Can you solve the troll’s paradox riddle? - Dan Finkel

Translator: dyare mala Reviewer: Daban Q Jaff

You’ve discovered a doorway to another realm,

تۆ ئەو دەروازەیەت دۆزیەوە بۆ جیهانەکەی تر،

and now you and your brother

ئێستا تۆ و براکەت

are off exploring the wonderful world of Paradoxica.

بە جییهانێکی سەرنج ڕاکێشی پێرۆدۆکسیکادا دەگەڕێن.

Fantastically paradoxical creatures crawl, run, and fly around you.

بونەوەرەی بێهاوتایی پێرۆدۆکسیکا گاگۆڵە ڕا دەکەن، و بە دەورت دەفڕن.

And then you see the troll.

دواتر دێوەزمە دەبینیت.

It’s catching all the creatures in an enormous net.

هەموو بونەوەران لە تۆڕێکی زەبەلاح دەگرێت.

You bravely step forward and demand it let them go.

تۆ بە بوێریەوە دەچیت بەرەو پێشەوە و داوا دەکەیت کە لێیان گەڕێت کە بڕۆن.

The troll laughs.

دێوەزمە پێکەنێت.

“If you’re such a fan of paradoxes,” it says,

ئەگەر تۆ هەواداری پارۆدۆکسیکای، ئەو دەڵێت،

“then I’ll make you an offer.

هەڵێکت پێ دەدەم.

If you say something true, I’ll release all these creatures."

ئەگەر ڕاستی بڵێیت، هەموو ئەو دروست کراوانە ئازاد دەکەم.

You’re about to say, “You are a troll,”

تۆ خەریکە بڵێی، تۆ دێوەزمەیت،

but before you can, the troll grabs your brother.

بەڵام پێش ئەوەی بتوانیت، دێوەزمە براکەت دەڕفێنێت.

“If you say something false,” he continues,

ئەگەر شتێکی هەڵە بڵێیت، ئەو بەردەوام دەبێت،

“then I’ll release your brother."

دواتر براکەت ئازاد دەکەم.

Your statement can only be a single sentence.

قسەکانت دەکرێت تەنها ڕستەیەک بن.

And as you can see, I hate paradoxes more than anything.

وەک دەبینیت، لە هەموو شتێک زیاتر ڕقم لە پارۆدۆکسیکایە.

If you try to cheat by saying something paradoxical,

ئەگەر بتەوێت فێڵ بکەیت بە گوتنی شتێک لەسەر پارۆدۆکسیکا،

like, ‘this statement is false,’

وەکو، ئەو قسەیەت هەڵەیە،

then I'll eat your brother and the creatures."

دواتر براکەت و بونەوەرەکانی تر دەخۆم.

What true/false statement can you say to force the troll

چ هەڵە و ڕاستێک دەتوانیت بڵێت بۆ ئەوەی زۆری لە دێوەزمە بکەیت

to free your brother and the paradoxical creatures?

بۆ ئازاد کردنی براکەت و بونەوەرەکانی پارادۆکسیکا؟

[Pause the video now if you want to figure it out for yourself!]

ڤیدیۆکە بوەستێنە بۆ بیرکردنەوە

Answer in: 3

3

Answer in: 2

2

Answer in: 1

1 وەڵام بدەوە

This seems like an impossible situation,

پێ دەچێت بارودۆخێکی سەخت بێت،

but incredibly, you can say something

بەڵام، دەتوانیت شتێک بڵێیت

that will force the troll to release all its prisoners.

کە وا لە دێوەزمە بکات هەموو زیندانی کراوەکان ئازاد بکات.

This is an example of coercive logic,

ئەوە وەکو ناچاری کردن وایە،

invented by the great logician and puzzle creator Raymond Smullyan.

لە لایەن دروست کەری بیرۆکەی مەتەڵ ڕایمۆند سموڵیان.

The trick Smullyan came up with involves saying a statement

لە فێڵی سمۆلیان یەک قسە هەیە

whose truth or falseness depends on what you want the troll to do.

کە ڕاست یان هەڵەکان بە پێی ئەوە بوو کە تۆ چیت لە دێوەزمە دەوێت.

Your statement still has to be carefully crafted.

دەبێت بە وریاییەوە ئاگاداری قسەکانت بیت.

For example, if you were to say,

بۆ نموونە، ئەگەر وتبێتت،

“You are going to free the creatures and my brother,”

تۆ خەریکی ئازاد کردنی دروست کراوەکان و براکەمیت،

the troll could respond, “that’s false… I’m only going to free your brother.”

دێوەزمە لەوەیە بڵێت،"ئەوە هەڵەیە. من بەتەنها بەنیازم براکەت ئازاد بکەم."

Similarly, if you said, “You will free the paradoxes,”

وەک یەکن، ئەگەر بڵێیت،"پارادۆکس ئازاد دەکەیت،"

the troll could say, “That’s true,” and free the paradoxes.

دێوەزمە دەتوانێت بڵێت،"ئەوە ڕاستە،"و پاڕادۆکس ئازاد بکات.

But watch what happens if you say, “You will free my brother.”

بەڵام سەیر بکە چی ڕودەدات ئەگەر بلێیت، "تۆ براکەم ئازاد دەکەیت"

The statement can’t be false,

قسەکە ناکریت هەڵە بێت،

because if it were, the troll, by its own rules,

لەبەر ئەوەی ئەگەر وابێت، دێوەزمە، بە یاساکانی،

would have to free your brother.

براکەت ڕزگار دەکات.

That would make the statement paradoxically true and false.

کە وا لە قسەکە دەکات ڕاست یان هەڵە بێت.

But the troll hates paradoxes

بەڵام دێوەزمە ڕقی لە دژیەکە

and would never willingly create one.

هەرگیز دانەیەکی تر دروست ناکاتەوە.

So his only option is for the statement to be true.

کەواتە تەنها بژاردەیەک بۆ قسەکەی ئەوەیە کە ڕاست بێت.

If “you will free my brother” is true,

ئەگەر"براکەم ئازاد بکەیت" ڕاستە،

then the troll has to release your brother.

دواتر دێوەزمە دەبێت براکەت ڕزگار بکات.

And by its own rules, the troll has to free the creatures as well,

بە یاساکانی، دروستکراوەکانیش ئازاد بکات،

since you said a true statement.

لەو کاتەت قسە ڕاستەکەت گووتووە.

By wielding just 5 words like a logical scalpel,

بە کارامەی خۆت ٥ وشەی وەک چەقۆ،

you’ve forced the troll to free all its prisoners.

تۆ وات لە دێوەزمە کرد کە هەموو زیندانیکراوەکان ئازاد بکات.

As the troll stomps off in anger,

کە دێوەزمە وەستاوە لە توڕەی،

the paradoxes cheer you for winning them their freedom,

پاڕادۆکس هاواردەکەن بۆ ئازاد کردنیان و سەربەست کردنیان،

and promise to lead you to the treasure at the top of the stairs.

بەڵێنی دابوو بۆ ئەوەی بدبات بۆ گەنجینەی سەرەوەی ئەستێرەکان.

If you can reach it.

ئەگەر بیگاتێ.