Why we choke under pressure -- and how to avoid it | Sian Leah Beilock

281,543 views ・ 2018-10-09

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Anh Phạm Reviewer: Thái Hưng Trần
Một trong những điều xấu hổ nhất
mà bạn có thể nói về một người là họ bị “ngợp”.
Ôi chao, tôi hiểu cảm giác đó.
00:12
One of the most humiliating things
0
12760
2376
Tôi lớn lên là một vận động viên đầy khát vọng.
00:15
that you can say about someone is "they choked."
1
15160
4456
Môn thể thao sở trường của tôi là bóng đá, và tôi là thủ môn,
00:19
And boy, do I know that feeling.
2
19640
2120
đây là vị trí tuyệt vời và cũng là tệ nhất trên sân bóng.
00:22
Growing up, I was an avid athlete.
3
22720
2376
00:25
My main sport was soccer, and I was a goalkeeper,
4
25120
3776
Bạn thấy đấy, khi bạn là thủ môn, bạn có đồng phục đặc biệt,
00:28
which is both the best and the worst position on the field.
5
28920
4920
bạn có tất cả vinh quang khi bạn bắt được trái bóng nguy hiểm,
nhưng bạn cũng sẽ rất buồn bã khi bị đội bạn phá lưới.
00:34
You see, when you're a goalie, you get this special uniform,
6
34640
3216
00:37
you get all the glory for a great shot saved,
7
37880
3816
Khi bạn là thủ môn,
mọi con mắt đều dồn vào bạn,
00:41
but you also get the grief when you land a shot in the goal.
8
41720
4480
và cùng với đó là áp lực.
Tôi nhớ như in một trận bóng thời trung học của tôi.
00:47
When you're a goalie,
9
47080
1216
Tôi chơi cho đội tuyển bang California
00:48
all eyes are on you,
10
48320
1616
00:49
and with that comes the pressure.
11
49960
2040
thuộc chương trình Phát triển đổi tuyển Olympic
00:53
I distinctly remember one game in high school.
12
53360
2896
Tôi đã có một trận đấu rất tốt ...
cho đến khi tôi nhận ra là huấn luyện viên đội tuyển quốc gia đứng ngay đằng sau tôi.
00:56
I was playing for the California state team
13
56280
2256
00:58
which is part of the Olympic Development Program.
14
58560
2520
01:01
I was having a great game ...
15
61760
2416
Đó là lúc tất cả mọi thứ thay đổi.
01:04
until I realized that the national coach was standing right behind me.
16
64200
6080
Chỉ trong tíc tắc,
Tôi từ đỉnh cao của phong độ trở nên vô cùng tệ hại.
01:11
That's when everything changed.
17
71240
2120
Chỉ vì biết mình đang bị đánh giá đã khiến tôi thể hiện tệ đi
01:14
In a matter of seconds,
18
74400
1776
01:16
I went from playing at the top to the bottom of my ability.
19
76200
5816
và mãi mãi thay đổi cách tôi nghĩ về mặt tinh thần của phong độ của chúng ta.
01:22
Just knowing that I was being evaluated changed my performance
20
82040
5336
Đột nhiên trái bóng dường như bay chậm lại,
01:27
and forever how I thought about the mental aspect of how we perform.
21
87400
5600
và tôi bị ám ảnh với từng chuyển động của mình.
Và tôi đã bắt trượt trái bóng tiếp theo,
01:34
All of a sudden the ball seemed to go in slow motion,
22
94320
3776
nhưng may thay nó không trúng khung thành.
01:38
and I was fixated on my every move.
23
98120
3240
Nhưng trái bóng sau đó,
Tôi đã không may mắn như vậy,
01:42
The next shot that came I bobbled,
24
102120
2056
Tôi đã vô tình đẩy trái bóng vô lưới.
01:44
but thankfully it didn't land in the goal.
25
104200
2120
Đội của tôi đã thua;
01:47
The shot after that,
26
107080
1616
vị huấn luyện viên kia bỏ đi.
01:48
I wasn't so lucky:
27
108720
1776
01:50
I tipped it right into the net.
28
110520
2280
Tôi đã thất bại trước áp lực từ những ánh mắt đánh giá tôi.
01:54
My team lost;
29
114160
1856
01:56
the national coach walked away.
30
116040
2160
Hầu như ai cũng từng bị như vậy,
01:59
I choked under the pressure of those evaluative eyes on me.
