Paul MacCready: Flying on solar wings

Translator: Lien Tran Reviewer: phong nguyen

Mọi người đều biết đến tôi là người chế tạo chiếc phi cơ hoạt động bởi sức người,

nhưng đó chỉ là một trong những phát minh khiến tôi tiếp tục

với những thứ mà tôi đang làm bây giờ

I am known best for human-powered flight,

Thời niên thiếu, tôi rất thích những mô hình máy bay,

but that was just one thing that got me going

máy bay cánh chim,máy bay lên thẳng, trực thăng, máy bay cánh buồm, máy bay điện,

in the sort of things that I'm working in now.

những mô hình bay trong nhà, ngoài trời, tất cả mọi thứ,

As a youngster, I was very interested in model airplanes,

những thứ tôi thấy rất vui

và luôn băn khoăn sao không ai khác chia sẻ niềm đam mê này với mình

ornithopters, autogyros, helicopters, gliders, power planes,

indoor models, outdoor models, everything,

Và sau đó, tôi tham gia khóa huấn luyện phi công hải quân, và sau khi tốt nghiệp,

which I just thought was a lot of fun,

and wondered why most other people didn't share my same enthusiasm with them.

tôi học lái máy bay cánh buồm, máy bay điện,

và coi đó như một thú vui

And then, navy pilot training, and, after college,

nhưng rồi tôi hợp tác với những giáo sư rất giỏi

I got into sailplane flying, power plane flying,

những người đã thuyết phục tôi và nhiều người khác trong ngành

and considered the sailplanes as a sort of hobby and fun,

bắt đầu những dự án khoa học nghiêm túc

but got tangled up with some great professor types,

Trong lúc đó, tôi đang nghiên cứu về biến đổi khí hậu,

who convinced me and everybody else in the field

dù là một tiến sĩ hàng không.

that this was a good way to get into really deep science.

Khi đề tài biến đổi khí hậu bắt đầu,

While this was all going on, I was in the field of weather modification,

là một nghiên cứu sinh,

tôi đi khắp nơi tới những buổi nói chuyện

although getting a Ph.D. in aeronautics.

quá giang tới tận bờ đông,

và hơn nữa. Tất cả mọi người trò chuyện với tôi,

The weather modification subject was getting started,

nhưng những giáo sư cùng ngành lại ghét nhau

and as a graduate student,

và họ không chịu trao đổi với nhau, Kết quả là,

I could go around to the various talks that were being given,

Tôi có một nền tảng kiến thức độc nhất vô nhị trong lĩnh vực này

on a hitchhiker ride to the East Coast,

and so on. And everybody would talk to me,

và mở một công ty nghiên cứu nhiều về

but all the professionals in the field hated each other,

biến đổi khi hậu hơn bất kì ai,

and they wouldn't communicate. And as a result,

và còn rất nhiều thứ nữa tôi chưa thể nghiên cứu

I got the absolutely unique background in that field,

and started a company, which did more research

Nhưng rồi sau đó, 1971 là thời kì bắt đầu của AeroVironment mà không có nhận viên nào.

in weather modification than anybody,

rồi một, hai, ba,

and there are a lot of things that I just can't go into.

và tôi tìm kiếm một vài lần nữa để có được những dự án thú vị

Chúng tôi có AirDynamisis,

But then, 1971 started AeroVironment, with no employees --

những người giống tôi, những người mà không muốn làm cho những công ty hàng không vũ trụ

họ làm cho những dự án lớn, kéo dài nhiều năm,

then one or two, three,

and sort of fumbled along on trying to get interesting projects.

nên chúng tôi bắt đầu những dự án nhỏ, và công ty dần dần phát triển.

