How do we find dignity at work? | Roy Bahat and Bryn Freedman

Translator: phan lan Reviewer: Nhu PHAM

Bryn Freedman: You're a guy whose company funds these AI programs and invests.

Bryn Freedman: Ông là chủ một công ty đầu tư cho các dự án AI.

So why should we trust you to not have a bias

Chúng tôi hi vọng được ông chia sẻ một cách khách quan

and tell us something really useful for the rest of us

vài điều hữu ích về tương lai của công việc?

about the future of work?

Roy Bahat: Vâng, thật vậy.

Roy Bahat: Yes, I am.

And when you wake up in the morning and you read the newspaper

Khi bạn thức dậy buổi sáng và đọc báo,

and it says, "The robots are coming, they may take all our jobs,"

báo viết: "Thời đại robot đang đến, chúng sẽ chiếm hết việc của ta,"

as a start-up investor focused on the future of work,

đầu tư vào start-up chú trọng vào tương lai của công việc

our fund was the first one to say

quỹ đầu tư của chúng tôi sẽ là nơi đầu tiên

artificial intelligence should be a focus for us.

nói rằng trí tuệ nhân tạo (AI) nên là trọng tâm.

So I woke up one morning and read that and said,

Vậy nên buổi sáng thức dậy, tôi đọc báo và thốt lên:

"Oh, my gosh, they're talking about me. That's me who's doing that."

"Ôi Chúa, họ đang nói về con. Con là người đang làm việc đó."

And then I thought: wait a minute.

Và rồi tôi tự nhủ: Chờ đã.

If things continue,

Nếu mọi thứ tiếp diễn,

then maybe not only will the start-ups in which we invest struggle

có lẽ không chỉ những start-up mà chúng tôi đầu tư sẽ gặp khó khăn

because there won't be people to have jobs

vì sẽ không ai có việc làm

to pay for the things that they make and buy them,

để trả cho những thứ làm ra và mua chúng,

mà cả nền kinh tế - xã hội của ta cũng rơi vào khó khăn.

but our economy and society might struggle, too.

And look, I should be the guy who sits here and tells you,

Và nhìn xem, tôi sẽ là kẻ ngồi đây nói với các bạn:

"Everything is going to be fine. It's all going to work out great.

"Mọi thứ rồi sẽ ổn. Tất cả đều sẽ tốt hơn.

Hey, when they introduced the ATM machine,

Khi đưa vào sử dụng máy ATM,

years later, there's more tellers in banks."

vài năm sau, có thêm nhiều giao dịch viên ngân hàng.

It's true.

Đó là sự thật.

And yet, when I looked at it, I thought, "This is going to accelerate.

Song, nhìn vào đó, tôi nghĩ: "Nó sẽ tăng tốc.

Và rồi mọi thứ sẽ sụp đổ."

And if it does accelerate, there's a chance the center doesn't hold."

But I figured somebody must know the answer to this;

Nhưng tôi nghĩ ai đó phải biết câu trả lời cho vấn đề này;

there are so many ideas out there.

có quá nhiều tư tưởng ngoài kia.

And I read all the books, and I went to the conferences,

Tôi đọc mọi quyển sách, và tham gia các hội nghị,

and at one point, we counted more than 100 efforts to study the future of work.

và lúc nào đó, chúng tôi đếm được hơn 100 nỗ lực nhằm nghiên cứu

tương lai của công việc. Quả là khó chịu,

And it was a frustrating experience,

because I'd hear the same back-and-forth over and over again:

khi phải nghe lặp đi lặp lại một điều:

"The robots are coming!"

"Thời đại robot đang đến!"

And then somebody else would say,

Rồi ai đó khác sẽ nói:

"Oh, don't worry about that, they've always said that and it turns out OK."

"Ồ, đừng lo, họ luôn nói thế nhưng hóa ra, mọi thứ vẫn ổn."

Then somebody else would say,

Rồi một người khác nhảy vào:

"Well, it's really about the meaning of your job, anyway."