31
119160
4840
có rất nhiều tình huống,
như là làm một bài kiểm tra,
khi phát biểu,
02:05
Just about everyone does it from time to time --
32
125840
2736
thuyết trình cho khách hàng
02:08
there are so many opportunities,
33
128600
2456
hay hình thức tra tấn đặc biệt được gọi là phỏng vấn xin việc
02:11
whether it's taking a test,
34
131080
2016
02:13
giving a talk,
35
133120
1536
(Tiếng cười)
02:14
pitching to a client
36
134680
1896
Nhưng câu hỏi là tại sao.
02:16
or that special form of torture I like to call the job interview.
37
136600
4976
Tại sao chúng ta đôi lúc không thể hiện được năng lực của chúng ta khi bị áp lực?
02:21
(Laughter)
38
141600
1496
Và điều này đặc biệt hoang mang khi đó là những vận động viên
02:23
But the question is why.
39
143120
1856
những người dành rất nhiều thời gian để mài dũa thể chất của mình.
02:25
Why do we sometimes fail to perform up to our potential under pressure?
40
145000
4160
02:29
It's especially bewildering in the case of athletes
41
149880
3376
Nhưng còn về tâm trí của họ thì sao?
Không nhiều lắm.
02:33
who spend so much time physically honing their craft.
42
153280
3320
Điều này cũng đúng ở những nơi khác sân bóng.
Cho dù là bạn làm một bài kiểm tra hay có một bài phát biểu,
02:37
But what about their minds?
43
157880
1760
02:40
Not as much.
44
160360
1776
Chúng ta rất dễ cảm thấy mình sẵn sàng
và ở đỉnh cao phong độ
02:42
This is true off the playing field as well.
45
162160
2936
và rồi thể hiện tệ nhất trong giờ phút quan trọng nhất.
02:45
Whether we're taking a test of giving a talk,
46
165120
3456
02:48
it's easy to feel like we're ready --
47
168600
1856
Đó là vì chúng ta ít khi luyện tập
02:50
at the top of our game --
48
170480
1656
trong những điều kiện mà thực tế chúng ta sẽ thực hiện,
02:52
and then perform at our worst when it matters most.
49
172160
3600
vậy nên,
02:56
It turns out that rarely do we practice
50
176880
2496
khi tất cả mọi ánh mắt dồn về chúng ta,
chúng ta sẽ đôi khi mắc lỗi.
02:59
under the types of conditions we're actually going to perform under,
51
179400
3816
Và tất nhiên, câu hỏi là, tại sao việc này lại xảy ra?
03:03
and as a result,
52
183240
1256
03:04
when all eyes are on us,
53
184520
2096
03:06
we sometimes flub our performance.
54
186640
2880
Và kinh nghiệm của tôi ở trên sân bóng
và ở những khía cạnh quan trọng khác trong cuộc sống
03:10
Of course, the question is, why is this the case?
55
190440
4096
thực sự đã đưa tôi vào thế giới của khoa học nhận thức.
03:14
And my experience on the playing field --
56
194560
3016
Tôi muốn biết cách để chúng ta đạt đến năng lực bất tận của chúng ta.
03:17
and in other important facets of my life --
57
197600
2656
Tôi muốn hiểu cách chúng ta có thể dùng kiến thức của chúng ta
03:20
really pushed me into the field of cognitive science.
58
200280
3136
03:23
I wanted to know how we could reach our limitless potential.
59
203440
4360
về tâm thức và bộ não
để nghĩ ra những công cụ tâm lý giúp ta đạt đến khả năng tốt nhất của mình.
03:28
I wanted to understand how we could use our knowledge
60
208440
3136
03:31
of the mind and the brain
61
211600
1936
Tại sao điều đó lại xảy ra?
03:33
to come up with psychological tools that would help us perform at our best.
62
213560
5080
Tại sao đôi khi chúng ta không thể hiện được đúng năng lực của mình
trong khi bị áp lực?
03:39
So why does it happen?
63
219960
1776
Không có gì bất ngờ khi ở trong tình huống áp lực, chúng ta lo lắng.
03:41
Why do we sometimes fail to perform up to what we're capable of
64
221760
4296
Chúng ta lo lắng về tình hình,
03:46
when the pressure is on?
65
226080
1360
về những hệ quả,
03:48
It may not be so surprising to hear that in stressful situations, we worry.
66
228960
4776
về những gì người khác nghĩ về mình.
Nhưng điều bất ngờ là chúng ta thường tự cản đường mình
03:53
We worry about the situation,
67
233760
2216
chính xác bởi vì những lo lắng nhắc chúng ta phải tập trung quá mức.