We had AirDynamisis,

who, like I, did not want to work for aerospace companies

điều thú vị là, vào năm 1976,

on some big, many year project,

and so we did our small projects, and the company slowly grew.

tôi chú ý tới chiếc máy bay vận hành bởi con người

Chuyện là tôi cần cho một anh bạn vay 100,000 đô,

The thing that is exciting was, in 1976,

hoặc bảo đảm cho anh ấy ở ngân hàng

Anh ấy cần chúng, anh ấy cần tiền để thành lập công ty

I suddenly got interested in the human-powered airplane

Công ty không thành công, anh ấy không thể trả tôi khoản tiền

và tôi là người bảo đảm cho khoản vay, nên tôi có một khản nợ 100,000 đô

because I'd made a made a loan to a friend of 100,000 dollars,

or I guaranteed the money at the bank.

và tôi để ý đến giải Kramer cho máy bay hoạt động bằng sức người,

He needed them -- he needed the money for starting a company.

The company did not succeed, and he couldn't pay the money back,

khoảng...

and I was the guarantor of the note. So, I had a $100,000 debt,

50,000 bảng, vào 17 năm trước

theo tỉ giá trao đổi, khoảng 100,000 đô

and I noticed that the Kramer prize for human-powered flight,

Thế là bỗng nhiên, tôi chú ý đến máy bay hoạt động bằng sức người.

which had then been around for -- (Laughter) --

(Tiếng cười)

cách tôi tiếp cận nó, đầu tiên,

17 years at the time, was 50,000 pounds,

which, at the exchange rate, was just about 100,000 dollars.

là nghĩ về cách chế tạo máy bay

So suddenly, I was interested in human-powered flight --

như cách họ đang làm ở Anh, và không thành công

(Laughter) --

and did not -- the way I approached it, first,

và tôi bỏ cuộc, tôi nhận ra rằng, chẳng có con đường nào đơn giản và dễ dàng

Nhưng sau đó, sau một kì nghỉ, khi tôi đang nghiên cứu về cách chim bay

thinking about ways to make the planes,

was just like they'd been doing in England, and not succeeding,

chỉ cho vui thôi,

bạn có thể quan sát chú chim bay liệng theo vòng tròn

and I gave it up. I figured, nah, there isn't any simple, easy way.

và tính thời gian, và ước lượng góc nghiêng

But then, got off on a vacation trip, and was studying bird flight,

và ngay lập tức, tính ra tốc độ,

và bán kính của vòng quay, và vân vân.

just for the fun of it,

những thứ tôi thường làm trên xe khi đang đi nghỉ

and you can watch a bird soaring around in circles,

and measure the time, and estimate the bank angle,

(Tiếng cười)

với ba đứa con trai nhỏ, đã giúp tôi

and immediately, figure out its speed,

and the turning radius, and so on,

những cũng hay trêu đùa tôi

which I could do in the car, as we're driving along on a vacation trip --

Tôi bắt đầu nghiên cứu cách bay của chim

(Laughter) --

sau đó là của máy bay, tàu lượn,

with my three sons, young sons, helping me,

but ridiculing the whole thing very much.

vầ các loại máy bay khác

But that began thinking about how birds went around,

và rồi ý tưởng về máy bay Gossamer-Condor nảy lên nhanh chóng

and then how airplanes would, how hang gliders would fly,

nó rất hợp lý, mọi người nên nghĩ về nó trước tiên

nhưng không ai làm cả. Nhưng nó chỉ, giảm sức nặng xuống

and then other planes,

còn khoảng 30 kg, nhưng kích cỡ lại to hơn như một cái tàu lượn treo trên cao

and the idea of the Gossamer-Condor-type airplane quickly emerged,

was so logical, one should have thought of it in the first place,

nhưng dài gấp ba và cần dây cáp lớn gấp ba

Bạn còn lại một phần ba tốc độ, một phần ba năng lượng

but one didn't. And it was just, keep the weight down --

và một người đạp xe giỏi có thể tạo ra năng lượng đó, và nó đã thành công

70 pounds was all it weighed -- but let the size swell up, like a hang glider,

chúng tôi thắng giải thưởng năm sau

but three times the span, three times the cord.

You're down to a third of the speed, a third of the power,

Rất nhiều chuyến bay, thử nghiệm không thành công

and a good bicyclist can put out that power, and that worked,

nhưng rồi một chiếc đã hoạt động và nó dần tốt hơn

and we won the prize a year later.

