The myth of the stolen eyeballs - Nathan D. Horowitz

Μετάφραση: Giannis Tsiougkos Επιμέλεια: Apostolis Tsiougkos

Deep in the Amazon rainforest in the river Nea’ocoyá,

Βαθιά μέσα στο δάσος του Αμαζονίου, στον ποταμό Νεόκογια,

lived, according to Siekopai legend,

ζούσε, σύμφωνα με τον μύθο των Σιέκοπαϊ,

a school of particularly big and tasty fish.

ένα κοπάδι ιδιαίτερα μεγάλων και νόστιμων ψαριών.

When the rains came and the water rose, the fish appeared,

Όταν έρχονταν οι βροχές και η στάθμη του νερού ανέβαινε, τα ψάρια εμφανίζονταν,

swimming away as the waters fell again.

ενώ έφευγαν όταν τα νερά υποχωρούσαν.

The villagers along the river reveled in this occasional bounty—

Οι χωρικοί κατά μήκος του ποταμού τρελαίνονταν με αυτή την περιστασιακή λεία

and wanted more.

και ήθελαν περισσότερη.

They followed them upriver deep into the jungle

Τα ακολούθησαν κατά μήκος του ποταμού,

μέσα στη ζούγκλα,

to a lagoon that thundered with the sound of flapping fish.

και τελικά σε μια λιμνοθάλασσα που ήταν γεμάτη από αυτά τα ψάρια.

The whole village set up camp by the lagoon,

Ολόκληρο το χωριό κατασκήνωσε δίπλα στη λιμνοθάλασσα,

bringing barbasco, a poison they would put in the water to stun the fish.

παίρνοντας μαζί τους μπαρμπάσκο, ένα δηλητήριο που έριχναν στο νερό

για να ζαλίσουν τα ψάρια.

Meanwhile, their young shaman took a walk.

Στο μεταξύ, ο νεαρός σαμάνος τους βγήκε για μια βόλτα.

He sensed he might not be completely alone.

Διαισθάνθηκε ότι μάλλον δεν ήταν εντελώς μόνος του.

Then, he came to a monse tree humming so loudly

Τότε, έφτασε σε ένα δέντρο μόνσε που έκανε τόσο θόρυβο,

he could hear it even above the thunder of the fish.

που μπορούσε να το ακούσει ακόμα και πάνω από τον θόρυβο των ψαριών.

With that, he was sure: spirits lived here.

Με αυτό, σιγουρεύτηκε: ζούσαν πνεύματα εδώ.

Back at camp, he warned his people these fish had an owner.

Όταν γύρισε, προειδοποίησε τον λαό του λέγοντας ότι τα ψάρια είχαν ιδιοκτήτη.

He would find the owner.

Θα έβρισκε τον ιδιοκτήτη.

Until he returned, no one should fish.

Μέχρι να επιστρέψει, κανένας δεν έπρεπε να ψαρέψει.

He went to the humming tree.

Γύρισε πίσω στο δέντρο.

Inside was a hollow as big as a house, full of busy weavers.

Μέσα ήταν μια κουφάλα μεγάλη σαν σπίτι, γεμάτη απασχολημένους υφαντές.

Their chief invited him in,

Ο αρχηγός τους τον προσκάλεσε να μπει μέσα,

explaining that the juicy little siripia fruits were ripening,

εξηγώντας του ότι τα ζουμερά μικρά φρούτα σιρίπια ωρίμαζαν,

and they were weaving baskets to collect them.

και ύφαιναν καλάθια για να τα μαζέψουν.

Though they looked and acted like people,

Παρόλο που έμοιαζαν και συμπεριφέρονταν σαν άνθρωποι,

the shaman knew they were juri, or air goblins,

ο σαμάνος ήξερε ότι ήταν χούρι, ή ξωτικά του αέρα,

who could fly and control the winds.

που μπορούσαν να πετάξουν και να ελέγξουν τους ανέμους.

They taught him how to weave.

Του έμαθαν να υφαίνει.

Before the shaman left,

Πριν φύγει ο σαμάνος,

the goblin chief whispered some cryptic instructions in his ear.

ο αρχηγός των ξωτικών τού ψιθύρισε στο αυτί κάποιες μυστηριώδεις οδηγίες.

Finally, he told him to tie a pineapple shoot outside a hollow log

Τέλος, του είπε να δέσει έναν βλαστό ανανά έξω από έναν κούφιο κορμό

and sleep inside that night.

και να κοιμηθεί μέσα του εκείνη τη νύχτα.

Back at camp, the villagers were fishing with barbasco poison, cooking, and eating.

Πίσω στην κατασκήνωση, οι χωρικοί ψάρευαν με δηλητήριο μπαρμπάσκο,

μαγείρευαν και έτρωγαν.

Only the shaman’s little sister refrained.

Μόνο η μικρή αδερφή του σαμάνου δεν συμμετείχε.

Then, everyone else fell into a deep sleep.

Τότε, όλοι οι υπόλοιποι έπεσαν σε βαθύ ύπνο.

The shaman and his sister yelled and shook them,

Ο σαμάνος και η αδερφή του τους φώναζαν και τους ταρακούνησαν,

but they wouldn’t wake.

αλλά εκείνοι δεν ξυπνούσαν.

It was getting dark, so the shaman and his sister

Σκοτείνιαζε, οπότε ο σαμάνος και η αδερφή του

tied the pineapple sprout outside the hollow log and crawled inside.

