Let's turn the high seas into the world's largest nature reserve | Enric Sala

Translator: Vũ Lê Reviewer: Nhu PHAM

Nếu nhảy vào một điểm ngẫu nhiên trong đại dương,

If you were to jump into any random spot in the ocean,

you would probably see something like this.

bạn có thể sẽ bắt gặp cảnh tượng này.

Empty of large animals.

Không một bóng sinh vật lớn.

Because we have taken them out of the water

Vì ta đã bắt chúng ra khỏi nước

faster than they can reproduce.

ngay cả trước khi chúng kịp sinh sản.

Today I want to propose a strategy to save ocean life,

Hôm nay, tôi muốn đề xuất một chiến lược

để cứu lấy sự sống ở đại dương,

and the solution has a lot to do with economics.

và giải pháp đó có liên hệ với Kinh tế học.

In 1999, a little place called Cabo Pulmo in Mexico

Năm 1999, một nơi nhỏ bé có tên Cabo Pulmo ở Mexico

was an underwater desert.

là một sa mạc dưới lòng nước.

The fishermen were so upset not having enough fish to catch

Ngư dân quá thất vọng vì không đủ cá để câu

that they did something that no one expected.

đến mức họ làm một việc mà không một ai mong đợi.

Instead of spending more time at sea, trying to catch the few fish left,

Thay vì bỏ thêm thời gian trên biển, cố gắng bắt hết vài con cá còn lại,

they stopped fishing completely.

họ ngừng hẳn việc đánh bắt

They created a national park in the sea.

và tạo ra một vườn quốc gia ở biển.

A no-take marine reserve.

Một khu bảo tồn biển cấm xâm phạm.

Khi trở lại 10 năm sau, đây là những gì chúng tôi nhìn thấy.

When we returned, 10 years later, this is what we saw.

What had been an underwater barren

Một nơi từng là mảnh đất cằn cỗi dưới lòng biển

was now a kaleidoscope of life and color.

giờ trông như kính vạn hoa với đầy sức sống và sắc màu.

We saw it back to pristine in only 10 years.

Chúng tôi thấy nó trở lại với vẻ nguyên sơ chỉ trong 10 năm,

Including the return of the large predators,

với sự trở về của những loài săn mồi lớn,

like the groupers, the sharks, the jacks.

như cá mú, cá mập và cá măng.

And those visionary fishermen

Và những người ngư dân biết nhìn xa trông rộng

are making much more money now, from tourism.

đã kiếm được bộn tiền nhờ du lịch.

Now, when we can align economic needs with conservation,

Nếu có thể liên kết nhu cầu kinh tế với việc bảo tồn,

miracles can happen.

kì tích có thể xảy ra.

And we have seen similar recoveries all over the world.

Chúng ta đã thấy những khôi phục tương tự khắp thế giới.

I spent 20 years studying human impacts in the ocean.

Tôi đã bỏ ra 20 năm

nghiên cứu tác động của con người lên đại dương.

But when I saw firsthand the regeneration of places like Cabo Pulmo,

Nhưng trực tiếp nhìn thấy sự hồi sinh ở những nơi như Cabo Pulmo,

đã cho tôi thêm hi vọng.

that gave me hope.

So I decided to quit my job as a university professor

Vì thế, tôi quyết định nghỉ làm giáo sư tại trường đại học

to dedicate my life to save more ocean places like this.

và dành cuộc đời để giải cứu những khu vực đại dương như thế này.

In the last 10 years, our team at National Geographic Pristine Seas

10 năm qua, đội ngũ của chúng tôi ở dự án National Geographic Pristine Seas

has explored, surveyed and documented

đã khai thác, khảo sát và ghi lại

some of the wildest places left in the ocean

vài nơi hoang dã nhất còn sót lại ở đại dương

and worked with governments to protect them.

và làm việc với các chính phủ để bảo vệ chúng.

These are all now protected, covering a total area half the size of Canada.

Tất cả những nơi này đều đã được bảo vệ, bao phủ rộng bằng một nửa Canada.

(Applause)

(Vỗ tay)

These places are the Yellowstones and the Serengetis of the sea.

Những nơi này là Yellowstones và Serengetis của biển khơi.

These are places where you jump in the water

Là những nơi khi bạn nhảy xuống nước

and are immediately surrounded by sharks.

sẽ lập tức bị cá mập bao vây.

(Cười)

(Laughter)

And this is good,

Và điều này rất tốt,

because the sharks are a good indicator of the health of the ecosystem.

vì cá mập là dấu hiệu tốt của sức khoẻ hệ sinh thái.

