What silence can teach you about sound | Dallas Taylor

Reviewer: Ngoc Nguyen

Hiện nay, nhiều người trong chúng ta thấy cuộc sống yên ắng lạ thường.

Yên ắng có thể rất đáng sợ,

khiến bạn cảm thấy cô đơn,

For many of us right now, our lives are quieter than normal.

hoặc thức nhận thức quá rõ những thứ mình bỏ lỡ.

And quiet can be unnerving.

Lúc nào, tôi cũng nghĩ âm thanh.

It can make you feel lonely,

Tôi là nhà thiết kế âm thanh,

có một kênh podcast mang tên: “Hai mươi ngàn Hertz”

or just all too aware of the things you're missing out on.

nói về những âm thanh quen thuộc và thú vị nhất thế giới.

I think about sound all the time.

I'm a sound designer,

Nhưng tôi nghĩ giờ là lúc thích hợp nhất để nói về yên lặng.

and I host the podcast "Twenty Thousand Hertz."

Vì theo tôi hiểu

It's all about the world's most recognizable and interesting sounds.

yên lặng tuyệt đối không hề tồn tại.

But I think this is the perfect time to talk about silence.

Người giúp tôi nhận ra điều này

Because what I've come to understand

là một trong những nhà soạn nhạc có tầm ảnh hưởng lớn nhất trong lịch sử.

is that there is no such thing as silence.

(Tiếng piano)

John Cage ảnh hưởng lên nghệ sĩ của nhiều dòng nhạc

And the person who opened my mind to this idea

is one of the most influential composers in history.

từ dòng nhạc avant-garde, nhạc dance đến nhạc pop.

(Piano music)

Hiện giờ, ta đang nghe bản nhạc viết năm 1948 của ông

John Cage has made an impact on artists in many genres,

tên: “In a Landscape”.

from avant-garde musicians, to modern dance, to pop music.

Bản này được Stephen Drury thu âm năm 1994.

( Tiếng piano)

Right now, we're listening to his 1948 piece

called "In a Landscape."

This version was recorded in 1994 by Stephen Drury.

Thực ra, đây không phải là dòng nhạc John Cage theo đuổi.

(Piano music)

Ông thường được biết với sự phá cách và những kỹ thuật đi trước thời đại.

Dù ai cũng biết tiếng ông,

This piece is actually not very typical of John Cage's writing.

nhưng chẳng ai ngờ,

năm 1952, ông lại dám tạo ra bản nhạc táo bạo nhất đời mình

He's more known for his innovations and avant-garde techniques.

But despite his reputation,

no one was prepared for what he did in 1952,

mang tên 4′33”.

Nhiều nhà phê bình thậm chí, còn không xem nó là “âm nhạc”,

when he created the most daring piece of his career.

It was called "4'33'',"

vì toàn bản nhạc

chẳng có gì được chơi cả.

and it was a piece that some critics even refused to call "music,"

Về kỹ thuật, các dấu lặng đang được chơi,

because for the entire duration of the piece,

the performer plays

nhưng khán giả lại có cảm tưởng như chẳng có gì.

nothing at all.

Bản 4′33” của John Cage lần đầu được chơi vào mùa hè 1952

Well, to be technical, the performer is actually playing rest.

But to the audience, it looks like nothing is happening.

do nghệ sĩ piano nổi tiếng David Tudor,

tại phòng hòa nhạc Maverick, ở Woodstock, New York -

John Cage's "4'33''" was performed for the first time

một tòa nhà tuyệt đẹp bằng gỗ

in the summer of 1952,

có kiến trúc mở gắn với không gian bên ngoài.

by renowned pianist David Tudor.

David Tudor bước ra sân khấu,

It was at the Maverick Concert hall in Woodstock, New York.

ngồi vào đàn,

rồi đóng nắp lại,

This is a beautiful wooden building with huge openings to the outdoors.

ngồi yên,

chỉ di chuyển để đóng mở nắp đàn khi chuyển giữa ba chương.

So, David Tudor walked out on stage,

sat down at the piano,

then closed the piano lid.

