A different way to visualize rhythm - John Varney

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

We usually think of rhythm as an element of music,

စည်းချက်ကို ဂီတ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုအဖြစ် တွေးလေ့ရှိကြပေမဲ့

but it's actually found everywhere in the world around us,

ပတ်ဝန်းကျင်မှာရှိတဲ့ နေရာတိုင်းမှာ ဒါကို တွေ့နိုင်ပါတယ်၊

from the ocean tides to our own heartbeats,

သမုဒ္ဒရာ ဒီရေကနေ နှလုံးခုန်သံတွေအထိ၊

rhythm is essentially an event repeating regularly over time.

စည်းချက်က အဓိကအနေနဲ့ အချိန်ပေါ်မှာ ပုံမှန်ထပ်ကျော့နေတဲ့ ဖြစ်စဥ်တစ်ခုပါ။

Even the ticking of a clock itself is a sort of rhythm.

နာရီတစ်လုံးက တချက်ချက် မြည်သံကတောင် စည်းချက်တစ်ခုပါ။

But for musical rhythm,

ဒါပေမဲ့ ဂီတစည်းချက်အတွက်

a steady string of repeating single beats is not enough.

ထပ်ကျော့နေတဲ့ ရိုက်ချက်တွေရဲ့ ပုံမှန်တစ်တွဲက မလုံလောက်ဘူး။

For that, we need at least one opposing beat with a different sound,

ဒါအတွက် မတူတဲ့ အသံနဲ့ ဆန့်ကျင်နေတဲ့ ရိုက်ချက် အနည်းဆုံး တစ်ခုလိုတယ်။

which can be the unstressed off beat or the accented back beat.

မဖိမတဲ့ အကြွရိုက်ချက် သို့မဟုတ် ဖိတဲ့ အပြန် ရိုက်ချက် ဖြစ်နိုင်တယ်။

There are several ways to make these beats distinct,

ရိုက်ချက်တွေကို ကွဲအောင် လုပ်တဲ့နည်း အများကြီးပါ။

whether by using high and low drums, or long and short beats.

ဒရမ်သံ အမြင့် အနိမ့်ဖြစ်စေ အရှည်၊အတိုဖြစ်စေ အသုံးပြုရင်းပါ။

Which ends up being heard as the main beat is not a precise rule,

အဓိက ရိုက်ချက်က တိကျသော စည်းမျဉ်းမဟုတ် တော့ ကြားနေရတာနဲ့ အဆုံးသတ်သွားပေမဲ့

but like the famous Rubin's vase, can be reversed depending on cultural perception.

နာမည်ကြီး Rubin ပန်းအိုးလိုပဲ ယဉ်ကျေးမှု အမြင်ကို မူတည်ကာ ပြောင်းပြန်ဖြစ်နိုင်တယ်။

In standard notation, rhythm is indicated on a musical bar line,

စံသင်္ကေတစနစ်မှာ စည်းချက်ကို ဂီတ မျဥ်းပေါ်မှာ ညွှန်ပြထားပေမဲ့

but there are other ways.

အခြားနည်းလမ်းတွေ ရှိပါတယ်။

Remember that ticking clock?

နာရီ တချက်ချက်မြည်သံကို မှတ်မိလား။

Just as its round face can trace the linear passage of time,

ဝိုင်းဝန်းတဲ့ မျက်နှာက အချိန်လမ်းကြောင်း အစဥ်အတိုင်း

the flow of rhythm can be traced in a circle.

ခြေရာခံနိုင်သလို စည်းချက်စီးဆင်းမှုကို စက်ဝိုင်းအတွင်းမှာရောပါ။

The continuity of a wheel can be a more intuitive way to visualize rhythm

ဘီးတစ်ဘီးရဲ့ အဆက်အစပ်က စာမျက်နှာ တစ်လျှောက် အသွားအပြန်လိုအပ်တဲ့ အစဥ်အတိုင်း

than a linear score that requires moving back and forth along the page.

