Barbara Block: Tagging tuna in the deep ocean

Translator: Hong An Nguyen Reviewer: BachMy Nguyen

Tôi bị lôi cuốn suốt cả cuộc đời

bởi vẻ đẹp, hình dáng và chức năng

I've been fascinated for a lifetime

của cá ngừ đại dương khổng lồ.

by the beauty, form and function

Cá ngừ đại dương là loài máu nóng như chúng ta.

of giant bluefin tuna.

Chúng là loài cá ngừ lớn nhất,

Bluefin are warmblooded like us.

và là loài cá lớn thứ hai trong loài cá nhiều xương dưới biển.

They're the largest of the tunas,

Chúng thật sự là loài cá

the second-largest fish in the sea -- bony fish.

loài hấp thụ năng lượng nhiệt

They actually are a fish

nhận năng lượng qua đại dương, chúng có những bó cơ nóng giống như động vật có vú.

that is endothermic --

powers through the ocean with warm muscles like a mammal.

Đó là một con cá ngừ đại dương của chúng tôi tại bể nuôi trong nhà Monterey.

Bạn có thể thấy hình dạng và thiết kế khí động học của nó.

That's one of our bluefin at the Monterey Bay Aquarium.

Thiết kế giúp nó bơi thật mạnh mẽ trong đại dương.

You can see in its shape and its streamlined design

Nó bơi xuyên qua đại dương trên vây ngực trái của nó, nhận sự nâng lên,

it's powered for ocean swimming.

cấp năng lượng cho chuyển động

It flies through the ocean on its pectoral fins, gets lift,

với chiếc đuôi hình lưỡi liềm.

powers its movements

Nó có lớp da trần phủ trên phần lớn cơ thể

with a lunate tail.

giúp giảm ma sát với nước.

It's actually got a naked skin for most of its body,

Đây là một cỗ máy tự nhiên tinh tế nhất

so it reduces friction with the water.

Cá ngừ đại dương

This is what one of nature's finest machines.

được con người tôn kính

Now, bluefin

trong lịch sử loài người.

were revered by Man

Trong 4000 năm, chúng ta đã đánh bắt ổn định loài động vật này,

for all of human history.

và điều đó được chứng minh

For 4,000 years, we fished sustainably for this animal,

qua các tác phẩm nghệ thuật

and it's evidenced

từ cách đây hàng nghìn năm.

in the art that we see

Cá ngừ đại dương trong hình vẽ hang động tại Pháp.

from thousands of years ago.

Chúng có mặt trên tiền xu

Bluefin are in cave paintings in France.

cách đây 3000 năm.

They're on coins

Loài cá này được con người tôn kính

that date back 3,000 years.

Nó được đánh bắt ổn định

This fish was revered by humankind.

liên tục qua thời gian,

It was fished sustainably

ngoại trừ thế hệ chúng ta.

till all of time,

Cá ngừ đại dương bị truy đuổi bất cứ nơi nào chúng đến

except for our generation.

Có một cuộc đổ xô tìm vàng trên thế giới,

Bluefin are pursued wherever they go --

và đó là cuộc đổ xô tìm vàng là cá ngừ đại dương.

there is a gold rush on Earth,

Có những chiếc bẫy đã đánh bắt cá ổn định

and this is a gold rush for bluefin.

cho đến tận ngày nay.

There are traps that fish sustainably

Tuy nhiên, những loại hình đánh cá đang diễn ra ngày nay,

up until recently.

với cần câu, và cọc lưới khổng lồ,

And yet, the type of fishing going on today,

đang thật sự xóa sổ cá ngừ đại dương

with pens, with enormous stakes,

về mặt sinh thái học, khỏi hành tinh.

is really wiping bluefin

Ngày nay, nói chung,

ecologically off the planet.

đi đến một nơi: Nhật Bản.

Now bluefin, in general,

Một vài người các bạn có thể có tội

goes to one place: Japan.

của việc góp phần cho cái chết cá ngừ đại dương.

Some of you may be guilty

Chúng có thịt nạc ngon

of having contributed to the demise of bluefin.

giàu chất béo--

They're delectable muscle,

hoàn toàn có vị thơm ngon.

rich in fat --

Và đó là vấn đề của chúng ta chúng ta ăn chúng đến tuyệt chủng.

absolutely taste delicious.

Bây giờ tại Đại Tây Dương, câu chuyện khá đơn giản.

And that's their problem; we're eating them to death.

Cá ngừ đại dương có hai nhóm: một lớn, một nhỏ.

Now in the Atlantic, the story is pretty simple.

Nhóm tại Bắc Mỹ

Bluefin have two populations: one large, one small.

được đánh bắt khoảng 2000 tấn.

Nhóm tại Châu Âu và Bắc Phi - cá ngừ đại dương Đông

The North American population

đang bị đánh bắt tại mức độ khủng khiếp:

is fished at about 2,000 ton.

50,000 tấn mỗi năm trong 10 năm vừa rồi.

The European population and North African -- the Eastern bluefin tuna --

Kết quả là dù bạn đang nhìn vào

is fished at tremendous levels:

nhóm cá ngừ đại dương tại phía Đông hay phía Tây,

đều có sự sụt giảm lớn tại cả hai phía

50,000 tons over the last decade almost every year.

nhiều đến 90 phần trăm.