Hết giờ,

He then sat in silence,

ông đứng dậy,

bước xuống sân khấu.

only moving to open and close the piano lid

(Nhạc piano)

between each of the three movements.

Khán giả bối rối không hiểu chuyện gì.

After the time was up,

he got up

Người ta tự hỏi liệu Cage có thực sự nghiêm túc trong công việc.

and walked off the stage.

(Piano music)

Thậm chí, một người bạn thân còn viết thư cho ông

The audience had no idea what to think.

xin ông đừng đem sự nghiệp mình ra làm trò đùa.

It made people wonder if Cage is even taking his career seriously.

Có thể nói John Cage đã tạo ra một bản nhạc

A close friend even wrote to him,

thách thức mọi chuẩn mực trong âm nhạc.

begging that he not turn his career into a joke.

John Cage had, well, if you could call it,

Vẫn còn là vấn đề gây tranh cãi cho đến tận ngày nay.

composed a piece of music

that really challenged some very established ideas

Để hiểu được suy nghĩ của John Cage,

about music composition.

cần quay lại những năm 1940.

It's something that musicians still debate today.

Khi ấy, tên tuổi ông gắn liền với các bản piano biến tấu.

To understand just what John Cage was thinking,

(Nhạc piano)

let's back up to the 1940s.

Để tạo ra một bản nhạc như vậy,

cần đặt vật dụng vào trong đàn

Back then,

John Cage was making a name for himself composing for the prepared piano.

giữa các dây đàn.

Các vật dụng có thể thấy quanh ta

(Piano music)

như đinh vít, băng dính, và cục tẩy.

To make music like this,

John Cage would put objects inside the piano,

Từ đó, biến chiếc đàn piano

between the strings.

từ một nhạc cụ đánh ra âm cao và âm thấp

Things you just find lying around,

like screws, tape and rubber erasers.

thành các âm có một không hai.

So now, you've transformed the piano

Bản nhạc bạn đang nghe là “Sonata V” của ông,

from a tonal instrument with high and low pitches

trong album “Sonatas and Interludes for Prepared Piano”,

into a collection of unique sounds.

có lẽ cũng là bản nhạc nổi tiếng nhất sau bản 4′33".

The music you're hearing is Cage's "Sonata V,"

Bản nay do Boris Berman chơi.

from "Sonatas and Interludes for Prepared Piano."

Dù luôn có hướng dẫn chi tiết

Probably his most famous work outside of "4'33''."

vị trí đặt từng vật dụng trong đàn,

This version was performed by Boris Berman.

nhưng do không thể tìm được các vật dụng hệt nhau

John Cage wrote incredibly detailed instructions

nên mỗi bản nhạc đều khác nhau.

about where to place each object in the piano.

Về cơ bản, là hoàn toàn ngẫu nhiên,

But it's impossible for every performer to get the exact same objects,

nên khá điên rồ và kỳ quặc

so the sound you get is always different.

so với đường lối phần lớn nhạc sĩ và nghệ sĩ được dạy.

Basically, it comes down to random chance.

John Cage càng lúc càng hứng thú

This was pretty bananas and pretty alien

to the way most composers and musicians are taught to do things.

với sự ngẫu nhiên và tình cờ,

ông để tự nhiên tự trả lời câu hỏi:

John Cage was becoming increasingly interested

“Nốt nào sẽ được chơi kế tiếp?”

Để tìm được câu trả lời,

in chance and randomness

đầu tiên, phải lắng nghe.

and letting the universe provide the answer to the question

Và vào những năm 1940,

"What note should I play next?"

lắng nghe thanh âm của tự nhiên càng lúc càng khó khăn.

But to hear the answer to the question,

(Nhạc thang máy)

first, you have to listen.

Thành lập vào những năm 30, công ty Muzak

And in the 1940s,

đột nhiên thành công lớn,

listening to the universe was getting harder to do.

chẳng bao lâu, gần như lúc nào và đâu đâu cũng đều nghe nhạc nền,

(Elevator music)

gần như không thể nào thoát khỏi.