သင်္ကေတထက် စည်းချက်ကိုမြင်ယောင်ဖို့ အလိုလိုပိုသိနိုင်တဲ့ နည်းလမ်းဖြစ်နိုင်တယ်။

ပင်မ ရိုက်ချက်အတွက် အပြာစက်တွေ၊ အကြွ ရိုက်ချက်အတွက် လိမ္မော်နဲ့

We can mark the beats at different positions around the circle

using blue dots for main beats, orange ones for off beats,

ဆင့်ပွား ရိုက်ချက်တွေအတွက် အဖြူစက်တွေ ကို သုံးရင်း စက်ဝိုင်းတစ်ဝိုက်က

and white dots for secondary beats.

မတူတဲ့ အနေအထားတွေမှာ ရိုက်ချက်တွေကို မှတ်သားနိုင်တယ်။

Here is a basic two beat rhythm with a main beat and an opposing off beat.

ဒီမှာ ပင်မရိုက်ချက် ၁၊ ဆန့်ကျင်ဘက် အကြွ ရိုက်ချက် ၁ ပါတဲ့ အခြေခံ ရိုက်ချက် ၂ ခု၊

Or a three beat rhythm with a main beat, an off beat, and a secondary beat.

(သို့) ပင်မရိုက်ချက် ၁ ၊ အကြွရိုက်ချက် ၁၊ ဆင့်ပွား ရိုက်ချက် ၁ ပါတဲ့ ရိုက်ချက် ၃ ခု။

And the spaces between each beat can be divided into further sub-beats

ရိုက်ချက်တစ်ခုစီကြားက နေရာလွတ်တွေကို ၂ သို့မဟုတ် ၃ နဲ့ မြှောက်တာက

using multiples of either two or three.

နောက်ထပ် ရိုက်ချက် အခွဲတွေအဖြစ် ပိုင်းခြားနိုင်တယ်။

Layering multiple patterns using concentric wheels

ဗဟိုတူ ဘီးတွေကို သုံးပြီး ပုံစံမျိုးစုံကို လွှာထပ်တာက

lets us create more complex rhythms.

ပိုရှုပ်ထွေးတဲ့ စည်းချက်တွေကို ဖန်တီးခွင့်ပေးတယ်။

For example, we can combine a basic two beat rhythm with off beats

ဥပမာ၊ ၄ ချက် စနစ်တစ်ခုရရှိဖို့ အခြေခံ ၂ ချက်စည်းကို

to get a four beat system.

အကြွ ရိုက်ချက်တွေနဲ့ ပေါင်းစပ်နိုင်ပါတယ်။

This is the recognizable backbone of many genres popular around the world,

ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း လူကြိုက်များတဲ့ အမျိုးအစား များစွာထဲက အသိအမှတ်ပြုနိုင်တဲ့ ကျောရိုးပါ။

from rock,

ဒါက ရော့ခ်၊

country,

ကျေးလက်နဲ့

and jazz,

ဂျက်ဇ် ကနေ

to reggae

ရက်ဂေးနဲ့

and cumbia.

ကွမ်ဘီယာအထိပါ။

Or we can combine a two beat rhythm with a three beat one.

သို့မဟုတ် ၂ ချက် စည်းတစ်ခုကို ၃ ချက်စည်းတစ်ခုနဲ့ ပေါင်းစပ်နိုင်တယ်။

Eliminating the extra main beat and rotating the inner wheel

အပို ပင်မ ရိုက်ချက်ကို ဖယ်ရှားပြီး အတွင်းဘီးကို လှည့်တာက ငုပ်နေတဲ့

leaves us with a rhythm whose underlying feel is three-four.

ခံစားချက်ရဲ့စည်းချက်တစ်ခု ၃/၄ ဖြစ်ကျန််စေတယ်။

This is the basis of the music of Whirling Dervishes,

ဒါက Whirling Dervishes ဂီတ အခြေခံပါ။

as well as a broad range of Latin American rhythms,

ကျယ်ပြန့်၊ထွေပြားတဲ့ လက်တင် အမေရိက စည်းချက်တွေအပြင်

such as Joropo,

ဥပမာ Joropo နဲ့

and even Bach's famous Chaconne.

Bach ရဲ့ ကျော်ကြားတဲ့ Chaconne လိုတောင်ပါ။

Now if we remember Rubin's vase and hear the off beats as the main beats,

အခု Rubin ရဲ့ပန်းအိုးကို သတိရကာ ပင်မ ရိုက်ချက်တွေလို အကြွရိုက်ချက်တွေကိုကြားရင်

this will give us a six-eight feel,

ဒါက ဒီဂီတွေမှာ တွေ့ရတတ်တဲ့

as found in genres such as Chacarera,

၆/၈ ခံစားချက်ကို ပေးစွမ်းမှာပါ။ ဥပမာ Chacarera နဲ့

and Quechua,

Quechua ၊

Persian music and more.