The result is whether you're looking

Nếu bạn trở lại với vạch mốc ban đầu

at the West or the Eastern bluefin population,

năm 1950.

there's been tremendous decline on both sides,

Cho năm đó, cá ngừ vây xanh được cho là có tình trạng

as much as 90 percent

tương tự hổ, sư tử,

if you go back with your baseline

và voi Châu phi

to 1950.

và cả gấu trúc.

For that, bluefin have been given a status

Loài cá đã đó được đề xuất

equivalent to tigers, to lions,

cho vào danh sách các loài bị đe dọa tuyệt chủng cách đây 2 tháng

to certain African elephants

Nhưng sau khi bỏ phiếu, người ta từ chối

and to pandas.

chỉ cách đây 2 tuần,

These fish have been proposed

mặc dù khoa học tiên tiến

for an endangered species listing in the past two months.

từ hai hội đồng đã chứng minh

They were voted on and rejected

loài cá này đạt được những tiêu chuẩn của CITES 1.

just two weeks ago,

Và nếu bạn không quan tâm đến cá ngừ,

despite outstanding science

có lẽ bạn có thể hứng thú

that shows from two committees

những tuyến đường biển quốc tế và

this fish meets the criteria of CITES I.

đánh bắt cá ngừ và các loài sinh vật biển bị bắt nhầm

And if it's tunas you don't care about,

như rùa biển, cá mập,

perhaps you might be interested

cá marlin, chim hải âu.

that international long lines and pursing

Những loài động vật này và cái chết của chúng

chase down tunas and bycatch animals

bởi ngành công nghiệp đánh bắt cá ngừ.

such as leatherbacks, sharks,

Thử thách chúng ta đối mặt

marlin, albatross.

là chúng ta biết quá ít về cá ngừ,

These animals and their demise

và mỗi người trong phòng này biết khi

occurs in the tuna fisheries.

một con sư tử Châu phi vồ mồi

The challenge we face

sẽ trông giống cái gì.

is that we know very little about tuna,

Tôi không biết có ai từng nhìn thấy cá ngừ đại dương ăn chưa

and everyone in the room knows what it looks like

Cá ngừ tượng trưng

when an African lion

cho vấn đề của tất cả chúng ta trong phòng.

takes down its prey.

Đã là thế kỷ 21 mà chúng ta mới chỉ bắt đầu

I doubt anyone has seen a giant bluefin feed.

thật sự nghiên cứu về đại dương sâu sắc

This tuna symbolizes

Công nghệ đến thời điểm này

what's the problem for all of us in the room.

có thể cho phép chúng ta nhìn thấy Trái Đất từ không gian

It's the 21st century, but we really have only just begun

và đi sâu xuống đáy biển từ xa.

to really study our oceans in a deep way.

Và chúng ta phải sử dụng những công nghệ này ngay lập tức

Technology has come of age

để hiểu rõ hơn

that's allowing us to see the Earth from space

vương quốc đại dương của chúng ta hoạt động như thế nào

and go deep into the seas remotely.

Hầu hết chúng ta từ những con tàu thậm chí tôi

And we've got to use these technologies immediately

nhìn ra ngoài đại dương và thấy đại dương giống hệt nhau

to get a better understanding

Chúng ta không biết cấu trúc là ở đâu.

of how our ocean realm works.

Chúng ta không thể nói những hố nước đó ở đâu

Most of us from the ship -- even I --

không như trên cánh đồng Châu Phi, ta có thể.

look out at the ocean and see this homogeneous sea.

Chúng ta không thể thấy những hành lang,

We don't know where the structure is.

và chúng ta không thể thấy điều gì

We can't tell where are the watering holes

mang lại cá ngừ,

like we can on an African plain.

rùa biển và chim hải âu.

We can't see the corridors,

Chúng ta chỉ đang bắt đầu hiểu

and we can't see what it is

tính chất vật lý

that brings together a tuna,

và sinh học của hải dương học

a leatherback and an albatross.

kết hợp vơi nhau như thế nào

We're only just beginning to understand

để tạo ra gió mùa

how the physical oceanography

thứ thật sự gây ra sự dâng trào nước biển

and the biological oceanography

Điều có thể tạo nên một điểm nóng hay một điểm hi vọng

come together

Lý do khiến những thử thách này lớn

to create a seasonal force

vì về kỹ thuật khó để xuống sâu biển.

that actually causes the upwelling

Thật khó để nghiên cứu cá ngừ trên lãnh hải của nó,

that might make a hot spot a hope spot.

toàn bộ Thái Bình dương.

The reasons these challenges are great

Thật là khó khăn để để đến gần cá mập mako

is that technically it's difficult to go to sea.

và cố gắn một dấu theo dõi trên nó.

It's hard to study a bluefin on its turf,

Và lúc này tưởng tượng là đội Bruce Mate từ OSU,

the entire Pacific realm.

It's really tough to get up close and personal with a mako shark

nhóm đang tiến gần cá voi xanh

và gán một dấu theo dõi trên người nó,

and try to put a tag on it.

một thử thách công nghệ

And then imagine being Bruce Mate's team from OSU,

Chúng ta chưa vượt qua được.

getting up close to a blue whale

Và câu chuyện về nhóm chúng tôi, một đội ngũ tận tụy,

and fixing a tag on the blue whale that stays,

là về cá và những con chip

an engineering challenge

Về cơ bản chúng tôi dùng

we've yet to really overcome.

những bộ phận trong điện thoại vệ tinh

So the story of our team, a dedicated team,

hay các bộ phận trong máy tính, con chip

is fish and chips.