Chúng tôi có một phi công giỏi, Brian Allen, để vận hành nó

We didn't -- a lot of flying, a lot of experiments, a lot of things that didn't work,

và cuối cùng đã thành công. Nhưng không may

chúng tôi đã tiêu tốn 65,000 đô cho dự án

and ones that did work, and the plane kept getting a little better, a little better.

(Tiếng cười)

Chúng tôi chỉ có khoảng 30 để trả nợ

Got a good pilot, Brian Allen, to operate it,

and finally, succeeded. But unfortunately,

May mắn thay, Henry Kramer, người tài trợ cho giải thưởng

about 65,000 dollars was spent on the project.

cho chuyến bay một dặm, tài trợ cho

giải bay qua kênh đào Anh, 21 dặm

(Laughter)

Và ông ấy nghĩ rằng phải ít nhất 18 năm nữa mới có người làm được điiều đó

And there was only about 30 to help retire the debt.

chúng tôi nhận ra rằng nếu lau chùi lại chiếc Gossamer Condor

But fortunately, Henry Kramer, who put up the prize for --

that was a one-mile flight -- put up a new prize

năng lượng cần để bay sẽ giảm đi một chút

for flying the English Channel, 21 miles.

And he thought it would take another 18 years for somebody to win that.

và nếu năng lượng cần giảm đi một chút

phi công có thể bay được một thời gian dài hơn

We realized that if you just cleaned up our Gossamer Condor a little bit,

Và Brian Allen làm được điều đó, trong một chuyến bay diệu kì

the power to fly would be decreased a little bit,

đã đưa Gossamer Condor bay qua kênh đào Anh,

and if you decrease the power required a little,

nhờ đó, chúng tôi đã thắng được 100,000 bảng, tức là 200,000 đô

the pilot can fly a much longer period of time.

And Brian Allen was able, in a miraculous flight,

Khi mọi chi phí được chi trả, nợ được trả, mọi việc trở nên ổn thỏa

to get the Gossamer Albatross across the English Channel,

and we won the 100,000-pound, 200,000-dollar prize for that.

Hóa ra việc tặng máy bay cho viện bảo tàng

đáng ra hơn rất nhiều món nợ

And when all expenses were paid, the debt was handled, and everything was fine.

trong 5, 6 năm, tôi chỉ phải nộp một phần ba thuế thu nhập

It turned out that giving the planes to the museum

Thế nên, dự án này đem lại cho tôi nhiều lợi ích về kinh tế

was worth much more than the debt,

(Tiếng cười)

so for five years, six years, I only had to pay one third income tax.

nhưng dự án này được thực hiện vì lợi ích kinh tế

So, there were good economic reasons for the project, but --

và chúng tôi không tham gia vào dự án làm máy bay bằng sức người nào kể từ đó

(Laughter) --

(cười)

vì giải thưởng đã kết thúc

that's not, well, the project was done entirely for economic reasons,

(cười)

Nhưng dự án này bắt đầu làm tôi nghĩ về nhiều thứ

and we have not been involved in any human-powered flight since then --

và ngay lập tức, chúng tôi bắt đầu làm cái máy bay chạy bằng năng lượng mặt trời

(Laughter) --

because the prizes are all over.

vì chúng tôi thấy năng lượng mặt trới sẽ trở nên rất quan trọng

cho đất nước và cho cả thế giơi

(Laughter)

But that sure started me thinking about various things,

chúng tôi không muốn khoản viện trợ nhỏ của chính phủ bị cắt giảm

and immediately, we began making a solar-powered plane

đó là điều chính phủ đang cố gắng làm

Tuy chúng tôi nghĩ rằng máy bay chạy bằng năng lượng mặt trời không khả thi

because we felt solar power was going to be so important

for the country and the world,

nhưng nếu làm được, chúng tôi sẽ thu hút được sự chú ý của công chúng

we didn't want the small funding in the government to be decreased,

và việc đó có thể giúp ngành phát triển

Và dự án được tiếp tục, và đã thành công

which is what the government was trying to do with it.

And we thought a solar-powered plane wouldn't really make sense,

và chúng tôi tiếp tục những dự án khác trong ngành hàng không

but you could do it and it would get a lot of publicity for solar power

những thứ liên quan tới cơ khí và thiết bị mặt đất

and maybe help that field.

