Sarah Rugheimer: The search for microscopic aliens | TED Fellows

Translator: Quyen Phan Reviewer: Nhị Khánh Trần

[SHAPE YOUR FUTURE]

ĐỊNH HƯỚNG TƯƠNG LAI

I want to find aliens.

Tôi muốn tìm kiếm người ngoài hành tinh.

Finding life on another planet is not just going to be a little hard,

Tìm kiếm sự sống trên hành tinh khác không chỉ hơi khó,

it's going to be very hard.

mà là rất khó.

But for the first time in human history,

Nhưng lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại,

chúng ta có cơ hội để khám phá các dấu hiệu của sự sống

we have a chance to detect signs of life on another planet.

trên hành tinh khác.

Or maybe we've already detected it on Venus.

Hoặc có lẽ chúng ta đã khám phá ra điều đó trên sao Kim.

Or maybe not.

Hoặc có lẽ chưa.

There are still two big hurdles

Vẫn còn hai chướng ngại vật lớn

when it comes to confirming life on another world.

khi xác định sự sống trên hành tinh khác.

The first is building a telescope big enough to do this,

Thứ nhất là việc xây dựng kính thiên văn đủ lớn để làm việc này,

and the second is interpreting what we will find.

và thứ hai là giải thích những gì ta tìm kiếm.

When we think of extraterrestrial life,

Khi nghĩ đến sự sống ngoài Trái Đất,

we tend to think of aliens like funny little green men,

ta thường nghĩ rằng người ngoài hành tinh là những người bé nhỏ màu xanh vui nhộn,

not aliens as single-celled microbes.

chứ không nghĩ rằng họ là những vi khuẩn đơn bào.

But it's actually detecting signs of microbial life on another planet

Thực ra, việc phát hiện các dấu hiệu sự sống vi sinh trên hành tinh khác

that I'm most optimistic about, and what I focus my research on.

là điều khiến tôi tự tin nhất để tiếp tục thực hiện nghiên cứu.

I model how a star's high-energy radiation

Tôi hình dung làm thế nào bức xạ năng lượng cao của một ngôi sao

can make gases from microbes harder or easier to see

lại có thể tạo ra khí từ vi sinh vật, ít nhiều có thể quan sát

with future telescopes.

bằng kính thiên văn tương lai.

Microbes have dominated our planet's biosphere for most of Earth's history.

Vi sinh vật đã thống trị sinh quyển của hành tinh

trong phần lớn lịch sử Trái Đất.

They've been emitting gases that can be seen in our atmosphere --

Chúng đã thải ra khí, điều mà có thể nhìn thấy

trong bầu khí quyển -

even light years away --

thậm chí cách đây rất lâu -

for billions of years.

khoảng hàng tỉ năm rồi.

Now, if an alien astronomer were looking at Earth,

Hiện tại, nếu một nhà thiên văn học ngoài hành tinh

đang nhìn vào Trái Đất,

they would probably detect gases like oxygen, methane and nitrous oxide

có lẽ họ sẽ thấy các loại khí như ô-xi, mêtan và ni-tơ

before detecting signs of us.

trước khi tìm ra dấu hiệu của chúng ta.

Even with an active biosphere like Earth's,

Ngay cả với một sinh quyển hoạt động như Trái Đất,

most of the gases that indicate life are coming from single-celled microbes,

hầu hết khí biểu hiện sự sống đều đến từ các vi khuẩn đơn bào,

không phải từ động vật.

not from animals.

Đây là việc mà ngành thiên văn học sẽ phải nỗ lực hơn

This is what we'll try to do in the next decade of astronomy --

trong thập kỉ kế tiếp-

try to find signs of microbial life on planets orbiting other stars.

để cố gắng tìm các dấu hiệu sự sống của vi sinh vật

trên các hành tinh quay quanh các ngôi sao khác.

But the technology to detect the atmosphere

Nhưng công nghệ để khám phá bầu khí quyển

of a planet the size of Earth

của một hành tinh có kích thước bằng Trái Đất

around another sun

quay quanh một mặt trời khác

is incredibly difficult.

thì cực kỳ khó.

