Science in service to the public good | Siddhartha Roy

Translator: Leslie Gauthier Reviewer: Camille Martínez

Translator: Thu Nguyen

Ngay sau khi tốt nghiệp Đại học,

Fresh out of college,

I went to work for a consulting firm.

tôi có làm việc tại một công ty cố vấn.

During orientation, the leaders dished out advice.

Trong buổi hướng dẫn, các lãnh đạo đưa ra rất nhiều lời khuyên.

Trong số chúng là một lời khuyên ngắn gọn tôi sẽ không bao giờ quên.

Amongst them was one pithy counsel I will never forget.

Ông ta bảo tôi, "Hãy trở nên dễ bảo."

He told us, "Be easy to manage."

Considering how naïve I really was at the time,

Cứ cho là hồi đó tôi đã rất ngây thơ,

tôi ghi tạc lời khuyên của ông ta trong lòng.

I took his advice to heart.

I told myself,

Tôi tự nhủ bản thân,

"Yes, I will be the ultimate team player.

"Được, tôi sẽ cố làm việc nhóm thật xuất sắc.

I will do everything I'm told.

Tôi sẽ làm mọi thứ được yêu cầu.

I will be easy to manage."

Tôi sẽ trở nên dễ bảo."

It wasn't until I arrived in graduate school

Nhưng mãi cho đến khi tôi tốt nghiệp

and witnessed firsthand the criminal actions of scientists and engineers

và lần đầu tiên chứng kiến hành động phạm tội của những nhà khoa học và kĩ sư

in the water crisis in Flint, Michigan

trong cuộc khủng hoảng nước ở Flint, Michgan,

that I realized how dangerous and yet surprisingly common

thì tôi mới thấy được sự nguy hiểm nhưng cũng vô cùng tầm thường

của lối suy nghĩ này.

this line of thinking really is.

Make no mistake:

Đừng nhầm nhé.

the Flint water crisis is one of the most egregious environmental injustices

Cuộc khủng hoảng nước ở Flint là một trong những sự bất công khủng khiếp

trong vấn đề môi trường của thời đại này.

of our time.

For over 18 months,

Trong hơn 18 tháng,

100,000 residents, including thousands of young children,

100.000 cư dân bao gồm hàng nghìn trẻ nhỏ,

were exposed to contaminated drinking water with high levels of lead.

đã bị phơi nhiễm với nguồn nước bị nhiễm chì.

Lead is a potent neurotoxin

Chì là độc tố thần kinh mạnh,

which causes cognitive and developmental disabilities

gây ra các tổn thương về trí tuệ và phát triển của não bộ,

and is especially harmful to growing fetuses and young children.

và nó cũng rất có hại đối với thai nhi và trẻ nhỏ.

We've known about its dangers since the Roman Empire.

Ta đã biết về những mối nguy của nó từ Đế Chế La Mã.

Amongst a whole host of health issues,

Giữa những vấn đề về sức khỏe,

12 người đã tử vong do mắc bệnh Legionnaires.

12 people died by contracting Legionnaires' disease.

Flint's water infrastructure --

Cơ sở hạ tầng về nước ngọt ở Flint,

the complex network of underground pipes --

hay những hệ thống ống ngầm phức tạp,

has been severely damaged.

tất cả đã bị hủy hoại nặng nề.

And while the water quality is slowly improving

Và trong khi chất lượng nước đang dần được cải thiện

và các ống cống đang dần được thay thế,

and the pipes are being replaced now,

more than two years later,

hơn hai năm sau,

the water is still not safe to drink.

nguồn nước vẫn chưa đủ an toàn để có thể uống được.

Vì vậy, người ta vẫn còn rất sốc.

So, people are still in shock.

They ask themselves,

Họ tự hỏi bản thân,

"How could this have happened?"

"Làm sao điều này có thể xảy ra?"

