Which box do I check? | Am I Normal? With Mona Chalabi

Transcriber:

If you've been watching this series,

Translator: Nguyễn Minh Thư Đặng Reviewer: Ly Nguyễn

Nếu bạn đã theo dõi series này,

you'll know I care about data.

bạn biết tôi rất quan tâm về dữ liệu.

But data has its limitations, especially when it comes to language.

Nhưng dữ liệu có hạn chế của nó, đặc biệt là về mặt ngôn ngữ.

Basically, if you get your categories wrong,

Nói cơ bản thì nếu bạn làm sai các danh mục,

you can wind up with some pretty misleading statistics,

bạn có thể nhận lại những thống kê khá là gây hiểu lầm,

and the US Census is a prime example.

và Cục Thống kê Dân số Mỹ là một ví dụ tiêu biểu.

[Am I Normal? with Mona Chalabi]

[Tôi có bình thường? cùng Mona Chalabi]

Taken every 10 years,

Được thực hiện mỗi 10 năm,

this survey aims to collect demographic data

khảo sát này nhằm thu thập dữ liệu về nhân khẩu

from each and every resident of the US and its territories.

từ mọi cư dân của Mỹ và các vùng lãnh thổ của Mỹ.

Those responses help the government to determine everything,

Phản hồi của người giúp chính phủ quyết định mọi thứ,

from the allocation of seats in Congress and the Electoral College,

từ việc phân bố số ghế trong Quốc hội và Cử tri đoàn,

to the allocation of hundreds of billions of dollars in federal funds.

đến việc phân bổ hàng ngàn tỉ đô la trong ngân sách liên bang.

And those funds pay for things like new hospitals,

Và ngân sách đó sẽ chi trả cho những thứ như là bệnh viện mới,

road improvements and school lunch programs.

tu sửa đường sá và bữa ăn học đường.

And crucially, the statisticians that work there are nonpartisan.

Quan trọng nhất là những người thống kê làm việc ở đây không thuộc đảng phái nào.

They sit at the same desks, applying the same formulas,

Họ ngồi cùng bàn, áp dụng cùng công thức,

no matter who is in charge at the White House.

không phân biệt người nắm quyền tại Nhà Trắng.

So undoubtedly, the US Census Bureau does important work,

Không nghi ngờ gì nữa, Cục Thống kê có tầm quan trọng cao,

but it does have some blind spots.

nhưng cũng có một vài khiếm khuyết.

For example, there has been a decades-long effort

Ví dụ, trong hàng thập kỷ qua, người ta đã cố gắng

to add the category Middle Eastern or Northern African or MENA to the census.

thêm danh mục dành cho người Trung Đông hoặc Bắc Phi (TĐBP) vào thống kê.

Currently, the census defines people from these regions,

Hiện tại, Cục xác định người từ những khu vực này,

and that includes me, as white.

bao gồm cả tôi, là người da trắng.

Yeah, that's incorrect.

Đúng vậy, điều đó là sai.

In 2015, the census did test a version of this survey that included MENA.

Năm 2015, Cục đã làm thử một cuộc khảo sát bao gồm cả người TĐBP.

It found that when given the MENA option,

Người ta thấy rằng, đưa ra sự lựa chọn TĐPB,

the number of people from that region who identified as white

số người được xác định là người dân trắng

dropped from 86 percent to 20 percent.

đã giảm từ 86 phần trăm còn 20 phần trăm.

See, when you reconsider language, the numbers can change dramatically.

Thấy không, khi bạn cân nhắc về ngôn ngữ, những con số có thể thay đổi rất lớn.

Unfortunately, though, the census still didn't make the change,

Tuy nhiên, đáng buồn là Cục Thống kê vẫn chưa thay đổi.

saying that further tests were necessary to determine if MENA should appear

cho rằng cần có thử nghiệm thêm để xác định liệu TĐBP xuất hiện

under ethnicity instead of race.

dưới danh mục ‘dân tộc’ thay vì ‘sắc tộc’.