ပါရှန်းဂီတနဲ့ အခြားအမျိုးအစားတွေမှာပါ။

In an eight beat system, we have three layered circles,

စည်းချက် ၈ ခု စနစ်မှာ မတူညီတဲ့ တူရိယာတစ်ခုနဲ့

each rhythm played by a different instrument.

တီးခတ်ထားတဲ့ စည်းချက် တစ်ခုစီမှာ စက်ဝိုင်းသုံးလွှာရှိတယ်။

ဒီနောက် ပင်မ ရိုက်ချက် အားဖြည့်ပေးပြီး

We can then add an outermost layer

တိကျမှု တိုးလာစေတဲ့ ပေါင်းစပ် စည်းချက် အစိတ်အပိုင်း

consisting of an additive rhythmic component,

reinforcing the main beat and increasing accuracy.

တစ်ခုပါတဲ့ အပြင်ဘက် အကျဆုံးအလွှာကို ပေါင်းထည့်နိုင်တယ်။

Now let's remove everything except for this combined rhythm

အခု အပေါ်က ပေါင်းစပ်ထားတဲ့ စည်းချက်နဲ့ အခြေခံ ရိုက်ချက် ၂ ကလွဲပြီး

and the basic two beat on top.

အရာအားလုံးကို ဖယ်ထုတ်လိုက်ရအောင်။

This rhythmic configuration is found as the Cuban cinquillo,

ဒီစည်းချက်ကျတဲ့ ပေါင်းစပ်ဖွဲ့စည်းမှုကို ကျူးဘန်း စင်ကွီယို၊

in the Puerto Rican bomba,

ပြူရစ်တို ရစ်ကန် ဘွန်းဘားနဲ့

and in Northern Romanian music.

မြောက်ပိုင်း ရိုမေးနီးယားဂီတမှာ တွေ့ရတယ်။

And rotating the outer circle 90 degrees counterclockwise

အပြင်ဘက် စက်ဝိုင်း ၉၀ ဒီဂရီကို နာရီလက်တံအတိုင်း လှည့်တာက

gives us a pattern often found in Middle Eastern music,

ပေးတဲ့ ပုံစံတစ်ခုကို မကြာခဏ တွေ့ရလေ့ရှိတဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်း ဂီတအပြင်

as well as Brazilian choro,

ဘရာဇီးလ် ရှောရိုနဲ့

and Argentinian tango.

အာဂျင်တီးနား တန်ဂိုတို့မှာပါ။

In all of these examples, the underlying rhythm reinforces the basic one-two,

ဒီနမူနာတွေအားလုံးမှာ ငုပ်နေတဲ့ စည်းချက်က အခြေခံ ၁/၂ ကို အားဖြည့်ပေးပေမဲ့

but in different ways depending on arrangement and cultural context.

အစီအစဥ်နဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ အကြောင်းအရာ ပေါ် မူတည်တဲ့ မတူညီတဲ့ နည်းလမ်းတွေနဲ့ပါ။

So it turns out that the wheel method is more than just a nifty way

ဒီတော့ ဘီး နည်းစနစ်က ရှုပ်ထွေးတဲ့ စည်းချက်ကို မြင်ယောင်ဖို့

of visualizing complex rhythms.

အသုံးတည့်တဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုထက် ပိုပါတယ်။

By freeing us from the tyranny of the bar line,

ဘားမျဥ်းရဲ့ ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှု ကနေ လွတ်မြောက်ကာ

we can visualize rhythm in terms of time,

အချိန်ကာလ အလိုက် စည်းချက်ကို မြင်ယောင်နိုင်ပြီး

and a simple turn of the wheel can take us on a musical journey around the world.

ရိုးရှင်းတဲ့ ဘီးလှည့်တာက ကမ္ဘာတဝှမ်းက ဂီတ ခရီးဆီ ခေါ်ဆောင်သွားနိုင်ပါတယ်။