The short answer is: the crisis began when an emergency manager,

Câu trả lời ngắn gọn là: cuộc khủng hoảng xảy ra khi một người giám sát sự cố,

appointed by Michigan's governor,

được bổ nhiệm bởi thống đốc bang Michigan,

decided to switch their water source to a local river to save money.

quyết định lấy nguồn nước từ một dòng sông ở địa phương để tiết kiệm ngân sách.

But it continued for so long

Nhưng điều này đã kéo dài rất lâu,

because scientists and engineers at government agencies

do các nhà khoa học và kĩ sư tại các cơ quan chính phủ

in the state of Michigan and in the federal government

của bang Michigann và của chính phủ liên bang

did not follow federal regulations for treating the water right.

đã không tuân theo những quy định liên bang về xử lý nước sạch.

What was more,

Hơn nữa,

they actively cheated on the law and orchestrated cover-ups.

họ đã lách luật và tìm cách che đậy.

They ridiculed residents asking for help,

Họ cười nhạo những người dân đến tìm sự giúp đỡ,

while publicly insisting that the brown, smelly water coming out of the tap

trong khi công khai khẳng định rằng cái thứ nước máy màu nâu bốc mùi ấy

was safe to drink.

có thể uống được.

The system at the local, state and federal levels completely failed

Chính quyền địa phương, bang và liên bang đã thất bại hoàn toàn

to protect our most vulnerable,

để bảo vệ những người dễ tổn thương nhất,

and an entire population was left to fend for itself.

và toàn bộ dân số vùng đó đã phải tự mình chống đỡ.

Now, amidst this injustice, Flint residents were rallying together.

Đứng trước sự bất công này, các cư dân ở Flint đã tập hợp lại,

Amongst them were some amazing women of Flint --

trong số đó, có những người phụ nữ tuyệt vời:

mothers concerned about their kids --

Những bà mẹ lo lắng cho con mình...

who came together forming many grassroots coalitions,

Họ đã liên kết lại thành các nhóm dân thường,

and these groups started protesting and demanding change.

và các nhóm này bắt đầu phản đối và yêu cầu phải có sự thay đổi.

The group also reached out to outside scientists for help,

Các nhóm cũng đã tìm đến các nhà khoa học ở ngoài địa phương nhờ giúp đỡ,

and a few responded.

và đã có một số nhà khoa học phản hồi lại.

Amongst them was a guy named Miguel Del Toral,

Trong số họ có một người tên là Miguel Del Toral,

a water expert at the US EPA -- the Environmental Protection Agency --

một chuyên gia về nước đến từ Cục Bảo vệ Môi trường,

who actually wrote this scientific memo

ông đã viết bản ghi chép khoa học này

and sent it to the state of Michigan and the federal government

và gửi nó đến chính quyền bang Michigan và chính quyền liên bang

to bring their attention to this problem.

để họ chú ý đến vấn đề này.

He was characterized a "rogue employee,"

Ông đã bị coi là "thằng nhân viên lắm mồm,"

and silenced.

và đã bị bịt miệng.

In collaboration with Flint residents,

Hợp tác cùng với những người dân ở Flint,

our research team here at Tech,

đội nghiên cứu của chúng tôi ở Tech

of students and scientists led by professor Marc Edwards,

gồm các sinh viên và nhà khoa học hướng dẫn bởi giáo sư Marc Edwards,

conducted citywide testing

đã tiến hành kiểm tra trên toàn thành phố

to prove that Flint's water was indeed contaminated,

để chứng minh rằng nguồn nước ở Flint thực sự đã bị ô nhiễm,

even toxic in some homes.

thậm chí là bị nhiễm độc ở một vài hộ gia đình.

Chúng tôi đã chứng minh rằng người dân ở Flint đã phải chịu đựng hàng tháng trời,

We substantiated what Flint had been screaming for months,

and put it on the Internet for the world to see.

và đã đem điều này lên Internet để cho cả thế giới được biết.

