Zumbi: The last king of Palmares - Marc Adam Hertzman & Flavio dos Santos Gomes

Μετάφραση: maria c Επιμέλεια: Vaia Katsarou

During the 1600s, an expansive autonomous settlement called Palmares

Κατά τη δεκαετία του 1600, ένας εκτεταμένος αυτόνομος οικισμός

με το όνομα Παλμάρες

reached its height in northeastern Brazil.

έφτασε στο αποκορύφωμά του στη βορειοανατολική Βραζιλία.

It was founded and led by people escaping from slavery, also called maroons.

Είχε ιδρυθεί και διοικούνταν από όσους είχαν αποδράσει από τη δουλεία,

επονομαζόμενοι και Μαρούν.

Ήταν μία από τις μεγαλύτερες κοινότητες Μαρούν στον κόσμο,

In fact, it was one of the world’s largest maroon communities,

its population reaching beyond 10,000.

με τον πληθυσμό της να υπερβαίνει τους 10.000

And its citizens were at constant war with colonial forces.

και τους πολίτες της να είναι σε διαρκή πόλεμο

με τις αποικιοκρατικές δυνάμεις.

The records we have about Palmares mainly come from biased

Οι καταγραφές που έχουμε για τους Παλμάρες προέρχονται, κυρίως, από μεροληπτικές

Dutch and Portuguese sources,

ολλανδικές και πορτογαλικές πηγές.

but historians have managed to piece much of its story together.

Οι ιστορικοί, όμως, κατάφεραν να ενώσουν πολλά κομμάτια της ιστορίας τους.

During the Trans-Atlantic slave trade, which began in the 1500s,

Κατά τη διάρκεια του διατλαντικού δουλεμπορίου,

που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1500,

nearly half of all enslaved African people were sent

σχεδόν οι μισοί από τους Αφρικανούς σκλάβους

στέλνονταν στην πορτογαλική αποικία στην Αμερική:

to Portugal’s American colony: Brazil.

τη Βραζιλία.

Some escaped and sought shelter in Brazil’s interior regions,

Κάποιοι δραπέτευσαν και αναζήτησαν καταφύγιο

στις βαθύτερες περιοχές της Βραζιλίας,

where they formed settlements called mocambos or quilombos.

όπου σχημάτισαν οικισμούς που ονομάζονταν μοκάμπος ή κιλόμπους.

Fugitives from slavery probably arrived in the northeast in the late 1500s.

Οι δραπέτες από τη δουλεία έφτασαν, πιθανόν, στα βορειοανατολικά

στα τέλη της δεκαετίας του 1500.

By the 1660s, their camps had consolidated

Μέχρι τη δεκαετία του 1660, οι βάσεις τους είχαν ενοποιηθεί

into a powerful confederation known today as the Quilombo of Palmares.

σε μία ισχυρή συνομοσπονδία, σήμερα γνωστή ως τα κιλόμπου των Παλμάρες.

It consisted of a central capital linking dozens of villages,

Αποτελούνταν από μία κεντρική πρωτεύουσα που συνέδεε δεκάδες χωριά,

which specialized in particular agricultural goods

που ειδικεύονταν σε συγκεκριμένα αγροτικά αγαθά,

or served as military training grounds.

ή λειτουργούσαν ως περιοχές εκπαίδευσης στρατού.

Citizens of Palmares, or Palmaristas, were governed by a king

Οι πολίτες των Παλμάρες ή Παλμαρίστας, κυβερνούνταν από βασιλιά,

and defended by an organized military.

και προστατεύονταν από οργανωμένο στρατό.

African people and Brazilian-born Black and Indigenous people

Οι Αφρικανοί, οι μαύροι Βραζιλιάνοι και οι γηγενείς

all came seeking refuge.

όλοι πήγαιναν ψάχνοντας καταφύγιο.

They collectively fished, hunted, raised livestock,

Ψάρευαν συλλογικά κυνηγούσαν και έκτρεφαν ζώα,

planted orchards, and grew crops like cassava, corn, and sugarcane.