"Quan trọng vẫn là ý nghĩa của công việc."

And then everybody would shrug and go off and have a drink.

Rồi mọi người sẽ nhún vai và bỏ đi làm vài ly.

And it felt like there was this Kabuki theater of this discussion,

Cuộc tranh luận như một vở kịch câm,

where nobody was talking to each other.

chẳng ai nói chuyện với ai.

And many of the people that I knew and worked with in the technology world

Phần nhiều người tôi quen và làm cùng trong giới công nghệ

were not speaking to policy makers;

không nói chuyện với các nhà hoạch định chính sách và ngược lại.

the policy makers were not speaking to them.

And so we partnered with a nonpartisan think tank NGO called New America

Nên chúng tôi hợp tác với một tổ chức chính phủ - New America

to study this issue.

- để nghiên cứu vấn đề này.

And we brought together a group of people,

Chúng tôi tập hợp một nhóm người,

including an AI czar at a technology company

gồm một AI Czar tại một công ty công nghệ,

một nhà thiết kế video game,

and a video game designer

and a heartland conservative

một người Cánh Hữu,

and a Wall Street investor

một nhà đầu tư ở Wall Street,

and a socialist magazine editor --

một biên tập viên tạp chí chủ nghĩa xã hội --

literally, all in the same room; it was occasionally awkward --

tất cả trong cùng một căn phòng; khá là ngại ngùng --

to try to figure out what is it that will happen here.

để cố tìm hiểu xem điều gì sẽ xảy ra.

The question we asked was simple.

Câu hỏi mà chúng tôi đưa ra khá đơn giản.

It was: What is the effect of technology on work going to be?

Đó là: Công nghệ sẽ tiếp tục có ảnh hưởng gì lên công việc?

And we looked out 10 to 20 years,

Và chúng tôi nhìn về tương lai 10 đến 20 năm sau,

because we wanted to look out far enough that there could be real change,

đủ xa để có những thay đổi thật sự

but soon enough that we weren't talking about teleportation or anything like that.

nhưng đủ gần để không quá xa rời thực tế.

Chúng tôi nhận ra --

And we recognized --

and I think every year we're reminded of this in the world --

và tôi nghĩ mỗi năm trên thế giới ta đều được nhắc --

that predicting what's going to happen is hard.

rằng rất khó để đoán trước tương lai.

So instead of predicting, there are other things you can do.

Vậy nên, thay vì dự đoán, bạn có thể làm những việc khác.

You can try to imagine alternate possible futures,

như cố hình dung viễn cảnh có thể xảy ra,

which is what we did.

là điều chúng tôi đã làm.

We did a scenario-planning exercise,

Chúng tôi đã vẽ ra một kịch bản thử nghiệm,

and we imagined cases where no job is safe.

và tưởng tượng tương lai không còn công việc nào an toàn,

We imagined cases where every job is safe.

tương lai khi mọi công việc đều an toàn.

And we imagined every distinct possibility we could.

Và chúng tôi hình dung mọi khả năng có thể.

And the result, which really surprised us,

Và kết quả, thực đáng ngạc nhiên,

was when you think through those futures and you think what should we do,

là khi bạn nghĩ về những viễn cảnh và những gì nên làm,

the answers about what we should do actually turn out to be the same,

những câu trả lời cho câu hỏi này hóa ra là một,

no matter what happens.

dù chuyện gì xảy ra.

And the irony of looking out 10 to 20 years into the future is,

Và điều nực cười khi nhìn về tương lai 10 đến 20 năm sau là,

you realize that the things we want to act on

bạn nhận ra những gì ta muốn làm

are actually already happening right now.

thực sự đang diễn ra ngay lúc này.

The automation is right now, the future is right now.

Tự động hóa diễn ra ngay lúc này, tương lai là ngay lúc này.

BF: So what does that mean, and what does that tell us?

BF: Nó có nghĩa là gì, và cho ta biết điều gì?

If the future is now, what is it that we should be doing,

Nếu tương lai là bây giờ, đâu là những gì ta nên làm

and what should we be thinking about?

và nghĩ tới?