Now, when I was getting involved,

Khi mà tôi tham gia vào chương trình này,

when I said yes to this,

khi tôi đồng ý tham gia,

I had no idea what I was getting into.

tôi không hề biết mình đang dấn thân vào cái gì.

But every second of this journey has been totally worth it.

Nhưng từng phút giây cuộc hành trình này đều thật sự rất đáng.

This was science in service to the public.

Đây chính là khoa học phục vụ cộng đồng.

This is what I came to graduate school for,

Đây chính là lí do tại sao tôi tốt nghiệp đại học,

and this is how I would rather spend my life.

và đây chính là cách mà tôi muốn sống.

And so this coalition --

Và rồi sự liên kết này...

this unlikely coalition of citizens, pastors, journalists and scientists --

Sự liên kết hiếm có của người dân, cố vấn, nhà báo và nhà khoa học này...

came together to uncover the truth using science, advocacy and activism.

đã cùng mở ra sự thật qua việc sử dụng khoa học, pháp luật và sự tích cực.

A local pediatrician figured out

Một bác sĩ nhi địa phương đã tìm ra rằng

that the instances of childhood lead poisoning had indeed doubled

các trường hợp nhiễm độc chì ở trẻ em đã tăng lên gấp đôi

ở Flint trong khoảng thời gian của vụ khủng hoảng.

in Flint during the crisis.

And the state of Michigan was forced to acknowledge the problem

Và rồi bang Michigan đã bị bắt buộc phải thừa nhận vấn đề

and take steps to correct it.

và đề ra các phương án ứng phó.

This group and many others got Flint's kids protected.

Chính những nhóm này đã giúp nhiều trẻ em ở Flint khác được bảo vệ.

A few months later,

Vài tháng sau,

Tổng thống Obama đã vào cuộc và công bố tình trạng khẩn cấp liên bang,

President Obama came in and declared a federal emergency,

and now Flint is getting more than 600 million dollars

và giờ Flint đã nhận được hơn 600 triệu đô la

in healthcare, nutrition, education

dành cho dịch vụ y tế, dinh dưỡng và giáo dục

and overhauling their water infrastructure.

và trùng tu lại cơ sở hạ tầng về nước.

However, the arrogance and the callous disregard for public health

Dù vậy, sự ngạo mạn và sự thờ ơ đến mức nhẫn tâm với sức khỏe cộng đồng

shown by scientists and engineers at these government agencies

thể hiện bởi các nhà khoa học và kĩ sư ở các cơ quan chính phủ này

is beyond belief.

thật quá khó tin.

These unhealthy cultures that are festering in these groups,

Sự thối nát trong những nhóm người này,

where the focus is on meeting regulations and checking boxes

khi mà mục tiêu công việc chỉ là làm theo quy định và làm cho xong việc,

đi ngược lại với việc bảo vệ sức khỏe của cộng đồng,

as opposed to protecting public health,

is just appalling.

thật sự rất kinh hoàng.

Just consider this email that an EPA employee wrote,

Hãy xem một email được một nhân viên ở Cục Bảo vệ Môi trường viết,

where she goes,

cô ta nói,

"I'm not so sure Flint is a community we want to go out on a limb for."

"Tôi không chắc Flint là nơi mà ta có thể vì nó mà mạo hiểm."

The dehumanization of an entire population could not be more obvious.

Sự vô nhân đạo của cả một nền dân số đã trở nên rất rõ ràng.

Now, contrast that to the first canon of engineering,

Trái ngược với những nguyên tắc đầu tiên của ngành kĩ sư,

which, in my opinion, should be the first law of humanity:

tôi cho rằng đây mới nên là nguyên tắc trên hết của lòng nhân đạo:

"To hold paramount the health, safety and welfare of the public,"

"Phải chú trọng trên hết là sức khỏe, sự an toàn và phúc lợi của toàn xã hội

above all else.

so với tất cả những thứ khác."