And that project continued, did succeed,

and we then got into other projects in aviation

Nhưng trong khi dự án đó diễn ra

năm 1982, tôi được nhận một giải thưởng từ Quỹ tài trợ Lindbergh

and mechanical things and ground devices.

giải thưởng hàng năm của họ

và tôi phải chuẩn bị hồ sơ để nhận giải

But while this was going on,

những hồ sơ ghi lại tất cả những suy nghĩ khác nhau

in 1982, I got a prize from the Lindbergh Foundation --

và các sở thích khác nhau theo thời gian

Đây là cơ hội duy nhất tôi có thể tập trung vào những gì tôi thức sự theo đuổi

their annual prize --

and I had to prepare a paper on it,

cà những gì quan trọng. Ngạc nhiên thay,

which collected all my varied thoughts

tôi nhận ra tầm quan trọng của những vấn đề về môi trường

and varied interests over the years.

This was the one chance that I had to focus on what I, really, was after,

đó cũng là vấn đề Charles Lindbergh đã nghiên cứu trong quãng đời cuối cùng

and what was important. And to my surprise,

và việc chuẩn bị hố sơ giúp ích cho tôi rất nhiều

I realized the importance of environmental issues,

tôi nghĩ về việc nếu tôi trở thành một nhà du hành vũ trụ

which Charles Lindbergh devoted the last third of his life to,

đến và thăm Trái Đất mỗi 5000 năm

và sau vài nghìn chuyến thăm, tôi sẽ lại thấy những thứ giống nhau

and preparing that paper did me a lot of good.

những sự khác nhau nho nhỏ trên Trái Đất

I thought back about if I was a space traveler,

Nhưng lần này, chỉ đi xung quanh, ngay lúc này

and came and visited Earth every 5,000 years.

đột nhiên, có sự thay đổi lớn về môi trường

And for a few thousand visits, I would see the same thing every time,

trong sự tập trung của con người

the little differences in the Earth.

và không thể tin được, số lượng, tất cả thay đổi nó.

But this last time, just coming round, right now,

suddenly, there'd be huge changes in the environment,

in the concentration of people,

Tôi muốn...chà, một trong những sự thay đổi lớn nhất, 200 năm trước

and it was just unbelievable, the amount of -- all the change in it.

chúng ta bắt đầu sử dụng than đá ở dưới lòng đất, thứ gây ô nhiễm nặng nề

và 100 năm trước, chúng ta bắt đầu dùng khí gas ở dưới lòng đất

I wanted to -- well, one of the biggest changes is, 200 years ago,

cũng gây ô nhiễm nặng nề. Và việc sử dụng, sản xuất khí gas

we began using coal from underground, which has a lot of pollution,

sẽ đi tới giới hạn của nó trong 10 năm tới rồi giảm dần

and 100 years ago, began getting gasoline from underground,

và chúng ta tự hỏi không biết chuyện gì sẽ xảy ra với phương tiện giao thông

with a lot of pollution. And gasoline consumption, or production,

Tôi muốn cho các bạn thấy....

will reach its limit in about ten years, and then go down,

slide này, tôi nghĩ là thứ quan trọng nhất các bạn từng thấy, vì...

and we wonder what's going to happen with transportation.

(tiếng cười)

I wanted to show the slide --

(tiếng vỗ tay)

this slide, I think, is the most important one any of you will see, ever, because --

nó phản ánh mối quan hệ của tự nhiên với con người, từ năm 1850 đến 2050

Thế nên, năm 2000, các bạn thấy ở đây.

(Laughter)

Và đây là sức nặng của không khí và tất cả các động vật có xương sống trên mặt đất

(Applause) --

it shows nature versus humans, and goes from 1850 to 2050.

Con người, loài gặm nhấm, hươu cao cổ, chim chóc và các con vật khác

nằm trên đường kẻ đỏ. Đó là phần của con người, gia súc và vật nuôi.

And so, the year 2000, you see there.

And this is the weight of all air and land vertebrates.

Từ đường kẻ xanh trở xuống, đó là phần của tự nhiên hoang dã

Humans and muskrats and giraffes and birds and so on, are --

Con người, gia súc và vật nuôi đang chiếm 98% tổng khối lượng

the red line goes up. That's the humans and livestock and pets portion.