έδεσαν τον βλαστό του ανανά έξω από τον κούφιο κορμό και μπήκαν μέσα.

A strong wind rose— the mark of the air goblins.

Έπιασε ένας δυνατός άνεμος - το σημάδι των ξωτικών του αέρα.

It broke branches and brought down trees.

Έσπασε κλαδιά και έριξε δέντρα.

Caymans, boas and jaguars roared.

Τα καϊμάν, οι βόες και τα τζάγκουαρ βρυχούνταν.

The water began to rise.

Η στάθμη του νερού άρχισε να ανεβαίνει.

The fish flopped off the drying racks and swam away.

Τα ψάρια αναπήδησαν στα κλαδιά και έφυγαν.

The pineapple sprout turned into a dog.

Ο ανανάς μετατράπηκε σε σκύλο.

All night it barked, keeping the jungle creatures away from the fallen tree.

Γάβγιζε όλη νύχτα, κρατώντας μακριά τα ζώα από το πεσμένο δέντρο.

When dawn broke, the flood receded.

Όταν ήρθε η αυγή, η πλημμύρα υποχώρησε.

The fish were gone, and most of the people were, too:

Τα ψάρια είχαν χαθεί, το ίδιο και οι άνθρωποι:

the jungle animals had devoured them.

τα ζώα της ζούγκλας τους είχαν καταβροχθίσει.

Only the shaman’s relatives survived.

Μόνο οι συγγενείς του σαμάνου είχαν επιζήσει.

When his family turned toward him,

Όταν η οικογένειά του στράφηκε προς το μέρος του,

the shaman realized what the goblins meant when they said the fruits were ripening:

ο σαμάνος κατάλαβε τι εννοούσαν τα ξωτικά όταν έλεγαν ότι τα φρούτα ωρίμαζαν:

they weren’t really collecting siripia fruits at all,

στην πραγματικότητα, δεν μάζευαν καθόλου φρούτα σιρίπια,

but human eyes.

αλλά ανθρώπινα μάτια.

The shaman’s older sister called him over,

Η μεγαλύτερη αδερφή του σαμάνου τον κάλεσε κοντά της,

trying to touch his face with her long, sharp nails.

προσπαθώντας να αγγίξει το πρόσωπό του με τα μακριά, μυτερά της νύχια.

He backed away and, remembering the goblin chief’s instructions,

Έκανε πίσω και, ενθυμούμενος τις οδηγίες του αρχηγού των ξωτικών,

threw palm seeds at her face.

πέταξε σπόρους φοίνικα στο πρόσωπό της.

The seeds became eyes.

Οι σπόροι έγιναν μάτια.

But then she transformed into a white-lipped peccary and ran away—

Αλλά μετά μετατράπηκε σε λευκό πέκαρι και το έβαλε στα πόδια -

ακόμα ζωντανή, αλλά όχι πλέον άνθρωπος.

still alive, but no longer human.

The shaman and his little sister’s whole community was gone.

Ολόκληρη η κοινότητα του σαμάνου και της μικρής του αδερφής είχε χαθεί.

They went to live with another village,

Πήγαν να ζήσουν σε ένα άλλο χωριό,

where he taught everyone to weave baskets, as the air goblins had taught him.

όπου έμαθε σε όλους να υφαίνουν καλάθια, όπως είχαν μάθει σε εκείνον τα ξωτικά.

But he couldn’t forget the last of the goblin chief’s words,

Όμως, δεν μπορούσε να ξεχάσει τα τελευταία λόγια του αρχηγού των ξωτικών,

which told him how to get revenge.

τα οποία του αποκάλυψαν πώς να πάρει εκδίκηση.

He returned to the air goblins’ home carrying chili peppers wrapped in leaves.

Επέστρεψε στο σπίτι των ξωτικών του αέρα

έχοντας μαζί του καυτερές πιπεριές τυλιγμένες σε φύλλα.

As the goblins watched through their peepholes,

Καθώς τα ξωτικά κοιτούσαν από τις τρύπες του δέντρου,

the shaman made a fire and put the chili peppers on it.

ο σαμάνος άναψε μια φωτιά και έριξε μέσα τις πιπεριές.

The fire began to smoke the tree out.

Η φωτιά άρχισε να καίει το δέντρο.

The goblins who had eaten people’s eyes died.

Τα ξωτικά που είχαν φάει τα μάτια των ανθρώπων πέθαναν.

Those who hadn’t were light enough to fly away.

Όσα δεν είχαν φάει ήταν αρκετά ελαφριά ώστε να δραπετεύσουν.

So the goblins, like the humans, paid a steep price.

Έτσι, και τα ξωτικά, όπως οι άνθρωποι, πλήρωσαν βαρύ τίμημα.

But they also lived to tell the tale, like the shaman.

Όμως, επέζησαν κιόλας για να διηγηθούν την ιστορία, όπως ο σαμάνος.

In Siekopai legend, where the spirit and human worlds meet,

Στον θρύλο των Σιέκοπαϊ, όπου οι κόσμοι των ανθρώπων και των ξωτικών συναντώνται,

there are no clear victors,

δεν υπάρχουν ξεκάθαροι νικητές,

and even death is an opportunity for renewal.

και ακόμα κι ο θάνατος είναι μια ευκαιρία ανανέωσης.