This is the Hippocratic Oath we've rarely acknowledged,

Đây là một phần của lời thề Hippcrates mà chúng ta chưa nhận biết được,

let alone embraced.

chứ chưa nói là thực hiện theo.

And so when scientists and engineers, very much like medical doctors,

Và thế là khi các nhà khoa học và kĩ sư, cũng giống như các bác sĩ,

screw up,

đã không làm theo lời thề.

people can get hurt --

Con người ta có thể bị tổn thương,

even die.

hay thậm chí là chết.

If our professionals and even students fail to get that,

Nếu các nhà chuyên gia hay sinh viên cũng không hiểu được điều này,

society pays a huge price.

xã hội chúng ta sẽ phải trả giá đắt.

Buried deep in history lies a character I deeply admire --

Bị chôn vùi sâu trong lịch sử, ông là một nhân vật tôi vô cùng ngưỡng mộ.

an engineer named Peter Palchinsky.

Ông là một kĩ sư tên là Peter Palchinsky.

He lived in the time of the Soviet Union.

Ông sống trong thời Liên bang Xô Viết.

And Palchinsky repeatedly got in trouble for his radical honesty

Palchinsky đã liên tục gặp rắc rối vì sự thẳng thắn quá mức của mình,

and willingness to point out major flaws in the Soviets' mindless pursuit

và cũng vì ông sẵn sàng chỉ ra sai sót trong chế độ vô lí mà Xô Viết theo đuổi

of rapid industrialization.

để nhanh chóng đạt được sự công nghiệp hóa.

Everyone was expected to follow orders coming from the top.

Mọi người đều nghĩ là phải làm theo lệnh từ cấp trên truyền xuống.

Anyone asking questions or offering feedback was unwelcome.

Bất cứ ai có câu hỏi gì hay đưa lại phản hồi thì đều không được hoan nghênh.

The Soviets had created the largest army of engineers the world had ever seen,

Chính quyền Xô Viết đã tạo nên 1 đội quân các kĩ sư lớn nhất chưa từng thấy,

and yet most of them were mere cogs in a gigantic machine heading for doom.

nhưng đa phần họ chỉ là bánh răng trong một bộ máy khổng lồ đang dần hỏng hóc.

Palchinsky, on the other hand, implored engineers

Ngược lại, Palchinsky lại không để ý gì đến các kĩ sư

to look at the economic, political and social consequences of their actions;

mà quan tâm đến những hậu quả về kinh tế, chính trị và xã hội từ hành động của họ.

in other words, be more public-focused.

Hay nói cách khác chính là tập trung về khía cạnh xã hội hơn.

His fearless voice of reason was seen as a threat

Những lí lẽ quả cảm của ông bj xem là một mối đe dọa

to the political establishment,

đến sự thiết lập chính trị,

and Joseph Stalin had him executed in 1929.

và rồi Joseph Stalin đã xử tử ông vào năm 1929.

Palchinsky's view on technocrats is very different

Quan điểm về kĩ trị của Palchinsky rất khác

from one that is still very popular, still very common --

so với quan điểm rất phổ biến, thường thấy

that of a dispassionate researcher working in his ivory tower lab,

ở một số những nhà nghiên cứu thiếu lửa làm việc ở phòng nghiên cứu biệt lập,

or a nerdy engineer working in his cubicle.

hay những kĩ sư làm việc ở những khu riêng biệt.

Brilliant, no doubt,

Không nghi ngờ gì nữa, họ rất thông minh,

yet somehow cut off from the world,

nhưng lại bị cách biệt với thế giới

shows little emotion --

hiếm khi thể hiện cảm xúc,

kind of like Spock from "Star Trek," you know?

giống như Spock trong phim "Star Trek" ấy, bạn biết chứ.

This guy.

Chính là người này đây.

(Laughter)

(Cười lớn)

Let's try and do the Spock salute.

