Danny Hillis: Understanding cancer through proteomics

Translator: Picky Paul Reviewer: Thuy Dung Chu

Phải nói rằng tôi hơi lo lắng một chút

I admit that I'm a little bit nervous here

vì tôi sẽ nói vài điều căn bản,

về cách nghĩ khác về ung thư

because I'm going to say some radical things,

tới những khán giả mà có nhiều người

about how we should think about cancer differently,

am hiểu về ung thư hơn cả tôi.

to an audience that contains a lot of people

who know a lot more about cancer than I do.

Nhưng tôi cũng nghi ngờ rằng tôi không lo lắng như tôi tưởng

But I will also contest that I'm not as nervous as I should be

bởi tôi khá chắc là tôi đúng về điều này.

(Cười lớn)

because I'm pretty sure I'm right about this.

Và trên thực tế,

(Laughter)

đây sẽ là cách điều trị ung thư trong tương lai.

And that this, in fact, will be

the way that we treat cancer in the future.

Để nói về ung thư,

tôi sẽ phải nói rằng chúng ta phải...

In order to talk about cancer,

I'm going to actually have to --

để tôi chiếu một slide lớn ở đây.

let me get the big slide here.

Đầu tiên, tôi sẽ cho các bạn thấy một góc nhìn khác về hệ gen học

First, I'm going to try to give you a different perspective of genomics.

Tôi muốn đặt nó vào một bức tranh lớn hơn

I want to put it in perspective of the bigger picture

tất cả những gì đang diễn ra

và rồi sẽ nói đôi điều về cái mà bạn chưa từng nghe qua như Protein học.

of all the other things that are going on --

and then talk about something you haven't heard so much about, which is proteomics.

Giải thích những điều này

là cơ sở cho cái mà tôi nghĩ là một ý tưởng khác

Having explained those,

that will set up for what I think will be a different idea

về cách tiến hành điều trị ung thư.

Hãy bắt đầu với hệ gen học.

about how to go about treating cancer.

Đây là một chủ đề nổi bật.

So let me start with genomics.

Đây là thứ chúng ta được học nhiều điều nhất

It is the hot topic.

Đó là một vấn đề lớn.

It is the place where we're learning the most.

Nhưng nó cũng có những phần trọng yếu.

This is the great frontier.

Cụ thể hơn, các bạn có thể đều đã nghe về tương quan

But it has its limitations.

And in particular, you've probably all heard the analogy

rằng hệ gen cũng như là bản vẽ cơ thể của chúng ta,

that the genome is like the blueprint of your body,

và nếu như nó là sự thật thì thật tuyệt,

and if that were only true, it would be great,

nhưng không phải vậy.

Nó như là danh sách các bộ phận cơ thể bạn.

but it's not.

Nó không chỉ ra cách các bộ phận được liên kết với nhau như thế nào,

It's like the parts list of your body.

điều gì dẫn đến điều gì và nhiều thứ khác..

It doesn't say how things are connected,

Cho nên nếu có thể đặt ra một phép tương quan,

what causes what and so on.

rằng bạn đang cố tìm sự khác nhau

So if I can make an analogy,

giữa một nhà hàng có đồ ăn ngon, đảm bảo chất lượng,

let's say that you were trying to tell the difference

between a good restaurant, a healthy restaurant

với một nhà hàng chất lượng kém,

và tất cả những gì bạn có là danh sách về tất cả các nguyên liệu

and a sick restaurant,

mà họ có trong kho thực phẩm của họ.

and all you had was the list of ingredients

Nếu vậy, khi bạn đến một nhà hàng Pháp

that they had in their larder.

So it might be that, if you went to a French restaurant

bạn nhìn quanh kho và thấy rằng

họ có mỡ động vật thay vì bơ,

and you looked through it and you found

bạn có thể nói rằng, "Ah tôi tìm ra vấn đề của họ rồi,

they only had margarine and they didn't have butter,

Tôi có thể giúp nhà hàng họ nấu ăn một cách lành mạnh hơn."

you could say, "Ah, I see what's wrong with them.

Và có thể có các trường hợp đặc biệt như vậy.

I can make them healthy."

Bạn hoàn toàn có thể tìm ra điểm khác nhau

And there probably are special cases of that.

giữa một nhà hàng Trung Quốc và một nhà hàng Pháp

You could certainly tell the difference

qua những gì họ có trong kho thực phẩm.

between a Chinese restaurant and a French restaurant

Cho nên danh sách nguyên liệu có cho bạn biết vài điều,

by what they had in a larder.

và đôi khi nó cho bạn thấy được khuyết điểm nằm ở đâu.

So the list of ingredients does tell you something,

and sometimes it tells you something that's wrong.

Nếu họ có quá nhiều muối,

bạn có thể đoán rằng họ dùng quá nhiều muối, hoặc đại loại như thế.

If they have tons of salt,

you might guess they're using too much salt, or something like that.