Kết hợp chúng lại bằng những cách khác với thông thường

We basically are taking

và việc này đưa chúng tôi đến vương quốc đại dương

the same satellite phone parts,

trước đây chưa từng có

or the same parts that are in your computer, chips.

Và lần đầu tiên,

We're putting them together in unusual ways,

chúng tôi đã có thể ngắm nhìn chuyến đi của một chú cá ngừ dưới đại dương

and this is taking us into the ocean realm

với ánh sáng và photon

like never before.

để đo đạc bình minh và hoàng hôn.

And for the first time,

Tôi đã làm việc với các chú cá ngừ được hơn 15 năm rồi.

we're able to watch the journey of a tuna beneath the ocean

Tôi có được đặc quyền là được cộng tác

using light and photons

với Thủy cung Vịnh Monterey

to measure sunrise and sunset.

Chúng tôi thực sự lấy một mảnh nhỏ đại dương,

Now, I've been working with tunas for over 15 years.

bỏ vào sau kính

I have the privilege of being a partner

và cùng nhau chúng tôi

with the Monterey Bay Aquarium.

triển lãm cá ngừ vây xanh và cá ngừ vây vàng.

We've actually taken a sliver of the ocean,

Mỗi buổi sáng khi màn voan bọt nước nâng lên

put it behind glass,

Chúng tôi có thể thấy được cả cộng đồng đến từ đại dương Pelagic

and we together

Một trong những nơi duy nhất trên Thế giới

have put bluefin tuna and yellowfin tuna on display.

bạn có thể thấy cá ngừ vây xanh bơi qua

When the veil of bubbles lifts every morning,

Ta có thể thấy hình dạng và khả năng tuyệt vời của chúng.

we can actually see a community from the Pelagic ocean,

Chúng hoạt động không ngừng nghỉ.

one of the only places on Earth

Chúng bơi qua không gian của chúng, không gian đại dương.

you can see giant bluefin swim by.

Bằng cách này 2 triệu người hàng năm

We can see in their beauty of form and function,

có thể gặp gỡ với loài cá này

their ceaseless activity.

và ngắm nhìn vẻ đẹp của chúng.

They're flying through their space, ocean space.

Sau hậu trường là một phòng nghiên cứu tại trường đại học Stanford

And we can bring two million people a year

hợp tác với Thủy cung vịnh Monterey.

into contact with this fish

Ở đây trên 14 hay 15 năm

and show them its beauty.

chúng tôi đã nuôi cả

Behind the scenes is a working lab at Stanford University

cá ngừ vây xanh và vây vàng.

partnered with the Monterey Bay Aquarium.

Chúng tôi nghiên cứu những loài cá này,

Here, for over 14 or 15 years,

nhưng trước hết chúng tôi phải học hỏi cách nuôi chúng.

we've actually brought in

Chúng thích ăn gì?

both bluefin and yellowfin in captivity.

Điều gì làm chúng vui vẻ?

We'd been studying these fish,

Chúng tôi bơi với chúng, chạm làn da trần của chúng

but first we had to learn how to husbandry them.

Tuyệt diệu lắm.

What do they like to eat?

Và rồi, còn tuyệt hơn

What is it that they're happy with?

chúng tôi đã có được những người thì thầm tiếng cá ngừ

We go in the tanks with the tuna -- we touch their naked skin --

Chuck Farwell, Alex Norton

it's pretty amazing. It feels wonderful.

họ có thể bắt được cả một chú cá ngừ lớn

And then, better yet,

và rất nhanh gọn

we've got our own version of tuna whisperers,

bỏ vào nước

our own Chuck Farwell, Alex Norton,

để chúng tôi có thể làm việc với chú cá ngừ

who can take a big tuna

và học những kỹ thuật

and in one motion,

để không làm cá bị thương

put it into an envelope of water,

chú cá chưa bao giờ bị ngăn cản bởi những ranh giới trong đại dương bao la

so that we can actually work with the tuna

Jeff và Jason là những nhà khoa học

and learn the techniques it takes

sẽ bắt một chú cá ngừ

to not injure this fish

và bỏ nó vào một cái máng, tương đương như một cái máy tập chạy bộ

who never sees a boundary in the open sea.

chú cá sẽ nghĩ rằng nó đến Nhật, nhưng thực ra nó ở một chỗ

Jeff and Jason there, are scientists

Chúng tôi sẽ đo lượng ô xy tiêu thụ

who are going to take a tuna

lượng năng lượng nó tiêu thụ

and put it in the equivalent of a treadmill, a flume.

Chúng tôi dùng dữ liệu và tạo nên những mô hình tốt hơn,

And that tuna thinks it's going to Japan, but it's staying in place.

và khi tôi ngắm chú cá ngừ, đây là quang cảnh yêu thích của tôi

We're actually measuring its oxygen consumption,

Tôi bắt đầu tự hỏi:

its energy consumption.

làm sao chú ta lại giải được bài toán kinh độ trước chúng ta?

We're taking this data and building better models.

Bạn hãy nhìn loài động vật này.