03:56
the consequences,
68
236000
1496
03:57
what others will think of us.
69
237520
2416
03:59
But what is surprising is that we often get in our own way
70
239960
4416
Đúng vậy
Chúng ta quá tập trung vào những gì chúng ta đang làm.
04:04
precisely because our worries prompt us to concentrate too much.
71
244400
5536
Khi chúng ta nghĩ ngợi về việc thể hiện tốt nhất,
04:09
That's right --
72
249960
1216
chúng ta thường cố gắng và kiểm soát những việc
04:11
we pay too much attention to what we're doing.
73
251200
3080
mà tốt nhất nên diễn ra một cách tự nhiên,
04:14
When we're concerned about performing our best,
74
254920
2656
ngoài những nhận thức chủ ý,
04:17
we often try and control aspects of what we're doing
75
257600
3696
và kết quả là,
ta làm mọi thứ rối tung.
04:21
that are best left on autopilot,
76
261320
2376
Nghĩ về khi bạn đang lê bước xuống cầu thang.
04:23
outside conscious awareness,
77
263720
2136
04:25
and as a result,
78
265880
1616
Điều gì sẽ xảy ra nếu tôi muốn bạn
nghĩ bạn đang làm gì với đầu gối của bạn
04:27
we mess up.
79
267520
1200
khi bạn đang bước xuống?
04:29
Think about a situation where you're shuffling down the stairs.
80
269839
3697
Rất có thể bạn sẽ ngã xấp mặt.
04:33
What would happen if I asked you
81
273560
1656
Là con người chúng ta chỉ có thể tập trung vào một số thứ cùng một lúc,
04:35
to think about what you're doing with your knee
82
275240
2216
04:37
while you're doing that?
83
277480
1256
đó là lí do tại sao,
04:38
There's a good chance you'd fall on your face.
84
278760
2160
chúng ta không nên vừa lái xe vừa nghe điện thoại.
04:41
We as humans only have the ability to pay attention to so much at once,
85
281600
4816
Và dưới áp lực,
chúng ta nghĩ về việc làm sao để thể hiện tốt nhất,
04:46
which is why, by the way,
86
286440
1256
chúng ta cố gắng kiểm soát những việc
04:47
it's not a good idea to drive and talk on the cell phone.
87
287720
2680
mà đáng lẽ ra chúng ta không nên kiểm soát bằng ý thức.
04:51
And under pressure,
88
291280
1256
04:52
when we're concerned about performing at our best,
89
292560
2496
Kết quả là chúng ta thất bại.
04:55
we can try and control aspects of what we're doing
90
295080
3616
Tôi và nhóm nghiên cứu của mình đã nghiên cứu hiện tượng chú ý quá mức này,
04:58
that should be left outside conscious control.
91
298720
3120
và chúng tôi gọi nó là tê liệt do phân tích.
05:02
The end result is that we mess up.
92
302560
2440
05:05
My research team and I have studied this phenomenon of overattention,
93
305720
4296
Trong một nghiên cứu, tôi đã yêu cầu các cầu thủ ở trường đại học rê bóng
và tập trung vào một khía cạnh của phần thể hiện của họ
05:10
and we call it paralysis by analysis.
94
310040
2840
mà họ thường sẽ không tập trung vào.
05:14
In one study, we asked college soccer players to dribble a soccer ball
95
314160
3896
Chúng tôi yêu cầu họ tập trung
vào má bàn chân họ tiếp xúc với bóng.
05:18
and to pay attention to an aspect of their performance
96
318080
3416
05:21
that they would not otherwise attend to.
97
321520
2560
Chúng tôi thấy rằng phần thể hiện của họ chậm hơn và mắc nhiều lỗi hơn
05:24
We asked them to pay attention
98
324707
1429
khi chúng tôi hướng sự tập trung của họ đến các chi tiết của từng bước
05:26
to what side of the foot was contacting the ball.
99
326160
2920
trong phần thể thiện.
05:30
We showed that performance was slower and more error-prone
100
330040
4096
Khi áp lực tăng cao,
chúng ta thường lo lắng đến việc thể hiện tốt nhất,
05:34
when we drew their attention to the step-by-step details
101
334160
3536
và kết quả là chúng ta cố gắng kiểm soát những gì chúng ta đang làm
05:37
of what they were doing.
102
337720
1240
05:39
When the pressure is on,
103
339560
1496
để gồng mình có phần thể hiện tốt nhất.
05:41
we're often concerned with performing at our best,
104
341080
3136
Kết quả cuối cùng là chúng ta thật sự làm hỏng mọi việc.