Nhưng nó rất hạn chế,

vì để thực sự biết một nhà hàng có tốt không,

But it's limited,

bạn cần nếm thức ăn và biết những gì diễn ra trong bếp,

because really to know if it's a healthy restaurant,

bạn cần thành phẩm của tất cả các nguyên liệu.

you need to taste the food, you need to know what goes on in the kitchen,

Cho nên nếu tôi xét một người

you need the product of all of those ingredients.

thì tôi dựa vào hệ gen của anh ta, Nó cũng tương tự như thế.

So if I look at a person

and I look at a person's genome, it's the same thing.

Phần hệ gen mà ta có thể đọc

chính là danh sách nguyên liệu.

The part of the genome that we can read

Và tất nhiên, có đôi lần chúng ta

is the list of ingredients.

And so indeed,

there are times when we can find ingredients

Xơ nang là một bệnh ví dụ

that [are] bad.

mà nếu bạn có "nguyên liệu xấu" thì bạn mắc bệnh,

Cystic fibrosis is an example of a disease

where you just have a bad ingredient and you have a disease,

và chúng ta có thể suy ra trực tiếp

and we can actually make a direct correspondence

sự tương quan giữa "căn bệnh" và "nguyên liệu".

between the ingredient and the disease.

Nhưng ngoài ra, bạn cần phải biết điều gì đang diễn ra ở đó,

bởi vì đa số người bệnh đều đã từng khỏe mạnh,

But most things, you really have to know what's going on in the kitchen,

họ có hệ gen giống nhau.

because, mostly, sick people used to be healthy people --

Cho nên gen cho bạn biết nhiều thứ

they have the same genome.

về cơ địa.

So the genome really tells you much more

Điều bạn có thể biết được

about predisposition.

là sự khác nhau giữa người châu Á và châu Âu

So what you can tell

bằng cách xem danh sách nguyên liệu của họ.

is you can tell the difference between an Asian person and a European person

Nhưng đa phần bạn không thể thấy sự khác nhau

by looking at their ingredients list.

But you really for the most part can't tell the difference

giữa người khỏe mạnh và người bệnh

ngoại trừ các trường hợp đặc biệt.

between a healthy person and a sick person --

Vậy tại sao mọi người lại coi trọng

except in some of these special cases.

di truyền học đến vậy?

So why all the big deal

Đầu tiên,

about genetics?

bởi vì chúng ta có thể đọc nó, và điều đó thật tuyệt.

Well first of all,

it's because we can read it, which is fantastic.

Nó rất hữu ích trong vài trường hợp nhất định.

Nó cũng là thắng lợi to lớn về mặt lý thuyết

It is very useful in certain circumstances.

It's also the great theoretical triumph

cho ngành sinh học.

Nó là giả thuyết duy nhất

of biology.

mà các nhà sinh học học tìm ra đúng.

It's the one theory

Nó là cơ sở cho Darwin

that the biologists ever really got right.

và Mendel và những người khác.

It's fundamental to Darwin

Và là thứ duy nhất người ta có thể dự đoán cấu trúc.

and Mendel and so on.

And so it's the one thing where they predicted a theoretical construct.

Cho nên Mendel có ý tưởng rằng

gen là một thứ trừu tượng,

So Mendel had this idea of a gene

và Darwin xây dựng cả một giả thuyết

as an abstract thing,

dựa vào sự tồn tại của gen,

and Darwin built a whole theory

và sau đó Watson và Crick

that depended on them existing,

đã nghiên cứu và khám phá ra gen.

and then Watson and Crick

Điều này xảy ra suốt trong vật lý.

actually looked and found one.

Bạn dự đoán một hố đen,

So this happens in physics all the time.

và bạn nhìn ra kính viễn vọng và bạn nhìn thấy nó.

You predict a black hole,

Nhưng điều này hiếm khi xảy ra trong sinh học.

and you look out the telescope and there it is, just like you said.

Cho nên chiến thắng vĩ đại này -- nó tốt đến mức

But it rarely happens in biology.

nó gần như là một trải nghiệm tôn giáo

So this great triumph -- it's so good,

trong sinh học.

there's almost a religious experience

Và thuyết tiến hóa của Darwin

in biology.

chính là giả thuyết nòng cốt.

And Darwinian evolution

is really the core theory.

Cho nên một lý do khác mà nó rất nổi tiếng

là bởi vì chúng ta có thể đo lường chúng một cách số hóa

So the other reason it's been very popular

Và trên thực tế,

is because we can measure it, it's digital.

nhờ có Kary Mullis,

And in fact,

bạn cơ bản có thể đo lường hệ gen của bạn trong nhà bếp của bạn

thanks to Kary Mullis,

you can basically measure your genome in your kitchen

với thêm vài nguyên liệu khác.

Ví dụ, bằng việc đo lường hệ gen,

with a few extra ingredients.

ta biết được rất nhiều về mối quan hệ của ta với các loài động vật khác

So for instance, by measuring the genome,

we've learned a lot about how we're related to other kinds of animals

qua sự gần gũi về bộ gen,

hay cách mà chúng ta có liên quan với nhau - cây phả hệ,

by the closeness of our genome,

hay là cây sự sống.

or how we're related to each other -- the family tree,

Có một lượng thông tin khổng lồ về di truyền học

or the tree of life.

chỉ qua việc so sánh sự tương đồng gen.