It's like trying to determine the size of a firefly in front of a spotlight

Hệt như việc cố xác định kích thước một con đom đóm

trước ánh đèn sân khấu

while looking from another continent.

khi nhìn từ lục địa khác.

What's amazing is that with telescopes in the 2020s,

Ngạc nhiên thay, với kính thiên văn vào những năm 2020,

we're overcoming this technological barrier.

chúng ta sẽ vượt qua rào cản công nghệ này.

The second issue defining alien life

Vấn đề thứ hai đó là việc định nghĩa

will be to interpret what these biosignature gases actually mean.

sự sống ngoài hành tinh

sẽ giải thích ý nghĩa thực sự của khí sinh học.

Twenty-one percent of our atmosphere is oxygen,

21% khí quyển của chúng ta là ô-xi,

and nearly all of that oxygen comes from life.

và gần như toàn bộ khí ô-xi đó được tạo ra từ sự sống.

So here's the tricky question:

Vì vậy, đây là một câu hỏi hóc búa:

Would detecting oxygen on another planet mean life?

Nếu phát hiện ô-xi trên hành tinh khác, nghĩa là nơi đó có sự sống?

No, not necessarily,

Không, không hẳn,

because we know of ways to get oxygen without biology.

vì chúng tôi biết cách để lấy ô-xi mà không cần sinh học.

I try to understand a planet's geology and its star's radiation

Tôi cố tìm hiểu địa chất và bức xạ ngôi sao

của một hành tinh

so that we can better identify a true life signal.

để giúp chúng tôi sớm tìm ra dấu hiệu

của sự sống thực sự.

And this is what makes the preliminary detection on Venus of phosphine,

Việc này khiến cho những khám phá sơ bộ

của phosphine trên sao Kim,

a potential biosignature gas,

một loại khí sinh học tiềm năng,

so compelling but also so confusing.

trở nên hấp dẫn song cũng khó hiểu.

Venus is not where we expected to find life.

Sao Kim không phải nơi chúng tôi mong đợi để tìm kiếm sự sống.

It is a hellish world,

Đó là một thế giới địa ngục,

with a surface temperature of nearly 900 degrees Fahrenheit.

với nhiệt độ bề mặt lên đến gần 90 độ F.

Liệu sự sống có thể tồn tại trong bầu khí quyển

Could life be floating in the more temperate upper atmosphere?

có nhiệt độ thượng ôn đới không?

But then how would such life eat and reproduce?

Nếu có, thì cuộc sống sẽ duy trì và phát triển ra sao?

This discovery will have to be vetted over the coming decade.

Khám phá này sẽ phải được hiệu đính trong thập kỷ tới.

First, we must verify the detection of phosphine itself,

Đầu tiên, chúng tôi phải xác minh việc phát hiện ra phosphine,

and then later, we would have to confirm that this gas is coming from life

sau đó là xác nhận phosphine bắt nguồn từ sự sống

and not from some unexpected geological or photochemical process.

chứ không phải từ quá trình địa chất hay quang hóa bất ngờ.

If true, this would be one of the most profound discoveries of our generation.

Nếu đúng, đây sẽ là khám phá quan trọng trong thế hệ chúng tôi.

If it turns out that we were fooled,

Nếu không đúng,

rằng chúng tôi nhầm phosphine với khí sinh học từ một số quy trình khác,

that we mistook this gas for biology when it's from some other process,

we will have a sobering lesson to apply to planets orbiting distant stars.

chúng tôi sẽ có một bài học thức tỉnh để áp dụng cho các hành tinh

quay quanh các ngôi sao xa xôi khác.

Venus is close -- literally, our next-door neighbor --

Sao Kim rất gần - theo nghĩa đen - hàng xóm của chúng ta -

and yet we still have trouble understanding it.

vậy mà ta vẫn gặp rắc rối khi tìm hiểu về nó.

The planets we're finding orbiting other stars

Các hành tinh chúng tôi đang tìm kiếm xoay quanh những ngôi sao khác

are weird and unexpected.

thật kì lạ và bất ngờ.

Some have the density of cotton candy,

Một số thì dày đặc kẹo bông gòn,

và một số khác thì có mưa sắc nóng chảy.

and others rain molten iron.

