Dissecting Botticelli's Adoration of the Magi - James Earle

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Jessica Ruby

Translator: mabbast chato Reviewer: Daban Q. Jaff

Around 1469, a wealthy money changer commissioned

لە دەورووبەری ساڵی ١٤٦٩دا، ئاڵوگۆڕکەرێکی دەوڵەمەندی دراو دوای

a young painter named Sandro Botticelli

لە شێوەکارێکی گەنج بە ناوی سامدڕۆ بۆتێجیڵی کرد

to paint an altar piece.

تا لەسەر میحرابی کلێسەیەک نیگارێک بکێشێت.

Botticelli would, of course, become known

بێگومان، بۆتێجیڵی قبووڵی کرد،

as one of the greatest painters of the High Renaissance,

بە ێکێک لە مەزنترین نیکارکێشەکانی سەردەمی ڕێنسانسی لوتکە ناسراوە،

producing works like "La Primavera"

بەرهەمەکانی وەکو"لا پریماڤێرا"

and "The Birth of Venus."

و"منداڵبوونەکەی ڤینۆس."

But, in 1469, he had not yet earned this reputation.

بەڵام، لەساڵی ١٤٦٩، هێشتا ناوبانگی پەیدانەکردبوو.

The scene this young artist set out to paint was well-known:

ئەو دیمەنی شێوەکارە گەنجە دەیوست بیکێشێت بووەهۆی بەناوبانگبوونی:

the Three Wise Men, or Magi,

سێ پیاوی ژیر، یاخود پادشا.

arriving at the birth place of Jesus Christ.

گەیشتنە شوێنی لە دایکبوونی عیسای مەسیح.

Botticelli would aspire to take this common theme

بۆتێجیڵی دەیویست ئەم باسە باوە بگرێت

and produce an entirely original work,

و بەتەواوەتی کارێکی ڕەسەن بەرهەم بهێنێت،

while asserting himself

لەکاتێکدا خۆی سەلماند کە شایستەی ئەوەیە

among the most important citizens of Florence.

لەنێوای گرینگترین هاونیشتیمانیەکانی شاری فلۆرێنس بێت.

Many earlier paintings illustrate the Magi

زۆربەی نیگارەکانی زووتر گەیشتنی پادشاکانیان

arriving at a stable, stately manger,

لە شوێنی جێگیر و نزم ڕووندەکردەوە،

fitting for the son of God.

کەوا گونجاوبوو بۆ کوڕی خودا.

The young Botticelli, however, chose

بۆتێجیڵی گەنج، هەرچۆنێک بێت

to place the scene in the dilapidated Roman ruin.

شوێنی دیمەنەکەی لە کەلاوە خانووێک ڕۆمای ڕووخاو هەڵبژارد.

At the center of this structure,

لە ناوەندی ئەم پێکهاتەییە،

he placed a sturdy rock for Mary and Jesus

بەرێکی ڕەقی بۆ ماری و عیسا دانا

to sit high above their visitors.

تا لەسەرو سەردانکەرەکانیانەوە دابنیشن.

With this decision, Botticelli seemed to say

بەم بڕیارەش، وادەردەکەوێت بۆتێجیڵی بڵێت

Christianity will be built on sturdier stuff than Rome.

مەسیحەیەت لەسەر شتێکی ڕەقتر لە ڕۆم دروست دەبێت.

Botticelli then populated the space

پاشان بۆتێجیڵی بۆشاییەکەی بە

with important men from his city.

بە پیاوە گرینگەکانی شارەکەی پڕکردەوە.

On the right side, he paints the man

لە دەستە ڕاست. وێنەی ئەو پیاوەی

who paid for this work, Gaspare del Lama,

کێشا کە پارەی ئەم کارەی داوە، گاسپارە دیلامە،

looking out at the viewer

سەیری بینەر دەکات

and confidently pointing at himself

بەوپەڕیباوڕەوە خۆی واپیشاندەدا

so that there is no question

پێویست بە پرسیارکردن ناکات

who is responsible for this masterpiece.

ئەو بەرپرسی ئەم شاکارەییە.

Though born the son of a barber,

هەرچەند وەکو کوڕی سەرتاشێک لە دایکبووە،

del Lama amassed a good sum of money

دیلامە پارەیەکی باشی کۆکردەوە

through currency exchange in his lifetime.

لەڕێگای ئاڵوگۆڕی دراو لە ژیانیدا.

He earned enough money to buy a burial chapel

ئەوەندە پارەی پەیداکردبوو تا کلێسەیەکی بەخاک سپاردن بکڕێت

and decorate it with a pretty painting.

و بە نیگاری سەرنجڕاکێش بیڕازێنێتەوە.

The Three Wise Men appear at the center of this painting,

ئەم سێ پیاوە لە ناوەندی ئەم نیگارە دەردەکەون،

kneeling to Mary and Jesus.