động vật xương sống trên mặt đất và không khí

Và dù không thể biết được tương lai sẽ thế nào

The green line goes down. That's the wild nature portion.

nhưng tỉ lệ này sẽ không thể giảm xuống

Humans, livestock and pets are, now, 98 percent of the total world's mass

Mười nghìn năm trước, con người, gia súc và vật nuôi

of vertebrates on land and air.

chiếm chưa tới 1%

và thậm chí còn chẳng thể nhìn rõ trên biểu đồ.

And you don't know what the future will hold,

but it's not going to get a lower percentage.

Giờ chiếm 98%, và nó, tôi nghĩ, cho thấy con người đang thống trị Trái Đất.

Ten thousand years ago, the humans and livestock and pets

were not even one tenth of one percent

and wouldn't even have been visible on such a curve.

Tôi thường có buổi nói chuyện với các học sinh trung học xuất sắc mỗi mùa hè

Now they are 98 percent, and it, I think, shows human domination of the Earth.

và hỏi họ, sau khi họ hỏi tôi các câu hỏi

và tôi nói chuyện và cứ thế và tôi lại hỏi

I give a talk to some remarkable high school students each summer,

Dân số Trái Đất là bao nhiêu?

Dân số Trái Đất sẽ là bao nhiêu

khi bạn bằng tuổi bố mẹ mình?

Điều mà tôi chưa từng,họ chưa từng nghĩ

and ask them, after they've asked me questions,

nhưng giờ, họ nghĩ về nó

and I give them a talk and so on. Then I ask them questions.

Và sau đó, dân số Trái Đất sẽ là bao nhiêu

What's the population of the Earth?

What's the population of the Earth going to be

trong các năm 2050, 2100, 2150 ?

when you're the age of your parents?

Which I'd never, really -- they had never, really, thought about

but, now, they think about it.

Và con người sẽ hợp thành các nhóm nhỏ, chống lại lẫn nhau

And then, what population of the Earth would be an equilibrium

và khi tôi rời đi, 2 giờ sau,

phần lớn họ đang nói về 2 tỉ người,

that could continue on, and be for 2050, 2100, 2150?

và họ không có căn cứ nào về việc giảm xuống còn hai tỉ người

And they form little groups, all fighting with each other,

tôi cũng vậy, và tôi nghĩ họ đúng và đây là một vấn đề nghiêm trọng

and when I leave, two hours later,

most of them are saying about 2 billion people,

Rachel Carson nghĩ về việc này, và xuất bản "Mùa xuân im lặng". Trở lại

and they don't have any clue about how to get down to 2 billion,

nor do I, but I think they're right and this is a serious problem.

"Bản tuyên ngôn mặt trời" của Hermann Scheer, ở Đức,

cho rằng tất cả các năng lượng trên Trái Đất, có thể tìm thấy, ở mỗi quốc gia

Rachel Carson was thinking of these, and came out with "Silent Spring," way back.

từ năng lượng mặt trời, năng lượng nước và hơn nữa

"Solar Manifesto" by Hermann Scheer, in Germany,

Bạn không cần đào bới tìm các hóa chất

claims all energy on Earth can be derived, for every country,

và chúng ta có thể làm mọi thứ hiệu quả hơn

from solar energy and water, and so on.

Hãy xem slide tiếp theo.

Đây là tóm tắt. "Qua một tỉ năm,

trong vũ trụ độc nhất, có một sự bao phủ thưa thớt của sự sống

You don't need to dig down for these chemicals,

phức tạp và chắc chắn, tuyệt vời và mỏng manh

and we can do things much more efficiently.

Bỗng nhiên, con người chúng ta, một giống loài mới đến,

Let's have the next slide.

không còn là chủ thể của sự kìm hãm và cân bằng cố hữu của tự nhiên

So this just summarizes it. "Over billions of years,

đã tăng về dân số, công nghệ và trí tuệ

on a unique sphere, chance has painted a thin covering of life --

với một năng lượng khủng khiếp. Chúng ta, giờ, là người cầm cọ vẽ"

complex and probable, wonderful and fragile.

