Ballroom dance that breaks gender roles | Trevor Copp and Jeff Fox

Translator: Ha Giang Nguyen Thi Reviewer: Vy Chu

(Music)

(Âm nhạc)

(Applause)

(Vỗ tay)

Trevor Copp: Khi "Bước Nhảy Hoàn Vũ" lần đầu lên sóng,

Trevor Copp: When "Dancing With the Stars" first hit the airwaves,

nó không hề giống thứ chúng ta vừa xem.

that is not what it looked like.

(Laughter)

(Cười lớn)

Jeff và tôi từng là vũ sư toàn thời gian

Jeff and I were full-time ballroom dance instructors

khi chương trình khiêu vũ trên truyền hình gây sốt trở lại,

when the big TV ballroom revival hit,

and this was incredible.

và chuyện đó thật khó tin.

Ý tôi là, một hôm chúng tôi nói "điệu foxtrot",

I mean, one day we would say "foxtrot,"

and people were like "Foxes trotting."

và mọi người vẫn kiểu "Điệu nhảy của cáo?"

(Laughter)

(Cười lớn)

And the next day they were telling us

Thế mà hôm sau họ đã nói với chúng tôi về

the finer points of a good feather step.

những điểm thú vị của một bước nhảy tựa lông hồng.

And this blew our minds.

Và điều này khiến chúng tôi rất ngạc nhiên.

I mean, all of the ballroom dance geeking out that we had always done

Ý tôi là, tất cả những chuyện điều mà chỉ đám mê khiêu vũ chúng tôi mới hay bàn,

on why salsa worked differently than the competitive rumba

như tại sao điệu salsa khác với điệu rumba trong thi đấu

và cách di chuyển của điệu tango không giống điệu waltz,

and why tango traveled unlike the waltz,

all of that just hit the public consciousness,

tất cả những chuyện đó khi ấy mới được công chúng để ý,

and it changed everything.

và nó làm thay đổi tất cả.

But running parallel to this excitement,

Nhưng song song với sự phấn khích đó,

the excitement that suddenly, somehow, we were cool --

sự phấn khích rằng đột nhiên, bằng cách nào đó, chúng tôi được coi là ngầu--

(Laughter)

(Cười lớn)

còn có một sự nghi ngờ.

there was also this reservation.

Why this and why now?

Rằng tại sao lại như vậy và tại sao lại là bây giờ?

Jeff Fox: When Trevor and I would get together for training seminars

Jeff Fox: Khi Trevor nhảy với tôi trong các buổi huấn luyện

or just for fun,

hoặc để cho vui,

chúng tôi dẫn nhau qua lại, đổi chỗ cho nhau,

we'd toss each other around, mix it up,

take a break from having to lead all the time.

không cần phải liên tục dẫn bước.

Chúng tôi thậm chí đã làm ra một hệ thống đổi vai dẫn và theo

We even came up with a system for switching lead and follow

while we were dancing,

trong khi chúng tôi nhảy,

như một cách chơi lần lượt và công bằng.

as a way of taking turns and playing fair.

Cho tới khi chúng tôi sử dụng hệ thống đó trong một màn biểu diễn

It wasn't until we used that system as part of a performance

ở một lễ hội nhỏ

in a small festival

thì chúng tôi nhận được một cái vỗ vai quan trọng.

that we got an important tap on the shoulder.

Lisa O'Connell, a dramaturge and director of a playwright center,

Lisa O'Connell, biên kịch và nhà sản xuất của một trung tâm nhạc kịch,

pulled us aside after the show and said,

đã giữ chúng tôi lại sau buổi diễn và nói,

"Hai người có biết việc đó mang tính chính trị thế nào không?''

"Do you have any idea how political that was?"

(Laughter)

(Cười lớn)

So that began an eight-year collaboration to create a play

Và đó là bắt đầu của tám năm hợp tác tạo ra một vở kịch

which not only further developed our system for switching

không chỉ giúp chúng tôi phát triển hệ thống đổi vai nhảy

mà còn khám phá thêm về tác động của việc bị bó buộc trong một vai trò duy nhất

but also explored the impact of being locked into a single role,

and what's worse,

và tệ hơn nữa,

being defined by that single role.

bị định hình bởi vai trò đó.