Ta thử xem có là được kiểu chào giống Spock không nhé

I don't think I'll succeed ...

Tôi không nghĩ mình làm được...

See, I can't be Spock.

Thấy chưa, tôi không làm giống Spock được.

Thank goodness I can't be Spock.

Tạ ơn chúa là tôi không làm giống Spock được.

(Laughter)

(Cười lớn)

I was reminded of this distinction because a recent article came out

Tôi chợt nhớ đến sự khác biệt này khi có một bài báo được phát hành gần đây

in a very reputed scientific journal,

trên một tạp chí khoa học rất nổi tiếng.

which kind of characterized our Flint work as driven by "youthful idealism,"

Bài báo này đã mô tả công việc chúng tôi ở Flint bị chi phối bởi "lí tưởng tuổi trẻ,"

and "Hollywood's dramatic sensibilities."

và "cảm tính rất kịch mang đậm chất Hollywood."

It asks scientists to protect their research funding and institutions

Nó yêu cầu các nhà khoa học phải bảo vệ quỹ và viện nghiên cứu của họ

at all costs, no matter how just the cause.

bằng mọi giá, mặc cho nguyên do có chính đáng như thế nào đi chăng nữa.

And if you think you have to get involved in something,

Và nếu bạn cho rằng bạn phải tham gia vào việc nào đó,

even if it's an emergency,

ngay cả khi đó là trường hợp khẩn cấp,

try finding an activist group or an NGO,

hãy cố tìm một nhóm các nhà hoạt động xã hội, một tổ chức phi chính phủ nào đó,

and obtain the full support of the academic community --

và có được sự hỗ trợ đầy đủ của cộng đồng học thuật...

whatever that means --

hay bất cứ cái gì tương tự...

before you get involved.

trước khi bạn tham gia vào một việc gì đó.

Not one mention of our moral and professional obligation

Không một bài báo nào nhắc đến bổn phận về mặt đạo đức và chuyên môn của chúng ta

of preventing harm to the public,

trong việc ngăn các mối nguy đến với cộng đồng,

or the fact that we have all this expertise,

hay việc chúng ta có tất cả những chuyên gia,

resources and, for some, even tenure

nguồn lực, hay thậm chí là chức vụ

to, you know, accomplish this task.

để hoàn thành được công việc này.

I'm not saying every scientist should be an activist.

Tôi không nói rằng mọi nhà khoa học nên làm một nhà hoạt động xã hội.

There are real and sometimes very painful consequences of speaking up.

Việc lên tiếng có thể để lại hậu quả rất thật và đôi khi là khủng khiếp.

But to denounce this idea, this possibility so completely

Nhưng để lên án ý tưởng, khả năng này thật toàn diện

so that you can protect research funding,

để bạn có thể bảo vệ được nguồn quỹ nghiên cứu,

simply screams of self-serving cowardice,

cũng chỉ là thể hiện của sự hèn nhát,

and these are not the ideals we would want to pass to our students.

và đó không phải là điều mà chúng ta muốn truyền lại cho học sinh của mình.

And so you may think, "OK, all this sounds great,

Và rồi bạn có thể nghĩ, "Được thôi, việc này nghe hay đấy,

but you'll never completely change organizational cultures,

nhưng bạn sẽ không bao giờ thay đổi được những điểm văn hóa mang tính tổ chức này,

or imbibe mindsets in students and professionals

hay đặt hệ tư tưởng vào trong đầu học sinh và các chuyên gia

to look at their work as a public good --

để họ có thể nhìn nhận công việc như một sản phẩm cộng đồng...

science in service to the public."

... như khoa học phục vụ cộng đồng vậy."

Maybe so.

Có thể là như vậy.

But could a big reason for that be

Nhưng liệu lí do cho việc này có phải là

that we are not training our students right?

ta đang không đào tạo sinh viên theo đúng cách?