Suddenly, we humans, a recently arrived species,

Chúng ta chịu trách nhiệm. Và việc đó thật đáng sợ

no longer subject to the checks and balances inherent in nature,

Và tôi vẽ một bức tranh mỗi 20 hay 25 năm. Đây là cái cuối cùng.

have grown in population, technology and intelligence

(tiếng cười)

to a position of terrible power. We, now, wield the paintbrush."

Và nó cho thấy Trái Đất trên một lá cờ thời gian: phía bên phải,

We're in charge. It's frightening.

là bọ ba thùy (động vật biển đã tuyệt chủng) và khủng long

And I do a painting every 20 or 25 years. This is the last one.

và trên tam giác, chúng ta có nền văn minh và TV

(Laughter)

và tắc đường

And [it] shows the Earth in a time flag: on the right,

Tôi không biết được chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo,

nên tôi dùng những con gián rô bốt và tự nhiên làm tương lai

in trilobites and dinosaurs and so on;

and over the triangle, we now get to civilization and TV

như một sự cảnh tỉnh nho nhỏ

Hai tuần sau khi bức vẽ được hoàn thành

and traffic jams and so on.

chúng tôi có hợp đồng đầu tiên, ở AeroVironment

I have no idea of what comes next,

so I just used robotic and natural cockroaches as the future,

về gián rô bốt, với tôi nó rất đáng sợ

as a little warning.

(tiếng cười)

And two weeks after this drawing was done,

(tiếng sột soạt của giấy)

we actually had our first project contract, at AeroVironment,

Chà, đó là tất cả các slide

on robotic cockroaches, which was very frightening to me.

Khi thời gian trôi đi, chúng tôi dừng chương trình môi trường.

(Laughter)

Chúng tôi tập trung hơn vào những vấn đề môi trường thực sự quan trọng

(Paper rustling)

Well, that'll be all the slides.

của tương lai, và chúng tôi sản xuất những sản phẩm cho công ty.

As time went on, we stopped our environmental programs.

Và chúng tôi phát triển ô tô chống va chạm của General Motors

We focused more on the really serious energy problems

chiếc EV1,

of the future, and we produced products for the company.

và Air Resources Board đã có quy định

And we developed the impact car that General Motors made,

khuyến khích sử dụng xe điện

the EV1, out of --

Và chúng tôi đã làm rất nhiều thứ, như máy bay không người lái

and got the Air Resources Board to have the regulations

Tôi có một chiếc Helios. Chúng tôi có video đầu tiên

that stimulated the electric cars, but they've since come apart.

And we've done a lot of things, small drone airplanes and so on.

(Video) Dẫn chuyện: Với bề ngang của cánh là hơn 75mét, cô ấy lớn hơn cả Boeing 747.

(Âm nhạc)

I have a Helios. We have the first video.

(Video) Narrator: With a wingspan of 247 feet, this makes her larger than a Boeing 747.

Những nhà thiết kế chú ý tới từng chi tiết và cách lắp đặt

cho Helios một cấu trúc linh hoạt và sức mạnh

(Music)

để đương đầu với những nhiễu loạn trong không khí

Nó giúp cô ấy bay một cách dễ dàng qua các luồng không khí

như thể lướt trên sóng biển

Cánh có thể chạm mà không vỡ. Tôi nghĩ vậy

Her designers' attention to detail and her construction

(Tiếng cười)

gives Helios' structure the flexibility and strength

to deal with the turbulence encountered in the atmosphere.

Dẫn truyện: Và Helios bắt đầu quá trình quay lưng lại mặt trời

This enables her to easily ride through the air currents

để tối đa hóa năng lượng

as if she's sliding along on the ocean waves.

(Âm nhạc)

Paul MacCready: The wings could touch together on top and not break. We think.