And when I see that tuna -- this is my favorite view --

Có lẽ đây là khoảng cách gần nhất với chú bạn có thể có được

I begin to wonder:

how did this fish solve the longitude problem before we did?

Các hoạt động tại phòng nghiên cứu

đã cho chúng tôi biết cách bước vào đại dương

So take a look at that animal.

Trong một chương trình tên gọi Tag-A-Giant (đánh dấu gã khổng lồ)

That's the closest you'll probably ever get.

chúng tôi thực sự đã đi từ Ailen đến canada,

Now, the activities from the lab

từ Corsica đến Tây Ban Nha.

have taught us now how to go out in the open ocean.

Chúng tôi đã bắt cá với nhiều nước trên thế giới

So in a program called Tag-A-Giant

để có thể cơ bản là

we've actually gone from Ireland to Canada,

để máy tính điện tử vào

from Corsica to Spain.

trong những chú cá ngừ khổng lồ

We've fished with many nations around the world

Chúng tôi đã đánh dấu được 1,100 chú cá ngừ

in an effort to basically

Tôi sẽ cho các bạn xem 3 clip

put electronic computers

vì tôi đã đánh dấu 1,100 chú cá ngừ

inside giant tunas.

Đó là một quá trình khó khăn, nhưng cũng là một vở ba lê

We've actually tagged 1,100 tunas.

Chúng tôi mang chú cá ra, đo nó.

And I'm going to show you three clips,

Một đội ngư dân, đội trưởng, nhà khoa học, kỹ thuật viên

because I tagged 1,100 tunas.

làm việc cùng nhau để giữ cá ngoài môi trường biển

It's a very hard process, but it's a ballet.

từ 4 đến 5 phút.

We bring the tuna out, we measure it.

Chúng tôi đổ nước lên mang của nó, cho nó ô xy

A team of fishers, captains, scientists and technicians

và với rất nhiều nỗ lực, sau khi đã đánh dấu,

work together to keep this animal out of the ocean

gắn máy tinh,

for about four to five minutes.

kiểm tra kỹ càng rằng cái râu thò ra ngoài để thu dữ liệu môi trường,

We put water over its gills, give it oxygen.

chúng tôi thả cá về lại biển.

And then with a lot of effort, after tagging,

Khi nó đi, chúng tôi luôn rất mừng

putting in the computer,

Chúng tôi thấy cái đuôi nó búng nhẹ.

making sure the stalk is sticking out so it senses the environment,

Từ dữ liệu thu gom được,

we send this fish back into the sea.

khi cái dấu quay về,

And when it goes, we're always happy.

vì một người đánh cá trả cái dấu về

We see a flick of the tail.

để nhận được 1000 đô tiền thưởng

And from our data that gets collected,

chúng tôi có thể thu được dữ liệu về biển sâu

when that tag comes back,

đến tận 5 năm,

because a fisher returns it

trên một sinh vật có xương sống.

for a thousand-dollar reward,

Đôi khi cá ngừ thực sự to lớn,

we can get tracks beneath the sea

ví dụ như chú cá ngoài Nantucket.

for up to five years now,

Nhưng thế này cũng chỉ bằng một nửa

on a backboned animal.

của con cá ngừ lớn nhất chúng tôi từng đánh dấu.

Now sometimes the tunas are really large,

Cần phải có sự nỗ lực của con người,

such as this fish off Nantucket.

cả một đội, để kéo con cá lên.

But that's about half the size

Trong tình huống này, chúng tôi

of the biggest tuna we've ever tagged.

cần để một cái dấu thu dữ liệu vệ tinh tự bung ra trên con cá

It takes a human effort,

Cái dấu này ở trên con cá,

a team effort, to bring the fish in.

thu thập dữ liệu môi trường quanh con cá

In this case, what we're going to do

is put a pop-up satellite archival tag on the tuna.

và sẽ rời khỏi con cá,

nổi lên mặt nước

This tag rides on the tuna,

và gửi thông tin vị trí ước lượng bằng toán học của nó

senses the environment around the tuna

về vệ tinh quay quanh Trái đất,

and actually will come off the fish,

dữ liệu về áp suất, nhiệt độ.

detach, float to the surface

và những dữ liệu từ cái dấu vệ tinh tự bung

and send back to Earth-orbiting satellites

sẽ giúp chúng tôi không phải bắt

position data estimated by math on the tag,

con cá lại để lấy cái dấu.

pressure data and temperature data.

Các dấu điện tử tôi đã đề cập đều đắt đỏ.

And so what we get then from the pop-up satellite tag

Các con dấu này đã được chế tạo

is we get away from having to have a human interaction

bởi nhiều nhóm ở Bắc Mỹ.

to recapture the tag.

Chúng là một số trong các thiết bị tinh vi nhất,

Both the electronic tags I'm talking about are expensive.

kỹ thuật mới của chúng tôi trong đại dương ngày nay.

These tags have been engineered

Một cộng đồng nói chung

by a variety of teams in North America.

đã giúp chúng tôi nhiều hơn bất cứ cộng đồng nào khác.

They are some of our finest instruments,

our new technology in the ocean today.

Và đó chính là những ngư dân ngoài bang North Carolina.