TC: Because, of course,

TC: Bởi vì, tất nhiên,

classic Latin and ballroom dancing isn't just a system of dancing;

điệu Latin cổ điển và khiêu vũ phòng tiệc không chỉ là một hệ thống khiêu vũ

it's a way of thinking, of being,

mà còn là một cách tư duy, và tồn tại,

of relating to each other

và kết nối với nhau,

that captured a whole period's values.

và là thứ thể hiện những giá trị của cả một thời kỳ.

There's one thing that stayed consistent, though:

Dù vậy, vẫn luôn có một thứ không hề thay đổi:

the man leads

người đàn ông dẫn bước,

and the woman follows.

và người phụ nữ theo sau.

Salsa đường phố, hay tango thi đấu, đều giống nhau cả--

So street salsa, championship tango, it's all the same --

he leads, she follows.

đàn ông dẫn, phụ nữ theo.

So this was gender training.

Đây là sự đào tạo giới tính.

You weren't just learning to dance --

Bạn không chỉ học nhảy --

bạn còn học "làm đàn ông " và "làm phụ nữ".

you were learning to "man" and to "woman."

It's a relic.

Đây là một di sản.

And in the way of relics, you don't throw it out,

Và một khi là di sản, chúng ta sẽ không vứt bỏ nó đi,

but you need to know that this is the past.

nhưng chúng ta cần biết nó là của quá khứ.

This isn't the present.

Không phải là của hiện tại.

It's like Shakespeare: respect it, revive it -- great!

Như với văn của Skakepeare vậy: trân trọng nó, phục hưng nó--tuyệt!

But know that this is history.

Nhưng biết rằng nó là lịch sử.

This doesn't represent how we think today.

Nó không đại diện cho cách chúng ta nghĩ ngày nay.

Vì vậy chúng tôi tự hỏi:

So we asked ourselves:

If you strip it all down,

Nếu ta tối giản tất cả chúng lại

what is at the core of partner dancing?

điều gì là cốt lõi của khiêu vũ?

JF :À thì, nguyên tắc chính của khiêu vũ

JF: Well, the core principle of partner dancing

is that one person leads, the other one follows.

là một người dẫn, người kia theo.

Bộ máy vẫn sẽ vận hành như nhau, mặc kệ vai trò của ai ra sao.

The machine works the same, regardless of who's playing which role.

The physics of movement doesn't really give a crap about your gender.

Chuyển động vật lý chả quan tâm đến giới tính của bạn đâu.

(Laughter)

(Cười lớn)

So if we were to update the existing form,

Nếu chúng tôi muốn đổi mới dạng đã có sẵn,

we would need to make it more representative

chúng tôi cần biến nó trở nên tiêu biểu hơn

of how we interact here, now, in 2015.

cho cách mà chúng ta tương tác ở đây, bây giờ, trong năm 2015.

Khi bạn nhìn vào phòng nhảy, đừng chỉ nhìn những thứ có ở đó,

When you watch ballroom, don't just watch what's there.

Watch what's not.

hãy nhìn những thứ không có.

Một cặp đôi luôn chỉ có một người đàn ông và một người phụ nữ.

The couple is always only a man and a woman.

Cùng với nhau.

Together.

Only.

Chỉ có vậy.

Ever.

Luôn như thế.

So, same-sex and gender nonconformist couples just disappear.

Vậy, những cặp đồng giới và bất phân giới không tồn tại.

In most mainstream international ballroom competitions,

Ở hầu hết các cuộc thi khiêu vũ thế giới,

same-sex couples are rarely recognized on the floor,

hiếm khi trên sàn đấu xuất hiện những cặp nhảy đồng giới,

và nhiều trường hợp,

and in many cases,

luật hoàn toàn cấm họ tham gia.

the rules prohibit them completely.

TC: Hãy thử cái này: Tìm kiếm hình ảnh trên Google, "vũ công Latin chuyên nghiệp"

TC: Try this: Google-image, "professional Latin dancer,"

and then look for an actual Latino person.

và sau đó tìm một người Latin thực sự.

(Laughter)

(Cười lớn)

Bạn sẽ mất nhiều ngày trời.

You'll be there for days.

Những gì bạn tìm được là hàng loạt đôi nhảy người Nga da trắng, dị giới,

What you will get is page after page of white, straight Russian couples

spray-tanned to the point of mahogany.

nhuộm da đậm như màu gỗ gụ.

(Laughter)

(Cười lớn)

Không có người da đen hay người Châu Á,

There are no black people, there are no Asians,

no mixed-race couples,

không có các cặp hai màu da,

so basically, non-white people just disappeared.

tức là về cơ bản, những người không phải người da trắng đều biến mất.