کڕنووشیان بۆ ماری و عیسا بردوە.

As models for these important figures,

وەکو نموونەیەک بۆ ئەم کەسە گرینگانە،

Botticelli used members of the important Medici family.

گاسپارە دیلامە ئەندامە گرینگەکانی خانەوادەی میدیجی بەکارهێناوە.

Del Lama's career as a money changer

پیشەکەی دیلامە وەکو ئاڵوگۆڕکەری دراو

would not have been possible

محاڵ بوو

without the help of the powerful Medici family,

بەبێ هاوکاری خانەوادەیەکی بە دەسەڵاتی وەکو میدیجی،

in particular Cosimo de' Medici,

بەتایبەتیشی کۆسیمۆ دی میدیجی،

who appears prominently at Mary's feet.

بۆ هەمیشە لەبەردەمی لاقی ماری دەردەکەوێت.

The other wise men can be identified

پیاوە ژیرەکانی دیکە دەتواندرێت

as Piero and Giovanni de' Medici,

وەکو پیڕۆ و جۆڤانی دی میدیجی بناسرێن،

Cosimo's two sons.

دوو کوڕەکەی کۆسیمۆ.

The business of money exchange

بازرگانی ئاڵوگۆڕی دراو

had dubious ethical and legal associations,

کومانی ئەخڵاقی و نێوانیەتی یاسای هەبوو،

so the friendship of this powerful family was important.

هەربۆیە هاوڕێیەتی ئەم خانەوادە دەسەڵاتدارانە گرینگ بوو.

And the young heir to Medici power, Lorenzo,

و میراتگرە گەنجەکەی خانەوادی میدیجی، لۆزێنزۆ،

could not be omitted from this painting's composition.

ناکرێت لە پێکهاتەی ئەم نیگارە دەرنەکەوێت.

He appears to the left of the manger.

لە دەستە چەپی نزمایەکە دەردەکەوێت.

This painting seems to say

وادەردەکەوێت ئەم نیگارە بڵێت

the Medici legacy, with its many healthy heirs,

میراتی میدیجی، لەگەڵ چەند میراتگرێکی تەندروست،

will be built on sturdier stuff than Rome.

لەسەر شتی ڕەقتر لە ڕۆم دروست دەبەن.

Botticelli then filled the rest of the space

پادشان بۆتێجیڵی بۆشاییەکەی

with other friends and powerful figures from Florence.

بە هاوڕێکان و کەسە خاەن دەسەڵاتەکانی فلۆرێنس پڕکردەوە.

And, among the Florentine elite,

و لەنێو کەسە بەناوبانگەکانی فلۆرێنس،

the young, confident artist painted himself

شێوەکارێک گەنجی باوڕبەخۆبوو وێنەی خۆی کێشا

looking directly at the viewer.

ڕاستەوخۆ سەیر بینەر دەکات.

Botticelli's presence in this painting

ئامادەبوونی بۆتێجیڵی لەم نیگارە دا

illustrates a radical shift in the perception

گۆڕانی ڕادیکاڵی لە بیروڕای و هزری

of artists during this time period.

هونەرمەندەکانی ئەم سەردەمە ڕووندەکاتەوە.

Botticelli did not view himself

بۆتیجیڵی لە خۆی نەدەڕوانی

as a common craftsman hired for a simple job.

وەکو پیشەکارێکی ئاسایی بۆ ئەم کارە بەکرێگیرابێت.

He viewed himself as a friend

لە خۆی دەڕوانی وەکو هاوڕێک

to the powerful families of Florence.

ی خانەوادە دەسەڵاتدارەکانی فلۆرێنس.

Paintings like "The Adoration of the Magi"

نیگارێکی وەکو: ڕێزگرتنەکەی پادشاکان"

reveal much more than a simple retelling of a biblical story.

زۆر زیاترە لە گیڕانەوەی چیرۆکی ئەینجیلی دەردەخات.

They can tell the story of, among other things,

دەتوانن چیرۆک بگێڕنەوە. لەنێوا شتەکانی دیکە،

a modestly-born money changer

ئاڵوگۆرکەرێک پارە وەکو کەسێک ئاسای لە دایکبووە

attempting to spend his money virtuously

لە دڵەوەی هەوڵدەدا پارەکەی

by making a local chapel more beautiful,

لە جوانترکردنی کلێسەیەکی بچووکی ناوخۆی خەرجبکات،

or the story of an ambitious young painter,

یاخود چیرۆکی شێوەکارێکی گەنجی بەرزخواز،

elevating the reputation of his craft

ناوبانگی پیشەکە بەرزدەکاتەوە

to stand among the wealthy elite of his city.

تا لەنێوا کەسە دەوڵەمەندەکانی شارەکەی ڕابوەستێت.