The Muzak company was founded in the '30s.

It really took off,

John Cage nhận ra mọi người dần mất quyền

and soon, there was constant background music nearly everywhere.

xóa bỏ nhạc nền trong cuộc sống,

It was almost impossible to escape.

lo ngại Muzak cản trở mọi người tận hưởng sự yên lặng.

John Cage realized that people were losing the option

Năm 1948, bốn năm trước khi viết bản 4′33”,

to shut out the background music of the world.

He worried that Muzak would prevent people from hearing silence altogether.

John Cage nói rằng ông muốn viết một bản nhạc yên lặng dài bốn phút rưỡi

In 1948,

rồi bán cho công ty Muzak.

four years before he wrote "4'33'',"

Khởi đầu, chỉ là một tuyên ngôn

John Cage mentioned that he wanted to write

hay lời chỉ trích,

a four-and-a-half-minute-long piece of silence

nhưng nó đánh động và phát triển nhanh chóng,

and sell it to the Muzak company.

rồi, ông bắt đầu nghiêm túc suy nghĩ về sự yên lặng.

It started as something of a political statement

or an offhand comment,

Khi đến nơi hoàn toàn yên tĩnh,

but this idea struck a nerve and quickly evolved.

ông phát hiện một điều đáng kinh ngạc.

John Cage was starting to think deeply about silence.

Ông đến phòng tiêu âm của đại học Havard.

And when he visited a truly quiet place,

Phòng tiêu âm là nơi âm thanh được xử lý

he made a startling discovery.

để giảm xuống gần bằng không.

John Cage visited an anechoic chamber at Harvard University.

Không có âm thanh trong phòng,

nên John Cage nghĩ mình sẽ không nghe gì,

Anechoic chambers are rooms that are acoustically treated

nhưng thực tế, ông lại nghe tiếng máu lưu thông trong cơ thể.

to minimize sound to almost zero.

There are no sounds in these rooms,

(Tiếng mạch đập)

so John Cage didn't expect to hear anything at all.

Bản thân tôi cũng từng tự mình thử nghiệm,

thực sự là một trải nghiệm kỳ lạ

But he actually heard his own blood circulating.

thay đổi hoàn toàn nhận thức của ta

về âm thanh và yên lặng,

(Pulse)

I've personally experienced an anechoic chamber,

giống như não đang khuếch đại

and it's a really wild experience

mọi âm thanh có thể nghe được.

that can completely change your perceptions

about sound and silence.

Cũng như John Cage,

tôi có thể nghe rất rõ tiếng máu lưu thông trong cơ thể.

It really felt like my brain just turning up an amplifier,

grasping for anything to hear.

Trong khoảnh khắc đó, ông nhận ra

dù ta ở bất kỳ nơi nào, thậm chí, cơ thể cũng tạo ra âm thanh.

Just like John Cage,

I could very clearly hear my blood pushing through my body.

Yên lặng tuyệt đối không hề tồn tại.

John Cage realized, in that moment,

that no matter where we are, even our bodies are making sound.

Chừng nào còn gắn với cơ thể,

chừng đó sẽ luôn có tiếng động.

There's basically no such thing as true silence.

Tại đây, sự yêu thích ngẫu nhiên

As long as you are in your body,

và yên lặng của ông giao nhau.

Ông nhận ra tạo ra môi trường không có sự phân tâm

you're always hearing something.

This is where John Cage's interest in chance and randomness

không phải là tạo ra sự yên lặng,

met his interest in silence.

cũng chẳng phải kiểm soát âm thanh,

He realized that creating an environment with no distractions

mà là hướng sự chú ý đến những âm thanh sẵn có,

wasn't about creating silence.

nhưng bất chợt, ta nghe thấy lần đầu

It wasn't even about controlling noise.

khi mở lòng lắng nghe.

It was about the sounds that were already there,

Cũng là lý do bản 4′33" thường bị hiểu lầm,

but you suddenly hear for the first time

nhiều người xem nó là trò đùa,

when you're really ready to listen.

nhưng đó chính là sự thật:

âm thanh luôn khác nhau tùy nơi chơi,

That's what's so often misunderstood about "4'33''."