These places are time machines

Những nơi này là cỗ máy thời gian

that take us to the ocean of 1,000 years ago.

đưa chúng ta về với đại dương 1000 năm trước

But they also show us what the future ocean could be like.

và cũng cho thấy đại dương tương lai sẽ trông ra sao.

Because the ocean has extraordinary regenerative power,

Vì đại dương có năng lực tái sinh rất ấn tượng,

we have seen great recovery in just a few years.

chúng ta đã thấy những khôi phục vĩ đại chỉ trong vài năm.

We just need to protect many more places at risk

Chúng ta chỉ cần bảo vệ thêm những nơi có nguy cơ

so they can become wild and full of life again.

để chúng có thể, một lần nữa, trở về vẻ hoang dã đầy sức sống.

But today, only two percent of the ocean

Nhưng hôm nay, chỉ 2% đại dương

được bảo vệ hoàn toàn khỏi đánh bắt và những hoạt động khác.

is fully protected from fishing and other activities.

And that's not enough.

Vẫn là chưa đủ.

Studies suggest that we need at least 30 percent of the ocean under protection

Nghiên cứu chỉ ra cần phải bảo vệ ít nhất 30% đại dương

not just to save marine life, but to save us, too.

không chỉ để cứu sự sống ở đó, mà còn cả chúng ta.

Because the ocean gives us more than half of the oxygen we breathe, food,

Vì đại dương không chỉ cho ta hơn một nửa lượng oxi để thở, thức ăn,

it absorbs much of the carbon pollution

mà còn hấp thụ phần lớn khí cacbon thải ra bầu khí quyển.

that we throw in the atmosphere.

We need a healthy ocean to survive.

Chúng ta cần một đại dương trong lành để tồn tại.

Now, is there a way to accelerate ocean protection?

Vậy có cách nào để tăng tốc việc bảo vệ đại dương?

I think so.

Tôi nghĩ là có.

And it involves us looking at the high seas.

Và nó có liên quan đến vùng biển khơi

Now, what are the high seas?

Biển khơi là gì?

Now coastal countries have authority over 200 nautical miles from shore.

Hiện nay, các quốc gia ven biển có thẩm quyền đến 200 hải lý từ bờ biển.

Everything beyond those areas are called the high seas.

Mọi thứ nằm ngoài khu vực đó được gọi là biển khơi

In dark blue on this map.

Phần màu xanh thẫm trên bản đồ.

No country owns the high seas,

Không quốc gia nào chiếm hữu vùng biển khơi,

no country is responsible for them,

không quốc gia nào chịu trách nhiệm,

but they all are, so it's a little like the Wild West.

nhưng mọi vùng biển khơi đều bị kiểm soát, hơi giống miền Viễn Tây.

And there are two main types of fishing in the high seas.

Có hai kiểu đánh bắt chính ngoài khơi.

At the bottom and near the surface.

Ở đáy biển và gần mặt biển.

Bottom trawling is the most destructive practice in the world.

Kéo lưới dưới đáy biển là hành động gây huỷ hoại nhất thế giới.

Super trawlers, the largest fishing vessels in the ocean,

Tàu kéo lưới lớn, những chiếc thuyền đánh cá lớn nhất đại dương,

have nets so large that they can hold a dozen 747 jets.

có những tấm lưới lớn đến mức có thể giữ khoảng 747 chiếc phi cơ.

These huge nets destroy everything in their paths --

Những tấm lưới khổng lồ này phá huỷ mọi thứ trên đường đi --

including deep corals that grow on sea mounds,

gồm cả rặng san hô sâu mọc lên từ những gò biển,

which can be thousands of years old.

có tuổi đời hàng ngàn năm.

And fishing near the surface targets mostly species

Và đánh cá gần mặt biển nhắm đến phần lớn các loài

that migrate between the high seas and country's waters,

di cư giữa vùng khơi và vùng biển quốc gia,

like tuna and sharks.

như cá ngừ và cá mập.

And many of these species are threatened because of too much fishing

Rất nhiều những loài này bị đe doạ vì đánh bắt quá mức

and bad management.

và quản lý yếu kém.

Now, who fishes in the high seas?

Vậy, ai đánh bắt ở vùng khơi?

Until now, it was difficult to know exactly,

Đến nay vẫn rất khó để biết chính xác,

because countries have been very secretive

vì các quốc gia đều giữ kín bí mật về đánh bắt cá xa bờ.

about the long-distance fishing.