Có 2 ngôi làng. Harris và Morehead City,

One community in general

trong hơn 10 năm, mỗi mùa đông

has given more to help us than any other community.

họ tổ chức một buổi tiệc gọi là Tag-A-Giant,

And that's the fisheries off the state of North Carolina.

và cùng nhau, các ngư dân làm việc với chúng tôi

There are two villages, Harris and Morehead City,

đánh dấu 800 đến 900 con cá.

every winter for over a decade,

Lúc đó, chúng tôi thực sự đo con cá,

held a party called Tag-A-Giant,

Chúng tôi làm việc mà chúng tôi bắt đầu làm trong những năm gần đây:

and together, fishers worked with us

lấy mẫu chất nhờn

to tag 800 to 900 fish.

Bạn hãy xem da con cá bóng thế nào: thấy cả hình tôi trong đó.

In this case, we're actually going to measure the fish.

Từ chất nhầy đó, có được hồ sơ gien.

We're going to do something that in recent years we've started:

có được thông tin về giới tính,

take a mucus sample.

Đang kiểm tra cái dấu tự bung thêm 1 lần nữa

Watch how shiny the skin is; you can see my reflection there.

sau đó nó sẽ phiêu lưu ngoài biển.

And from that mucus, we can get gene profiles,

Đây là cái tôi yêu thích.

we can get information on gender,

Với sự giúp đỡ của Gareth Lawson, sinh viên post doc trước đây của tôi.

checking the pop-up tag one more time,

đây là bức tranh lộng lẫy về một con cá ngừ đơn độc.

and then it's out in the ocean.

Con cá này đang di chuyển qua nhiều đại dương.

And this is my favorite.

Dòng ấm là dòng Gulf,

With the help of my former postdoc, Gareth Lawson,

Dòng lạnh trên đó là Vịnh Maine.

this is a gorgeous picture of a single tuna.

Là nơi cá ngừ muốn tới, nó muốn ăn các đàn cá trích

This tuna is actually moving on a numerical ocean.

nhưng nó không đến được, quá lạnh.

The warm is the Gulf Stream,

Nhưng rồi thời tiết sẽ ấm lên, và con cá ngừ sẽ nhảy vào, kiếm vài con cá trích,

the cold up there in the Gulf of Maine.

và có lẽ sau đó quay về nhà của nó,

That's where the tuna wants to go -- it wants to forage on schools of herring --

lại đi

but it can't get there. It's too cold.

và sau đó quay về khi mùa đông ở dưới North Carolina

But then it warms up, and the tuna pops in, gets some fish,

rồi sau đó đến Bahamas.

maybe comes back to home base,

cảnh tượng tôi yêu thích, 3 con cá ngừ bơi vào Vịnh Mê hi cô.

goes in again

Ba con đã được đánh dấu.

and then comes back to winter down there in North Carolina

Chúng tôi tính toán vị trí theo thiên văn học

and then on to the Bahamas.

Chúng đến cùng nhau. Có thể là mùa đẻ của cá ngừ

And my favorite scene, three tunas going into the Gulf of Mexico.

nó kìa.

Three tunas tagged.

Đó là nơi cá ngừ đẻ trứng.

Astronomically, we're calculating positions.

Nên từ các dữ liệu như thế này,

They're coming together. That could be tuna sex --

bây giờ chúng tôi có thể vẽ nên bản đồ

and there it is.

trong bản đồ này

That is where the tuna spawn.

bạn thấy hàng ngàn vị trí

So from data like this,

có được từ một thập kỷ rưỡi đánh dấu.

we're able now to put the map up,

Và giờ chúng tôi sẽ cho bạn thấy những con cá ngừ phía Tây

and in this map

đi sang phía Đông.

you see thousands of positions

Vì vậy 2 cộng đồng cá ngừ,

generated by this decade and a half of tagging.

là cộng đồng cá ngừ Vịnh mà chúng tôi có thể đánh dấu

And now we're showing that tunas on the western side

chúng đi đến vịnh Mê hi co, tôi đã cho bạn thấy rồi

go to the eastern side.

Và một nhóm thứ 2.

So two populations of tunas --

Chúng đang sống giữa những con cá ngừ của chúng ta, cá ngừ Bắc Mỹ,

that is, we have a Gulf population, one that we can tag --

là những con cá ngừ châu Âu quay về Địa Trung Hải.

they go to the Gulf of Mexico, I showed you that --

Ở các điểm nóng, điểm hi vọng,

and a second population.

là cộng đồng pha trộn.

Living amongst our tunas -- our North American tunas --

Và những việc chúng tôi làm với khoa học

are European tunas that go back to the Med.

là cho Hội đồng Quốc Tế thấy,

On the hot spots -- the hope spots --

tạo những mô hình mới

they're mixed populations.

cho họ thấy rằng một mô hình hai nguồn, không pha trộn

And so what we've done with the science

cho đến ngày hôm nay, đã từng phản đối

is we're showing the International Commission,

hiệp ước CITES

building new models,

rằng mô hình này không đúng.

showing them that a two-stock no-mixing model --

Mô hình này, mô hình chồng chéo lên nhau

to this day, used to reject

chính mới là con đường để tiến tới

the CITES treaty --

Vì vậy chúng ta có thể dự đoán

that model isn't the right model.

địa điểm để quản lý.

This model, a model of overlap,

Những nơi như Vịnh Mê hi cô, và Địa Trung Hải

is the way to move forward.

là những nơi có thể bắt được

So we can then predict

những loài riêng lẻ, các cộng đồng đơn lẻ.

where management places should be.