There's a huge amount of information about the genetics

Dĩ nhiên, ứng dụng trong y học,

just by comparing the genetic similarity.

điều đó rất hữu ích

Now of course, in medical application,

bởi đó chính là loại thông tin

that is very useful

mà bác sĩ có được từ tiền sử y khoa của gia đình bạn

because it's the same kind of information

ngoại trừ có thể,

that the doctor gets from your family medical history --

hệ gen của bạn cho biết nhiều về tiền sử bệnh của bạn hơn chính bạn.

except probably,

Vậy nên qua việc đọc hệ gen,

your genome knows much more about your medical history than you do.

chúng ta có thể biết nhiều về gia đình bạn hơn cả chính bạn.

And so by reading the genome,

Và vì thế chúng tôi có thể khám phá ra những điều

we can find out much more about your family than you probably know.

mà bạn có thể tìm thấy

And so we can discover things

nó ở người thân

that probably you could have found

nhưng chúng có thể rất đáng ngạc nhiên.

by looking at enough of your relatives,

Tôi đã làm thử bài 23andMe (23 và Tôi)

but they may be surprising.

và đã rất ngạc nhiên khi phát hiện ra rằng tôi mập và hói.

I did the 23andMe thing

(Cười lớn)

and was very surprised to discover that I am fat and bald.

(Laughter)

Nhưng đôi khi bạn có thể biết được nhiều điều hữu ích về điều đó.

But sometimes you can learn much more useful things about that.

Nhưng hầu hết

điều bạn cần biết để biết rằng bạn có bệnh không,

But mostly

không phụ thuộc vào cơ địa của bạn,

what you need to know, to find out if you're sick,

mà là những gì đang thật sự diễn ra trong cơ thể bạn.

is not your predispositions,

Vậy để làm được điều đó, điều bạn thật sự cần làm

but it's actually what's going on in your body right now.

là nhìn vào những thứ

So to do that, what you really need to do,

mà gen của bạn đang sản xuất ra

you need to look at the things

và những gì diễn ra sau quá trình di truyền

that the genes are producing

và đó chính là nội dung của Protein học.

and what's happening after the genetics,

Cũng như hệ gen làm nên ngành nghiên cứu về tất cả các loại gen

and that's what proteomics is about.

Protein học là ngành nghiên cứu về tất cả các loại Protein.

Just like genome mixes the study of all the genes,

Và Protein là tất cả những thứ bé nhỏ trong cơ thể bạn

proteomics is the study of all the proteins.

đang phát ra tín hiệu giữa các tế bào với nhau

And the proteins are all of the little things in your body

thực chất, những cơ quan đang hoạt động

that are signaling between the cells --

đó là nơi các hoạt động diễn ra.

actually, the machines that are operating --

Về cơ bản, cơ thể con người

that's where the action is.

là một cuộc hội thoại đang diễn ra

Basically, a human body

giữa các tế bào và nội bào với nhau

is a conversation going on,

về việc sinh trưởng và chết đi,

both within the cells and between the cells,

và khi bạn bị bệnh,

and they're telling each other to grow and to die,

điều gì đã xảy ra với cuộc hội thoại đó

and when you're sick,

Vậy nên vấn đề ở đây là gì?

something's gone wrong with that conversation.

Không may, chúng ta không có phương pháp nào để giải quyết cả,

And so the trick is --

cũng như việc đo lường hệ gen.

unfortunately, we don't have an easy way to measure these

Cho nên vấn đề là đo lường

like we can measure the genome.

nếu bạn đo lường tất cả các Protein, đó là quá trình rất phức tạp.

So the problem is that measuring --

if you try to measure all the proteins, it's a very elaborate process.

Nó yêu cầu hàng trăm bước,

và rất nhiều thời gian.

It requires hundreds of steps,

Điều quan trọng là có bao nhiêu Protein,

and it takes a long, long time.

nếu lượng Protein thay đổi 10% thì rất đáng quan tâm.

And it matters how much of the protein it is.

Vì vậy nó không đơn giản bằng DNA.

It could be very significant that a protein changed by 10 percent,

Về cơ bản thì vấn đề chính là vài người,

so it's not a nice digital thing like DNA.

trong quá trình dài hơi này,

And basically our problem is somebody's in the middle

họ chỉ tạm ngừng một chút

of this very long stage,

và bỏ quên vài thứ trong Enzim

they pause for just a moment,

và tất nhiên tất cả các số liệu từ trước

and they leave something in an enzyme for a second,

trở nên vô dụng.

and all of a sudden all the measurements from then on

Vì thế ta không thu được cùng một kết quả

don't work.

khi thực hiện theo cách này.

And so then people get very inconsistent results

Rất nhiều người đã thử nghiên cứu.

when they do it this way.

Tôi cũng đã thử một vài lần

People have tried very hard to do this.

rồi cũng từ bỏ bởi vì vấn đề đó.

I tried this a couple of times

Tôi liên tục nhận được những cuộc gọi

and looked at this problem and gave up on it.

từ nhà ung thư học tên David Agus.