Nhưng hiện nay, công nghệ vệ tinh cho phép ta

But now, satellite technology allows us to track individual boats.

theo dõi từng con thuyền.

This is a game-changer.

Một bước đột phá.

And this is the first time

Và đây là lần đầu tiên

we are presenting the data that you are going to see.

chúng tôi trình bày dữ liệu cho các bạn thấy.

I'm going to show you the tracks of two boats

Tôi sẽ cho các bạn thấy đường đi của hai chiếc thuyền

over the course of a year,

trong thời gian một năm,

using a satellite automated identification system.

sử dụng hệ thống nhận diện tự động hoá bằng vệ tinh.

This is a long-liner, fishing around the southern coast of Africa.

Đây là tàu đánh cá dây câu dài, đánh bắt quanh bờ biển Nam châu Phi.

After a few months fishing there, the boat goes to Japan to resupply,

Sau vài tháng ở đó, con thuyền quay lại Nhật để tiếp tế,

and shortly after, here it is, fishing around Madagascar.

không lâu sau, nó đã đến đánh bắt quanh vùng Madagascar.

This is a Russian trawler fishing, probably, for cod,

Đây là con tàu kéo lưới của Nga, có lẽ là săn cá tuyết, trong vùng biển Nga

in Russian waters,

and then across the high seas of the north Atlantic.

sau đó, đi dọc vùng khơi phía Bắc Đại Tây Dương.

Thanks to Global Fishing Watch,

Nhờ vào Giám sát Đánh bắt cá Toàn cầu,

we have been able to track over 3,600 boats

chúng tôi đã có thể theo dõi hơn 3600 tàu

from more than 20 countries, fishing in the high seas.

từ hơn 20 quốc gia, đánh bắt ở vùng biển khơi.

They use satellite positioning and machine-learning technology

Dùng công nghệ xác định vị trí bằng vệ tinh và máy học

to automatically identify if a boat is just sailing or fishing,

để tự động nhận diện xem một con tàu đang căng buồm hay đánh bắt cá,

which are the white spots here.

những điểm trắng ở đây.

So with an international group of colleagues,

Vì thế, với một nhóm đồng nghiệp quốc tế,

we decided to investigate

chúng tôi quyết định điều tra

not only who fishes in the high seas, but who benefits from it.

không chỉ những người đánh bắt ngoài khơi mà cả những kẻ kiếm lợi từ đó.

Đồng nghiệp của tôi, Juan Mayorga, ở Đại học California tại Santa Barbara,

My colleague, Juan Mayorga,

at the University of California, Santa Barbara,

has produced detailed maps of fishing effort,

đã vẽ vài bản đồ chi tiết về số liệu đánh bắt,

which means how much time and fuel is spent fishing

lượng thời gian và nhiên liệu dành cho việc đánh bắt

in every pixel in the ocean.

trên mỗi điểm trong đại dương.

We have a map for every country.

Chúng tôi lập bản đồ cho mọi quốc gia.

China, Taiwan, Japan, Korea and Spain alone

Chỉ riêng Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Tây Ban Nha

account for almost 80 percent of the fishing in the high seas.

đã chiếm gần 80% hoạt động đánh bắt ngoài khơi.

When we put all of the countries together,

Khi kết hợp các nước này với nhau,

this is what we get.

đây là kết quả.

Because we know the identity of every boat in the database,

Vì biết danh tính của mọi chiếc thuyền trong bộ dữ liệu,

we know its size, its tonnage, the power of its engines,

chúng tôi biết kích cỡ, tải trọng, sức mạnh động cơ của chúng,

how many crew are on board.

và có bao nhiêu ngư dân trên tàu.

With this information, we can calculate fuel costs, labor costs, etc.

Với thông tin này, chúng tôi có thể tính chi phí nhiên liệu, nhân công,...

So for the first time,

Vì thế, lần đầu tiên,

we have been able to map the costs of fishing in the high seas.

chúng tôi có thể ghi lại chi phí đánh bắt ở vùng khơi.

The darker the red, the higher the costs.

Màu đỏ càng đậm, chi phí càng cao.

Thanks to our colleagues at the University of British Columbia,

Nhờ các đồng nghiệp ở Đại học British Columbia,

we know how much every country is actually fishing.

chúng tôi biết được mọi quốc gia đang thực sự đánh bắt tới mức nào.

And we know the price of the fish as it comes off the vessel.

và biết cả giá cá khi được vận chuyển ra khỏi tàu.