đó là điểm cốt yếu,

People assume it's a joke,

John Cage muốn ta nghe được

but that couldn't be further from the truth.

thế giới âm thanh màu nhiệm quanh mình.

It sounds different everywhere you play it.

(Tiếng chim hót)

And that's the point.

What John Cage really wanted us to hear

(Tiếng âm thanh chồng lên nhau)

is the beauty of the sonic world around us.

(Birds chirping)

(Tiếng chuông nhà thờ)

(Overlapping voices)

(Tiếng dế và cú kêu)

(Church bell ringing)

4′33” phải là một trải nghiệm sâu sắc

hướng ta chấp nhận sự vật với bản chất vốn có của chúng,

(Crickets chirping and owl hooting)

không phải là điều người khác bảo ta phải cảm nhận,

"4'33''" should be a mindful experience

that helps you focus on accepting things just the way they are.

mang nặng dấu ấn cá nhân;

đồng thời, làm dấy lên vài câu hỏi lớn

It's not something that anyone else can tell you how you're supposed to feel.

về thế giới âm thanh:

Bản 4′33” là nhạc, âm thanh,

It's deeply personal.

hay âm nhạc?

It also brings up some pretty big questions

Có sự khác biệt nào không?

about our sonic world.

John Cage nhắc nhở ta

Is "4'33''" music, is it sound,

âm nhạc không phải là âm thanh duy nhất đáng nghe,

is sound music?

Is there even a difference?

mọi âm thanh đều đáng để lưu tâm.

John Cage reminds us

Đây là cơ hội duy nhất trong đời

that music isn't the only kind of sound worth listening to.

để rửa tai lắng nghe,

càng có ý thức

All sounds are worth thinking about.

âm thanh nghe được càng nhiệm mầu.

We have a once-in-a-lifetime opportunity

to reset our ears.

Yên lặng không phải là ngừng đón nhận âm thanh,

And if we become more conscious of what we hear,

we'll inherently make our world sound better.

mà là khi ta bắt đầu lắng nghe

và cảm nhận được thế giới âm sắc nhiệm màu.

Quietness is not when we turn off our minds to sound,

Trên tinh thần đó,

hãy cùng chơi bản 4′33",

but when we can really start to listen

dù bạn ở bất kỳ đâu.

and hear the world in all of its sonic beauty.

Có ba chương

tôi sẽ cho bạn biết khi nào bắt đầu.

So in this spirit,

Hãy lắng nghe kết cấu và giai điệu quanh bạn ngay lúc này,

let's perform "4'33''" together,

wherever you are.

lắng nghe âm to và nhỏ,

It's three movements,

thuận và nghịch tai,

and I'll let you know when they start.

mọi chi tiết nhỏ khiến chúng trở nên độc nhất vô nhị.

Listen to the texture and rhythm of the sounds around you right now.

Hãy chú tâm tập trung tận hưởng âm thanh thực tế quanh ta,

Listen for the loud and soft,

the harmonic, the dissonant,

and all the small details that make every sound unique.

thưởng thức vẻ đẹp của sự lắng nghe và cảm âm.

Spend this time as mindful and focused in this real-life sonic moment.

Đây là chương đầu tiên.

Bắt đầu...

ngay lúc này.

Enjoy the magnificence of hearing and listening.

[I. Lặng]

(Không có tiếng)

So here comes the first movement.

Starting ...

now.

[I. Tacet]

(No audio)

Đây là chương thứ hai,

dài hai phút 23 giây.

[II. Lặng]

(Không có tiếng)

And here's movement two.

It will be two minutes and 23 seconds.

[II. Tacet]

(No audio)

Còn đây là chương cuối,

dài một phút 40 giây.

[III. Lặng]

(Không có tiếng)

And here is the final movement.

It will be one minute and 40 seconds.

[III. Tacet]

(No audio)

Vậy đó.

Ta đã làm được.

Cảm ơn đã lắng nghe.

And that's it.

We did it.

Thanks for listening.