုးလာနိုင်တယ်။

If that happens to enough newlyweds,

ဒါက ကြင်စဦး ဇနီးမောင်နှံတွေအထိ ဖြစ်လာရင်၊

the AI's success rate could be artificially maintained

အေအိုင်ရဲ့ အောင်မြင်မှုနှုန်းကို အတုအယောင် ထိန်းထားနိုင်တယ်၊

or even increased by these self-fulfilling predictions.

ဒါမဟုတ် ဒီမြေကြီးလက်ခတ်မလွဲနိုင်တဲ့ ဟောကိန်းတွေကြောင့်တောင် တိုးလာနိုင်တယ်။

Of course, no matter what the AI might tell you,

တကယ်တော့ အေအိုင်က သင့်ကို ဘာပဲ ပြောပြော၊

whether you even ask for its prediction is still up to you.

သင်က ဒီခန့်မှန်းချက်ကို တောင်းဆိုတာတောင်၊ သင့်အပေါ် မူတည်နေဆဲပါ။