Kết hợp với dữ liệu đã thu nhận,

Combined with the data on effort,

we have been able to map the revenue of fishing the high seas.

chúng tôi đã có thể ghi lại doanh thu của việc đánh cá ở vùng khơi.

The darker the blue, the higher the revenue.

Màu xanh càng đậm, doanh thu càng cao.

We have costs, and we have revenue.

Có chi phí, chúng tôi có doanh thu.

So for the first time,

Vì thế, đây là lần đầu tiên,

we have been able to map the profitability of fishing in the high seas.

chúng tôi có thể ghi lại biên lợi nhuận của việc đánh bắt vùng khơi.

Now I'm going to show you a map.

Tôi sẽ đưa ra một bản đồ.

Red colors mean we are losing money by fishing in that part of the ocean.

Màu đỏ nghĩa là thua lỗ khi đánh bắt ở khu vự đó.

Blue colors mean it's profitable.

Màu xanh nghĩa là đem lại lợi nhuận.

Here it is.

Và nó đây.

It seems mostly profitable.

Có vẻ như phần lớn là tạo ra lợi nhuận.

But there are two more factors we have to take into account.

Nhưng có hai yếu tố khác cần xem xét.

First, recent investigations reveal

Đầu tiên, những cuộc điều tra gần đây hé lộ

the use of forced labor, or slave labor,

việc sử dụng lao động ép buộc, hay nô lệ lao động,

in high seas fishing.

khi đánh bắt ngoài khơi.

Companies use it to cut costs, to generate profits.

Các công ty dùng nó để cắt giảm chi phí, tạo ra lợi nhuận.

Thứ hai, mỗi năm, các chính phủ trợ cấp cho đánh bắt vùng khơi

And second, every year, governments subsidize high seas fishing

with more than four billion dollars.

hơn bốn tỷ đô-la.

Hãy quay lại bản đồ lợi nhuận.

Let's go back to the map of profits.

Nếu giả định lương được trả công bằng,

If we assume fair wages,

which means not slave labor,

nghĩa là không dùng nô lệ lao động,

and we remove the subsidies from our calculation,

và loại bỏ trợ cấp khỏi phép tính,

the map turns into this.

bản đồ sẽ biến thành thế này.

Fishing is truly profitable in only half of the high seas fishing grounds.

Đánh bắt cá chỉ thực sự có lợi nhuận cao ở một nửa khu vực đánh bắt ngoài khơi.

In fact, on aggregate,

Thực tế, nếu tổng hợp lại,

subsidies are four times larger than the profits.

tiền trợ cấp cao gấp bốn lần lợi nhuận.

So we have five countries doing most of the fishing in the high seas

Vậy ta có năm quốc gia đánh bắt cá nhiều nhất ở vùng biển khơi

and the economics are dependent on huge government subsidies,

và tình hình kinh tế còn lệ thuộc vào các khoản trợ cấp khổng lồ từ chính phủ

and for some countries, on human rights violations.

vài quốc gia còn lệ thuộc vào cả các vi phạm quyền con người.

Bản phân tích kinh tế này tiết lộ thực tế

What this economic analysis reveals,

is that practically the entire high seas fishing proposition is misguided.

rằng đề xuất đánh bắt trên toàn vùng biển khơi đã bị hiểu sai.

What sane government would subsidize an industry

Có chính phủ mất trí nào lại muốn trợ cấp cho một ngành

anchored in exploitation and fundamentally destructive?

phụ thuộc vào việc bóc lột và có nguy cơ phá hoại lớn

And not so profitable, anyway.

và cũng không đem về nhiều lợi nhuận?

So, why don't we close all of the high seas to fishing?

Thế tại sao không ngăn cấm đánh bắt ở vùng biển khơi?

Let's create a giant high seas reserve, two-thirds of the ocean.

Hãy tạo ra khu bảo tồn vùng biển khơi khổng lồ, chiếm 2/3 đại dương.

Một nghiên cứu mô hình từ --

A modeling study from --

(Applause)

(Vỗ tay)

Một nghiên cứu mô hình từ các đồng nghiệp ở UC Santa Barbara,

A modeling study from colleagues at UC Santa Barbara,

suggests that such reserve would help migratory species like tuna

gợi ý rằng bảo tồn như vậy sẽ giúp loài di cư như cá ngừ

recover in the high seas.

hồi phục ở vùng biển khơi.

And part of that increased abundance would spill over into the countries' waters,

Một phần của sự hồi phục này sẽ tràn qua vùng biển nước khác,

helping to replenish them.

và giúp chúng phục hồi.