Khi trời bắt đầu tối và nhiệt độ không khí giảm

(Laughter)

Narrator: And Helios now begins the process of turning her back to the sun,

dưới -73 độ C

to maximize the power from her solar array.

môi trường khác nghiệt nhất đối với hành trình của Helios

(Music)

đã qua

và được ghi lại bởi thiết bị ghi nhận

đặc biệt và các cảm biến kèm theo

As the sky gets darker, and the outside air temperatures drop

Tiếp cận một ra da ở độ cao 29,5 km

below minus 100 degrees Fahrenheit,

lúc 4:12 p.m., Helios đang đứng trên 98% khí quyển Trái Đất

the most environmentally hostile segment of Helios's journey

has gone by without notice,

Cao hơn 3 km

except for being recorded by specially designed data acquisition systems

so với kỉ lục của SR-71 Blackbird.

and their associated sensors.

(Tiếng vỗ tay)

Approaching a peak radar altitude of 96,863 feet,

Chiếc máy bay có rất nhiều công dụng, nhưng mục đích chính để giao tiếp

at 4:12 p.m., Helios is standing on top of 98 percent of the Earth's atmosphere.

This is more than 10,000 feet higher

than the previous world's altitude record held by the SR-71 Blackbird.

và nó có thể bay chậm và giữ nguyên ở 19.8 km

(Applause)

Cuối cùng, nó có thể giữ nguyên cả ngày, đêm, ngày, đêm

trong 6 tháng liền, như một vệ tinh

PM: That plane has many purposes, but it's aimed for communications,

nhưng chỉ 10 dặm phía trên Trái Đất

and it can fly so slowly that it'll just stay up at 65,000 feet.

Video tiếp, ta thấy phía cuối quang phổ

Một máy bay nhỏ xíu, chiếc AV Pointer làm nhiệm vụ giám sát

Một cặp mắt kính lưu động

Eventually, it will be able to have to stay up day, night, day, night,

vị dụ như thu nhỏ

for six months at a time, acting like the synchronous satellite,

nếu người điều khiển ở xa phương tiện

Tiện lợi mang theo,lắp ráp và vận hành thủ công

but only ten miles above the Earth.

Let's have the next video. This shows the other end of the spectrum.

Pin chạy êm, khó để nhận ra

(Video) Narrator: A tiny airplane, the AV Pointer serves for surveillance.

Nó gửi video hình ảnh về cho người điều khiển

In effect a pair of roving eyeglasses,

Với GPS lắp kèm, nó có thể dễ dàng được định vị

a cutting-edge example of where miniaturization can lead

và đủ mạnh để tự tiếp đất mà không gây thiệt hại

if the operator is remote from the vehicle.

It is convenient to carry, assemble, and launch by hand.

Được rồi, hãy xem phần tiếp theo

Battery-powered, it is silent and rarely noticed.

(Tiếng vỗ tay)

Chiếc máy bay này được sử dụng rộng rãi trong quân đội và giờ ở tất cả các trạm

It sends high-resolution video pictures back to the operator.

With on-board GPS, it can navigate autonomously,

Hãy xem video tiếp theo

and it is rugged enough to self-land without damage.

(Video) (Âm nhạc)

PM: Okay, and let's have the next.

Alan Alda: Anh ta có nó, anh ta có nó, anh ta có nó trên đầu

(Applause)

That plane is widely used by the military, now, in all their operations.

Let's have the next video.

(Video) (Music)

(Âm nhạc)

kết thúc hành trình với Paul MacCready

bằng việc gặp con ông, Tyler, với hai người anh,

đã giúp xây dựng Gossamer Condor, 25 năm trước

Tyler MacCready: Bạn có thể đuổi theo nó, như thế này, hàng giờ

Alan Alda: He's got it, he's got it, he's got it on his head.

AA : Khi họ chán dự án của bố mình

(Music)

họ tự phát minh máy bay nhỏ của riêng mình

We're going to end our visit with Paul MacCready's flying circus

TM: Tôi có thể dùng áp lực để điều khiển

by meeting his son, Tyler, who, with his two brothers,

AA: Họ gọi nó là Walkalong Glider.

helped build the Gossamer Condor, 25 years ago.

(Âm nhạc)

Tyler MacCready: You can chase it, like this, for hours.

Tôi chưa bao giờ thấy

AA: When they got bored with their father's project,

Cậu bao nhiêu tuổi ?