Because if you look closely,

Bởi vì nếu bạn quan sát kĩ hơn,

our education system today is focused more on creating

hệ thống giáo dục của ta ngày nay đang tập trung hơn vào việc tạo nên

what ex-Yale professor Bill Deresiewicz calls "excellent sheep" --

cái mà cựu giáo sư của trường ĐH Yale Deresiewicz gọi là "con cừu tuyệt vời"

young people who are smart and ambitious,

họ là những người trẻ thông minh và tham vọng,

and yet somehow risk-averse, timid, directionless

nhưng lại sợ mạo hiểm, nhút nhát và không có định hướng,

and, sometimes, full of themselves.

và nhiều khi là rất tự mãn.

Now, kids ... you know,

Trẻ em hiện nay thì bạn biết đấy...

we fell in love with science when we were kids,

Chúng ta yêu thích khoa học kể từ khi ta còn bé,

and yet we somehow spend most of our time during high school and college

nhưng bằng cách nào đó lại dành phần lớn quãng thời gian ở cấp 3 và đại học

just jumping through hoops

chỉ để nhảy qua những khó khắn,

and doing things so that we can polish our résumé

và làm những thứ để làm CV thêm long lanh

instead of sitting down

thay vì ngồi xuống

and reflecting on what we want to do and who we want to be.

và xem lại bản thân muốn làm gì và bản thân muốn trở thành cái gì.

And so,

Và vì vậy,

the markers of empathy in our college graduates

những biểu hiện của sự đồng cảm của các bạn sinh viên đại học

have been dropping dramatically in the past two decades,

đã giảm rất nhiều trong 2 thập kỉ qua,

while those of narcissism are on the rise.

trong khi những kẻ tự đề cao bản thân lại đang trên đà tăng.

There is also a growing culture of disengagement

Cũng có thêm một điểm ngày một lớn dần: là sự thiếu liên kết

between engineering students and the public.

giữa các sinh viên ngành kĩ thuật với cộng đồng.

We are trained to build bridges and solve complex problems

Chúng ta được đào tạo để xây cầu, hay giải quyết các vấn đề phức tạp

but not how to think or live or be a citizen of this world.

chứ không phải để nghĩ và sống như 1 công dân của thế giới.

My undergraduate years were explicit job preparation,

Các năm học đại học của tôi chủ yếu là để chuẩn bị cho công việc sau này

and I cannot tell you how suffocating and painful it was at times.

Và tôi không thể miểu tả được lúc ấy ngột ngạt và khó chịu như thế nào.

And so,

Và rồi,

some people think the solution to great engineers, to great scientists,

nhiều người cho rằng giải pháp để có những kĩ sư, nhà khoa học vĩ đại

is more technical training.

nghiêng về đào tạo chuyên môn nhiều hơn,

Maybe so.

Có lẽ là như vậy.

But where are the discussions on ethical decision-making,

Nhưng những cuộc thảo luận về việc đưa ra các quyết định đạo đức,

or building character,

hay xây dựng bản thân,

or discerning right from wrong?

hay phân biệt phải trái?

Consider this project that I deeply love and admire.

Hãy xem một dự án này mà tôi vô cùng yêu thích và ngưỡng mộ.

It's called, "Heroic Imagination Project."

Nó được gọi là "Dự án Người hùng Tưởng tượng."

A brainchild of Dr. Phil Zimbardo,

Một công trình của Tiến sĩ Phil Zimbardo,

famous for the Stanford Prison Experiment,

người đã rất nổi tiếng với thí nghiệm nhà tù Stanford,

this program seeks to train school-going children around the world

dự án này là để đào tạo những em học sinh đang đi học trên toàn thế giới

to look at themselves as heroes-in-waiting,

để các em nhìn nhận bản thân chính là một người chuẩn bị làm người hùng

or heroes-in-training.

hay đang được hướng dẫn để làm người hùng.