RB: We have to understand the problem first.

RB: Đầu tiên, ta phải hiểu được vấn đề.

And so the data are that as the economy becomes more productive

Số liệu chỉ ra rằng khi nền kinh tế ngày càng hiệu quả,

and individual workers become more productive,

năng suất người lao động tăng,

their wages haven't risen.

lương của họ vẫn giữ nguyên.

If you look at the proportion of prime working-age men,

Nhìn vào tỷ lệ nam giới trong độ tuổi lao động chính,

in the United States at least,

chỉ riêng ở Mỹ,

who work now versus in 1960,

làm việc hiện nay so với năm 1960,

we have three times as many men not working.

số người không có việc làm nhiều hơn gấp ba lần.

And then you hear the stories.

Rồi bạn nghe những chuyện này.

I sat down with a group of Walmart workers and said,

Tôi đã hỏi một nhóm công nhân Walmart:

"What do you think about this cashier, this futuristic self-checkout thing?"

"Các bạn nghĩ sao về máy thu ngân - tự tính tiền của tương lai?

They said, "That's nice, but have you heard about the cash recycler?

Họ trả lời: "Tốt đấy, nhưng ông đã nghe về máy thanh toán hai chiều chưa?

That's a machine that's being installed right now,

Cái máy đó đang được lắp đặt,

and is eliminating two jobs at every Walmart right now."

và đang xóa bỏ hai công việc tại mỗi cửa hàng Walmart."

And so we just thought, "Geez. We don't understand the problem."

Nên tôi chợt nghĩ: "Trời ạ, ta đã chả hiểu vấn đề."

And so we looked at the voices that were the ones that were excluded,

Vậy nên chúng tôi nhìn vào những tiếng nói từng bị loại trừ,

which is all of the people affected by this change.

đó là ai cũng bị ảnh hưởng bởi thay đổi này.

And we decided to listen to them,

Và quyết định lắng nghe, điều như "tự động hóa và những bất mãn."

sort of "automation and its discontents."

And I've spent the last couple of years doing that.

Tôi đã dành vài năm để làm việc đó.

I've been to Flint, Michigan, and Youngstown, Ohio,

Tôi đến Flint, Michigan, và Youngstown, Ohio,

talking about entrepreneurs, trying to make it work

nói chuyện với các nhà sáng lập, cố hiện thực hóa nó

in a very different environment from New York or San Francisco

trong một môi trường rất khác với New York, San Francisco,

or London or Tokyo.

London hay Tokyo.

I've been to prisons twice

Tôi đã hai lần đến nhà tù,

to talk to inmates about their jobs after they leave.

nói chuyện với tù nhân về việc làm sau khi được thả.

I've sat down with truck drivers to ask them about the self-driving truck,

Tôi đã ngồi cùng tài xế xe tải để hỏi về xe tải tự động lái,

with people who, in addition to their full-time job,

cùng những người mà, bên cạnh công việc chính,

care for an aging relative.

chăm sóc người thân cao tuổi trong nhà.

And when you talk to people,

Và khi nói chuyện với mọi người,

there were two themes that came out loud and clear.

có hai chủ đề xuất hiện rõ rệt.

The first one was that people are less looking for more money

Đầu tiên là người ta ít quan tâm đến việc kiếm nhiều tiền hơn

or get out of the fear of the robot taking their job,

hay thoát khỏi nỗi sợ bị robot giành mất việc,

and they just want something stable.

và chỉ muốn thứ gì đó ổn định.

They want something predictable.

Thứ có thể dự đoán được.

So if you survey people and ask them what they want out of work,

Nên nếu khảo sát và hỏi mong muốn từ công việc,

for everybody who makes less than 150,000 dollars a year,

với những người kiếm ít hơn 150.000$ một năm,

they'll take a more stable and secure income, on average,

thường thì họ sẽ chọn nguồn thu nhập ổn định

over earning more money.

và bảo đảm hơn là kiếm nhiều tiền.