TM: Oh, 10, 11. (AA: Ôi Chúa ơi.)

they invented an extraordinary little plane of their own.

TM: 12, khoảng đấy. (AA: Thật tuyệt vời.)

TM: And I can control it by putting the lift on one side of the wing, or on the other.

PM: Và Tyler nói về Walkalong.

(Tiếng vỗ tay)

AA: They called it their Walkalong Glider.

TM: Nào, ai cũng có một vài thứ trong túi quà

(Music)

I've never seen anything like that.

How old were you when you invented that?

và một trong những thứ đầu tiên

TM: Oh, 10, 11. (AA: Oh my God.)

TM: 12, something like that. (AA: That's amazing.)

bản thương mại có vẻ hơi chúc xuống

PM: And Tyler's here to show you the Walkalong.

nên tôi gợi ý rằng bạn nên nghiêng cánh lên

(Applause)

trước khi thử bay nó

Tôi sẽ minh họa cách nó hoạt động

TM: All right. You all got a couple of these in your gift bags,

Liệng quanh như mòng biển liệng trên vách

Và khi gió thổi, nó bay lên trên vách đá

and one of the first things,

the production version seemed to dive a little bit,

khi bạn đi, nó bay quanh người bạn.

and so I would just suggest you bend the wing tips up a little bit

Và bạn cứ dể vị trí chao liệng theo luồng khí

before you try flying it.

I'll give you a demonstration of how it works.

The idea is that it soars on the lift over your body, like a seagull soaring on a cliff.

Khởi động là phần khó nhất: Phải để nó lên cao phía trên đầu

khi bạn đi lên, thả nó và có thể điều khiển nó như thế

As the wind comes up, it has to go over the cliff, so

(Tiếng cười)

as you walk through the air, it goes around your body, some has to go over you.

Và sau đó, như họ nói trong video

And so you just keep the glider positioned in that up current.

bạn có thể sang trái sang phải

The launch is the difficult part: you've got to hold it high up, over your head,

chỉ cần chạm vào một cánh

Tôi có thể làm được...rẽ sang phải

and you start walking forward, and just let go of it, and you can control it like that.

(Tiếng cười)

(Laughter)

Ok, rẽ trái

Đây, nhưng...

And then also, like it said in the video,

you can turn it left or right

(Tiếng vỗ tay)

just by putting the lift under one wing or another.

dù sao

(Tiếng vỗ tay)

So I can do it -- oops, that was going to be a right turn.

Và thế là, bạn có thể điều khiển nó, bất cứ nơi nào bạn muốn

trong hàng giờ vui vẻ. Và chúng không còn được sản xuất nữa

(Laughter)

Okay, this one will be a left turn.

nên bạn sẽ có những chiếc của nhà sưu tầm thực thụ.

Here, but --

(Tiếng cười)

(Applause) --

anyway.

Và đây, chúng tôi chỉ muốn cho bạn thấy

(Applause)

nếu chúng tôi có thể có một video về nó, phải

And that's it, so you can just control it, wherever you want,

chỉ là một ví dụ về video giám sát

and it's just hours of fun. And these are no longer in production,

(Tiếng cười)

so you have real collector's items.

(Laughter)

Nó đã bay quanh bữa tiệc tối qua

And this, we just wanted to show you --

(Tiếng cười)

if we can get the video running on this, yeah --

bạn có thể thấy nó bay quanh như thế nào

just an example of a little video surveillance.

và bạn có thể theo dõi bất cứ ai bạn muốn

(Tiếng cười)

Và nó đây, Tôi đã đinh mang một chiếc máy bay

(Laughter)

This was flying around in the party last night, and --

nhưng tôi lo rằng nó sẽ đâm vào mọi người

(Laughter) --

nên tôi nghĩ cái này sẽ nhẹ nhàng hơn

you can see how it just can fly around,

Và nó đây, vâng, chỉ là một vài phát minh

and you can spy on anybody you want.

(Laughter)

(Tiếng vỗ tay)

Ổn rồi

And that's it. I was going to bring an airplane,

but I was worried about hitting people in here,

so I thought this would be a little bit more gentle.

-Hết-

And that's it, yeah, just a few inventions.

(Applause)

All right.