05:44
and as a result we try and control what we're doing
105
344240
3456
Trong bóng rổ,
thuật ngữ “không ý thức” dùng để chỉ một người ném bóng không bao giờ trượt.
05:47
to force the best performance.
106
347720
2376
05:50
The end result is that we actually screw up.
107
350120
2640
Và ngôi sao của đội San Antonio Spurs - Tim Duncan đã nói,
05:54
In basketball,
108
354120
1256
05:55
the term "unconscious" is used to describe a shooter who can't miss.
109
355400
4240
“Khi bạn cần dừng lại và suy nghĩ, đó là lúc bạn sẽ làm hỏng mọi thứ.”
Với môn khiêu vũ, nhà biên đạo xuất chúng, George Balanchine
06:01
And San Antonio Spurs star Tim Duncan has said,
110
361000
4016
nhấn mạnh với các vũ công của ông,
06:05
"When you have to stop and think, that's when you mess up."
111
365040
3856
“Đừng suy nghĩ, hãy hành động.”
06:08
In dance, the great choreographer, George Balanchine,
112
368920
3736
Khi có áp lực,
khi chúng ta muốn thể hiện tốt nhất,
06:12
used to urge his dancers,
113
372680
1816
thì trớ trêu thay,
06:14
"Don't think, just do."
114
374520
2360
ta thường cố gắng kiểm soát những thứ sẽ dẫn đến một màn biểu diễn tồi tệ hơn.
06:17
When the pressure's on,
115
377800
1496
06:19
when we want to put our best foot forward,
116
379320
2536
06:21
somewhat ironically,
117
381880
1216
Vậy chúng ta cần làm gì?
06:23
we often try and control what we're doing in a way that leads to worse performance.
118
383120
5840
Biết rằng chúng ta có phản ứng chú ý quá mức này,
làm sao để chúng ta có thể thể hiện tốt nhất?
06:30
So what do we do?
119
390240
1416
06:31
Knowing that we have this overactive attention,
120
391680
3656
Có rất nhiều yếu tố liên quan đến thùy trán,
phần phía trước não bộ chúng ta mà nằm trên mắt của chúng ta
06:35
how do we ensure that we perform at our best?
121
395360
3440
và thường giúp chúng ta tập trung.
06:39
A lot of it comes down to the prefrontal cortex,
122
399720
2496
Nhưng nó lại thường phản tác dụng.
06:42
that front part of our brain that sits over our eyes
123
402240
3056
Làm sao để hóa giải việc này?
06:45
and usually helps us focus in positive ways.
124
405320
2976
Có những cách đơn giản như hát một bài hát,
06:48
It often gets hooked on the wrong things.
125
408320
2896
hay chú ý vào ngón chân út của mình,
như lời đồn về golfer chuyên nghiệp Jack Nicklaus thường làm,
06:51
So how do we unhook it?
126
411240
1560
06:53
Something as simple as singing a song,
127
413760
2480
có thể giúp chúng ta khỏi bận tâm về những tiểu tiết khó chịu đó.
06:57
or paying attention to one's pinky toe,
128
417160
2176
06:59
as pro golfer Jack Nicklaus was rumored to do,
129
419360
3216
Việc luyện tập trong những điều kiện
07:02
can help us take our mind off those pesky details.
130
422600
4360
mà chúng ta sẽ phải trình diễn
sẽ giúp thu hẹp sự khác biệt giữa luyện tập và cuộc thi thực sự
07:07
It's also true that practicing under conditions
131
427640
3336
việc này có thể giúp chúng ta quen với cảm giác mọi ánh mắt dồn về phía mình.
07:11
that we're going to perform under --
132
431000
2176
Điều này cũng đúng trong những trường hợp ngoài sân thi đấu.
07:13
closing the gap between training and competition
133
433200
3136
Cho dù đó là chuẩn bị cho bài kiểm tra
07:16
can help us get used to that feeling of all eyes on us.
134
436360
3640
hay chuẩn bị cho bài phát biểu quan trọng
07:20
This is true off the playing field as well.
135
440800
2976
những sự kiện mà có thể gây ra một chút áp lực
07:23
Whether it's getting ready for an exam
136
443800
2000
(Tiếng cười)
Việc làm quen với những tình huống mà chúng ta sẽ phải trình bày
07:26
or preparing for a big talk --
137
446880
2376
rất quan trọng.