And if you think about the fact that

Vầ nếu bạn nghĩ về sự thật

not only for all of the people across the earth who don't earn a living,

rằng mọi người trên trái đất này

dù phải kiếm sống hay không,

but for those who do,

the vast majority earn a different amount from month to month

đại đa số kiếm được khoản khác nhau mỗi tháng, và không ổn định,

and have an instability,

all of a sudden you realize,

bất chợt bạn nhận ra:

"Wait a minute. We have a real problem on our hands."

"Chờ chút. Ta đang có một vấn đề ở đây."

And the second thing they say, which took us a longer time to understand,

Và điều thứ hai họ đề cập khiến chúng tôi mất nhiều thời gian hơn

is they say they want dignity.

để hiểu, ý họ là họ muốn phẩm giá.

And that concept of self-worth through work

Và khái niệm về giá trị bản thân thông qua việc làm

xuất hiện lặp đi lặp lại trong các cuộc trò chuyện của chúng tôi.

emerged again and again and again in our conversations.

BF: So, I certainly appreciate this answer.

BF: Tôi thật sự đánh giá cao câu trả lời này.

But you can't eat dignity,

Nhưng phẩm giá không ăn được,

you can't clothe your children with self-esteem.

lòng tự trọng không đem lại quần áo cho con cái bạn.

Vậy đó là gì, ông làm thế nào để dung hòa --

So, what is that, how do you reconcile --

what does dignity mean,

phẩm giá nghĩa là gì,

and what is the relationship between dignity and stability?

và đâu là mối quan hệ giữa phẩm giá và sự ổn định?

RB: Phẩm giá không ăn được. Đầu tiên bạn cần sự ổn định.

RB: You can't eat dignity. You need stability first.

And the good news is,

Và tin tốt là,

many of the conversations that are happening right now

phần nhiều các buổi đối thoại đang diễn ra hiện nay

are about how we solve that.

là để giải quyết vấn đề đó.

You know, I'm a proponent of studying guaranteed income,

Bạn biết đó, tôi là người khởi xướng việc nghiên cứu thu nhập có bảo đảm,

as one example,

như những cuộc đối thoại về cách cung cấp dịch vụ sức khỏe

conversations about how health care gets provided

and other benefits.

và những ích lợi khác.

Those conversations are happening,

Những cuộc đối thoại đó đang diễn ra,

and we're at a time where we must figure that out.

ta đang ở thời điểm cần phải làm rõ vấn đề --

It is the crisis of our era.

khủng hoảng của thời đại.

And my point of view after talking to people

Và quan điểm của tôi sau khi trò chuyện với mọi người

is that we may do that,

là có lẽ ta sẽ làm được nhưng có thể là chưa đủ.

and it still might not be enough.

Because what we need to do from the beginning is understand

Vì điều ta cần làm, ngay từ đầu, là hiểu được

what is it about work that gives people dignity,

điều gì trong công việc đem lại phẩm giá,

so they can live the lives that they want to live.

để họ có thể sống cuộc đời mà họ muốn.

And so that concept of dignity is ...

Vì thế, quan niệm về phẩm giá thì ...

rất khó để nắm bắt,

it's difficult to get your hands around,

because when many people hear it -- especially, to be honest, rich people --

vì nhiều người khi nghe về nó, đặc biệt là những người giàu,

hiểu là "ý nghĩa."

they hear "meaning."

They hear "My work is important to me."

là "công việc rất quan trọng với tôi."

And again, if you survey people and you ask them,

Và một lần nữa, nếu bạn khảo sát:

"How important is it to you that your work be important to you?"

"Công việc quan trọng với bạn như thế nào?"

only people who make 150,000 dollars a year or more

chỉ những người kiếm được từ 150.000$ trở lên mỗi năm

say that it is important to them that their work be important.

nói rằng công việc quan trọng với họ.

BF: Ý nghĩa, có ý nghĩa?

BF: Meaning, meaningful?

RB: Just defined as, "Is your work important to you?"