Even within the white-straight- couple-only paradigm --

Ngay cả trong mô hình chỉ-da-trắng-và-dị-giới này,

cô gái vẫn không được cao hơn,

she can't be taller,

he can't be shorter.

chàng trai không được thấp hơn.

She can't be bolder,

Cô gái không được cứng rắn hơn,

Chàng trai không được nhẹ nhàng hơn.

he can't be gentler.

If you were to take a ballroom dance

Nếu bạn đem một điệu khiêu vũ phòng tiệc

and translate that into a conversation

dịch thành một đoạn đối thoại

and drop that into a movie,

và cho nó vào trong một bộ phim,

we, as a culture, would never stand for this.

chúng ta, với tư cách một nền văn hóa, sẽ không bao giờ chấp nhận nó.

He dictates, she reacts.

Đàn ông ra lệnh, phụ nữ hưởng ứng.

No relationship -- gay, straight or anything --

Không mối quan hệ nào -- đồng tính, dị tính, hay cái gì khác --

that we would regard as remotely healthy or functional looks like that,

mà chúng ta coi là tương đối lành mạnh trông như vậy cả,

ấy thế mà,

and yet somehow,

you put it on prime time, you slap some makeup on it,

họ chiếu nó vào giờ cao điểm, họ phủ lên nó lớp trang điểm,

throw the glitter on, put it out there as movement, not as text,

thêm ít lấp lánh, đưa nó ra bằng chuyển động, không phải bằng lời,

and we, as a culture,

thì chúng ta, với tư cách một nền văn hóa,

tune in and clap.

lại đón nhận và tán dương.

We are applauding our own absence.

Chúng ta đang cổ vũ cho sự vắng mặt của chính mình.

Quá nhiều người đã biến mất khỏi môn nhảy đôi.

Too many people have disappeared from partner dancing.

(Music)

(Âm nhạc)

(Applause)

(Vỗ tay)

JF: Now, you just saw two men dancing together.

JF: Bạn vừa thấy hai người đàn ông nhảy với nhau.

(Laughter)

(Cười lớn)

And you thought it looked ...

Và bạn nghĩ nó trông có vẻ...

a little strange.

hơi lạ lùng.

thú vị -- thậm chí lôi cuốn --

Interesting -- appealing, even --

but a little bit odd.

nhưng hơi kỳ cục.

Even avid followers of the same-sex ballroom circuit can attest

Ngay cả những người thích hình thức nhảy đồng giới cũng thừa nhận

that while same-sex partner dancing can be dynamic and strong and exciting,

rằng dù khiêu vũ đồng giới có thể rất năng động và mạnh mẽ và thú vị,

it just doesn't quite seem to fit.

thì nó cũng khá là không phù hợp.

Aesthetically speaking,

Nói về mặt thẩm mỹ,

if Alida and I take the classic closed ballroom hold ...

nếu Alida và tôi làm tư thế nắm tay đóng của khiêu vũ phòng tiệc...

this is considered beautiful.

như này sẽ được xem là đẹp.

(Laughter)

(Cười lớn)

But why not this?

Nhưng sao thế này lại không?

(Laughter)

(Cười lớn)

See, the standard image that the leader must be larger and masculine

Bạn thấy chưa, hình ảnh mặc định của người dẫn là phải to lớn và nam tính

and the follower smaller and feminine --

còn người theo thì nhỏ bé và nữ tính--

this is a stumbling point.

đây là một điểm chướng ngại.

TC: So we wanted to look at this from a totally different angle.

TC: Vì vậy chúng tôi muốn nhìn điều này từ một khía cạnh hoàn toàn khác.

So, what if we could keep the idea of lead and follow

Sẽ thế nào nếu chúng ta giữ ý tưởng về dẫn và theo

nhưng bỏ đi quan điểm rằng nó liên quan đến giới tính?

but toss the idea that this was connected to gender?

Further, what if a couple could lead and follow each other

Hơn nữa, sẽ thế nào nếu một cặp đôi có thể dẫn và theo nhau

and then switch?

và sau đó đổi chỗ?

And then switch back?

Rồi lại đổi ngược lại?

What if it could be like a conversation,

Sẽ ra sao nếu nó giống một cuộc hội thoại,

taking turns listening and speaking, just like we do in life?

lần lượt nghe và nói, như ta làm trong cuộc sống?