That means that those who have rallied for its inclusion

Nghĩa là, những ai ủng hộ sự thay đổi này

will have to wait another decade to see if our community can be recognized.

phải chờ thêm một thập kỷ nữa để xem

liệu cộng đồng mình có được công nhận không.

This isn't the first time that language has restricted

Đây không phải là lần đầu tiên mà ngôn ngữ hạn chế

how people are represented in the census.

cách người dân được thể hiện trong thống kê.

The very first one, way back in 1790,

Thống kê đầu tiên, tận năm 1790,

only had three broad categories,

chỉ có ba danh mục rộng,

and I quote: "slaves, free white men and women, and all other free persons."

đó là “nô lệ, đàn ông/phụ nữ da rắng, và người tự do khác.”

It would be another 30 years

Mất 30 năm nữa

before distinct categories for free Blacks

để danh mục người da màu tự do

and another 40 years before American Indians

và 40 năm sau để danh mục người thổ dân Mỹ

would appear on the census.

xuất hiện trong cuộc điều tra.

Since then, more and more categories have been added,

Kể từ đó, càng nhiều danh mục được thêm vào

but progress has been slow.

nhưng tiến trình rất chậm.

It wasn't until 2000 that people could choose more than one race

Đến tận năm 2000, người dân mới có thể chọn nhiều hơn 1 sắc tộc

to describe themselves,

để miêu tả bản thân,

and for the very first time in 2020,

và vào năm 2020, lần đầu tiên

people who selected Black or white could go a bit more granular

người da màu hay da trắng có thể miêu tả kỹ hơn

and provide more detail about their origins,

và đưa chi tiết về gốc gác của họ

like naming France or Somalia or spotlighting their Indigenous identity.

như là gốc Pháp hay So-ma-li hay là thể hiện gốc gác thổ dân của họ.

Right now, you might be thinking:

Bây giờ, bạn có thể nghĩ là:

Why does the wording on a survey even matter?

Cần chi quan trọng câu chữ trong cuộc khảo sát chứ?

Race and ethnicity are social constructs anyway.

Sắc tộc và dân tộc thuộc về cấu trúc xã hội.

But that doesn't change the lived experience

Nhưng điều đó không thay đổi trải nghiệm sống

of those who aren't truly reflected in these forms.

của những người không được thể hiện trong thống kê.

Questionnaires need to ask the right questions

Bảng câu hỏi cần phải hỏi chính xác

if they want to capture what's really happening in the world.

nếu muốn nắm bắt những gì đang xảy ra trên thế giới.

A Northern African non-binary person might be misgendered

Một người phi nhị nguyên giới từ Bắc Phi

có thể bị sai giới tính hoặc bị coi là người da trắng

or considered white by the census,

but face disproportional discrimination,

nhưng vẫn chịu phân biệt chủng tộc nặng nề,

health disparities or language barriers that are unique to their community.

chênh lệch sức khỏe hoặc rào cản ngôn ngữ của riêng cộng đồng họ.

It's no wonder, then,

Không có gì lạ khi

that it's often marginalized and vulnerable communities

những cộng đồng bị thiệt thòi và dễ bị tổn thương,

ones whose identities are missing from these forms

những người mà danh tính bị thiếu trong thống kê,

thiếu tiếp cận đến tài nguyên và sự bảo vệ từ chính phủ.

that lack access to governmental resources and protections.

Now, there are some understandable historical reasons

Có thể có một vài nguyên nhân lịch sử hợp lý

why people might not want to engage in this kind of data gathering.

về tại sao có người không muốn làm việc thu thập dữ liệu này.

But without the data, it’s just easier to deny the inequality is real.

Nhưng, thiếu dữ liệu, sẽ rất dễ bác bỏ sự bất bình đẳng.

If we want a more equitable society,

Nếu ta muốn có xã hội công bằng hơn,

we have to measure our reality,

ta cần phải xác định rõ hiện thực,

and the best way to start

và cách tốt nhất để làm điều đó

is by using language that recognizes our differences.

chính là sử dụng ngôn ngữ mà công nhận sự khác biệt giữa chúng ta.