Rõ ràng đây là những nơi chúng ta cần bảo vệ.

Places like the Gulf of Mexico and the Mediterranean

Ở giữa Đại Tây Dương sẽ có sự pha trộn,

are places where the single species,

Tôi mường tượng một chính sách để Canada và Mỹ đánh cá,

the single population, can be captured.

vì họ quản lý việc đánh bắt tốt,

These become forthright in places we need to protect.

họ đang làm tốt.

The center of the Atlantic where the mixing is,

Nhưng trong vùng lãnh hải quốc tế,

I could imagine a policy that lets Canada and America fish,

nơi đánh bắt, và đánh bắt quá mức không kiểm soát được,

because they manage their fisheries well,

Đó là những nơi chúng ta phải hình thành những điểm hi vọng ở đó.

they're doing a good job.

Phải lớn như vậy để bảo vệ loài cá ngừ vây xanh.

But in the international realm,

Trong một dự án thứ hai

where fishing and overfishing has really gone wild,

có tên Đánh dấu cá Thái Bình Dương

these are the places that we have to make hope spots in.

chúng tôi có cả một đội trên toàn cầu,

That's the size they have to be to protect the bluefin tuna.

những người này từ trung tâm điều tra số lượng sinh vật biển.

Now in a second project

Và được tài trợ cơ bản qua Quỹ Sloan và những quỹ khác,

called Tagging of Pacific Pelagics,

chúng tôi đã có thể tiến hành

we took on the planet as a team,

chúng tôi là một trong 17 chương trình thực địa

those of us in the Census of Marine Life.

And, funded primarily through Sloan Foundation and others,

và chúng tôi bắt đầu tiến hành đánh dấu một số lượng lớn

sinh vật săn mồi, chứ không chỉ là cá ngừ

we were able to actually go in, in our project --

Vì vậy những gì chúng tôi đã và đang làm

we're one of 17 field programs

là đánh dấu cá mập săn cá hồi ở Alaska,

and begin to take on tagging large numbers of predators,

gặp cá mập săn cá hồi ở lãnh hải nhà chúng,

not just tunas.

theo dõi chúng bắt cá hồi

So what we've done

rồi xâm nhập và tìm hiểu xem

is actually gone up to tag salmon shark in Alaska,

nếu chúng tôi bắt một con cá hồi, gắn vào dây câu,

met salmon shark on their home territory,

chúng tôi có thể bắt được một con cá mập không

followed them catching salmon

Đây là anh em họ của cá mập trắng

and then went in and figured out

và rất cẩn thận

that, if we take a salmon and put it on a line,

chú ý nhé, tôi nói "rất cẩn thận"

we can actually take up a salmon shark --

chúng tôi cá thể giữ cho nó bình tĩnh,

This is the cousin of the white shark --

bỏ một cái ống vào miệng nó, để nó cách xa sàn tàu

and very carefully --

rồi đánh dấu nó với một cái dấu vệ tinh

note, I say "very carefully," --

Từ trong con cá mập, cái dấu vệ tinh gọi điện về nhà

we can actually keep it calm,

gửi tin nhắn cho chúng ta.

put a hose in its mouth, keep it off the deck

Khi con cá mập đến đó, nếu bạn nhìn kỹ, có một cái ăng ten.

and then tag it with a satellite tag.

Đó là một con cá mập đang bơi tự do với một cái dấu vệ tinh

That satellite tag will now have your shark phone home

đang nhảy theo một con cá hồi,

and send in a message.

gửi dữ liệu về nhà.

And that shark leaping there, if you look carefully, has an antenna.

Chúng tôi không chỉ đánh dấu cá mập săn cá hồi

It's a free swimming shark with a satellite tag

Nhưng đây là những con cá mập ở độ phân giải có các cấp độ theo mét này

jumping after salmon,

sending home its data.

trên một đại dương nhiệt độ, màu ấm cho biết vùng ấm hơn.

Cá mập săn cá hồi bơi sâu xuống

Salmon sharks aren't the only sharks we tag.

đến vùng nhiệt đới để đẻ

But there goes salmon sharks with this meter-level resolution

và vào Montery.

on an ocean of temperature -- warm colors are warmer.

Ngay bên cạnh Monterey và ở trên Farallones

Salmon sharks go down

là đội cá mập trắng do Scott Anderson chỉ đạo, ở kia,

to the tropics to pup

và Sal Jorgensen.

and come into Monterey.

Họ ném ra một cái bia,

Now right next door in Monterey and up at the Farallones

là một cái thảm có hình dạng như con hải cẩu

are a white shark team led by Scott Anderson -- there --

một con cá mập trắng tò mò bị thu hút

and Sal Jorgensen.

sẽ nhảy lên con tàu 16 feet của chúng tôi.

They can throw out a target --

Con vật nặng vài ngàn pound.

it's a carpet shaped like a seal --

và chúng tôi sẽ kéo cái bia vào.

and in will come a white shark, a curious critter

để một cái tag âm thanh

that will come right up to our 16-ft. boat.

có âm thanh "OMSHARK 10165,"

It's a several thousand-pound animal.

hay một thứ tương tự, tạo ra tiếng ping

And we'll wind in the target.