So, these young minds work over time to develop skills and virtues

Những khối óc non trẻ này làm việc dần dần để phát triển kĩ năng và đức tính

so that when the opportunity comes,

để khi cơ hội đến,

no matter what that opportunity be,

không kể đến là cơ hội như thế nào,

to stand up and do the right thing.

các em đều có thể đứng lên là làm điều đúng đắn.

In other words,

Hay nói cách khác,

anyone can be a hero.

bất cứ ai cũng có thể trở thành người hùng.

Think about that idea for a second.

Hãy nghĩ về ý tưởng này.

Why don't we teach science and engineering like that --

Tại sao ta lại không giảng dạy khoa học và kĩ thuật như vậy...

where heroism and public service are seen as key values,

khi mà hành động anh hùng và phục vụ cộng đồng được xem như giá trị cốt lõi

because indeed, it's often heroism

bởi vì đúng thật là những hành động anh hùng

that is not only the antidote to public indifference,

mới là liều thuốc giải cho không chỉ có sự thờ ơ của xã hội

but also to systemic evil like we saw in Flint.

mà còn là cho cái ác có hệ thống như ta đã được thấy ở Flint.

And so, dream with me

Vì vậy, hãy cứ mơ mộng với tôi

what a 21st-century scientist slash engineer could look like:

rằng một nhà khoa học/kĩ sư ở thế kỉ 21 là như đây:

individuals who are driven to master the sciences

những cá nhân có động lực muốn làm chủ khoa học

so that they can serve society,

là để họ có thể phục vụ xã hội,

and are also aware

và họ cũng nhận thức được

of the tremendous power their knowledge and decisions have;

sức mạnh to lớn của kiến thức và những quyết định học đưa ra;

folks who are developing their moral courage at all times,

họ là những người luôn thúc đẩy sự dũng cảm về mặt đạo đức,

and who realize that conflict and controversy

và là những người nhận ra mâu thuẫn và tranh cãi

are not necessarily bad things

không nhất định là điều xấu xa.

if our ultimate loyalty is to the public and the planet.

Nếu lòng trung thành của ta đặt trọn vào xã hội và hành tinh này,

These are the people who will stand up like we did in Flint --

sẽ luôn có những người đứng lên như chúng tôi đã làm ở Flint...

not to be saviors or heroes in the media,

không vì muốn trở thành vị cứu tinh hay người hùng trên truyền thông,

but altruistic and fundamentally good actors that you and I can trust.

mà trở thành những nhà hoạt động vị tha và cực kì tốt bụng mà ta có thể tin tưởng.

Imagine fostering such a public-focused mindset

Hãy thử tưởng tượng ta có được hệ tư tưởng tập trung vào xã hội như vậy

in classes, on service trips and during activities

trong lớp, trong các chuyến đi và trong các hoạt động

during college or even high school,

ở đại học hay thậm chí là cấp 3,

so that these young minds will hold onto those ideals

để tư tưởng non trẻ của các em sẽ mãi làm theo những lí tưởng này

when they actually enter the real world,

để khi các em bước vào đời,

whether that be consulting, academia, policy making --

cho dù đó là tư vấn, học thuật, hoạch định chính sách...

or even becoming the president of a country.

hay thậm chí là lên làm tổng thống.

Some of mankind's greatest challenges lie ahead of us;

Một trong những thách thức lớn nhất của nhân loại đang đặt ra trước mắt ta;

contaminated drinking water is just one example.

nước uống bị ô nhiễm cũng chỉ là một ví dụ.

We could definitely use more --

Chúng ta chắc chắn có thể sử dụng nhiều hơn...

nay, we desperately need more -- compassionate upstanders

Không, chúng ta đang rất cần những người dám đứng lên thật nhiệt tình

and public-focused scientists and engineers

và những nhà khoa học hay kĩ sư hướng đến cộng đồng,

who will strive to the do right thing,

những người mà cố gắng làm điều đúng đắn

and not be easy to manage.

nhưng rất khó để quản lí.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)