That would also increase the catch in these waters,

Điều đó cũng sẽ tăng lượng cá đánh bắt được ở các vùng biển đó,

and so would the profits,

và cả lợi nhuận, vì chi phí đánh bắt cá sẽ giảm.

because the cost of fishing would be lowered.

And the ecological benefits would be huge,

Những lợi ích sinh thái sẽ rất lớn,

because these species of large predators, like tuna and sharks,

vì những giống săn mồi lớn, như cá ngừ và cá mập,

are key to the health of the entire ecosystem.

có vai trò quan trọng với sức khoẻ của toàn bộ hệ sinh thái.

Therefore, protecting the high seas

Do đó, bảo vệ vùng biển khơi

would have ecological, economic and social benefits.

sẽ đem lại những lợi ích sinh thái, kinh tế và cả xã hội.

But the truth is that most fishing companies

Nhưng sự thật là phần lớn các công ty đánh bắt

don't care about the environment.

không quan tâm đến môi trường.

But they would make more money by not fishing in the high seas.

Nhưng họ sẽ kiếm được nhiều tiền hơn nếu không đánh bắt ở vùng khơi.

And this would not affect our ability to feed our growing population,

Và điều này sẽ không ảnh hưởng tới khả năng nuôi sống dân số ngày càng tăng,

because the high seas provide only five percent of the global marine catch,

vì biển khơi chỉ cung cấp 5% lượng thuỷ sản đánh bắt toàn cầu,

because the high seas are not as productive as near-shore waters.

và không đem lại năng suất cao bằng vùng gần bờ.

And most of the catch of the high seas is sold as upscale food items,

Phần lớn lượng cá bắt được ngoài khơi được bán như thực phẩm cao cấp,

like tuna sashimi or shark fin soup.

như sashimi cá ngừ và súp vi cá mập.

The high seas catch does not contribute to global food security.

Đánh bắt ở vùng khơi không đóng góp vào an ninh lương thực toàn cầu.

Vậy ta sẽ làm gì để có thể bảo vệ vùng biển lớn?

So how are we going to do it?

How are we going to protect the high seas?

Ngay thời điểm này, các nhà đàm phán ở Liên Hiệp Quốc

As we speak, negotiators at the United Nations

are beginning discussions on a new agreement to do just that.

đang tranh luận về một thoả thuận mới về vấn đề này.

But this cannot happen behind closed doors.

Đừng để nó diễn ra một cách kín đáo.

This is our greatest opportunity.

Đây là cơ hội lớn nhất của ta.

And we all should ensure

Và tất cả chúng ta nên đảm bảo rằng

that our countries will support the protection of the high seas

đất nước của mình sẽ hỗ trợ việc bảo vệ vùng biển khơi

and get rid of subsidies to industrial fishing.

và loại bỏ những khoản trợ cấp cho đánh bắt công nghiệp.

In 2016, 24 countries and the European Union

Năm 2016, 24 quốc gia và Liên minh châu Âu

agreed to protect the Ross Sea,

đã đồng ý bảo vệ Biển Ross,

nơi hoang sơ nhất Nam Cực, đầy động vật hoang dã

the wildest places in Antarctica,

full of wildlife like killer whales, leopard seals, penguins.

như cá voi sát thủ, hải cẩu báo, chim cánh cụt.

And this included fishing nations, like China, Japan, Spain, Russia.

Và nó bao gồm cả các quốc gia đánh bắt như Trung Quốc, Nhật, Tây Ban Nha, Nga.

But they decided that protecting such a unique environment

Nhưng họ quyết định rằng bảo vệ môi trường độc nhất như vậy

would be worth more than exploiting it for relatively little benefit.

sẽ có giá trị hơn việc bóc lột với chút ít lợi ích.

And this is exactly the type of cooperation

Và đây chính là dạng hợp tác

and willingness to set aside differences

và sẵn sàng bỏ qua những khác biệt mà ta cần.

that we are going to need.

We can do it again.

Chúng ta có thể thực hiện điều đó một lần nữa.

If 20 years from now,

Trong 20 năm tới,

our children were to jump into any random spot in the ocean,

nếu con cái ta nhảy vào một điểm bất kì trong đại dương,

what would they see?

chúng sẽ thấy gì?

A barren landscape, like much of our seas today,

Một khung cảnh tan hoang, như phần lớn vùng biển hiện nay,

or an abundance of life, our legacy to the future?

hay sự sống đa dạng, di sản mà ta để lại?

Thank you very much.

Xin cảm ơn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)

Xin cảm ơn.

Thank you.

(Applause)

(Vỗ tay)