Chúng tôi sẽ gắn thêm cái dấu vệ tinh

And we'll place an acoustic tag

sẽ giúp chúng tôi biết hành trình dài

that says, "OMSHARK 10165,"

với thuật toán định vị dựa vào ánh sáng

or something like that, acoustically with a ping.

được giải bằng máy tính trên con cá

And then we'll put on a satellite tag

trong trường hợp này, Sal đang xem xét hai cái dấu ở đó.

that will give us the long-distance journeys

đây rồi: cá mập trắng California

with the light-based geolocation algorithms

nó đã đi quán cà phê cá mập trắng rồi quay về

solved on the computer that's on the fish.

Chúng tôi cũng cùng đồng nghiệp NOAA đánh dấu cá mập mako,

So in this case, Sal's looking at two tags there,

cá mập xanh.

and there they are: the white sharks of California

going off to the white shark cafe and coming back.

Cùng nhau, những gì chúng tôi thấy

trên đại dương màu sắc, là nhiệt độ,

We also tag makos with our NOAA colleagues,

có thể thấy ngoằn ngoèo dữ liệu 10 ngày của mako và cá mập săn cá hồi

blue sharks.

Chúng tôi có cá mập trắng và cá mập xanh.

And now, together, what we can see

Lần đầu tiên,

on this ocean of color that's temperature,

we can see ten-day worms of makos and salmon sharks.

ta có được bản đồ hệ sinh thái lớn cỡ đại dương

cho biết cá mập đi đâu.

We have white sharks and blue sharks.

Đội cá ngừ từ TOPP đã làm được điều khó tin

For the first time,

3 đội đánh dấu 1700 con cá ngừ

an ecoscape as large as ocean-scale,

vây xanh, vây vàng, albacore

showing where the sharks go.

cùng một lúc

The tuna team from TOPP has done the unthinkable:

chúng tôi đã cẩn thận diễn tập chương trình đánh dấu

three teams tagged 1,700 tunas,

chúng tôi đánh bắt những con cá ngừ non,

bluefin, yellowfin and albacore

gắn dấu có cảm biến,

all at the same time --

thò ra ngoài con cá ngừ

carefully rehearsed tagging programs

rồi thả chúng đi.

in which we go out, pick up juvenile tunas,

Chúng quay về, và khi chúng về

put in the tags that actually have the sensors,

ở đây trên các đại dương NASA

stick out the tuna

bạn có thể thấy cá vây xanh có màu xanh

and then let them go.

đi băng qua các hành lang của chúng

They get returned, and when they get returned,

khi quay lại Tây Thái Bình Dương.

here on a NASA numerical ocean

Đội của chúng tôi từ UCSC đã đánh dấu hải cẩu voi

you can see bluefin in blue

bằng cách dán những cái dấu trên đầu chúng, sẽ rơi ra khi bọn chúng lột da.

go across their corridor,

Mấy con hải cẩu voi sinh sống trên nửa đại dương,

returning to the Western Pacific.

cho dữ liệu ở độ sâu 548,64m

Our team from UCSC has tagged elephant seals

thật đáng kinh ngạc.

with tags that are glued on their heads, that come off when they slough.

Scott Shaffer và chim hải âu

These elephant seals cover half an ocean,

đang đeo những cái dấu cá ngừ, dấu dựa vào ánh sáng,

take data down to 1,800 feet --

dắt bạn từ New Zealand đến Monterey, rồi quay lại

amazing data.

những chuyến đi dài 35000 dặm hàng hải

And then there's Scott Shaffer and our shearwaters

Chúng ta chưa bao giờ thấy trước đây.

wearing tuna tags, light-based tags,

Nhưng giờ với những cái dấu định vị bằng ánh sáng rất nhỏ

that now are going to take you from New Zealand to Monterey and back,

có thể thực sự thấy những chuyến đi này.

journeys of 35,000 nautical miles

Tương tự với chim hải âu Laysan

we had never seen before.

bay qua khắp các đại dương

But now with light-based geolocation tags that are very small,

thỉnh thoảng chúng bay

we can actually see these journeys.

đến khu vực của bọn cá ngừ.

Same thing with Laysan albatross

Bạn có thể thấy tại sao chúng có thể sẽ bị bắt.

who travel an entire ocean

Ở kia là George Schillinger và đội rùa ngoài Playa Grande

on a trip sometimes,

đang đánh dấu rùa biển

up to the same zone the tunas use.

những con rùa đi ngang qua chỗ chúng ta.

You can see why they might be caught.

Đội của Scott Benson

Then there's George Schillinger and our leatherback team out of Playa Grande

và cho thấy rằng những con rùa đi từ

tagging leatherbacks

Indonesia một quãng đường dài đến Monterey

that go right past where we are.

Những gì chúng ta thấy trên đại dương không ngừng chuyển động này

And Scott Benson's team

là địa điểm của những sinh vật săn mồi.

that showed that leatherbacks go from Indonesia

Có thể thấy chúng dùng bản đồ hệ sinh thái

all the way to Monterey.

rộng như một đại dương

So what we can see on this moving ocean

Từ thông tin này

is we can finally see where the predators are.

chúng ta bắt đầu lập bản đồ những điểm hi vọng.

We can actually see how they're using ecospaces

Ở đây chỉ là dữ liệu 3 năm,

as large as an ocean.

mà có đến 10 năm dữ liệu.

And from this information,

Chúng ta thấy các hoạt động đột ngột và theo mùa

we can begin to map the hope spots.