I kept getting this call from this oncologist

Trí Tuệ Ứng Dụng nhận được rất nhiều cuộc gọi

named David Agus.

từ những người muốn giúp họ

And Applied Minds gets a lot of calls

Và tôi đã không nghĩ rằng đây là một cuộc gọi nên gọi lại,

from people who want help with their problems,

cho nên tôi cứ cho anh ta vào danh sách chờ.

and I didn't think this was a very likely one to call back,

Và cho đến một ngày,

so I kept on giving him to the delay list.

tôi nhận được cuộc gọi từ John Doerr,

And then one day,

Bill Berkman và Al Gore trong cùng một ngày

I get a call from John Doerr, Bill Berkman

bảo tôi hãy gọi điện lại cho David Agus.

and Al Gore on the same day

(Cười lớn)

saying return David Agus's phone call.

Tôi kiểu, "Cậu này có vẻ có nhiều thông tin đây."

(Laughter)

So I was like, "Okay. This guy's at least resourceful."

(Cười lớn)

(Laughter)

Chúng tôi bắt đầu trò chuyện,

và anh ta nói "Tôi rất cần một cách tốt hơn để đo lường Protein"

So we started talking,

Và tôi thì, "Tôi không thể tìm ra được,

and he said, "I really need a better way to measure proteins."

sẽ không dễ đâu."

I'm like, "Looked at that. Been there.

Anh ta thì "Không, không. Tôi thật sự cần nó.

Not going to be easy."

Ý tôi là, tôi nhìn bệnh nhân chết đi mỗi ngày

He's like, "No, no. I really need it.

I mean, I see patients dying every day

vì ta không biết điều gì đang diễn ra bên trong cơ thể họ.

Chúng ta cần một cửa sổ nhìn vào trong ấy"

because we don't know what's going on inside of them.

Và anh ta giảng cho tôi

We have to have a window into this."

các ví dụ cụ thể về những lần anh ta rất cần nó.

And he took me through

Và tôi nhận ra đây có thể là một thay đổi lớn

specific examples of when he really needed it.

nếu chúng tôi có thể thực hiện được nó,

And I realized, wow, this would really make a big difference,

vậy nên tôi nói, "Hãy cùng tìm hiểu nào."

if we could do it,

Trí Tuệ Ứng Dụng chi đủ kinh phí

and so I said, "Well, let's look at it."

để chúng tôi cứ thể mà tiến hành nghiên cứu

Applied Minds has enough play money

thứ gì đó mà không cần tài trợ hay xin phép ai hay gì cả.

that we can go and just work on something

Vậy là chúng tôi bắt đầu lao vào nghiên cứu.

without getting anybody's funding or permission or anything.

Trong lúc nghiên cứu, chúng tôi nhận ra đây là vấn đề cơ bản --

So we started playing around with this.

cái hớp cà phê đó --

And as we did it, we realized this was the basic problem --

việc con người phải làm cái quá trình phức tạp này

that taking the sip of coffee --

và cái thật sự cần được thực hiện

that there were humans doing this complicated process

là tự động hóa quá trình này như một dây chuyền

and that what really needed to be done

và tạo nên các robot

was to automate this process like an assembly line

để đo lường các chỉ số Protein.

and build robots

Vậy nên chúng tôi tiến hành thực hiện nó,

that would measure proteomics.

và cùng với David,

And so we did that,

chúng tôi đã sáng lập một công ty nhỏ tên Protein Học Ứng Dụng

and working with David,

thiết kế dây chuyền robot

we made a little company called Applied Proteomics eventually,

đo lường Protein theo một cách tỉ mỉ.

which makes this robotic assembly line,

Và tôi sẽ cho bạn thấy cách đo lường protein ấy như thế nào

which, in a very consistent way, measures the protein.

And I'll show you what that protein measurement looks like.

Về cơ bản, những gì chúng tôi làm

là lấy một giọt máu

Basically, what we do

của một bệnh nhân,

is we take a drop of blood

phân loại các protein

out of a patient,

có trong giọt máu đó

and we sort out the proteins

dựa theo trọng lượng

in the drop of blood

và độ trơn của chúng,

according to how much they weigh,

sắp xếp chúng trong một hình ảnh.

how slippery they are,

Vì thế chúng tôi có thể nhìn thấy

and we arrange them in an image.

hàng trăm ngàn đặc điểm cùng một lúc

And so we can look at literally

chỉ từ một giọt máu.

hundreds of thousands of features at once

Ta có thể lấy một giọt khác ngày mai,

out of that drop of blood.

và bạn sẽ thấy rằng các protein sẽ khác đi,

And we can take a different one tomorrow,

chúng sẽ khác sau khi bạn ăn hay sau khi bạn ngủ.

and you will see your proteins tomorrow will be different --

Chúng thật sự cho ta biết những gì đang diễn ra.

they'll be different after you eat or after you sleep.

Vậy nên hình ảnh này,

They really tell us what's going on there.

trông như một vết bẩn lớn với bạn,

And so this picture,

lại là thứ khiến tôi sướng run lên

which looks like a big smudge to you,

is actually the thing that got me really thrilled about this

và khiến tôi thấy rằng chúng tôi đi đúng hướng.