φύτευαν οπωρώνες και καλλιεργούσαν κασάβα, καλαμπόκι και ζαχαροκάλαμο.

Αξιοποιούσαν, επίσης, τους άφθονους φοίνικες

They also made use of the abundant palm trees for which Palmares was named,

από τους οποίους οι Παλμάρες πήραν το όνομά τους,

turning palm products into butter, wine, and light.

μετατρέποντας τα προϊόντα του φοίνικα σε βούτυρο, κρασί και φως.

Palmaristas crafted palm husks into pipes and leaves into mats and baskets.

Οι Παλμαρίστας έφτιαχναν πίπες από τον φλοιό του φοίνικα

και χαλιά και καλάθια από τα φύλλα.

They traded some of these goods with Portuguese settlers

Αντάλλασσαν κάποια από αυτά τα αγαθά με Πορτογάλους αποίκους

for products like gunpowder and salt.

με προϊόντα όπως πυρίτιδα και αλάτι.

In turn, settlers avoided Palmares’ raids

Σε αντάλλαγμα, οι άποικοι απέφευγαν να επιτεθούν στους Παλμάρες,

during which they’d seize weapons and take captives.

όπου μπορεί να τους άρπαζαν όπλα ή να έπαιρναν ομήρους.

The Portuguese were concerned with other invading imperialists,

Οι Πορτογάλοι ανησυχούσαν, βέβαια, για άλλους ιμπεριαλιστές εισβολείς,

but regarded Indigenous uprisings and Palmares

θεωρούσαν, όμως, τις εξεγέρσεις των γηγενών και τους Παλμάρες

as their internal threats.

ως εσωτερική απειλή.

Palmares endangered the very institution of slavery—

Οι Παλμάρες έθεταν σε κίνδυνο τον ίδιο το θεσμό της δουλείας,

the foundation of Brazil's economy.

τη βάση της οικονομίας της Βραζιλίας.

During the 1670s, the Portuguese escalated their attacks.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1670, οι Πορτογάλοι κλιμάκωσαν τις επιθέσεις.

By this time, Ganga-Zumba was Palmares’ leader.

Την εποχή αυτή, ο Γκάνγκα Ζούμπα ήταν ο ηγέτης των Παλμάρες.

He ruled from the Macaco, which functioned as the capital.

Διοικούσε από το Μακάκο, που λειτουργούσε ως πρωτεύουσα.

His allies and family members governed the other villages—

Σύμμαχοι και μέλη της οικογένειάς του διοικούσαν τα άλλα χωριά,

with women playing crucial roles in operation and defense.

με τις γυναίκες να παίζουν καίριο ρόλο στην λειτουργία και την άμυνα.

As they fought the Portuguese, Palmaristas used the landscape to their advantage.

Στις μάχες εναντίον των Πορτογάλων, οι Παλμαρίστας αξιοποιούσαν

τη γεωμορφολογία υπέρ τους.

Camouflaged and built in high places, their mocambos offered superior lookouts.

Kαμουφλαρισμένα και χτισμένα σε ψηλά μέρη τα μοκάμπος ήταν εξαιρετικά παρατηρητήρια.

They constructed hidden ditches lined with sharp stakes

Κατασκεύαζαν κρυφά χαντάκια γεμάτα με μυτερά παλούκια,

that swallowed unsuspecting soldiers and false roads that led to ambushes.

που κατάπιναν ανυποψίαστους στρατιώτες,

και ψεύτικους δρόμους που οδηγούσαν σε ενέδρες.

They launched counterattacks under the cover of night

Ξεκινούσαν αντεπιθέσεις με την κάλυψη της νύχτας

and were constantly abandoning and building settlements

και, συνεχώς, εγκατέλειπαν και έχτιζαν καταυλισμούς

to elude the Portuguese.

για να αποφύγουν τους Πορτογάλους.

In 1678, after years of failed attacks,

Το 1678, ύστερα από χρόνια αποτυχημένων επιθέσεων,

the Portuguese offered to negotiate a peace treaty with Ganga-Zumba.