07:29
one that might have a little pressure associated with it --
138
449280
2856
Khi bạn làm bài kiểm tra, hãy gấp sách lại,
07:32
(Laughter)
139
452160
1096
tập luyện tìm đáp án trong những tình huống có tính thời gian,
07:33
getting used to the types of situations you're going to perform under
140
453280
3256
07:36
really matters.
141
456560
1456
và khi bạn thuyết trình,
hãy tập luyện trước người khác.
07:38
When you're taking a test, close the book,
142
458040
2496
Và nếu bạn không tìm được ai khác lắng nghe,
07:40
practice retrieving the answer from memory under timed situations,
143
460560
3936
hãy tập trước máy quay hoặc trước gương.
07:44
and when you're giving a talk,
144
464520
1496
Năng lực làm quen với cảm giác thực tế sẽ tạo ra sự thay đổi lớn
07:46
practice in front of others.
145
466040
1496
07:47
And if you can't find anyone who will listen,
146
467560
2496
trong việc chúng ta bị ngợp hay thành công.
07:50
practice in front of a video camera or even a mirror.
147
470080
3176
07:53
The ability to get used to what it will feel like can make the difference
148
473280
5136
Chúng tôi đã tìm ra một số cách để vứt bỏ những nỗi lo phiền phức
và sự tự nghi ngờ bản thân mà nhen nhóm trong ta trong những tình huống căng thẳng
07:58
in whether we choke or thrive.
149
478440
2040
Các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng chỉ cần ghi lại suy nghĩ, lo lắng của mình
08:01
We've also figured out some ways to get rid of those pesky worries
150
481600
3136
08:04
and self-doubts that tend to creep up in the stressful situations.
151
484760
4456
trước những sự kiện căng thẳng
có thể giúp chúng ta tải bớt chúng khỏi tâm trí
khiến chúng ít nảy ra trong giờ phút quan trọng.
08:09
Researchers have shown that simply jotting down your thoughts and worries
152
489240
3456
08:12
before a stressful event
153
492720
1776
Như kiểu khi chúng ta thức dậy giữa đêm
08:14
can help to download them from mind --
154
494520
2616
và bạn rất lo lắng những điều bạn cần làm ngày hôm sau,
08:17
make them less likely to pop up in the moment.
155
497160
3120
Bạn cố nghĩ về tất cả mọi thứ bạn cần hoàn thiện,
08:20
It's kind of like when you wake up in the middle of the night
156
500800
2896
và bạn viết ra chúng và rồi bạn quay lại đi ngủ.
08:23
and you're really worried about what you have to do the next day,
157
503720
3096
Viết nhật ký hay chỉ cần viết những suy nghĩ đó ra
08:26
you're trying to think about everything you have to accomplish,
158
506840
2976
sẽ khiến chúng ít khả năng xuất hiện và làm bạn mất tập trung.
08:29
and you write it down and then you can go back to sleep.
159
509840
2656
Kết quả là bạn có thể trình diễn tốt nhất trong giờ phút quan trọng nhất.
08:32
Journaling, or getting those thoughts down on paper,
160
512520
2536
08:35
makes it less likely they'll pop up and distract you in the moment.
161
515080
3976
Từ đầu đến giờ,
Tôi đã nói về điều gì sẽ xảy ra khi chúng ta giới hạn bản thân mình
08:39
The end result is that you can perform your best when it matters most.
162
519080
3920
và các gợi ý chúng ta có thể áp dụng để trình diễn đúng với năng lực của mình.
08:45
So up until now,
163
525120
1496
08:46
I've talked about what happens when we put limits on ourselves
164
526640
4015
Nhưng chúng ta cần nhớ
rằng không chỉ mỗi cá nhân
08:50
and some tips we can use to help perform up to our potential.
165
530679
3641
có thể giới hạn bản thân và khiến mình làm không tốt;
08:55
But it's important to remember
166
535159
1457
môi trường xung quanh cũng có ảnh hưởng đến thành công hay thất bại của chúng ta.
08:56
that it's not just our own individual being
167
536640
4096
Bố mẹ, thầy cô, huấn luyện viên, sếp của chúng ta đều ảnh hưởng
09:00
that can put limits and that can perform poorly;
168
540760
2936
09:03
our environment has an effect on whether we choke or thrive.
169
543720
4016
đến việc chúng ta có thể làm tốt nhất lúc chúng ta cần nhất.
09:07
Our parents, our teachers, our coaches, our bosses all influence
170
547760
4936
Ví dụ như môn toán chẳng hạn.
09:12
whether or not we can put our best foot forward when it matters most.
171
552720
3960
Đúng vậy:
môn toán.