Sẽ ra sao nếu ta khiêu vũ y như thế?

What if we could dance like that?

We call it "Liquid Lead Dancing."

Chúng tôi gọi nó là "Dẫn Luân Chuyển"

JF: Let's try this with a Latin dance,

JF: Hãy thử điều này với một điệu Latin,

salsa.

salsa.

In salsa, there's a key transitional step, called the cross-body lead.

Với salsa, có một bước chuyển chủ chốt, gọi là dẫn chéo người.

We use it as punctuation to break up the improvisation.

Ta dùng nó như dấu câu để chia ý.

It can be a little tricky to spot if you're not used to looking for it,

Có thể hơi khó để nhìn ra nếu bạn không quen nhìn nó,

vậy nên nó đây.

so here it is.

Lại lần nữa cho các bạn ngồi ghế rẻ tiền.

One more time for the cheap seats.

(Laughter)

(Cười lớn)

And here's the action one more time,

Và đây là động tác đó một lần nữa,

nice and slow.

đẹp và chậm.

Now, if we apply liquid-lead thinking to this transitional step,

Bây giờ, nếu ta áp dụng cách suy nghĩ dẫn-luân-chuyển cho bước chuyển này,

the cross-body lead becomes a point

bước dẫn chéo người trở thành một điểm

where the lead and the follow can switch.

mà người dẫn và người theo có thể đổi chỗ.

The person following can elect to take over the lead,

Người theo có thể quyết định thay thế người dẫn,

or the person leading can choose to surrender it,

hoặc người dẫn chọn không dẫn nữa,

essentially making it a counter-cross-body lead.

từ đó biến nó thành bước dẫn chéo người ngược.

Here's how that looks in slow motion.

Đây là chuyển động chậm của nó.

And here's how it looked when we danced it in the opening dance.

Và đây là hình ảnh của nó khi chúng tôi dùng trong bài nhảy lúc đầu.

With this simple tweak, the dance moves from being a dictation

Với sự cải tiến đơn giản này, điệu nhảy chuyển từ độc dẫn

to a negotiation.

sang hài hoà.

Anyone can lead. Anyone can follow.

Ai cũng có thể dẫn. Ai cũng có thể theo.

And more importantly, you can change your mind.

Và quan trọng hơn, bạn có thể đổi ý.

Now, this is only one example of how this applies,

Đây chỉ là một ví dụ về cách áp dụng nó,

but once the blinkers come off, anything can happen.

nhưng một khi tín hiệu xuất hiện, điều gì cũng có thể xảy ra.

TC: Hãy xem cách nghĩ Dẫn Luân Chuyển có thể áp dụng cho điệu walts như thế nào.

TC: Let's look at how Liquid Lead thinking could apply to a classic waltz.

Because, of course,

Bởi vì, tất nhiên,

it isn't just a system of switching leads;

nó không chỉ là một cơ cấu chuyển vai dẫn;

mà là một cách nghĩ

it's a way of thinking

that can actually make the dance itself more efficient.

thực có thể làm cho bài nhảy hiệu quả hơn.

So: the waltz.

Xem nào: điệu walts.

The waltz is a turning dance.

Điệu walts là một điệu nhảy xoay vòng

This means that for the lead,

Nghĩa là đối với người dẫn,

you spend half of the dance traveling backwards,

họ dành nửa bài nhảy đi lùi về sau,

completely blind.

hoàn toàn không thấy đường.

And because of the follower's position,

Và bởi vì vị trí của người theo,

basically, no one can see where they're going.

thì về cơ bản, không ai thấy được họ đang bước đến đâu.

(Laughter)

(Cười lớn)

Vậy là bạn đang ở trên sàn nhảy đây,

So you're out here on the floor,

và thử tưởng tượng cái cặp mù lòa kia tiến đến chỗ bạn mà xem.

and then imagine that coming right at you.

JF: Raaaaaah!

JF: Raaaaaah!

(Laughter)

(Cười lớn)

TC: There are actually a lot of accidents out there

TC: Thực tế đã có nhiều tai nạn

xảy ra vì điểm mù này.

that happen as a result of this blind spot.

Nhưng sẽ thế nào nếu các đôi thực hiện được

But what if the partners were to just allow for

a switch of posture for a moment?

một động tác chuyển trong một giây thôi?

A lot of accidents could be avoided.