Hầu hết ngôi sao đều khác biệt với mặt trời của ta,

And most stars are different from our sun,

with high-energy flares that can make it difficult for life.

chúng có ánh sáng năng lượng cao gây khó khăn cho sự sống.

So the more we're looking at different biosignature gases,

Vì vậy, khi càng tìm hiểu nhiều loại khí sinh học khác nhau,

the more we realize that there's no single gas

chúng tôi càng nhận ra rằng không có loại khí duy nhất

that's enough to understand a planet and to claim alien life.

để đủ hiểu một hành tinh và xác định sự sống ngoài hành tinh.

It is just really difficult to distinguish life from nonlife

Điều thực sự khó khăn là việc phân biệt sự sống và phi sự sống

from light years away.

từ cách đây rất lâu.

And here's where the ambiguity lies.

Và đây là điều làm chúng tôi hoang mang.

How will we know if a clue is a sign of life or is not?

Làm thế nào chúng tôi biết một manh mối có phải là dấu hiệu của sự sống hay không?

Well, first, we'll need to understand as much as we can

Trước tiên, chúng tôi cần hiểu càng nhiều càng tốt

about a planet's geology and the star it orbits.

về địa chất của một hành tinh và ngôi sao mà nó quay quanh.

We'll learn vital lessons by exploring our own solar system

Chúng tôi sẽ học được những bài học rất quan trọng

bằng việc khám phá hệ mặt trời

in places such as Venus and Mars.

trên Sao Kim và Sao Hỏa.

We're getting closer to answering one of humanity's biggest questions:

Chúng tôi đang đến gần hơn với câu trả lời

cho một trong những câu hỏi vĩ đại nhất của loài người:

Are we alone in the universe?

Chúng ta có cô đơn trong vũ trụ?

Any claim will be hotly debated.

Bất kì tuyên bố nào cũng sẽ được tranh luận sôi nổi.

So basically, I'm stretched between two desires.

Về cơ bản, tôi bị giằng xé giữa hai ước muốn.

I want to find alien life, but likely will not have a clear answer.

Tôi muốn tìm kiếm sự sống ngoài hành tinh, nhưng có lẽ

sẽ không có câu trả lời rõ ràng.

And that's OK; science is nuanced and self-correcting.

Và tôi không bận tâm lắm vì khoa học khá đặc biệt

và có thể tự sửa chữa.

It's what I love about it.

Đó là điều mà tôi yêu quý.

Science is about balancing this duality of skepticism and of hope.

Khoa học là cân bằng giữa chủ nghĩa hoài nghi và hy vọng

We won't be able to teleport ourselves to another planet

Ta sẽ không thể dịch chuyển tức thời đến một hành tinh khác

and take pictures of alien kangaroos jumping around.

và chụp ảnh con chuột túi ngoài hành tinh đang nhảy xung quanh.

Và không có dấu hiệu thông minh như “Xin chào, người trái đất!″

And without an intelligent "Hello, Earthlings!" signal,

we might still feel lonely,

chúng ta vẫn có thể cảm thấy cô đơn,

even if we find out we're not alone in the universe.

ngay cả khi phát hiện ra ta không đơn độc trong vũ trụ.

Bất chấp những thách thức, tôi cực kỳ hào hứng với

Despite these challenges, I'm super excited about alien microbes

vi sinh vật ngoài hành tinh

and what they could teach us.

và những gì họ có thể dạy chúng ta.

Even if we find just one other sign of life,

Ngay cả khi chúng tôi tìm ra chỉ một dấu hiệu của sự sống

then likely the universe is teeming with it,

thì có thể vũ trụ còn chứa rất nhiều sự sống

from single-celled to complex.

từ đơn bào cho đến đa bào khác.

If we search for decades and find nothing,

Nếu tìm kiếm trong nhiều thập kỉ và không thấy gì,

then that is equally humbling.

thì điều đó thật đáng thất vọng.

But we must try.

Nhưng chúng tôi phải cố gắng.

We must do this search even when it means sitting with uncertainty along the way.

Chúng tôi vẫn sẽ tìm kiếm ngay cả khi mọi thứ còn khá mơ hồ.

Thank you.

Cảm ơn.