Vậy nên nếu tôi phóng to hình ảnh này,

and made me feel like we were on the right track.

tôi có thể chỉ cho các bạn ý nghĩa của nó.

So if I zoom into that picture,

Chúng tôi phân loại protein - từ trái qua phải

I can just show you what it means.

là trọng lượng của các mảnh mà chúng tôi thu được,

We sort out the proteins -- from left to right

và từ trên xuống dưới là độ trơn của chúng.

is the weight of the fragments that we're getting,

Vậy chúng tôi phóng to vào đây để chỉ cho các bạn thấy một chút của nó.

and from top to bottom is how slippery they are.

So we're zooming in here just to show you a little bit of it.

Mỗi một đường này

tượng trưng cho một tín hiệu chúng tôi thu được từ một mảnh protein

And so each of these lines

Và bạn có thể thấy cách các đường thẳng này tạo nên

represents some signal that we're getting out of a piece of a protein.

các cụm đốm, đốm, đốm, đốm, đốm.

And you can see how the lines occur

in these little groups of bump, bump, bump, bump, bump.

Và đó là bởi vì chúng tôi đang đo trọng lượng chính xác đến mức

carbon có nhiều đồng vị khác nhau,

And that's because we're measuring the weight so precisely that --

cho nên nếu nó có thêm một neutron,

carbon comes in different isotopes,

chúng tôi đo nó như một hóa chất khác.

so if it has an extra neutron on it,

we actually measure it as a different chemical.

Vậy nên chúng tôi thật ra đang đo từng đồng vị như một chất khác nhau.

So we're actually measuring each isotope as a different one.

Và nó cho bạn khái niệm

về độ nhạy cảm tinh tế của quá trình này.

And so that gives you an idea

Vậy nên nhìn thấy hình ảnh này

of how exquisitely sensitive this is.

đại loại như được trở thành Galileo

So seeing this picture

nhìn vào các vì sao

is sort of like getting to be Galileo

qua kính viễn vọng lần đầu tiên,

and looking at the stars

và chợt nói, "Wow, nó phức tạp hơn chúng ta tưởng nhiều."

and looking through the telescope for the first time,

Nhưng chúng ta có thể thấy cái thứ ngoài kia

and suddenly you say, "Wow, it's way more complicated than we thought it was."

thấy các đặc điểm của nó.

But we can see that stuff out there

Cho nên đây là dấu ấn của cái mà chúng tôi đang cố gắng tìm hoa văn của nó.

and actually see features of it.

Chúng ta có thể sử dụng thông tin này

So this is the signature out of which we're trying to get patterns.

ví dụ như, chúng ta nhìn vào hai bệnh nhân

So what we do with this

một phản ứng với một loại thuốc và một không phản ứng với thuốc,

is, for example, we can look at two patients,

và hỏi, "Điều khác nhau gì đang diễn ra

one that responded to a drug and one that didn't respond to a drug,

bên trong họ?"

and ask, "What's going on differently

Vậy nên chúng ta có thể có những đo lường đủ chính xác

inside of them?"

để có thể đặt hai bệnh nhân lên và tìm ra điểm khác biệt.

And so we can make these measurements precisely enough

Ở đây chúng ta có màu xanh lá là Alice

that we can overlay two patients and look at the differences.

và màu đỏ là Bob.

So here we have Alice in green

Chúng ta cân đo họ. Đây là dữ liệu thật.

and Bob in red.

Và bạn có thể thấy, đa số chúng trùng nhau và nó có màu vàng,

We overlay them. This is actual data.

nhưng có những thứ chỉ có Alice có

And you can see, mostly it overlaps and it's yellow,

và có những thứ chỉ có Bob có.

but there's some things that just Alice has

Và nếu như chúng ta có thể tìm ra quy luật của những thứ

and some things that just Bob has.

của những người phản ứng với thuốc,

And if we find a pattern of things

chúng ta thấy rằng trong máu họ

of the responders to the drug,

có điều kiện

we see that in the blood,

cho phép họ phản ứng với loại thuốc này.

they have the condition

Chúng ta có thể thậm chí không biết đây là loại protein gì,

that allows them to respond to this drug.

nhưng ta có thể đây là dấu hiệu

We might not even know what this protein is,

cho phản ứng với bệnh.

but we can see it's a marker

for the response to the disease.

Theo tôi nghĩ, điều này đã

vô cùng hữu ích cho mọi loại y học.

So this already, I think,

Nhưng tôi nghĩ rằng đây thật ra

is tremendously useful in all kinds of medicine.

chỉ là khởi đầu

But I think this is actually

cho cách mà chúng ta sẽ điều trị ung thư.

just the beginning

Vậy hãy để tôi nói đến ung thư.

of how we're going to treat cancer.

Vấn đề của ung thư

So let me move to cancer.

khi mà tôi bắt đầu vấn đề này,

The thing about cancer --

tôi thật sự chẳng biết gì về nó,

when I got into this,

nhưng làm việc với David Agus,

I really knew nothing about it,

tôi bắt đầu theo dõi cách ung thư được điều trị

but working with David Agus,

và tham gia xem các ca phẫu thuật cắt khối u.