Sẽ có thể tránh khỏi nhiều tai nạn.

Even if one person led the whole dance but allowed this switch to happen,

Thậm chí nếu một người dẫn cả bài nhảy nhưng thực hiện được bước chuyển này,

thì vẫn sẽ an toàn hơn nhiều,

it would be a lot safer,

while at the same time, offering new aesthetics into the waltz.

đồng thời, mang được mỹ quan mới vào điệu waltz.

Because physics doesn't give a damn about your gender.

Bởi vì vật lý chả quan tâm gì đến giới tính của bạn đâu.

(Laughter)

(Cười lớn)

JF: Chúng tôi đã dùng Dẫn Luân Chuyển ở các CLB, các trung tâm hội nghị

JF: Now, we've danced Liquid Lead in clubs, convention centers

và trong "Điệu Mở Màn", vở kịch chúng tôi dựng cùng Lisa,

and as part of "First Dance," the play we created with Lisa,

trên các sân khấu ở Bắc Mĩ và châu Âu.

on stages in North America and in Europe.

And it never fails to engage.

Và nó chưa bao giờ mất đi sự thu hút.

I mean, beyond the unusual sight of seeing two men dancing together,

Tức là, ngoài cái nhìn kì lạ khi thấy hai người đàn ông nhảy với nhau,

it always evokes and engages.

nó luôn rất khêu gợi và thu hút.

Nhưng vì sao?

But why?

The secret lies in what made Lisa see our initial demonstration

Bí mật nằm ở điều khiến Lisa xem buổi diễn đầu tiên của chúng tôi

as "political."

là "mang tính chính trị".

It wasn't just that we were switching lead and follow;

Không chỉ vì chúng tôi chuyển đổi giữa dẫn và theo;

it's that we stayed consistent in our presence, our personality

mà vì chúng tôi kiên định với dáng vẻ, cá tính

and our power, regardless of which role we were playing.

và sức mạnh của mình, dù cho chúng tôi đang giữ vai trò gì.

We were still us.

Chúng tôi vẫn là chính mình.

And that's where the true freedom lies --

Và đó mới chính là sự tự do chân chính--

not just the freedom to switch roles,

không chỉ là sự tự do được đổi vai trò,

but the freedom from being defined by whichever role you're playing,

mà còn là sự tự do khỏi bị định hình bởi bất cứ vai trò nào bạn nắm giữ,

the freedom to always remain true to yourself.

sự tự do được sống thật là chính mình.

Forget what a lead is supposed to look like, or a follow.

Hãy quên đi việc một người dẫn, hay người theo, phải trông thế nào.

Be a masculine follow

Hãy cứ là người theo nam tính

hay người dẫn nữ tính.

or a feminine lead.

Just be yourself.

Hãy là chính mình .

Obviously, this applies off the dance floor as well,

Rõ ràng là, điều này cũng được áp dụng ngoài sàn nhảy,

but on the floor, it gives us the perfect opportunity

nhưng trên sàn nhảy, ta có cơ hội hoàn hảo hơn

to update an old paradigm, reinvigorate an old relic,

để cải thiện một mô hình cũ, để kế thừa một truyền thống xưa,

and make it more representative of our era and our current way of being.

và khiến nó trở nên tiêu biểu hơn cho thời đại và cách ta sống ngày nay.

TC: Jeff and I dance partner dancing all the time with women and men

TC: Jeff và tôi đều từng khiêu vũ với cả nam và nữ

and we love it.

và chúng tôi yêu khiêu vũ.

But we dance with a consciousness that this is a historic form

Nhưng chúng tôi khiêu vũ với nhận thức rằng nó là một thứ thuộc về lịch sử

that can produce silence and produce invisibility

đã làm nhiều thành phần trên phổ bản dạng phong phú của chúng ta hiện nay

across the spectrum of identity that we enjoy today.

phải câm lặng và biến mất.

We invented Liquid Lead

Chúng tôi sáng tạo ra Dẫn Luân Chuyển

as a way of stripping out all the ideas that don't belong to us

như một cách để tách ra khỏi những ý tưởng không thuộc về mình

and taking partner dancing back to what it really always was:

và đưa khiêu vũ trở lại đúng bản chất của nó:

the fine art of taking care of each other.

nghệ thuật tinh tế của chăm sóc lẫn nhau.

(Music)

(Âm nhạc)

(Applause)

(Vỗ tay)