Có rất nhiều người thừa nhận rằng họ vô cùng lo lắng khi làm toán,
09:18
Take math as an example.
172
558280
1840
bất kể khi làm bài kiểm tra hay khi tính tiền tip khi nhận hóa đơn ăn tối
09:21
That's right, I said it:
173
561240
1496
09:22
math.
174
562760
1416
09:24
Lots of people profess to choke or are anxious about doing math,
175
564200
4696
khi bị những người bạn thông minh nhìn theo.
09:28
whether it's taking a test or even calculating the tip on a dinner bill
176
568920
4096
Xã hội khá chấp nhận
khi nói về việc làm toán kém.
09:33
as our smart friends look on.
177
573040
2280
Bạn không thấy những người có học thức cao đi khắp nơi nói rằng
09:37
And it's quite socially acceptable
178
577080
1936
hay khoe rằng họ không phải là một người có khả năng đọc tốt,
09:39
to talk about choking or performing poorly in math.
179
579040
3576
nhưng bạn lại thấy mọi người suốt ngày khoe rằng họ không phải người giỏi toán.
09:42
You don't hear highly educated people walking around talking about the fact
180
582640
4016
09:46
or bragging about the fact that they're not good readers,
181
586680
2896
Và không may rằng,
ở Mỹ, điều này phổ biến với nữ giới
09:49
but you hear people all the time bragging about how they're not math people.
182
589600
4160
hơn là nam giới.
09:54
And unfortunately,
183
594720
1216
Tôi và đội nghiên cứu của mình đã cố để hiểu
09:55
in the US, this tends to be more so among girls and women
184
595960
4136
nỗi sợ toán này bắt nguồn từ đâu,
10:00
than boys and men.
185
600120
1400
và chúng tôi đã nhìn sâu nào não bộ con người
10:03
My research team and I have tried to understand
186
603040
4056
bằng công nghệ chụp cộng hưởng từ chức năng,
những người lo lắng về môn toán.
10:07
where this fear of math comes from,
187
607120
2376
Chúng tôi thấy rằng nỗi sợ toán có tương quan với một hiện tượng nhận thức
10:09
and we've actually peered inside the brains
188
609520
2136
10:11
using functional magnetic resonance imaging,
189
611680
2736
10:14
of people who are worried about math.
190
614440
2576
như là cảm giác đau,
mà chúng ta hoàn toàn có quyền cảm thấy bất an.
10:17
We've shown that math phobia correlates with a concrete visceral sensation
191
617040
5496
Thực tế, khi con người lo lắng về toán
và chuẩn bị bước vào bài kiểm tra toán
10:22
such as pain,
192
622560
1336
10:23
of which we have every right to feel anxious.
193
623920
3256
kể cả khi họ chưa làm bài, mà chỉ chuẩn bị
các khu vực trong bộ não liên quan đến phản ứng đau thần kinh đã hoạt động.
10:27
In fact, when people who are worried about math
194
627200
2696
10:29
are just getting ready to take a math test --
195
629920
2736
10:32
they're not even taking it, they're just getting ready --
196
632680
2696
Khi ta nói môn toán “đau đớn”
điều này đúng với một số người.
10:35
areas of the brain known the be involved in our neural pain response are active.
197
635400
6456
Nhưng nỗi sợ toán này bắt nguồn từ đâu?
10:41
When we say math is painful,
198
641880
1496
Hóa ra rằng nỗi sợ toán này có thể lây nhiễm được.
10:43
there's some truth to it for some people.
199
643400
2240
10:47
But where does this math anxiety come from?
200
647960
2896
Khi người lớn lo lắng về toán,
những đứa trẻ quanh họ cũng sẽ bắt đầu lo lắng.
10:50
It turns out that math anxiety is contagious.
201
650880
4656
Ngay từ lớp một,
khi những đứa trẻ ở trên lớp
10:55
When adults are worried about math,
202
655560
2416
với giáo viên mà bản thân họ cũng lo lắng về khả năng toán học của họ,
10:58
the children around them start worrying, too.
203
658000
2440
thì những đứa trẻ đó sẽ học được ít hơn trong năm đó.
11:01
As young as first grade,
204
661040
2296
11:03
when kids are in classrooms
205
663360
1496
Và hóa ra điều này phổ biến với các bé gái hơn là bé trai.
11:04
with teachers who are anxious about their own math ability,
206
664880
3536
11:08
these kids learn less across the school year.
207
668440
2600
Ở độ tuổi này,
những đứa trẻ thường học theo những người lớn đồng giới của chúng,
11:11
And it turns out that this is more prevalent in girls than boys.