RB: Chỉ cần xác định, "Công việc có quan trọng với bạn không?"

Whatever somebody took that to mean.

Bất kể lý giải ra sao.

And yet, of course dignity is essential.

Dĩ nhiên, phẩm giá là cần thiết.

We talked to truck drivers who said,

Tài xế xe tải từng nói với chúng tôi:

"I saw my cousin drive, and I got on the open road and it was amazing.

"Tôi từng thấy anh họ lái xe, và khi chạy trên đường trống, thật tuyệt.

And I started making more money than people who went to college."

Và tôi bắt đầu kiếm được nhiều tiền hơn cả những đứa học đại học."

Then they'd get to the end of their thought and say something like,

Rồi khi đến cuối dòng suy nghĩ, họ nói đại loại như:

"People need their fruits and vegetables in the morning,

"Mọi người cần rau quả vào buổi sáng,

and I'm the guy who gets it to them."

và tôi là người mang chúng đến."

We talked to somebody who, in addition to his job, was caring for his aunt.

Tôi đã trò chuyện với người, ngoài việc chính, còn chăm sóc dì mình.

He was making plenty of money.

Anh kiếm được rất nhiều tiền.

At one point we just asked,

Chúng tôi hỏi anh:

"What is it about caring for your aunt? Can't you just pay somebody to do it?"

"Sao phải tự mình chăm sóc dì? Sao không thuê ai đó làm thay?"

He said, "My aunt doesn't want somebody we pay for.

Anh nói: "Dì chẳng muốn thuê ai.

My aunt wants me."

Dì chỉ muốn tôi."

So there was this concept there of being needed.

Vậy khái niệm này ở đây là được cần đến.

If you study the word "dignity," it's fascinating.

Nếu tìm hiểu từ "phẩm giá," nó rất hấp dẫn.

It's one of the oldest words in the English language, from antiquity.

Một trong những từ cổ nhất trong tiếng Anh, từ thời cổ đại.

Và nó có hai nghĩa: một là giá trị bản thân,

And it has two meanings:

one is self-worth,

and the other is that something is suitable, it's fitting,

hai là thứ gì đó thích hợp, vừa vặn,

meaning that you're part of something greater than yourself,

nghĩa là bạn là một phần của thứ gì đó lớn hơn bản thân,

and it connects to some broader whole.

kết nối với những tổng thể lớn hơn.

In other words, that you're needed.

Nói cách khác, người ta cần bạn.

BF: So how do you answer this question,

BF: Vậy làm cách nào ông đáp lại quan niệm

this concept that we don't pay teachers,

rằng ta không trả lương giáo viên,

and we don't pay eldercare workers,

nhân viên chăm sóc người già,

and we don't pay people who really care for people

và những người chăm sóc người khác

and are needed, enough?

và liệu được cần đến có là đủ?

RB: Well, the good news is, people are finally asking the question.

RB: À, tin tốt là, rốt cuộc thì mọi người cũng hỏi.

Là nhà đầu tư AI, chúng tôi thường nhận những cuộc điện thoại

So as AI investors, we often get phone calls

from foundations or CEOs and boardrooms saying,

từ các tổ chức hay các CEO và ban giám đốc nói rằng:

"What do we do about this?"

"Ta làm gì với chuyện này?"

And they used to be asking,

Họ thường được hỏi:

"What do we do about introducing automation?"

"Ta làm gì để giới thiệu tự động hóa?"

And now they're asking, "What do we do about self-worth?"

Và giờ thì: "Ta làm gì với giá trị bản thân?"

And they know that the employees who work for them

Họ biết rằng nhân viên đang làm việc cho mình

who have a spouse who cares for somebody,

có bạn đời, có ai đó để bận tâm,

that dignity is essential to their ability to just do their job.

rằng phẩm giá là cần thiết để họ tiếp tục công việc.

I think there's two kinds of answers:

Tôi nghĩ có hai mặt của vấn đề:

there's the money side of just making your life work.

chuyện tiền nong để sinh sống.

That's stability. You need to eat.