I started watching how cancer was actually being treated

Và khi tôi nhìn nó,

and went to operations where it was being cut out.

đối với tôi nó chẳng có ý nghĩa gì cả

And as I looked at it,

cách chúng ta từng tiếp cận ung thư,

to me it didn't make sense

và để khiến nó có nghĩa,

how we were approaching cancer,

tôi phải học bắt nguồn của nó.

and in order to make sense of it,

Chúng ta điều trị ung thư cứ như nó là một căn bệnh truyền nhiễm.

I had to learn where did this come from.

We're treating cancer almost like it's an infectious disease.

Chúng ta điều trị nó như một thứ đi vào cơ thể ta

mà chúng ta phải giết nó.

We're treating it as something that got inside of you

Và đây là hình mẫu lớn.

that we have to kill.

Đây là một trường hợp nữa

So this is the great paradigm.

mà một ví dụ giả định trong sinh học thực sự hoạt động

This is another case

đó là thuyết vi khuẩn của bệnh.

where a theoretical paradigm in biology really worked --

Bác sĩ thường được đào tạo

was the germ theory of disease.

để chuẩn đoán

So what doctors are mostly trained to do

đó là, phân loại bạn vào một mục

is diagnose --

và áp dụng một liệu pháp đã được khoa học chứng minh

that is, put you into a category

điều trị cho chẩn đoán bệnh đó

and apply a scientifically proven treatment

và điều đó áp dụng tốt cho các bệnh truyền nhiễm.

for that diagnosis --

Cho nên nếu chúng tôi phân bạn vào mục

and that works great for infectious diseases.

nhiễm giang mai, chúng tôi sẽ cho bạn penicillin.

So if we put you in the category

Chúng tôi biết rằng cách đó hiệu quả.

of you've got syphilis, we can give you penicillin.

Nếu bị sốt rét, chúng tôi sẽ cho bạn quinine

We know that that works.

hay một loại thuốc tương tự.

If you've got malaria, we give you quinine

Và đó là thứ cơ bản mà bác sĩ được đào tạo,

or some derivative of it.

và nó hiệu quả đến kỳ diệu

And so that's the basic thing doctors are trained to do,

trong các trường hợp bệnh truyền nhiễm

and it's miraculous

Chứng tỏ được tính hiệu nghiệm đó

in the case of infectious disease --

rất người trong khán phòng này có lẽ đã không còn sống sót

how well it works.

nếu như các bác sĩ không làm vậy.

And many people in this audience probably wouldn't be alive

Nhưng bây giờ hãy áp dụng điều đó

if doctors didn't do this.

cho các loại bệnh hệ thống như ung thư.

But now let's apply that

Vấn đề là, trong ung thư,

to systems diseases like cancer.

không hề có một thứ gì khác

The problem is that, in cancer,

trong cơ thể bạn.

there isn't something else

Nó chính là bạn, cơ thể bạn có lỗi.

that's inside of you.

Cuộc hội thoại trong cơ thể bạn

It's you; you're broken.

That conversation inside of you

bị xáo trộn bằng cách nào đó.

Vậy làm sao để chúng ta chẩn đoán được?

got mixed up in some way.

Chúng tôi chia nó ra thành từng phần cơ thể

So how do we diagnose that conversation?

bạn biết đấy, nơi nó xuất hiện

Well, right now what we do is we divide it by part of the body --

và chúng tôi phân bạn vào các mục khác nhau

you know, where did it appear? --

dựa trên phần cơ thể đó.

and we put you in different categories

Sau đó chúng tôi sẽ tiến hành thử nghiệm lâm sàng

according to the part of the body.

cho một loại thuốc ung thư phổi,

And then we do a clinical trial

một loại cho ung thư tuyến tiền liệt và một loại cho ung thư vú,

for a drug for lung cancer

và chúng tôi điều trị chúng như các căn bệnh riêng biệt

and one for prostate cancer and one for breast cancer,

và cách phân chia này

and we treat these as if they're separate diseases

liên quan đến những gì đang diễn ra.

and that this way of dividing them

Và đương nhiên, nó không tác động nhiều đến

had something to do with what actually went wrong.

căn bệnh

And of course, it really doesn't have that much to do

vì ung thư là sự đổ vỡ của hệ thống.

with what went wrong

Và thực tế, tôi nghĩ chúng ta cũng sai

because cancer is a failure of the system.

khi chúng ta nói về ung thư như một thứ gì đó.

And in fact, I think we're even wrong

Tôi nghĩ đây là một sai lầm lớn.

when we talk about cancer as a thing.

Tôi nghĩ rằng ung thư không nên là một danh từ.

I think this is the big mistake.

I think cancer should not be a noun.

Chúng ta nên nói về ung thư

như một việc chúng ta làm, chứ không phải một thứ chúng ta có.

We should talk about cancering

Vậy nên những khối u này,

as something we do, not something we have.

chúng là triệu chứng của ung thư.