208
671680
4000
và ít nhất ở nước Mỹ,
hơn 90% giáo viên tiểu học là nữ.
11:16
At this young age,
209
676560
1216
11:17
kids tend to mimic same-sex adults,
210
677800
3296
và tất nhiên, điều này không chỉ diễn ra ở trong lớp học.
11:21
and at least in the US,
211
681120
1536
11:22
over 90 percent of our elementary school teachers are women.
212
682680
3920
Mạng xã hội cũng đóng vai trò lớn.
Không lâu về trước
11:28
Of course, it's not just what happens in the classroom.
213
688320
2720
bạn có thể mua được một con búp bê barbie tuổi teen biết nói
11:31
Social media plays a big role here, too.
214
691720
3016
mà khi bạn kéo dây cót,
nó sẽ nói những câu kiểu như,
11:34
It wasn't so long ago
215
694760
1776
“Liệu chúng ta có đủ quần áo chứ?”
11:36
that you could purchase a Teen Talk Barbie
216
696560
3016
và “Lớp toán thật khó.”
11:39
that when the cord was pulled,
217
699600
1456
Và chỉ vài năm về trước,
11:41
it would say things like,
218
701080
1696
những cửa hàng bán lẻ lớn sẽ quảng bá những chiếc áo phông cho các cô gái trẻ
11:42
"Will we ever have enough clothes?"
219
702800
2536
11:45
and "Math class is tough."
220
705360
2000
với nội dung như là “Tôi quá xinh đẹp để phải làm toán,”
11:48
And just a few years ago,
221
708240
1376
11:49
major retailers were marketing T-shirts at our young girls
222
709640
3896
hay “Tôi quá xinh đẹp để phải làm bài tập về nhà nên anh trai tôi sẽ làm cho tôi.”
11:53
that read things like, "I'm too pretty to do math,"
223
713560
3560
Và đừng quên các bậc phụ huynh.
Ôi chao, những phụ huynh.
11:58
or, "I'm too pretty to do my homework so my brother does it for me."
224
718040
3920
Hóa ra rằng khi những phụ huynh lo lắng về khả năng toán học của họ
12:03
And let's not forget about the parents.
225
723560
2536
và họ sẽ giúp con họ làm bài tập môn toán rất nhiều,
12:06
Oh, the parents.
226
726120
1320
và con cái của họ sẽ học được ít kiến thức toán hơn.
12:08
It turns out that when parents are worried about their own math ability
227
728480
3936
12:12
and they help their kids a lot with math homework,
228
732440
3496
Như một phụ huynh có nói,
“Tôi đánh giá bài tập toán của đứa con lớp một
12:15
their kids learn less math across the school year.
229
735960
3440
bằng cấp độ một ly rượu hay ba ly rượu để giải xong.”
12:20
As one parent put it,
230
740760
2016
(Tiếng cười)
12:22
"I judge my first grader's math homework
231
742800
2256
Khi người lớn lo lắng về chính khả năng toán học của họ,
12:25
by whether it's a one-glass assignment or a three-glass night."
232
745080
3656
họ trút lên con của họ
12:28
(Laughter)
233
748760
2120
và ảnh hưởng đến việc chúng sẽ thất bại hay vươn lên
12:32
When adults are anxious about their own math ability,
234
752960
2976
Cũng như việc ta có thể giới hạn người khác,
ta cũng có thể gỡ bỏ nó.
12:35
it rubs off on their kids
235
755960
1576
Tôi và đội nghiên cứu đã chỉ ra
12:37
and it affects whether they choke or thrive.
236
757560
2480
rằng khi chúng tôi giúp cha mẹ và con cái của họ làm các hoạt động toán thú vị
12:40
But just as we can put limits on others,
237
760960
2256
ví dụ như thay vì đọc truyện trước khi đi ngủ,
12:43
we can take them off.
238
763240
1936
12:45
My research team and I have shown
239
765200
1656
12:46
that when we help parents do fun math activities with their kids --
240
766880
4216
họ làm toán trước khi đi ngủ,
bằng những bài tập thú vị để cùng trẻ làm vào buổi tối,
12:51
rather than, say, just doing bedtime stories or bedtime reading,
241
771120
4136
không những thái độ của trẻ với môn toán được cải thiện,
12:55
they do bedtime math,
242
775280
1976
mà kết quả học môn toán của chúng cũng được cải thiện.
12:57
which are fun story problems to do with your kids at night,
243
777280
3080
Môi trường xung quanh quan trọng.