Những sinh vật này đang sinh sống.

So this is just three years of data right here --

Nên với các dữ liệu này

and there's a decade of this data.

chúng ta có thể làm các điểm nóng,

We see the pulse and the seasonal activities

that these animals are going on.

4000 nơi.

Một công trình khổng lồ

So what we're able to do with this information

2000 cái dấu

is boil it down to hot spots,

trong một khu vực, xuất hiện ở đây lần đầu tiên

4,000 deployments,

ngoài khơi California,

a huge herculean task,

xuất hiện ở nơi dường như là điểm tụ họp.

2,000 tags

giống như những sinh vật này đang diễn lại theo yêu cầu của chúng tôi

in an area, shown here for the first time,

Chúng đang giúp chúng tôi

off the California coast,

that appears to be a gathering place.

Chúng mang thiết bị

thu thập dữ liệu tận sâu 2000m

And then for sort of an encore from these animals,

Chúng lấy thông tin từ hành tinh của chúng ta

they're helping us.

ở những nơi khắc nghiệt như Nam Cực, Bắc cực

They're carrying instruments

Đó là những con hải cẩu từ nhiều nước

that are actually taking data down to 2,000 meters.

được thả ra

They're taking information from our planet

chúng đang lấy mẫu dữ liệu dưới các thảm băng

at very critical places like Antarctica and the Poles.

dữ liệu nhiệt độ chất lượng hải dương học

Those are seals from many countries

ở cả hai cực.

being released

Dữ liệu này, khi được vẽ ra, sẽ rất ấn tượng.

who are sampling underneath the ice sheets

Chúng tôi vẫn chưa biết nên biểu diễn dữ liệu bằng hình ảnh thế nào.

and giving us temperature data of oceanographic quality

Và khi những sinh vật này bơi

on both poles.

cho chúng tôi thông tin,

This data, when visualized, is captivating to watch.

rất quan trọng đối với các vấn đề khí hậu,

We still haven't figured out best how to visualize the data.

chúng tôi nghĩ cũng rất quan tọng

And then, as these animals swim

để công bố thông tin này cho công chúng,

and give us the information

để mọi người tham gia, tiếp xúc với dữ liệu này.

that's important to climate issues,

Chúng tôi đã làm điều này với Great Turtle Race

we also think it's critical

chúng tôi đánh dấu rùa biển, có đến 4 triệu lượt tìm kiếm.

to get this information to the public,

Và giờ với Oceans của Google,

to engage the public with this kind of data.

chúng tôi có thể cho một con cá mập trắng trong đại dương đó,

We did this with the Great Turtle Race --

và khi nó bơi

tagged turtles, brought in four million hits.

ta sẽ thấy phép đo độ sâu khủng này

And now with Google's Oceans,

và con cá mập biết con đường của nó

we can actually put a white shark in that ocean.

khi nó đi từ California đến Hawaii

And when we do and it swims,

Nhưng có lẽ Mission Blue

we see this magnificent bathymetry

có thể lấp đầy đại dương mà ta chưa thể thấy

that the shark knows is there on its path

Ta có khả năng, NASA có đại dương.

as it goes from California to Hawaii.

Chỉ cần phối hợp hai thứ.

But maybe Mission Blue

Kết luận lại,

can fill in that ocean that we can't see.

chúng tôi biết Yellowstone là dành cho Bắc Mỹ

We've got the capacity, NASA has the ocean.

nó nằm ngoài khơi của chúng ta.

We just need to put it together.

Chúng tôi có kỹ thuật cho chúng ta biết nó ở đâu.

So in conclusion,

Cái chúng ta cần quan tâm cho Mission Blue

we know where Yellowstone is for North America;

là tăng khả năng theo dõi, ghi lại dữ liệu.

it's off our coast.

Làm cách nào để ta có thể thực sự

We have the technology that's shown us where it is.

làm hoạt động này ở đâu khác?

What we need to think about perhaps for Mission Blue

Và rồi cuối cùng mang được tin nhắn về nhà

is increasing the biologging capacity.

có lẽ dùng kết nối sống

How is it that we can actually

từ những sinh vật như cá voi xanh và cá mập trắng.

take this type of activity elsewhere?

Làm những ứng dụng siêu việt

And then finally -- to basically get the message home --

Nhiều người đang rất hào hứng

maybe use live links

khi cá mập thực sự bơi dưới Cầu Golden Gate

from animals such as blue whales and white sharks.

Hãy kết nối công chúng với hoạt động ngay trên iPhone của họ.

Make killer apps, if you will.

Cách đó chúng ta sẽ biến vài truyền thuyết Internet thành thật.

A lot of people are excited

Ta có thể cứu được cá ngừ vây xanh.

when sharks actually went under the Golden Gate Bridge.

Cứu được cá mập trắng.

Let's connect the public to this activity right on their iPhone.

That way we do away with a few internet myths.

Chúng ta có khoa học, công nghệ.

Hi vọng ở đây. Chúng ta có thể.

So we can save the bluefin tuna.

Chúng ta cần phải áp dụng khả năng này

We can save the white shark.

nhiều hơn vào đại dương.

We have the science and technology.

Cám ơn các bạn.

Hope is here. Yes we can.

(Vỗ tay)

We need just to apply this capacity

further in the oceans.

Thank you.

(Applause)