Đó là sự ổn định. Bạn cần phải ăn.

And then you think about our culture more broadly,

Và rồi nghĩ về nền văn hóa theo cách rộng hơn,

và tự hỏi: Ta đang xem ai là người hùng?

and you ask: Who do we make into heroes?

And, you know, what I want is to see the magazine cover

Và, bạn biết đấy, điều tôi muốn thấy trên bìa tạp chí

that is the person who is the heroic caregiver.

là một người hùng chăm sóc.

Or the Netflix series that dramatizes the person

hay loạt phim Netflix về một người

lo cho mọi đời sống khác của ta để ta có thể làm thứ ta muốn.

who makes all of our other lives work so we can do the things we do.

Let's make heroes out of those people.

Hãy tôn vinh họ như những người hùng.

That's the Netflix show that I would binge.

Đó là chương trình Netfix sẽ làm tôi mê say.

And we've had chroniclers of this before --

Ta đã có những nhà sử học về việc này trước đó --

Studs Terkel,

the oral history of the working experience in the United States.

Studs Terkel, sử ký bằng miệng về kinh nghiệm làm việc trên nước Mỹ.

And what we need is the experience of needing one another

Và cái ta cần là trải nghiệm việc cần nhau

and being connected to each other.

và được kết nối với nhau.

Maybe that's the answer for how we all fit as a society.

Có thể đó là câu trả lời về cách ta là một xã hội.

And the thought exercise, to me, is:

Và hoạt động suy nghĩ, với tôi, là:

if you were to go back 100 years and have people --

nếu quay về 100 năm trước và gặp những người --

my grandparents, great-grandparents, a tailor, worked in a mine --

ông, bà, cụ cố, một thợ may, thợ mỏ --

they look at what all of us do for a living and say, "That's not work."

họ sẽ nhìn vào công việc của ta và nói: "Đó không phải công việc."

We sit there and type and talk, and there's no danger of getting hurt.

Chúng ta ngồi đó, đánh máy, nói chuyện, không chịu bất cứ nguy hiểm nào.

And my guess is that if you were to imagine 100 years from now,

Và tôi đoán rằng nếu hình dung về 100 năm sau,

ta sẽ vẫn giúp đỡ lẫn nhau.

we'll still be doing things for each other.

Ta sẽ vẫn cần nhau.

We'll still need one another.

And we just will think of it as work.

Và ta sẽ chỉ xem đó là công việc.

The entire thing I'm trying to say

Điều tôi muốn nói ở đây là

is that dignity should not just be about having a job.

phẩm giá không nên chỉ là để có được một công việc.

Because if you say you need a job to have dignity,

Bởi nếu bạn nói mình cần công việc để có phẩm giá,

điều mà nhiều người vẫn nói,

which many people say,

the second you say that, you say to all the parents

thì bạn đang nói với mọi bậc cha mẹ,

and all the teachers and all the caregivers

giáo viên và người chăm sóc

that all of a sudden,

rằng vì không được trả công cho những gì đang làm,

because they're not being paid for what they're doing,

it somehow lacks this essential human quality.

việc làm của họ thiếu đi phẩm giá cần thiết.

To me, that's the great puzzle of our time:

Với tôi, đó là câu đố lớn của thời đại:

Can we figure out how to provide that stability throughout life,

Liệu ta có tìm ra cách mang đến sự ổn định suốt đời,

and then can we figure out how to create an inclusive,

và tạo ra sự bao quát

not just racially, gender, but multigenerationally inclusive --

không dừng lại ở chủng tộc, giới tính mà đa thế hệ --

I mean, every different human experience included --

gồm mọi trải nghiệm khác nhau của con người --

in this way of understanding how we can be needed by one another.

theo cách này để hiểu cách ta cần nhau.

BF: Cảm ơn ông. RB: Cảm ơn cô.

BF: Thank you. RB: Thank you.

BF: Thank you very much for your participation.

BF: Rất cảm ơn vì sự tham gia của ông.

(Applause)

(Vỗ tay)