13:01
not only do children's attitudes about math improve,
244
781320
3016
Từ lớp học, đến cha mẹ và truyền thông,
13:04
but their math performance across the school year improves as well.
245
784360
3920
chúng sẽ quyết định việc chúng ta thất bại hay vươn lên.
13:09
Our environment matters.
246
789440
1640
13:11
From the classroom to parents to media,
247
791840
4136
Tua nhanh từ trận bóng thời trung học của tôi
13:16
and it can really make a difference in terms of whether we choke or thrive.
248
796000
5600
đến năm nhất đại học của tôi.
Lúc đó tôi đang học về trình tự hóa học, chuyên ngành khoa học,
13:23
Fast-forward from my high school soccer game
249
803480
4656
và trời tôi chẳng hợp chút nào.
13:28
to my freshman year in college.
250
808160
1680
Mặc dù tôi đã ôn thi giữa kỳ
13:30
I was in the chemistry sequence for science majors,
251
810720
3456
Tôi đã nghĩ tôi sẵn sàng làm bài kiểm tra
13:34
and boy did I not belong.
252
814200
2280
Nhưng tôi đã thất bại.
13:37
Even though I studied for my first midterm exam --
253
817480
3440
Tôi thật sự đã đạt điểm thất nhất trong lớp 400 sinh viên.
13:42
I thought I was ready to go --
254
822320
2576
13:44
I bombed it.
255
824920
1200
Tôi đã bị nghĩ rằng tôi không thể theo học ngành này.
13:46
I literally got the worst grade in a class of 400 students.
256
826920
4960
và tôi sẽ phải bỏ ngang đại học.
Nhưng rồi tôi thay đổi cách tôi học.
13:52
I was convinced I wasn't going to be a science major,
257
832800
2496
Thay vì học một mình,
Tôi bắt đầu học với 1 nhóm bạn
13:55
that maybe I was dropping out of college altogether.
258
835320
2429
chúng tôi cuối buổi học gấp sách lại
13:58
But then I changed how I studied.
259
838680
1880
và thi nhau chọn câu trả lời đúng.
14:01
Instead of studying alone,
260
841760
1616
14:03
I started studying with a group of friends
261
843400
2256
Chúng tôi học được cách luyện tập khi bị stress.
14:05
who at the end of the study session would close their book
262
845680
3296
Nếu bạn nhìn vào bộ não của tôi lúc tôi làm bài kiểm tra giữa kỳ đầu tiên đó,
14:09
and compete for the right answer.
263
849000
1960
bạn chắc có thể thấy phản ứng đau dây thần kinh
14:12
We learned to practice under stress.
264
852120
2400
giống với những người lo lắng về môn toán tôi nghiên cứu.
14:15
If you could've looked inside my brain during that first midterm exam,
265
855280
3896
Có lẽ những phản ứng này cũng có trong những tình huống căng thẳng.
14:19
you likely would've seen a neural pain response
266
859200
2776
Nhưng khi tôi bước vào phòng thi cuối kỳ,
14:22
a lot like the math-anxious individuals I study.
267
862000
2760
tâm trí tôi tĩnh lặng,
14:25
It was probably there during the stressful study situation as well.
268
865680
3720
và tôi đã đạt một trong những số điểm cao nhất toàn lớp.
14:30
But when I walked into the final,
269
870480
2096
Đó không chỉ là do việc học tài liệu;
14:32
my mind was quiet,
270
872600
1736
14:34
and I actually got one of the highest grades in the entire class.
271
874360
3760
mà còn nhờ việc học cách vượt qua giới hạn của bản thân khi cần thiết nhất.
14:40
It wasn't just about learning the material;
272
880480
3136
Những gì diễn ra trong đầu chúng ta rất quan trọng,
14:43
it was about learning how to overcome my limits when it mattered most.
273
883640
5160
và hiểu được điều này,
chúng ta có thể học cách để chuẩn bị bản thân và người khác để thành công.
14:49
What happens in our heads really matters,
274
889960
2896
14:52
and knowing this,
275
892880
1200
không chỉ trên sân bóng mà còn trong phòng họp
14:55
we can learn how to prepare ourselves and others for success,
276
895360
5416
và trong cả lớp học.
Xin cảm ơn.
(Tiếng vỗ tay)
15:00
not just on the playing field but in the boardroom
277
900800
3056
15:03
and in the classroom as well.
278
903880
2016
15:05
Thank you.
279
905920
1216
15:07
(Applause)
280
907160
3560
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7