And so those tumors,

Và có lẽ cơ thể của bạn đang ung thư mọi lúc,

those are symptoms of cancer.

nhưng có rất nhiều hệ thống trong cơ thể bạn

And so your body is probably cancering all the time,

kiểm soát việc ung thư.

but there are lots of systems in your body

Để cho bạn dễ hình dung

that keep it under control.

ý của tôi

And so to give you an idea

khi nghĩ về ung thư như một động từ,

of an analogy of what I mean

hãy tưởng tượng chúng ta không hề biết gì về sửa ống nước,

by thinking of cancering as a verb,

và cách mà chúng ta nói về nó,

imagine we didn't know anything about plumbing,

chúng ta sẽ về nhà và thấy vệt rỉ trong nhà bếp

and the way that we talked about it,

và nói rằng, "Ôi nhà tôi có nước."

we'd come home and we'd find a leak in our kitchen

and we'd say, "Oh, my house has water."

Chúng ta có thể chia nó ra -- thợ ống nước sẽ nói, "Nước rỉ ở đâu?"

"Nó trong nhà bếp." "Oh, vậy hẳn là bạn có nước nhà bếp."

We might divide it -- the plumber would say, "Well, where's the water?"

Đây tương tự như những gì chúng ta đang nói về ung thư.

"Well, it's in the kitchen." "Oh, you must have kitchen water."

"Nước nhà bếp,

That's kind of the level at which it is.

trước hết, chúng ta sẽ vào đó và lau sạch nó.

"Kitchen water,

Và sau đó chúng ta biết rằng rắc Drano xung quanh bếp

well, first of all, we'll go in there and we'll mop out a lot of it.

sẽ giúp chúng ta.

And then we know that if we sprinkle Drano around the kitchen,

Trong khi đó, với nước phòng khách,

that helps.

sẽ tốt hơn nếu ta rải hắc ín trên mái nhà"

Whereas living room water,

Và nó nghe thật ngớ ngẩn,

it's better to do tar on the roof."

nhưng đó cơ bản là những gì chúng ta làm.

And it sounds silly,

Và tôi không nói rằng bạn không nên lau khô nước

but that's basically what we do.

nhưng tôi nói rằng đó không phải là vấn đề

And I'm not saying you shouldn't mop up your water if you have cancer,

đó là triệu chứng của vấn đề.

but I'm saying that's not really the problem;

Cái mà chúng ta cần...

that's the symptom of the problem.

là quá trình mọi việc diễn ra,

What we really need to get at

và nó xảy ra ở mức

is the process that's going on,

các hoạt động của protein,

and that's happening at the level

xảy ra ở mức độ của tại sao cơ thể bạn không thể tự chữa lành

of the proteonomic actions,

theo cách nó vẫn làm?

happening at the level of why is your body not healing itself

Bởi vì bình thường, cơ thể bạn phải luôn xử lý vấn đề này.

in the way that it normally does?

Cho nên nhà bạn phải xử lý rỉ nước mọi lúc

Because normally, your body is dealing with this problem all the time.

nhưng nó tự sửa chữa được. Nó tự rút nước đi và các việc khác.

So your house is dealing with leaks all the time,

but it's fixing them. It's draining them out and so on.

Cho nên cái chúng ta cần

là có một mô hình nguyên nhân-kết quả

So what we need

is to have a causative model

của diễn biến trong cơ thể,

và protein học tạo điều kiện cho chúng ta

of what's actually going on,

xây dựng một mô hình như vậy.

and proteomics actually gives us

David giúp tôi được mời vào nói

the ability to build a model like that.

tại Học viện Ung thư Quốc gia

David got me invited

và Anna Barker cũng có ở đó.

to give a talk at National Cancer Institute

and Anna Barker was there.

Vậy nên tôi trình bày bài nói

và nói, "Tại sao quý vị không làm như thế này?"

And so I gave this talk

Và Anna nói,

and said, "Why don't you guys do this?"

"Bởi vì không ai trong ngành ung thư

And Anna said,

nhìn sự việc theo hướng này.

"Because nobody within cancer

Nhưng cái chúng ta sẽ làm là chúng ta tạo ra một chương trình

would look at it this way.

cho mọi người ở ngoài ngành ung thư

But what we're going to do, is we're going to create a program

hợp tác với các bác sĩ

for people outside the field of cancer

thật sự am hiểu về ung thư

to get together with doctors

và lập ra các chương trình nghiên cứu khác nhau."

who really know about cancer

and work out different programs of research."