οι Πορτογάλοι πρότειναν διαπραγματεύσεις για σύναψη συμφωνίας ειρήνης

με τον Γκάνγκα Ζούμπα.

The terms they agreed upon recognized Palmares’ independence

Οι όροι που συμφώνησαν αναγνώριζαν την ανεξαρτησία των Παλμάρες

and the freedom of anyone born there.

και την ελευθερία όποιου γεννιόταν εκεί.

However, the treaty demanded that Palmares pledge loyalty to the crown

Όμως, η συνθήκη απαιτούσε οι Παλμάρες να υποσχεθούν πίστη στο στέμμα

and return all past and future fugitives from slavery.

και να παραδώσουν όλους τους πρώην και μελλοντικούς δραπέτες από τη δουλεία.

Many Palmaristas dissented,

Πολλοί Παλμαρίστας διαφώνησαν,

among them Zumbi— Ganga-Zumba’s nephew— a rising leader himself.

μεταξύ αυτών ο Ζούμπι, ανιψιός του Γκάνγκα Ζούμπα

και ανερχόμενος ηγέτης.

Before long, Ganga-Zumba was killed,

Σύντομα, ο Γκάνγκα Ζούμπα σκοτώθηκε,

likely by a group affiliated with his nephew.

πιθανόν από μία ομάδα που συνδέονταν με τον ανιψιό του.

As Palmares’ new leader, Zumbi rejected the treaty

Ως νέος αρχηγός των Παλμάρες, ο Ζούμπι απέρριψε τη συνθήκη

and resumed resistance for another 15 years.

και συνέχισε την αντίσταση για άλλα 15 χρόνια.

But in February of 1694,

Όμως τον Φεβρουάριο του 1694,

the Portuguese captured the capital after a devastating siege.

οι Πορτογάλοι κατέλαβαν την πρωτεύουσα, ύστερα από μία ολέθρια πολιορκία.

Zumbi escaped, but they eventually found and ambushed him.

Ο Ζούμπι δραπέτευσε, αλλά, τελικά, τον εντόπισαν και του έστησαν ενέδρα.

And on November 20th, 1695, Portuguese forces killed Zumbi.

Στις 20 Νοεμβρίου του 1695, οι Πορτογάλοι σκότωσαν τον Ζούμπι.

His death was not the end of Palmares, but it was a crushing blow.

Ο θάνατός του δεν ήταν το τέλος των Παλμάρες,

αλλά ήταν ένα δυνατό πλήγμα.

After years of warfare, there were far fewer rebels in the area.

Ύστερα από χρόνια πολέμου στην περιοχή οι επαναστάτες ήταν πλέον πολύ λιγότεροι.

Those who remained rallied around new leaders and maintained a presence,

Αυτοί που παρέμειναν συντάχθηκαν γύρω από νέους ηγέτες

και διατήρησαν την παρουσία τους, έστω περιορισμένα,

however small, through the 1760s.

κατά τη δεκαετία του 1760.

Though, Palmares is no more thousands of other quilombos persist to this day.

Παρά το ότι οι Παλμάρες δεν υπάρχουν πια,

χιλιάδες άλλα κιλόμπους παραμένουν μέχρι σήμερα.

November 20th, the day of Zumbi’s death, is celebrated across Brazil

Η 20η Νοεμβρίου, η ημέρα του θανάτου του Ζούμπι,

γιορτάζεται σε όλη τη Βραζιλία ως η μέρα της Μαύρης Συνείδησης.

as the Day of Black Consciousness.

But Zumbi was just one of many Palmaristas.

Όμως ο Ζούμπι ήταν μόνο ένας από τους πολλούς Παλμαρίστας.

We only know some of their names,

Γνωρίζουμε μόνο τα ονόματα μερικών,

but their fight for freedom echoes centuries later.

αλλά ο αγώνας τους για ελευθερία αντηχεί στους αιώνες που ακολούθησαν.