Vậy nên David và tôi áp dụng vào chương trình này

và thành lập một liên đoàn

So David and I applied to this program

tại USC (University of Southern California)

and created a consortium

nơi chúng tôi có các nhà ung thư học

at USC

và các nhà sinh vật học giỏi nhất thế giới

where we've got some of the best oncologists in the world

từ cảng Cold Spring,

and some of the best biologists in the world,

Stanford, Austin ...

from Cold Spring Harbor,

Tôi sẽ không điểm danh qua mọi địa điểm --

Stanford, Austin --

có một dự án nghiên cứu

I won't even go through and name all the places --

có thể kéo dài 5 năm

to have a research project

nơi chúng tôi cố gắng xây dựng một mô hình ung thư như thế này.

that will last for five years

Chúng tôi thí nghiệm trên chuột trước,

where we're really going to try to build a model of cancer like this.

và chúng tôi sẽ giết rất nhiều chú chuột

We're doing it in mice first,

trong quá trình đó,

and we will kill a lot of mice

nhưng chúng sẽ chết vì mục đích cao cả.

in the process of doing this,

Và chúng tôi sẽ thực sự cố gắng đến mức

but they will die for a good cause.

chúng tôi có được một mô hình dự đoán

And we will actually try to get to the point

để có thể hiểu

where we have a predictive model

khi nào ung thư xảy ra,

where we can understand,

điều gì thực sự xảy ra trong đó

when cancer happens,

và liệu pháp nào có thể điều trị ung thư đó.

what's actually happening in there

Cho phép tôi kết thúc bằng một hình ảnh

and which treatment will treat that cancer.

về liệu pháp điều trị ung thư trong tương lai.

So let me just end with giving you a little picture

Tôi nghĩ rằng dần dần

of what I think cancer treatment will be like in the future.

khi mà chúng ta có một trong các mô hình này cho con người,

So I think eventually,

và chắc chắn từ từ chúng ta sẽ có --

once we have one of these models for people,

ý tôi là có thể chúng tôi sẽ không đi đến cùng

which we'll get eventually --

nhưng dần dần chúng tôi sẽ có một mô hình máy tính thật tốt

I mean, our group won't get all the way there --

kiểu như một mô hình khí hậu toàn cầu cho thời tiết.

but eventually we'll have a very good computer model --

Nó có nhiều loại thông tin khác nhau

sort of like a global climate model for weather.

về diễn biến của quá trình của cuộc hội thoại protein

It has lots of different information

trên nhiều mức độ khác nhau.

about what's the process going on in this proteomic conversation

Và vì vậy chúng tôi sẽ giả định

on many different scales.

trên mô hình đó

And so we will simulate

loại ung thư của bạn

in that model

và nó cũng dùng cho bệnh xơ cứng teo cơ 1 bên

for your particular cancer --

hay bất kỳ loại bệnh suy giảm hệ thống thần kinh nào,

and this also will be for ALS,

những thứ như vậy

or any kind of system neurodegenerative diseases,

chúng tôi sẽ mô phỏng

things like that --

chỉ riêng cho bạn,

we will simulate

chứ không phải một người chung chung,

specifically you,

nhưng là thứ thật sự xảy ra bên trong bạn.

not just a generic person,

Và trong mô hình mô phỏng đó,

but what's actually going on inside you.

chúng tôi có thể thiết kế riêng cho bạn

And in that simulation, what we could do

một chuỗi các trị liệu,

is design for you specifically

có thể là các liệu pháp rất nhẹ nhàng, với lượng thuốc rất nhỏ,

a sequence of treatments,

Nó có thể là những thứ như, đừng ăn vào ngày hôm đó,

and it might be very gentle treatments, very small amounts of drugs.

hoặc cho họ một chút hóa trị,

It might be things like, don't eat that day,

có thể là một chút xạ trị.

or give them a little chemotherapy,

Dĩ nhiên, chúng tôi sẽ thi thoảng làm phẫu thuật và cứ thế nữa.

maybe a little radiation.

Nhưng thiết kế một chương trình trị liệu dành riêng cho bạn

Of course, we'll do surgery sometimes and so on.

và giúp cơ thể bạn

But design a program of treatments specifically for you

hướng về trạng thái bình thường,

and help your body

trạng thái khỏe mạnh

guide back to health --

Bởi vì cơ thể bạn sẽ làm hầu hết việc chữa trị

guide your body back to health.

Because your body will do most of the work of fixing it

nếu ta lựa được những sai lầm

Chúng ta sẽ điều chỉnh lại nó.

if we just sort of prop it up in the ways that are wrong.

Về cơ bản, cơ thể bạn có rất nhiều cơ chế

We put it in the equivalent of splints.

để chữa trị ung thư,

And so your body basically has lots and lots of mechanisms

và chúng ta chỉ phải điều chỉnh chúng về đúng hướng

for fixing cancer,

và khiến chúng làm việc của chúng.

and we just have to prop those up in the right way

Vì vậy, tôi tin rằng đây sẽ là

and get them to do the job.

cách điều trị ung thư trong tương lai.

And so I believe that this will be the way

Nó đòi hỏi rất nhiều công sức bỏ ra,

that cancer will be treated in the future.

rất nhiều nghiên cứu.

It's going to require a lot of work,

Sẽ có nhiều các đội như đội của chúng tôi

a lot of research.

cũng làm về đề tài này.

There will be many teams like our team

Nhưng tôi nghĩ rằng dần dần,

that work on this.

chúng ta sẽ thiết kế cho tất cả mọi người

But I think eventually,

một liệu pháp chữa trị ung thư riêng.

we will design for everybody

a custom treatment for cancer.

Cảm ơn các bạn rất nhiều.

(Vỗ tay)

So thank you very much.

(Applause)